Przejdź do zawartości

Dyskusja:Łemkowie

Treść strony nie jest dostępna w innych językach.
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii

Literatura dodatkowa do artykułu

[edytuj kod]
  • Łemkowie jako grupa etnograficzna, Prace i Materiały Etnograficzne 1948 – 49, LVII
  • Łemkowie jako grupa etnograficzna, Muzeum Budownictwa Ludowego w Sanoku, Sanok 1998
  • "Łemkowie Grupa Etniczna czy Naród"?, [The Lemkos: An Ethnic Group or a Nation?], tłumaczenie Paul Best.
  • "The Lemkos of Poland" – Arrticles and Essays, wydawca Paul Best i Jarosław Moklak
  • "The Lemko Region, 1939-1947 War, Occupation and Deportation" – Arrticles and Essays, wydawca Paul Best i Jarosław Moklak
  • "Apostolska Administracja Łemkowszczyzny w latach 1934-1944"
  • "Moskalofilstwo wśród ludności łemkowskiej w XX w., w: Ukraińska myśl polityczna w XX wieku, "Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego. Prace Historyczne", z. 103, Kraków 1993
  • Jerzy Nalepa, Łemkowie, Wołosi i Biali Chorwaci: uwagi dotyczące kwestii genezy osadnictwa ruskiego na polskim Podkarpaciu, Acta Archaeologica Carpathica, T. 34 (1997/ 1998), s. 135-177.
  • Almanach Karpacki "Płaj" Andrzej Wielocha
  • R. Drozd, B. Halczak Dzieje Ukraińców w Polsce w latach 1921–1989 / Roman Drozd, Bohdan Halczak. – wyd. II, poprawione. – Warszawa : TYRSA, 2010. – 237 s.
  • B. Halczak Publicystyka narodowo – demokratyczna wobec problemów narodowościowych i etnicznych II Rzeczypospolitej / Bohdan

Halczak. – Zielona Góra : Wydaw. WSP im. Tadeusza Kotarbińskiego, 2000. – 222 s.

  • B. Halczak Problemy tożsamości narodowej Łemków / Bohdan Halczak // W: Łemkowie, Bojkowie, Rusini: historia, współczesność, kultura materialna i duchowa / red. nauk. Stefan Dudra, Bohdan Halczak, Andrzej Ksenicz, Jerzy Starzyński . – Legnica – Zielona Góra : Łemkowski Zespół Pieśni i Tańca "Kyczera", 2007 – s. 41–55 .
  • B. Halczak Łemkowskie miejsce we wszechświecie. Refleksje o położeniu Łemków na przełomie XX i XXI wieku / Bohdan Halczak // W: Łemkowie, Bojkowie, Rusini – historia, współczesność, kultura materialna i duchowa / red. nauk. Stefan Dudra, Bohdan Halczak, Roman Drozd, Iryna Betko, Michal Šmigeľ . Tom IV, cz. 1 . – Słupsk – Zielona Góra : [b. w.], 2012 – s. 119–133 .
  • Bieszczady. Słownik historyczno-krajoznawczy. Stanisław Kryciński. 1995
  • Cerkwie w Bieszczadach, Stanisław Kryciński. 1991, 2005
  • Tadeusz Łopatkiewicz, Мала сакральна архітектура на Лемківщині, (The Small Sacral Architecture in Lemkivshchyna), Nowy Jork 1993, s. 490, wyd. The Lemko Research Foundation New York, Library of Congress Catalog Card Number: 93-78882 (współautor – Małgorzata Łopatkiewicz)
  • Bogumiła Tarasiewicz, Wesele łemkowskie – obrzęd i muzyka. Tradycja a współczesność, Legnica 2009
  • Krystyna Pieradzka: Na szlakach Łemkowszczyzny. Wyd. 2. Krosno: Ruthenus, 2009, s. 232. ISBN 978-83-7530-054-3.

Przeniesiono z treści artykułu. Kirsan • dyskusja 15:10, 15 cze 2014 (CEST)[odpowiedz]

Lista „znanych Łemków” oraz lista miejscowości

[edytuj kod]

W czasie naprawy artykułu zastąpiłem listę „znanych Łemków” szablonem

 Z tym tematem związana jest kategoria: Łemkowie.

