Jump to content

ഇന്ത്യയിലെ സംരക്ഷിത ജൈവമണ്ഡലങ്ങൾ

വിക്കിപീഡിയ, ഒരു സ്വതന്ത്ര വിജ്ഞാനകോശം.
17:56, 28 ഫെബ്രുവരി 2018-നു ഉണ്ടായിരുന്ന രൂപം സൃഷ്ടിച്ചത്:- Arjuncm3 (സംവാദം | സംഭാവനകൾ) ('{{Wildlife of India}}ഇന്ത്യാ ഗവണ്മെന്റ് രാജ്യത്ത് 18 '''സംരക...' താൾ സൃഷ്ടിച്ചിരിക്കുന്നു)

ഇന്ത്യാ ഗവണ്മെന്റ് രാജ്യത്ത് 18 സംരക്ഷിത ജൈവമണ്ഡലങ്ങൾ (ഇംഗ്ലീഷ് : Biosphere reserves of India) സ്ഥാപിച്ചിട്ടുണ്ട്,[1] (categories roughly corresponding to IUCN Category V Protected areas), വളരെ വിശാലമായ പ്രദേശമാകെ വ്യാപിച്ചിരിക്കുന്ന വനമേഖലകൾ ഇങ്ങനെ സംരക്ഷിക്കപ്പെടുന്നു (ഇത് ദേശീയോദ്യാനത്തേക്കാളും വന്യജീവി സങ്കേതത്തേക്കാളും എല്ലാം വിസ്തൃതിയിൽ വലുതായിരിക്കും). ഒന്നോ ഒന്നിലിഅധികമോ ദേശീയോദ്യാനങ്ങളും, വന്യജീവി സങ്കേതങ്ങളും സംരക്ഷിത ജൈവമേഖലയ്ക്കുള്ളിൽ വരാം. ഇത്തരത്തിലുള്ള ജൈവമണ്ഡലങ്ങൾ വഴി അവിടത്തെ സസ്യജാലത്തെയും ജന്തുജാലത്തേയും മാത്രമല്ല സംരക്ഷിക്കുന്നത്, അവിടെ അധിവസിക്കുന്ന് മനുഷ്യ സമൂഹങ്ങൾക്കും ഇതുവഴി സംരക്ഷണം നൽകുന്നു.

അന്തർദേശീയ സംരക്ഷിത ജൈവമണ്ഡലങ്ങൾ

പതിനെട്ട് ജൈവമണ്ഡലങ്ങളിൽ പത്തെണ്ണം അന്താരാഷ്ട്ര സംരക്ഷിത ജൈവമണ്ഡലങ്ങളുടെ ശൃംഖലയിൽ ഭാഗമാണ്. യുനെസ്കോയുടെ മനുഷ്യനും ജൈവമണ്ഡലവും (MAB) എന്ന പദ്ധതി പ്രകാരമാണിത്. ഇത്തരത്തിൽ അന്തർദേശീയ സംരക്ഷിത ജൈവമണ്ഡലങ്ങൾ ഇവയാണ് [1][2][3][4]

പേര് സംസ്ഥാനങ്ങൾ വർഷം
Nilgiri Biosphere Reserve Tamil Nadu, Kerala, Karnataka 2000
Gulf of Mannar Biosphere Reserve Tamil Nadu 2001
Sundarbans Biosphere Reserve West Bengal 2001
Nanda Devi Biosphere Reserve Uttarakhand 2004
Nokrek Biosphere Reserve Meghalaya 2009
Pachmarhi Biosphere Reserve Madhya Pradesh 2009
Simlipal Biosphere Reserve Odisha 2009
Great Nicobar Biosphere Reserve Great Nicobar 2013
Achanakmar-Amarkantak Biosphere Reserve Chhattisgarh, Madhya Pradesh 2012[2]
Agasthyamalai Biosphere Reserve Kerala and Tamil Nadu 2016[5]

