Przejdź do zawartości

Bitwa pod Śniadowem

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Bitwa pod Śniadowem
Wojna polsko-bolszewicka
Ilustracja
Czas

1 sierpnia 1920

Miejsce

Śniadowo

Terytorium

Polska

Przyczyna

ofensywa Frontu Zachodniego

Wynik

zwycięstwo Sowietów

Strony konfliktu
 Polska  Rosyjska FSRR
Siły
4 pułk pomorski 2 Brygada 15 DK
brak współrzędnych
Generał Lucjan Żeligowski, Wojna w roku 1920 - wspomnienia i rozważania[1]

Bitwa pod Śniadowem – część bitwy pod Łomżą; walki polskiego 4 pułku pomorskiego z sowiecką 2 Brygadą 15 Dywizji Kawalerii w czasie lipcowej ofensywy Frontu Zachodniego Michaiła Tuchaczewskiego podczas wojny polsko-bolszewickiej.

Położenie ogólne wojsk

[edytuj | edytuj kod]

W pierwszej dekadzie lipca przełamany został front polski nad Autą, a wojska Frontu Północno-Wschodniego gen. Stanisława Szeptyckiego cofały się pod naporem ofensywy Michaiła Tuchaczewskiego. Naczelne Dowództwo Wojska Polskiego nakazało powstrzymanie wojsk sowieckiego Frontu Zachodniego na linii dawnych okopów niemieckich z okresu I wojny światowej[2]. Sytuacja operacyjna, a szczególnie upadek Wilna i obejście pozycji polskich od północy, wymusiła dalszy odwrót wojsk polskich[3]. 1 Armia gen. Gustawa Zygadłowicza cofała się nad Niemen, 4 Armia nad Szczarę, a Grupa Poleska na Kanał Ogińskiego i Pińsk[4][5].

Obrona wojsk polskich na linii Niemna i Szczary również nie spełniła oczekiwań. W walce z przeciwnikiem oddziały polskie poniosły duże straty i zbyt wcześnie zaczęły wycofanie na linię Bugu[6][7].

W końcu lipca Front Północno-Wschodni znajdował się w odwrocie na linię Bugu i Narwi[8]. Grupa gen. Władysława Junga została zepchnięta za Narew, a grupa gen. Daniela Konarzewskiego stała między Prużaną a Berezą Kartuską. Między obiema grupami, podległymi 4 Armii, wytworzyła się kilkudziesięciokilometrowa luka, w którą wtargnęły sowieckie 2 i 17 Dywizje Strzelców[9]. Po obu stronach linii kolejowej ŁuniniecBrześć cofała się Grupa Poleska gen. Władysława Sikorskiego. Odwrót wojsk gen. Sikorskiego nie był wymuszony działaniami przeciwnika, ale wydarzeniami na północnym odcinku frontu[10].

Plan polskiego Naczelnego Dowództwa zakładał, że 1. i 4 Armia oraz Grupa Poleska do 5 sierpnia będą bronić linii NarewOrlanka oraz LeśnaBrześć i w ten sposób umożliwią przygotowanie kontrofensywy z rejonu Brześcia na lewe skrzydło wojsk Frontu Zachodniego Michaiła Tuchaczewskiego. Rozstrzygającą operację na linii Bug, Ostrołęka, Omulew doradzał też gen. Maxime Weygand[11]. Warunkiem powodzenia było utrzymanie posiadającej wielkie znaczenie strategiczne Twierdzy Brzeskiej oraz pobicie 1 Armii Konnej Siemiona Budionnego, co umożliwiłoby ściągnięcie nad Bug części sił polskich z Galicji[12].

1 sierpnia Front Północno-Wschodni był nadal w odwrocie. Na północy polskiego frontu sowiecki 3 Korpus Kawalerii Gaja Gaja przeprawił się przez Narew, wyszedł na tyły grupy ppłk. Andrzeja Kopy i zagroził tyłom 1 Armii. W związku z tym oddziały polskie opuściły forty i prawy brzeg Narwi i wycofały się do Łomży[13]. W tym czasie zarówno dowódca armii jak i dowódca frontu nie posiadali znaczących odwodów operacyjnych[14]. W tym też dniu generał Tadeusz Rozwadowski nakazał generałowi Bolesławowi Roi skierowanie oddziałów pomorskich do Śniadowa, jako odwodów Naczelnego Dowództwa[15].

Walki pod Śniadowem

[edytuj | edytuj kod]

31 lipca 1920 II batalion 4 pułku pomorskiego został załadowany w Grudziądzu na transport kolejowy i w południe 2 sierpnia wyładował się na stacji w Śniadowie. Był to pododdział sformowany z ochotników i wysłany na front po bardzo krótkim, zaledwie trzydniowym przeszkoleniu. Blisko połowę żołnierzy stanowili siedemnasto-osiemnastoletni chłopcy. Wielu z nich nie umiało sprawnie naładować broni. Z powodu pospiesznego wyjazdu na front, żołnierze mieli przy sobie tylko po sześćdziesiąt naboi[16].

Po południu na nieprzygotowaną jeszcze polską obronę uderzyła 2 Brygada sowieckiej 15 Dywizji Kawalerii. Mimo zaskoczenia, batalion stawił zacięty opór ogniowy. Kiedy jednak kawaleria Gaja Gaja ruszyła do natarcia, w szeregach polskiego batalionu wybuchła panika. Część żołnierzy pochowała się w domach i została wzięta do niewoli, a część wycofywała się w nieładzie, ścigana przez Kozaków[16].

Bilans walk

[edytuj | edytuj kod]

W walkach o Śniadowo II batalion 4 pułku pomorskiego został doszczętnie rozbity. Ocalało tylko około 170 żołnierzy. Cały tabor i broń maszynowa wpadły w ręce nieprzyjaciela. Resztki batalionu wycofały się do Modlina, gdzie dołączyły do macierzystego pułku. Pułk, przemianowany na 263 ochotniczy pułk piechoty, wziął udział w bitwie nad Wkrą[16].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]