Po pierwsze ta wciąż rozbudowywana lista bardzo źle wygląda pod względem redaktorskim i nie wiadomo, jak bardzo jeszcze się rozrośnie, bo dość bezrefleksyjnie ją tuczą kolejne numery IP. Ale jest jeszcze większy problem – dla szeregu z tych osób prawdopodobnie nie ma dowodu w postaci odpowiedniego źródła na ich łemkowską świadomość. Pojawiły się już tu niżej uwagi z wątpliwościami co do Antonycza i Kubijowycza. Na liście widzę też choćby Jerzego Nowosielskiego, którego ojciec był co prawda Łemkiem, ale sam Nowosielski mówił o sobie: „moja narodowość zupełnie mnie nie obchodzi”. Czy w takim wypadku wolno nam go wpisać jako „znanego Łemka”? Zauważcie ponadto, że w liście nawarstwiło się już 30 nazwisk, natomiast w odpowiedniej kategorii „Łemkowie” znajdziemy w tej chwili... 5 osób. Należałoby przejrzeć tę listę i w razie posiadania odpowiedniego źródła skategoryzować dodatkowo daną osobę jako Łemka w artykule o nim. Tak chyba będzie lepiej niż gdy będziemy przechowywać w tekście taką listę. Osoby do skategoryzowania to:


Podobny problem, jak w przypadku „znanych Łemków”, jest z wciąż puchnącą listą miejscowości, z tym że tu jeszcze bardziej rozbija ona artykuł. Poza tym oczywiście całość nieuźródłowiona (szablon wstawiony już cztery lata temu) i zupełnie nie wiadomo, na jakiej zasadzie wpisywane są akurat te, a nie inne miejscowości. W poprawionej wersji artykułu oprócz opisu „pierwotnej Łemkowszczyzny” zamieściłem też wzmianki i o aktualnych miejscach zamieszkania; ale być może dobrze byłoby wpleść jakoś w tekst i te ośrodki podane niżej, ale chyba raczej nie w postaci takiej długaśnej nieuźródłowionej listy. Sam nie wiem jak to zrobić. Może narysować jakiś rodzaj mapy? A może to zbędne? Tymczasem wrzucam listę w dotychczasowym wyglądzie tutaj:

Obecnie większe skupiska Łemków, którzy identyfikują się z własną grupą znajdują się w miejscowościach, w Polsce:

Kirsan • dyskusja 02:18, 2 lip 2014 (CEST)[odpowiedz]

Biali Chorwaci

[edytuj kod]

Przynajmniej w odniesieniu do Białych Chorwatów, ten artykuł to stek bzdur. Że zacytuję: " O tym plemieniu niezbyt pochlebnie wypowiadają się kościelni pisarze zarówno z Kijowa jak i Gniezna" - jakie źródła niby to potwierdzają?

  • Również i moim zdaniem ta część artykułu wymagała gruntownej przebudowy, zwłaszcza że była nieuźródłowiona i była w niej bardzo wiele dziwnych rzeczy często tylko luźno związanych z Łemkami. W przebudowanym rozdziale również zawarto informacje o „teorii białochorwackiej”, ale już z punktu widzenia osiągnięć współczesnej nauki i znaczenia dla tożsamości Łemków. Niemniej wrzucam tu krytykowaną treść, być może coś jeszcze warto stąd wyłowić do artykułu po uprzednim uźródłowieniu:

Drugą teorią o pochodzeniu Łemków jest tzw. teoria białochorwacka. Zakłada ona, że Karpaty były nieprzerwanie zamieszkane przez ludność słowiańską przynajmniej od V w., o czym świadczy m.in. gród w Trzcinicy przy ujściu Ropy do Wisłoki sprzed VII w. Dopiero w VII stuleciu w wyniku napływu ludności zachodniosłowiańskiej lub naturalnej ekspansji w kierunku żyźniejszych ziem ludność chorwacka zajęła tereny Dalmacji. Świadczą o tym zapiski dzieła De administrando imperio cesarza bizantyjskiego Konstantyna Porfirogenety, który w rozdziale XXX odnotowuje ich przybycie ze swej ojczyzny Białej Chorwacji, położonej według słów autora pomiędzy Węgrami (Turcją), Białą Serbią a Bawarią (wszystkie próby dokładniejszej lokalizacji są spekulacjami). Ta nota była wielokrotnie krytykowana, ale jak się okazuje, równie często popierana. Za przykład może posłużyć kronika P. Rittera Vitezovicia (Kronika aliti spomen vsega svijeta vikov, 1696), który podaje bardzo dokładną lokalizację wymarszu Chorwatów, miała to być Babia Góra. Część pisarzy (np. H. Paszkiewicz, P. R. Magocsi) widzi Chorwatów nad Sanem, a nawet oddaje im gród Przemyśl. Adam Naruszewicz w II tomie Historii narodu polskiego od początku chrześcijaństwa nazywał "Chrobacją, czyli Karpacją" województwo krakowskie i Ruś Czerwoną. Większość pierwszych polskich historiografów (J. Potocki, T. Czacki i J. Lelewel) utożsamia Chrobację z Karpatami, ponadto przypisują podbój tejże Chrobremu. Kraina miała obejmować teren od Karpat po Dunaj, a Lelewel wyróżniał do tego Czerwoną Chorwację między Bugiem a Sanem. P. J. Szafarzyk, łączył dwie koncepcje i widział siedziby Chorwatów, które niby "ciągnęły się nieprzerwanie od wschodniej części Halickiego, gdzie Nestor i Kadłubek przypominają Chorwatów ruskich (…) na zachód zapewne po miasto Kraków, w pojedynczych zaś osadach na północ aż do czeskich Karkonoszów". Nestor jednak jako kronikarz bliższy opisywanym przez siebie czasom, jednoznacznie wskazuje Chorwatów jako protoplastów Lachów, a tym samym Polaków, pisząc w swojej Powieści minionych lat z 1113 roku w części drugiej "O narodach słowiańskich": „A oto jeszcze ciż Słowianie: Biali Chorwaci i Serbowie, i Chorutanie. Gdy bowiem Włosi naszli na Słowian naddunajskich i osiadłszy pośród nich ciemiężyli ich, to Słowianie ci przyszedłszy siedli nad Wisłą i przezwali się Lachami, a od tych Lachów przezwali się jedni Polanami, drudzy Lachowie Lutyczami, inni — Mazowszanami, inni — Pomorzanami.” Chorwaci zapewne byli obecni i silni jeszcze w X i XI w., kiedy to wedle słów kronikarza Nestora, Włodzimierz Wielki wybrał się na zachód z interwencją zbrojną, w tym przeciwko Chorwatom "Ide Volodimer na Ch-rvaty". O tym plemieniu niezbyt pochlebnie wypowiadają się kościelni pisarze zarówno z Kijowa jak i Gniezna, co może świadczyć o ich pogaństwie lub niezależności względem tych metropolii, zakłada się, że Białochorwaci byli chrystianizowani w ramach misji Metodego jeszcze przed chrztem Rusi Kijowskiej. Prawdopodobnie Chorwaci zajmujący długi obszar wzdłuż Karpat zostali rozdzieleni przez silną migrację węgierską i wołoską. Z czasem doszło do asymilacji tych grup, jak i w dużym stopniu przejęcia języka przez rumuńskich Wołochów. Tzw. migracja wołoska od XIII–XIV w. w dużym stopniu była wędrówką zesłowiańszczonych Wołochów oraz Słowian opuszczających coraz mniej gościnne Królestwo Węgierskie.

Teoria o pochodzeniu białochorwackim jest jedną z podwalin ideologii narodowej karpatorusińskiej. Pierwszy raz została wysunięta przez Słowaka Adama F. Kollára (1718–1783) w dziele Humillium promemoria de ortu, progressu et in Hungaria incolatu gentis Ruthenicae (1749). Kontynuatorami byli m.in.: Ioannik Bazilowicz (1742–1821) oraz Daniel Babil w Historia Diocesana i Ioann Pastelij (1741–1799) w Historia Diocesis Munkatsiensis, jak i De origine Ruthenorum. Obecnie orędownikiem tej teorii jest przede wszystkim Paul Robert Magocsi. Trzecie domniemanie, która wydaje się nadto abstrakcyjne, było firmowane przede wszystkim nazwiskiem dwóch Ukraińców: Mychajła Hruszewskiego i Julijana Tarnowycza. Według nich Białochorwaci zamieszkiwali Małopolskę, aż po Kraków, i należy ich utożsamiać z Rusią Kijowską. Stanowić to ma dowód na etniczny zasięg terytorium rusińskiego. Rusini zostali zepchnięci w góry przez "ekspansywny katolicyzm", a ostali się jedynie w górach, niezbyt atrakcyjnych dla osadnictwa polskiego. Stąd pochodzić ma Łemkowszczyzna i Ruś Szlachtowska. Obu powyższym teoriom przeczy jednak sam największy kronikarz Rusi Kijowskiej – Nestor pisząc, iż Chorwaci są protoplastami Lachów i innych plemion polskich.

Kirsan • dyskusja 02:18, 2 lip 2014 (CEST)[odpowiedz]

Gwara łemkowska czy gwary łemkowskie?

[edytuj kod]

Nie jestem specjalistą i wiadomości mam z moich kontaktów z Łemkami, w tym chcę się powołać na autorytet jeśli chodzi o Łemkowynę, Pawła Stefanowskiego z Bielanki (Łemko, przy tym etnograf z wykształcenia). Ponoć nie istnieje coś takiego, jak gwara łemkowska, raczej należy mówić o gwarach łemkowskich. Niekiedy bardzo mocno różniących się między sobą. Problem ten wynikł, kiedy (o, będzie już pewnie ze dwadzieścia lat?) wydano elementarz łemkowski, który w środowisku Łemków wywołał istną burzę. W końcu okazało się, że elementarz nie zawiera błędów, lecz co wieś, już nie mówiąc o Łemkowynie wschodniej i zachodniej, mówi inaczej. I z tego powodu, mimo olbrzymiej potrzeby, zaniechano tworzenia nowego czy poprawionego elementarza. Łemkowie bowiem byli w tym jednym zgodni: każdy język łemkowski, którym się posługują, jest jak najbardziej prawidłowy.