പട്ടിക

2009-ൽ, ഹിമാചൽ പ്രദേശിലെ ശീത മരു പ്രദേശത്തെ ഭാരത സർക്കാർ സംരക്ഷിത ജൈവമണ്ഡലത്തിൽ പെടുത്തിയിരുന്നു. 2010 സെപ്റ്റംബർ 20-ന് കേന്ദ്ര വനം പരിസ്ഥിതി മന്ത്രാലയം ആന്ധ്രാ പ്രദേശിലെ ശേഷാചല പർവ്വതനിരകളെ ഇന്ത്യയുടെ 17-ആമത്തെ സംരക്ഷിത ജൈവമണ്ഡലമായി പ്രഖ്യാപിച്ചു. ഏറ്റവും അവസാനമായി ഈ പദവി ലഭിച്ചത് മധ്യപ്രദേശിലെ പന്ന വനഭൂമിയ്ക്കാണ്. 2011 ഓഗസ്റ്റ് 25-നായിരുന്നു അത്.[1]

ഇന്ത്യയുടെ സംരക്ഷിത ജൈവമണ്ഡലങ്ങൾ (വിസ്തൃതി അനുസരിച്ച്)
വർഷം പേര് സ്ഥാനം സംസ്ഥാനം തരം പ്രധാന ജീവികൾ വിസ്തൃതി

(km2)

1 1986 Nilgiri Biosphere Reserve Part of Waynad, Nagarhole, Bandipur and Mudumalai, Nilambur, Silent Valley Tamil Nadu, Kerala and Karnataka Western Ghats Nilgiri tahr, lion-tailed macaque 5520
2 1988 Nanda Devi National Park & Biosphere Reserve Parts of Chamoli District, Pithoragarh District & Bageshwar District Uttarakhand Western Himalayas Snow Leopard, Himalayan Black Bear 5860
3 1989 Gulf of Mannar Indian part of Gulf of Mannar extending from Rameswaram island in the North to Kanyakumari in the South of Tamil Nadu and Sri Lanka Tamil Nadu Coasts Dugong 10500
4 1988 Nokrek In west Garo Hills Meghalaya East Himalayas Red panda 820. Parth tution
5 1989 Sundarbans Part of delta of Ganges and Brahmaputra river system West Bengal Gangetic Delta Royal Bengal tiger 9630
6 1989 Manas Part of Kokrajhar, Bongaigaon, Barpeta, Nalbari, Kamrup and Darrang Districts Assam East Himalayas Golden langur, red panda 2837
7 1994 Simlipal Part of Mayurbhanj district Odisha Deccan Peninsula Gaur, royal Bengal tiger, Asian elephant 4374
8 1998 Dihang-Dibang Part of Siang and Dibang Valley Arunachal Pradesh Eastern Himalaya Mishmi Takin, Musk Deer 5112
9 1999 Pachmarhi Biosphere Reserve Parts of Betul District, Hoshangabad District and Chhindwara District Madhya Pradesh Semi-Arid Giant squirrel, flying squirrel 4981.72
10 2005 Achanakmar-Amarkantak Biosphere Reserve Part of Annupur, Dindori and Bilaspur districts Madhya Pradesh, Chhattisgarh Maikala Hills Four-horned antelope, Indian wild dog, Sarus crane, White-rumped vulture, Philautus sanctisilvaticus (Sacred grove bush frog) 3835
11 2008 Great Rann of Kutch Part of Kutch, Rajkot, Surendranagar and Patan Districts. It is the largest Biosphere Reserve in India. Gujarat Desert Indian wild ass 12454
12 2009 Cold Desert Pin Valley National Park and surroundings;Chandratal and Sarchu & Kibber Wildlife Sancturary Himachal Pradesh Western Himalayas Snow leopard 7770
13 2000 Khangchendzonga Parts of Kangchenjunga Sikkim East Himalayas Snow leopard, red panda 2620
14 2001 Agasthyamalai Biosphere Reserve Neyyar, Peppara and Shenduruny Wildlife Sanctuary and their adjoining areas Kerala, Tamil Nadu Western Ghats Nilgiri tahr, elephants 3500.08
15 1989 Great Nicobar Biosphere Reserve Southern most islands of Andaman and Nicobar Islands Andaman and Nicobar Islands Islands Saltwater crocodile 885
16 1997 Dibru-Saikhowa Part of Dibrugarh and Tinsukia districts Assam East Himalayas Golden langur 765
17 2010 Seshachalam Hills Seshachalam Hill Ranges covering parts of Chittoor and Kadapa districts Andhra Pradesh Eastern Ghats Slender Loris 4755
18 2011 Panna Part of Panna District and Chhatarpur District Madhya Pradesh Catchment Area of the Ken River Tiger, chital, chinkara, sambhar and sloth bear 2998.98

അവലംബം

പുറത്തേക്കുള്ള കണ്ണികൾ

|}