sor

Kurmancî

Bilêvkirin

•  IPA^(kilîd): /sˤɵhɾ/ ~ /sˤoːɾ/
• Deng (Wan)^ⓘ
• Kîtekirin: sor

Rengdêr

Pozîtîv	Komparatîv	Sûperlatîv
sor	sortir	herî sor sortirîn

sor

1. (reng) Rengê mîna rengê xwîna paqij yan firingiyên anku tomatên gihiştî.
   Çend cûnên rengê sor: #E01010 #FF0000 #FF0040 #FF2000 #850606

   sorê vebiye, sorê tarî, sorê geş

   • Lakin ew mirovêd ko hiznî ne (kesekî wan mirî ye, xemgînhenin) ew libasêd (cil û bergên) sor û qirmiz û cilêd faxire (buha, nirxdar), ber nakin (li xwe nakin) û destêd xwe hinne nakin û çavêd xwe kil nadin û naçin dawetan û kêfxweşiyan. — (Mele Mehmûdê Bayezîdî, Amadekar: Jan Dost Adat û Rusûmatnameê Ekradiye, Weşanxaneya Nûbihar, 2010, r. 111, ISBN 9789944360678)
   • Ji lêvên sor şekir barî,
     Bi min da wê bi nazdarî,
     Şeraba kûpikê darî,
     Vekir wê pê zimanê min. — (Cegerxwîn: Helbesta Hat civanê min bi şev)
2. Nîşana talûkeyê anku xeterê.
   • (Nimûneyekê bide) (biguhêre)
3. Di siyasetê de rengê komunîstan, sosyalîstan û çepgirên din.

   Hevmane: çepgir

Hevmane

Tenê edebî:

• al
• qirmiz
• gurmiz
• sorgûn

Binêre herwiha

Rengên kurdî

 

• kesk
• mor
• narencî
• pîvazî
• qehweyî
• reş
• sor
• spî
• xemir
• zer
• şîn

Jê

 

• sipîsor
• sorahî
• soratî
• sorav
• soravî
• sorayî
• (navdêr) sorbûn
• (lêker) sor bûn
• (rengdêr) sorbûyî
• (navdêr) sorkirin
• (lêker) sor kirin
• (rengdêr) sorkirî
• sortî
• sorî
• sorîtî

Etîmolojî

Hevreha soranî سوور‎ (sûr), zazakî sor, hewramî sur, zazakî-hewramî *suhr, belûçî suhr, farisî سرخ‎ (sorx), farisiya navîn suxr, hexamenişî θuxre, avestayî suxre-, sekayî suxre-, osetî surx, sanskrîtî śukrá, latviyayî sarks û sarkans, lîtwanî sárkanas, hemû ji proto-hindûewropî *ser- /*sar- (sor). Ji bilî zimanên hindûîranî û baltî di babikên din yên hindûewropî de ne diyar e.

Çavkanî:

• Horn, Paul. (1893): Grundriss der neupersischen Etymologie [Bingehê etîmolojiya farisî] (bi almanî). Strassburg r. 161.
• MacKenzie, David Neil, The dialect of Awroman (Hawraman-i Luhon) Grammatical sketch, texts, and vocabulary, Kommissionaer: Munksgaard (København), 1966, r. 132

Bi zaravayên din

• Soranî: sûr
• Kurdiya başûrî: sör
  • Şêxbizinî: sör, qirmiz
• Lekî: sor
• Hewramî: sur
• Zazakî: sor
  • (devokî) sûr

Werger

• Abxazî: аҟаԥшь (āq̇āpš̍)
• Açehî: mirah
• Adîgeyî: плъыжьы (płəž̍ə)
• Afrîkansî: rooi → af
• Akanî: kɔkɔɔ
• Aklanon: mapuea
• Albanî: kuq → sq
• Almaniya Pennsylvania: rot
• Almanî: rot → de
• Amharî: ቀይ → am (ḳäy)
• Amuzgoyî: be
• Andî: гьири
• Apaçî:

  Apaçiya rojava: łichíí

• Aragonî: royo
• Aramî:

  Aramiya nû ya asûrî: ܣܡܘܿܩܵܐ‎ (smoqa)

  Îbranî: סוּמַּק‎ (summaq)