Celowo piszę: co wieś, mówi inaczej. Łemkowie, którzy na co dzień posługują się łemkowskim nie potrafią czytać i pisać w swoim języku- tłumaczą to tym, że prosty naród, rolniczy jakim są nie wykształcił inteligencji, z rzadka ktoś uczęszczał do szkoły, więc mało osób potrafiło w ogóle pisać.
To już prywatna uwaga: w Zyndranowej, gdzie przez kilka wakacji z rzędu zbierałam łemkowskie piosenki ja uczyłam Łemków pisać w ich języku. Dla mnie to tez było przeżycie. Łemkowskiego w piśmie w trybie przyspieszonym nauczyłam się od znajomego ukraińskiego malarza od lat zamieszkałego w Krakowie. Znałam rosyjski, później ukraiński, stąd krok do łemkowskiego. Nauczyłam się pisać po łemkowsku po pierwszym zadziwieniu - no dobrze, mam nagranie, napisałam nuty, tłumaczenie na język polski, a gdzie teksty w oryginale? Jadwiga 23:56, 23 kwi 2004 (CEST)[odpowiedz]

Zmieniłem "gwara łemkowska" na "gwary łemkowskie". Chyba tak jest lepiej. Boraczek 01:18, 24 kwi 2004 (CEST)[odpowiedz]

Please add information about Rusyns/lemkos DNA genetics facts

[edytuj kod]

Haplogroup I is found at very low frequencies (generally < 3%) throughout Europe, Middle East and South Asia. It is nearly absent in parts of Europe (Iberia, South-West France, Ireland) and strongest in Iceland (> 5%), Scotland, Norway, southern Finland, Ukraine, Greece and western Anatolia. A February 2009 study found that Lemkos in the Carpathian mountains have the "highest frequency of haplogroup I (11.3%) in Europe, identical to that of the population of Krk Island (Croatia) in the Adriatic Sea".

Which Haplogoup I ? mt or Y ? Please add reference to your question. Regards. --Adam majewski (dyskusja) 18:22, 10 mar 2014 (CET)[odpowiedz]

Artykuł o Łemkach

[edytuj kod]

W artykule o Łemkach znajduje się kilka błędów rzeczowych: 1. Unia użgorodzka nie dotyczyła obszaru Łemkowszczyzny po polskiej stronie. 2. Unia brzeska, która istotnie miala miejsce w 1596 roku została ostatecznie wprowadzona w całej eparchi przemyskiej około sto lat później. 3. Nie jest prawdą, że w latach dwudziestych XX wieku przeszła na prawosławie większość Łemków (schizma tylawska). Uczyniło to ok. 20 tys. Łemków, których razem było ok. 150 tys. Więc nie większość, lecz kilkunastoprocentowa mniejszość. Pozdrawiam, Krzysztof

Jeśli uważasz, że artykuł w Wikipedii wymaga zmian, poprawek lub rozbudowy – kliknij przycisk Edytuj u góry strony. Każdy może wprowadzać zmiany, nawet nie trzeba w tym celu zakładać konta! Należy tylko pamiętać o podaniu źródeł w formie przypisów (zob. szablon {{Cytuj}}). W Wikipedii trzymamy się zasady „śmiałego edytowania”, więc nie obawiaj się, że popełnisz błędy. Zajrzyj na stronę dotyczącą tworzenia artykułów lub poeksperymentuj na stronach testowych.

Roo72 Dyskusja 02:59, 7 wrz 2005 (CEST)[odpowiedz]

Jestem pewien, że obecna wcale liczna inteligencja łemkowska, która interesuje się swoja kulturą umie czytać i pisać po łemkowsku. Nauka języka rosyjskiego w szkołach przyczyniła sie do tego, że wiele ludzi w Polsce potrafi czytać cyrylicę nie znając języka rosyjskiego dlatego też zbliżona do języka ukrainskiego i rosyjskiego pisownia łemkowska, która ponoć nieznacznie różni się od pisowni ukraińskiej nie stanowi wiekszego problemu. Autor wypowiedzi nauczył się czytać teksty we własnym języku właśnie na lekcjach języka rosyjskiego. Lekcje te nie dały mu niczego więcej oprócz znajomości cycylicy i kilku wierszyków " alfabit my uże znajem, uże piszem i czytajem i wsie bukwy po pariadku..( nazywajem ?)i tyle. Gorzej z rozumieniem niektórych słów ponieważ prawdą jest stwierdzenie o tym że nie istnieje jedna gwara łemkowska a raczej kilka gwar nieznacznie się od siebie różniących.

  • Polskę zamieszkuje prawie 6 tys. Łemków. Tak wynika z ostatniego spisu powszechnego z 2002 r.Naprawdę nie wstawiajcie fantastycznych liczb w rodzaju 80-100 tys.

