Przejdź do zawartości

Bitwa pod Święcianami (1919)

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Bitwa pod Święcianami
Wojna polsko-bolszewicka
Czas

13–14 maja 1919

Miejsce

pod Święcianami

Terytorium

Zarząd Cywilny Ziem Wschodnich

Wynik

zwycięstwo Polaków

Strony konfliktu
 Polska  Rosyjska FSRR
Dowódcy
Stefan Dąb-Biernacki Pugaczewski
Siły
5 pp Leg.; 6 pp Leg.
brak współrzędnych
Adam Przybylski,
Wojna Polska 1918–1921[1]

Bitwa pod Święcianamiwalki grupy mjr. Stefana Dęba-Biernackiego z oddziałami sowieckiej grupy Pugaczewskiego toczone w początkowym okresie wojny polsko-bolszewickiej.

Geneza

[edytuj | edytuj kod]

W pierwszych miesiącach 1919 roku na wschodnich krańcach odradzającej się Rzeczypospolitej stacjonowały jeszcze wojska niemieckie Ober-Ostu. Ich ewakuacja powodowała, że opuszczane przez nie tereny od wschodu zajmowała Armia Czerwona. Jednocześnie od zachodu podchodziły oddziały Wojska Polskiego[2]. W lutym 1919 jednostki polskie weszły w kontakt bojowy z oddziałami Armii Czerwonej. Rozpoczęła się nigdy nie wypowiedziana wojna polsko-bolszewicka[3].

16 kwietnia Naczelny Wódz Józef Piłsudski rozpoczął operację wileńską. Doprowadziła ona nie tylko do zajęcia Wilna, ale i do znacznego przesunięcia linii frontu na północ i wschód[4][5].

 Osobny artykuł: Operacja wileńska (1919).

Na początku maja wojska polskie Frontu Litewsko-Białoruskiego gen. Stanisława Szeptyckiego rozpoczęły natarcie w kierunku wschodnim i północnym[6].

Walczące wojska

[edytuj | edytuj kod]
Jednostka Dowódca Podporządkowanie
Wojsko Polskie
dowództwo 2 Dywizji Piechoty Legionów gen. Edward Śmigły-Rydz Front Litewsko-Białoruski
Grupa płk. Tokarzewskiego płk Michał Tokarzewski
⇒ podgrupa mjr. Dęba- Biernackiego mjr Stefan Dąb-Biernacki 2 DP Leg.
→ I/5 pułku piechoty Legionów
→ II/5 pułku piechoty Legionów
→ 1/6 pułku piechoty Legionów
→ 6/6 pułku piechoty Legionów
⇒ podgrupa mjr. Zajchowskiego mjr Zygmunt Zajchowski
→ 5 i 8/5 pułku piechoty Legionów
→ pluton 9 pułku artylerii polowej
Armia Czerwona
⇒ grupa Pugaczewskiego Pugaczewski Armia Zachodnia
⇒ Dywizja Litewska
17 Dywizja Strzelców

Walki pod Święcianami

[edytuj | edytuj kod]

Na początku maja 1919 w rejonie Wilna stały oddziały 2 Dywizji Piechoty Legionów[7].

Celem odrzucenia wojsk sowieckich dalej na północ, zorganizowano grupę ppłk. Michała Tokarzewskiego w składzie: I i II batalion 5 pułku piechoty Legionów, I i II batalion 6 pułku piechoty Legionów, batalion poznański, 1 i 3 szwadron 1 pułku szwoleżerów, 5 szwadron 9 pułku ułanów, 4 bateria 9 pułku artylerii polowej, 2 bateria 6 pułku artylerii polowej, pół baterii 8 pap. W sumie grupa liczyła ponad 2400 żołnierzy i dziesięć dział[8].

12 maja z wojsk ppłk. Tokarzewskiego wydzielono między innymi grupę mjr. Stefana Dęba-Biernackiego (dowódca 5 pp Leg.). Jej zadaniem było opanowania linii Łyntupy – Nowe i Stare KołtynianyŚwięciany. Dowódca grupy mjr. Dąb-Biernacki przyjął dwukolumnowe ugrupowanie bojowe[9]. 13 maja obie kolumny ruszyły do natarcia. Pierwsza pod dowództwem mjr. Dęba-Biernackiego w składzie 3, 4, 6 i 7 kompania 5 pułku piechoty Legionów, 1 i 6 kompania 6 pp Leg. oraz pluton 8 pap, wyruszyła z Kabaczek przez Orniany na Nowe Święciany. Druga kolumna, pod dowództwem kpt. Zygmunta Zajchowskiego, w składzie: 5 i 8 kompania 5 pułku piechoty Legionów oraz pluton 9 pap wymaszerowała z Powiewiórki przez Strunojcie na Stare Święciany[10].

14 maja kolumna mjr. Dęba-Biernackiego uderzyła na Nowo-Święciany i zdobyła je[11]. Następnie zaatakowała folwark Druściany i wdarła się do Święcian. W mieście rozgorzały walki uliczne. W tym czasie od południowego wschodu uderzyła kolumna kpt. Zajchowskiego. W wyniku zaciętych walk Święciany zostały wyzwolone, a następnego dnia odbito Łyntupy i Ignalino[12][13].

Komunikaty prasowe Sztabu Generalnego donosiły[14]:

  • 16 V 1919 – Na odcinku północno-wschodnim od Wilna zajęliśmy dworzec w Nowo-Swięcianach, Swięciany i Murki. Nieprzyjaciel wycofał się w popłochu. Zdobyto olbrzymi materjał kolejowy i 5 karabinów maszynowych; wzięto około 100 jeńcow.
  • 7 IX 1919 – Zdobycz nasza w Święcianach wzrosła do 200 jeńców, w tem 16 oficerów, zdobyto przytem 10 karabinów maszynowych. Pozatem bez zmiany.

Bilans walk

[edytuj | edytuj kod]

W walkach o Święciany Polacy odnieśli zwycięstwo, a przeciwnik został odepchnięty od Wilna. Wzięto około dwustu jeńców, zdobyto dziesięć ckm-ów i kilkaset wagonów towarowych[8].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]