• Aromanî: arosh
• Arrernteyiya rojavayî: thetheke
• Asamî: ৰঙা (roṅa), ৰঙা ৰং (roṅa roṅ)
• Astûrî: bermeyu → ast, colloráu → ast, encarnáu → ast
• Aşanînkayî: kityonkari
• Atîkamekwî: mikwaw
• Avarî: багӏараб (baʿarab)
• Aymarayî: chupika → ay
• Azerî: qırmızı → az
• Balînî: barak
• Banjarî: habang
• Baskî: gorri
• Başkîrî: ҡыҙыл (qïðïl)
• Belarusî: чырво́ны → be (čyrvóny)
• Bengalî: লাল → bn (lal), আলহামরা (alhamra), লোহিত → bn (lohit)
• Bîslamayî: red
• Bretonî: ru → br, ruz → br
• Bugî: ma-cəllaʔ
• Bukidnon manoboyiya rojavayî: meriɣa'
• Bulgarî: черве́н → bg n (červén)
• Burmayî: နီ → my (ni)
• Buryatî: улаан (ulaan)
• Conxayî: དམརཔོ (dmrpo)
• Çamicuroyî: cheewa
• Çeçenî: цӏе (c̣e), цӏен (c̣en)
• Çekî: červený → cs n, rudý → cs n
• Çerokî: ᎩᎦᎨ (gigage)
• Çîkasawî: homa
• Çînî:

  Kantonî: 紅 (hung⁴), 紅色 (hung⁴ sik¹)

  Mandarînî: 紅 → zh (hóng), 紅色 → zh (hóngsè)

  Min dongî: 红 (oing)

  Minnanî: 紅 → zh-min-nan (âng), 紅色 → zh-min-nan (âng-sek)

• Çuvaşî: хӗрлӗ (hĕrlĕ)
• Dakotayî: luta
• Danmarkî: rød → da
• Dogrîbî: dekʼo
• Dolganî: кыһыл
• Dusuniya navendî: aragang
• Çamî:

  Çamiya rojhilatî: mariah

  Çamiya rojavayî: mereah‎

• Elwîrî-wîderî: قیرمیز‎ (qirmiz)
• Endonezyayî: merah → id
• Erebî: أَحْمَر‎ → ar n (ʾaḥmar), حَمْرَاء‎ m (ḥamrāʾ), حُمْر‎ pj (ḥumr)

  Erebiya misrî: أحمر‎ n (ʾaḥmar)

  Erebiya kendavî: أحمر‎ n (ʾaḥmar)

  Erebiya hîcazî: أحمر‎ n (ʔaḥmar), حمرا‎ m (ḥamra), حُمُر‎ g pj (ḥumur)

• Ermenî: կարմիր → hy (karmir)
• Erromintxelayî: lolo
• Esperantoyî: ruĝa → eo
• Estonî: punane → et
• Evenî: хуланя (hulaņa)
• Evenkî: хулама (hulama)
• Eweyî: dzĩ
• Farisiya kevn: 𐎰𐎧𐎼 (θ-x-r)
• Farisî: قرمز‎ → fa (qermez), سرخ‎ → fa (sorx), احمر‎ → fa (ahmar)
• Ferî: reyður → fo
• Fîjî: damudamu
• Fînî: punainen → fi
• Fransî: rouge → fr
• Friyolî: ros
• Frîsiya bakur:

  Frîsiya bakur: ruad

  Mooring: rüüdj

  Frîsiya bakur: ruar

  Frîsiya bakur: ruid

• Frîsî: read → fy
• Gaelîka skotî: dearg, ruadh
• Galîsî: vermello → gl, rubio → gl
• Gorontaloyî: meela
• Gotî: 𐍂𐌰𐌿𐌸𐍃 (rauþs)
• Gujaratî: લાલ → gu (lāl)
• Gurcî: წითელი → ka (c̣iteli)
• Guwaranî: pytã
• Haîtî: wouj, rouj
• Halkomelemî: tskwí:m, ts'kwí:m