Szkoda, że nie wszyscy wiedzą jak wyglądał ten spis... Wchodzi pani, gdy dochodzi do pytania o narodowość to (akurat w przypadku mojej rodziny) SAMA wpisuje "polska", bo jakby mogło być coś innego... Głupota? Nie wiem jak było u innych, ja panią poprawiłem, ale niektórzy po prostu zostawiali to co pani napisała... Ale 100 tys. na pewno nie ma - ci którzy "pożenili się" z innymi narodami rzadko się przyznają do bycia Łemkiem (1 na 50 jak przypuszczam)...

  • Nie wiem co i jak przypuszczasz. Odnośnie spisu to wykazał liczbę narodowości tak jak podawali sami zainteresowani. Mogły się zdarzyć wspomniane przez ciebie okoliczności, no, ale o ile zmieniają liczby oficjalne: o 1%, 5%? Przecież nie więcej. Niemców także liczono, oni też obliczali, że jest ich od 500 tys. do 1 mln. A okazało się, że 180 tys.

Od siebie dodam: Na pewno tak mogło być, że ankieter nie był przeszkolony i niewykształcony i nie do końca przykładał uwagę do pytania o narodowość. Stąd na terenach poza Łemkowszyzną normalne być może, że machinalnie zakreślał kwadrat "Polak". Tak jak na Śląsku niektórzy ankieterzy "ołówkiem" wpisywali naród Ślązak, bo tak im kazali na szkoleniu... ale to nie w tym tkwi główny problem niskich procentów. To pytanie w spisie powszechnym było nowatorskie. Nigdy wcześniej nikt w Polsce badań świadomości narodowej masowo nie prowadził. Były owszem spisy narodowe... ale narodowość określał ankieter, np. przed II wojną określał ją najczęściej po wyznaniu i języku jakim się posługiwali ankietowani. Tym razem deklaracji musiał udzielić ankietowany. A jak to jest - wiadomo. Są przynajmniej dwa aspekty:

1/ Mniejszości etniczne z założenie nie koniecznie muszą mieć wykształconą świadomość narodową, nie koniecznie muszą znać definicji "naród". Ankietowany może czuć swą odrębność, ale niekoniecznie może umieć ją nazwać. Jeśli ankietowany wcześniej nie był wyczerpujący pouczony, nie otrzymał definicji słów zawartych w pytaniu - to nie mógł odpowiedzieć prawidłowo. Definicja z encyklopedii w ogóle nie uważa mniejszości etnicznych za narody, stąd i ankietowany wolał powiedzieć, że jest Polakiem, niż np. Ukraińcem.

2/ Presja rodziny i ankietera. Np. - jeden by chciał być Niemcem by dostać podwójne obywatelstwo (czynnik ekonomiczny), - inny dostał obywatelstwo i teraz głupio mu być niewdzięcznym, choć Niemcem się nie czuje, ale mu wypada się do Niemca przyznać, - inny by nie chciał być Niemcem, ale jego rodzice chcą być Niemcami, - innemu głupio przy matce Niemce/Ślązaczce wyprzeć się pochodzenia, - a jeszcze inny będzie się bał przy ojcu Polaku powiedzieć, że czuje się Niemcem, bo by lanie dostał - jeszcze inny wie, że zdenerwuje dziadka, więc zaoszczędzi scen rodzinnych przy obcych. No i w ten sposób prawie wszystkie ankiety prowadzone w rodzinach mieszanych można uznać za niewiarygodne, bo nie były prowadzone w sposób zapewniający anonimowość.

Reasumując: w zdaniu o niskim procencie należałoby dopisać, że badania te były nowatorskie i specyficzne stąd ich rozbieżność z szacunkami organizacji szacujących 10 razy więcej osób.

  • Szacunki organizacji szacujących (sic) są lepsze i szacują (powtarzam by utrzymać się w klimacie), że Łemków, a pewnie i innych jest 10 razy więcej niż to oni sami podali. To rzeczywiście ważne odkrycie, można by rzec epokowe. Ale dlaczego tylko 10 razy, a nie 12, albo 15? Myślę, że trzeba z miejsca podać, że jest ich 20 razy więcej.

