-se

Nederlands

Huidig bestand
159

Uitspraak

• Geluid:  -se    (hulp, bestand)
• IPA: / sə / (1 lettergreep)

Woordafbreking

• ·se

Woordherkomst en -opbouw

• op te vatten als samenstelling van  -s "achtervoegsel dat van een zn het daarnaar verwijzend bn vormt"  en  -e "achtervoegsel om een vrouwelijke persoon aan te duiden" 

Achtervoegsel

-se

1. voor het vormen van zelfstandige naamwoorden van vrouwelijke bewoonsters van toponiemen
2. vormt toegevoegd aan een traditioneel mannelijke beroepsnaam een zelfstandig naamwoord met de betekenis "echtgenote van de beoefenaar van een beroep"
   Vaak met de bijbetekenis dat zij bij dat beroep een ondersteunende rol vervult.

Verwante begrippen

• [2] -es, -esse, -euse

Hyponiemen

1. enige namen bewoonsters van met dit voorvoegsel die nog moeten worden aangebracht

• Aartselarenaarse
• Alexandrijnse
• Castillaanse
• Florentijnse
• Ibero-Amerikaanse
• Kastiliaanse
• Maagdenburgse
• Pompejaanse
• Saraceense
• Tartaarse
• Tataarse
• Tsjechoslowaakse
• Valenciaanse
• Zeelandse

2. enige namen echtegenotes van beroepsbeoefenaren met dit voorvoegsel die nog moeten worden aangebracht

• dokterse
• kasteleinse
• kosterse
• meesterse

Gangbaarheid

• Het woord '-se' staat niet in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Taalunie.

Catalaans

Persoonlijk voornaamwoord

-se m en v, enk en mv

1. Vorm van es, gebruikt ná het werkwoord.

Middelnederlands

			nominatief		genitief		datief		accusatief
			vol	clit.	vol	clit.	vol	clit.	vol	clit.
enk	1e		ic		mijns		mi		mi
	2e		du	-tu	dijns		di		di
	3e	m	hi	-i	sijns	-es -s	hem	-em -en	hem	-en -ene -ne
		f	si	-se	haer	-ere -re -er	haer	-ere -re -er	haer	-se
		n	het	t- -et -t	-	-es -s	hem		het	-et -t
mv	1e		wi		onser		ons		ons
	2e		ghi	-i	uwer		u		u
	3e		si	-se	haer	-ere -re -er	hem hen	-en	hem hen	-se

Persoonlijk voornaamwoord

-se

1. enclitische vorm nominatief v enkelvoud: zij, ze
2. enclitische vorm accusatief v enkelvoud: haar, ze
3. enclitische vorm nominatief meervoud: zij, ze
4. enclitische vorm accusatief meervoud: hen, ze