  Halkomelemî: tskwim

• Hawayî: 'ula, ʻulaʻula
• Hawsayî: ja
• Higaononî: maliga
• Hindî: लाल → hi (lāl), सुर्ख़ (surx)
• Hîlîgaynonî: pulahon
• Hmongî: liab
• Holendî: rood → nl
• Hopîyî: paalangpu
• Hunsrikî: rod
• Îbranî: אָדוֹם‎ → he n (adom), אֲדֻמָּה‎ → he m (aduma)
• Îdoyî: reda → io
• Îgboyî: uhie
• Îngilîziya kevn: rēad, rēod
• Îngilîzî: red → en
• Îngûşî: цӏе (c̣e)
• Înterlîngua: rubie → ia
• Îranunî: mariga'
• Îrlendî: dearg → ga, rua → ga
• Îstriyotî: russo
• Îtalî: rosso → it, rubino → it
• Îzlendî: rauður → is
• Japonî: 赤い → ja (あかい, akai)
• Jarayî: mraih
• Javayî: abang → jv, abrit → jv
• Kalalîsûtî: aappalajaarpoq, aappaluppoq
• Kannadayî: ಕೆಂಪು → kn (kempu)
• Kapampanganî: malutu, magingkundiman
• Katalanî: roig → ca, vermell → ca
• Kaurnayî: kaaru-kaaru, taltharni, milthi, karrku
• Kayingangî: kusũg
• Keçwayî: puka
• Kirgizî: кызыл → ky (kızıl)
• Ladin:

  Ladînî: cueciun

  Ladînî: cöce

  Ladînî: chécen

• Kîkongoyî: mbwaki
• Kîkûyûyî: -tune
• Kîngalî: රතු → si (ratu)
• Kîrîbatî: uráura
• Klamatî-modokî: taktakl̓i
• Komorî: -kundru
• Koreyî: 빨갛다 → ko (ppalgata), 붉다 → ko (bukda)
• Kornî: rudh
• Kreyoliya fransî ya Louisiana: rouj
• Kreyoliya morîtanî: rouz
• Kreyoliya seyşelî: rouz
• Kwak'walayî: t̕łat̕ła̱x̱wsa̱m
• Ladînoyî: kolorado
• Latgalî: sorkons
• Latînî: rubeus, rufus → la, ruber → la, rubidus → la, vermiculus, rubicundus → la, russus
• Latviyayî: sarkans → lv
• Lawsî: ແດງ (dǣng)
• Lingalayî: ngóla
• Lîgûrî: rósso
• Lîtwanî: raudonas
• Lîvonî: punni
• Lueyî: ᦶᦡᧂ (ḋaeng)
• Luksembûrgî: rout → lb
• Mòçenoyî: roat
• Madurayî: mera
• Maguindanaoyî: mariga
• Makasarî: ɛja
• Makedonî: црвен (crven)
• Malagasî: mena → mg
• Malezî: merah → ms, berma
• Maltayî: aħmar → mt n
• Mançûyî: ᡶᡠᠯᠠᡥᡡᠨ (fulahūn), ᡶᡠᠯᡤᡳᠶᠠᠨ (fulgiyan)
• Manksî: jiarg
• Maorî: whero → mi, mākura
• Maranaoyî: mariga'
• Maratî: लाल → mr (lāl), तांबडा → mr n (tāmbḍā)
• Marîkopayî: hwetam
• Mayayiya yukatekî: chak
• Mbya guaraniyî: pytã
• Meänkiyelî: punanen
• Mecarî: piros → hu, vörös → hu
• Misrî: (dšr)
• Mizoyî: sen
• Mînangkabawî: sirah
• Mongolî:

  Kirîlî: улаан → mn (ulaan)

  Mongolî: ᠤᠯᠠᠭᠠᠨ (ulaɣan)

• Montagnaîsî: kamikuat
• Nafaanrayî: ɲiɛ
• Nahwatlî: chīchīltic → nah
• Namayî: ǀnawa
• Nambasiya mezin: im'iel
• Nanayî: сэгден
• Navajoyî: łichííʼ
• Nawrûyî: ȯmwirara
• Nedersaksî:

  Saksoniya jêrîn ya holendî: rood

  Almaniya jêrîn a almanî: root, rot, rod

• Nepalî: रातो → ne (rāto)
• Nîasî: oyo
• Nootkayî: ƛ̕ihuk
• Normandî: rouoge
• Norsiya kevn: rauðr
• Norwecî: rød → no