Chciałbym zauważyć, że te 6 000 osób, które w Spisie Powszechnym podały narodowość łemkowską to ci Łemkowie, którzy nie czują się jednocześnie Ukraińcami. Co najmniej drugie tyle osób uważa tożsamość łemkowską za tożsamość etniczną, nie narodową. Sam jestem jednocześnie Łemkiem i Ukraińcem. A w kwestionariuszu była tylko jedna rubryka ;) Poza tym na którejś Łemkowskiej Watrze w Zdyni było 6000 Łemków. Nie sądzę, żeby na tej imprezie pojawili się wszyscy :D Geoffrey

  • Chciałbym zauważyć, że twoje pisanie jest dziwne. Skąd wiesz, że te niespełna 6 tys. Łemków to tylko ci, którzy czują się Łemkami; nie Ukraińcami? Prowadziłeś badania? A więc skąd takie kategoryczne stwierdzenie. To po pierwsze. Po drugie, gdyby przyjąć twoje stwierdzenie za prawdę, że drugie tyle Łemków czuje się Łemkami i Ukraińcami, to ile by było Ukraińcow w Polsce? I po trzecie. Dobrze wiesz, że na Watrze sa różni ludzie; Łemkowie nie tylko z Polski, ale także i Polacy, którzy lubią popatrzeć na folklor. Ja także kiedyś byłem w Zdyni, a nie jestem ani Łemkiem, ani Ukraińcem, ani nawet Łemkiem-Ukraińcem.

Chciałbym tylko dodać, że w spisie powszechnym zdarza się, że "z automatu" wpisuje się narodowość, nawet nie przeprowadzając ankiety. Czyli liczby nie są rzeczywiste.

Czuchońcy, Kurtacy

[edytuj kod]
Wcześniejsze nazwy dla tej grupy etnicznej pojawiające się w literaturze przedmiotu to Czuchońcy lub Kurtacy.

To nie jest zupełnie ścisłe - nazwę "Czuchońcy" stosował Wincenty Pol, więc jest mniej więcej współczesna (a nie wcześniejsza, choć rozumiem że chodzi o "wcześniejszość" w odniesieniu do dziś) do użycia w etnografii nazwy "Łemki", ponadto... a zacytuję Romana Reinfussa: dzieli on Rusinów mieszkających na zachód od Sanu na Czuchońców, Spiszaków i Gardlaków, przy czym wymienia szczegółowo wsie należące do trzech grup wymienionych. Podział Pola, który począwszy od nazw a skończywszy na zasięgach poszczególnych "rodów" jest w odniesieniu do Karpat ruskich całkowicie fantastyczny i został przez etnografów zarzucony. Pol nie orientował się tu zbyt dokładnie.Świadczy o tym chociażby fakt, że do ruskich "Czuchońców", siegających według niego po źródła Sanu, zaliczył równierz kilkanaście miejscowości czysto polskich (między innymi miasteczko Piwniczną). Dlatego zmieniłem ten fragment na obecną postać i usunąłem linki. A Kurtacy? Bo jakoś nie kojarzę teraz. Może chodzi o Górniaków, albo Hirniaków? No cóz, tego typu nazw w szerszym, węższym lub podobnym znaczeniu co "Łemkowie" pojawiało się sporo meteor2017kontakt 23:18, 17 maja 2006 (CEST)

Łemkowszczyzna

[edytuj kod]
Teren ten nazywany był do roku 1947 Łemkowszczyzną, obecnie nazwa ta już praktycznie nie funkcjonuje.

Z tym się nie zgodzę - nazwa jest nadal używana min. w etnografii czy turystyce, dobrze też określa ten teren, gdyż nadal wyróżnia się on od sąsiednich (które zamieszkiwała wcześniej ludność polska), pozostałości kultury materialnej Łemków - cerkwie i cerkwiska, chyże, grekokatolickie i prawosławne krzyże, kapliczki, cmentarze... Nie należy też zapominać, że część Łemków wróciła, a także o Łemkowszczyźnie na południowych stokach Karpat. Jeśli więc jest mowa o Łemkach, to w tym kontekście nazwa ta często się pojawia, zamiast niewygodnych w użyciu i nieprecyzyjnych "część Beskidu Niskiego, Sądeckiego i Bieszczadów", albo "część województwa małopolskiego i podkarpackiego" (mówiąc o części polskiej). Oczywiście Łemkowszczyzna dziś jest inna niż przedwojenna, ale to już zupełnie inne zagadnienie. meteor2017kontakt 20:28, 18 maja 2006 (CEST)

Brak własnej nazwy

[edytuj kod]

oraz brak informacji o organizacjach łemkowskich.

Xx236 12:11, 20 lis 2006 (CET)[odpowiedz]

Zrobione Ale tak sobie myślę, że wielka szkoda, że przedstawiciele opisywanych organizacji przez lata wcale nie zainteresowali się rozbudową czy chociaż elementarną poprawą artykułu, albo chociaż udostępnieniem kilku ładnych fotografii, których na pewno pełno jest w ich zbiorach – mimo że ten artykuł jest właściwie pierwszym miejscem w Internecie, w którym każdy szuka informacji i nierzadko w ogóle po raz pierwszy styka się z nazwą „Łemkowie”. Naprawdę nie wiem... Czy chodzi po prostu o to, że z edytowania Wikipedii nie ma żadnych pieniędzy ani dotacji, więc nie ma sensu się wysilać nad poprawą opłakanego stanu artykułu o nas samych? To jest tym bardziej przykre, że sporo osób przecież robi na tym temacie kariery naukowe (a jeszcze więcej na mniejszości ukraińskiej, o której artykuł też jest w opłakanym stanie)... Kirsan • dyskusja 02:18, 2 lip 2014 (CEST)[odpowiedz]

Naród

[edytuj kod]
  • czy Łemkowie są narodem? a jeśli tak to dlaczego MSWiA o tym nic nie wie ??

