Do Matki Polki
Do Matki Polki. Wiersz pisany w 1830 roku (inc.: O Matko Polko! gdy u syna twego W źrenicach błyszczy genijuszu świetność) – wiersz napisany przez Adama Mickiewicza w 1830, którego pierwodruk ukazał się w 1831 w piśmie „Goniec Krakowski”[1][2].
Opis utworu
[edytuj | edytuj kod]Utwór powstał w 1830 jeszcze przed wybuchem powstania listopadowego[3]. Opublikowany został nielegalnie w 1833 przez oficynę lwowskiego Ossolineum[2].
Wiersz składa się z 11 zwrotek 4-wersowych. Skierowany jest do bohaterki lirycznej – matki, której podmiot liryczny zapowiada cierpienie związane z patrzeniem na męczeństwo własnego syna[2]. Utwór ma pesymistyczny wydźwięk – nie zapowiada przyszłego zwycięstwa i nagrody za poświęcenie, lecz kreśli wizję klęski i śmierci, która jest udziałem bojowników o wolność ojczyzny[2].
Nawiązania
[edytuj | edytuj kod]Konstanty Gaszyński również napisał wiersz pt. Do Matki Polki, opublikowany w 1843, a będący w swej wymowie opozycyjnym wobec utworu Mickiewicza[4]. Gaszyński przedstawiał w nim mniej pesymistyczną wizję walki rycerskiej[4]. Z pesymistycznym przesłaniem tekstu Mickiewicza polemizował Cyprian Kamil Norwid w utworze Człowiek z 1857[2]. W 1861 powstał nawiązujący do Mickiewicza wiersz Do matki Izraelki autorstwa Henryka Merzbacha[2]. Nawiązania do tekstu Mickiewicza obecne są także w późniejszych utworach, takich jak m.in. Kolęda zła (1943) Tadeusza Borowskiego, Stabat Mater (1943) Józefa Wittlina czy Modlitwa Bogarodzicy (1944) Krzysztofa Kamila Baczyńskiego[2].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ "Goniec Krakowski" 1831, nr 204 (30 sierpnia) [online], polona.pl [dostęp 2018-06-19].
- ↑ a b c d e f g Inglot 2007 ↓, s. 36.
- ↑ Inglot 2007 ↓, s. 138.
- ↑ a b Lyszczyna 2000 ↓, s. 97.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Mieczysław Inglot: Romantyzm. Słownik literatury polskiej. Gdańsk: słowo / obraz terytoria; Gdańskie Wydawnictwo Oświatowe, 2007. ISBN 978-83-7420-093-6.
- Jacek Lyszczyna: Pielgrzym w kraju rozkoszy. O poezji Konstantego Gaszyńskiego. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, 2000. ISBN 83-226-1009-2.
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]
- Do Matki Polki w zbiorach Cyfrowej Biblioteki Narodowej Polona.pl