  Norweciya nînorskî: raud → nn

• Nottoway-meherrînî: ganuntquare
• O'odhamî: wegi
• Ojibweyî: misko-, miskwaa, miskozi
• Oksîtanî: rog → oc, roge → oc, vermelh → oc
• Oriyayî: ଲାଲ (lalô)
• Oromoyî: diimaa → om
• Osageyî: žúuce
• Osetî: сырх (syrx)
• Oygurî: قىزىل‎ → ug (qizil)
• Ozbekî: qizil → uz
• Paîwanî: qudjilj
• Pangasînanî: ambalanga
• Papyamentoyî: korá
• Partî: 𐫘𐫇𐫟𐫡‎ (swxr)
• Peştûyî: سور‎ → ps (sur), سره‎ → ps (sra)
• Plodîşî: root
• Polabî: carvenĕ n
• Polonî: czerwony → pl
• Portugaliya kevn: vermello
• Portugalî: vermelho → pt
• Puncabî: ਲਾਲ → pa (lāl)
• Qazaxî: қызыл → kk (qyzyl)
• Rapanuyî: heŋaheŋa, hero hero, mea mea, reto reto
• Rohingyayî: lal
• Romagnolî: råss
• Romancî: cotschen n, cotschna m
• Romanî: lolo
• Romanyayî: roșu → ro
• Rusî: кра́сный → ru (krásnyj), черво́нный → ru (červónnyj), а́лый → ru (ályj)
• Saanîçî: NEȻIM
• Samoayî: ʔula
• Sanskrîtî: रुधिर → sa (rudhira), रक्त → sa (rakta)
• Sardînî: rúbiu, arrúbiu, rúgiu, ruju, rúviu, ruxu, ruzu
• Sasakî: abaŋ
• Sebwanoyî: pula
• Sicîlî: russu → scn
• Skotî: reid
• Slaviya kevn: чръвєнъ (črŭvenŭ)
• Slovakî: červený → sk
• Slovenî: rdeč → sl
• Somalî: casaan → so
• Sorbî:

  Sorbiya jêrîn: cerwjeny

  Sorbiya jorîn: čerwjeny → hsb

• Spanî: rojo → es, colorado → es, rubicundo → es, rubro → es, rufo → es, rúbeo
• Sundanî: beureum → su
• Svanî: წჷრნი (c̣ərni)
• Swahîlî: nyekundu → sw
• Swazî: bovú
• Swêdî: röd → sv
• Şanî: လႅင် (lǎeng)
• Şerpayî: མར་རུ (maru)
• Şîngazîcayî: -nkuɗu
• Şonayî: tsvuku
• Tàyî: đeng
• Tacikî: сурх → tg (surx)
• Talysh:

  Talişî: سر‎ (sər)

• Tagalogî: mapula
• Tahîtî: 'ute'ute
• Tamîlî: சிவப்பு → ta (civappu), செம் → ta (cem), செங் (ceṅ), செந் (cen)
• Tarantinoyî: russe
• Tarifitî: azegwaɣ n
• Tay dam: ꪵꪒꪉ (deng1)
• Tayî: แดง → th (dɛɛng)
• Telûgûyî: ఎర్ర (erra), ఎర్రని → te (errani)
• Teterî: кызыл (qızıl)
• Tirkî: kırmızı → tr, al → tr, kızıl-
• Tirkmenî: gyzyl
• Tîbetî: དམར་པོ (dmar po), དམར (dmar)
• Tokpisinî: ret, retpela
• Tongî: kulokula
• Toxarî A: rtär
• Toxarî B: ratre
• Tsakhurî: чӏаран
• Tuvalûyî: kula, mea, mmelo
• Tuvanî: кызыл (kızıl)
• Udî: ч́оч́а (č́oč́a)
• Udmurtî: горд (gord)
• Umbriyî: 𐌓𐌖𐌚𐌓𐌖 (rufru)
• Urdûyî: لال‎ → ur (lāl), سرخ‎ (surx)
• Ûkraynî: черво́ний → uk (červónyj)
• Viyetnamî: đỏ → vi
• Volapûkî: redik → vo
• Voroyî: verrev
• Walonî: rodje → wa
• Weylsî: coch → cy
• Wînnebagoyî: šuuc
• Wolofî: xonq
• Ximêrî: ក្រហម → km (grəhorm)
• Yagnobî: сурх
• Yakutî: кыһыл (kıhıl)
• Yidîşî: רויט‎ (royt)
• Yorubayî: àwo pupa, pọ́n
• Yûnanî: κόκκινος → el n (kókkinos)

  Kevn: ἐρυθρός (eruthrós)

• Zêlandî: roôd
• Zimanê destan ê emerîkî: 1@Chin-PalmBack X@NearChin-PalmBack

Ev qismê Wergerê ji agahiyên naveroka vê guhertoya gotara wekhev a li ser Wîkîferhenga îngilîzî pêk tê.