Znani Łemkowie

[edytuj kod]

Andy Warhol - z przodków: Varchola

Nikifor - Epifaniusz Drowniak

Infobox

[edytuj kod]
  • Co do języka, to Łemkowie mówią po łemkowsku. Część osób uważa łemkowski za gwarę języka ukraińskiego, a część za odrębny język. Co do innych języków, to nie wiem, po co są dopisane. Można też napisać, że mówią też po angielsku czy niemiecku ... A co do religii to większość jest wyznawcami albo prawosławia (PAKP), albo Ukraińskiej Cerkwii Greckokatolickiej. Birczanin (dyskusja) 17:54, 20 sty 2008 (CET)[odpowiedz]

Łemkowie na Zakarpaciu?

[edytuj kod]

Aby na pewno? Bojkowie - zgoda, ale Łemkowie? Łemkowie to raczej Rusini płn. stoków Karpat pozostających w zasięgu kultury polskiej. Rusini słowaccy (Rusnaky) też raczej Łemkami nie są. Czy ktoś ich tak nazywał? W każdym razie sami nigdy się tak nie nazwą. Jesli informacja o Łemkach na Zakarpaciu i na Słowacji pozostanie nieuźródłowiona, należałoby je usunąć. pzdr. pawelboch (dyskusja) 15:32, 21 gru 2008 (CET)[odpowiedz]

Łemkowie a Ukraińcy

[edytuj kod]

Chata na zdjęciu jest w Nowicy nie w Przysłupie

[edytuj kod]

Publikowana tu chata znajduje się nie w Przysłupie, ale w sąsiedniej Nowicy - tam właśnie ją widziałem i fotografowałem w lipcu 2008 i wrześniu 2009 roku. Potwierdzam to przysięgą na hasło o mojej osobie: http://pl.wikipedia.org/wiki/Jerzy_Hawryluk

T Poprawione już wcześniej przez jakiegoś użytkownika Kirsan • dyskusja 02:18, 2 lip 2014 (CEST)[odpowiedz]

Włodzimierz Kubijowicz

[edytuj kod]

Włodzimierz Kubijowicz mimo polskiej matki uważał się za Ukraińca. Nie deklarował pochodzenia łemkowskiego, a w przypadku tej grupy etnicznej taka deklaracja jest dla uznania za Łemka conditio sine qua non.

Dlaczego ktoś napisał, że Lemkowie są "ukraińską" grupą etniczną??

[edytuj kod]

Jako przedstawiciel tego ludu mogę zapewnić, że jest inaczej. Jeśli nawet dana grupa jest podzielona w swoich poglądach na własne pochodzenie to tylko TO PODZIELENIE jest faktem, który wolno podać jako hasło encyklopedyczne. Manipulowanie opinią reszty ludzi poprzez wklepywanie swoich życzeń jako definicja encyklopedyczna jest podłą propagandą - znaną dobrze z czasów zarówno Goebbelsa, jak i komunistów.

Wielu Łemków uważa się za Ukraińców. Oni mogą zapewnić, że jest wręcz odwrotnie niż twierdzisz ty. Na przyszłość proponuję wyedytować hasło z podaniem źródeł, jeśli uważasz, że jest nie namiejscu, zamiast wylewać żale na stronie dyskusji i wyzywać myślących inaczej niż ty od nazistów. Po to jest funcja "Edytuj" sotępna dla każdego. Dociekliwygosc (dyskusja) 15:03, 19 maj 2015 (CEST)[odpowiedz]

Znani Łemkowie

[edytuj kod]

Początek artykułu

[edytuj kod]

Z Wikipedia:Warsztat PANDA

[edytuj kod]

Hasło rozbudowane w 2014 roku przez Kirsana. Dobrze uźródłowione i zilustrowane. Planuję zgłoszenie do PDA. Co sądzicie? D kuba (dyskusja) 22:37, 3 cze 2018 (CEST)[odpowiedz]

Wygląda nieźle, ale chyba warto przesortować - bardzo ze sobą związane "pochodzenie" i "historia" są na dwóch końcach artykułu (IMHO lepiej by im było razem na początku); język i szkolnictwo też mogłyby być razem, jako ściśle ze sobą związane, a wobec szczupłości tej drugiej, to mogłaby być wręcz podsekcja. Czego zdecydowanie brakuje to opisu kultury (poza językiem i religią): materialnej (bardzo charakterystyczna architektura, religijna i świecka), strojów, obyczajów itp. Nic praktycznie o tradycyjnej gospodarce; byłoby dobrze dodać parę zdań o relacjach z innymi grupami przed wojną - jest właściwie tylko sporach wobec opcji ukraińso kiej a ruskiej wśród samych Łemków, a jak np. sąsiadowali z Polakami (OR z tradycji rodzinnej: bardzo przyjaźnie, przynajmniej na Nowosądeczczyźnie). Z kwestii technicznych - można by użyć szablonów ODN, żeby "odchudzić" przypisy, ale to rzecz drugorzędna, są zapisane poprawnie. PS. Na commonsach są lepsze zdjęcia cerkwi, z porządnym gontem na dachu ;) --Felis domestica (dyskusja) 11:34, 7 cze 2018 (CEST)[odpowiedz]
Dzięki Felis za cenne uwagi. Odnośnie spraw technicznych nie jestem w nich biegły, tzn. Wiem o co w tym chodzi, ale nie robię tego tak sprawnie jak inni (nawiasem mówiąc za jakiś czas automatyczna zamianę na ODN będą pewnie załatwiać boty). Co do kwestii merytorycznych to postaram się coś dodać, ale na pewno nie będzie to szybko. No i wszelka pomoc w tym zakresie mile widziana:) Ps: też pochodzę z Nowosądecczyzny, znam Łemków i potwierdzam dobre, sąsiedzkie relacje (choć to też OR:)) D kuba (dyskusja) 22:10, 7 cze 2018 (CEST)[odpowiedz]
Populacja w infoboksie odnosi się tylko do danych w Polsce. Nie ma danych na temat pozostałych państw? Eurohunter (dyskusja) 12:47, 10 wrz 2018 (CEST)[odpowiedz]

@D kuba Nadal chcesz to zgłosić? Bo to już dawno było... Hasło jest bardzo dobre, tylko że wydaje mi się, że dużo więcej Łemków i to do dzisiaj mówiących w swoim języku na co dzień (OR) żyje na Słowacji, a nie w Polsce, bo tu dokonano ludobójczego zniszczenia poprzez przesiedlenie (tak, tak - rzeż wołyńska niekoniecznie jest ludobójstwem, a nawet raczej nie jest nim, za to akcja "Wisła" jest nim na 100%). Mam książkę wydaną przez Sejm z całej serii mniejszościowej o Łemkach, ale tutaj - moim zdaniem - trzeba albo zmienić nazwę na "Łemkowie w Polsce", albo rozbudować znacznie, właśnie pod względem słowackim. Co do współżycia na terenie okolic Sanoka, to okejka, tylko że to tak pobieżnie, natomiast na Sądecczyźnie nie było na pewno różowo i to już od XVIII w. Myślę, że w okolicach zamieszkania rodziny mamy też tak cudnie nie było. Nie promujmy bajek. Marencja (dyskusja) 09:29, 10 mar 2019 (CET)[odpowiedz]

@Marencja Nie, nie podejmę się naprawy hasła, a wymaga on choćby uwzględnienia słusznych uwag Twojej i Felisa. Może ktoś inny będzie miał kiedyś ochotę się za to zabrać, bo faktycznie hasło jest ciekawe. D kuba (dyskusja) 23:21, 11 mar 2019 (CET)[odpowiedz]
@D kuba, szkoda, bo to dużo roboty. Co prawda daaawno na studiach pisałam pracę zaliczeniową o Łemkach u Łodzia, mam książkę o Łemkach z serii sejmowej i wiele innych pracy np. Reinfussa, jak też pochodzenie łemkowskie po dziadku macierzystym ;), ale tutaj należałoby mocno popracować, co nie znaczy, że hasło jest złe czy cuśśś. Jeśli to ma być Da lub medal, trzeba przysiąść fałdów, a kontrowersji przy tym ludzie będzie sporo, więc i trudności w pisaniu. Marencja (dyskusja) 14:02, 17 mar 2019 (CET)[odpowiedz]

Punkt widzenia ukraińskich Łemków, komentarz

[edytuj kod]

@Kirsan Witaj! Przepraszam, ale... Myślę, że Pan nieco myli się. Po pierwsze, jest to encyklopedia, a nie propaganda. Jeśli punkt widzenia ukraińskich Łemków różni się od innych, to nie jest powód, żeby o tym milczeć. Po drugie, encyklopedie ukraińskie są encyklopediami, nie propagandą. Po trzecie, opinie liderów organizacji łemkowskich w Ukrainie są ich opiniami jako liderów i oznacza to, że większość, jeśli nie wszyscy Łemkowie ukraińscy tak uważają. PS. Jeśli chodzi o jest „pomojką” - jest to naruszenie zasad etykiety. Pozdrawiam. --Бучач-Львів (dyskusja) 10:14, 12 sie 2020 (CEST)[odpowiedz]

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Dyskusja:Łemkowie&oldid=73360105”