Gottlob Berger
 Gottlob Berger w 1944 | |
 SS-Obergruppenführer
| |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
5 stycznia 1975 |
| Przebieg służby | |
| Lata służby |
1936–1945 |
| Formacja | |
| Główne wojny i bitwy | |
| Odznaczenia | |
       [1]
| |
Gottlob Christian Berger (ur. 16 czerwca 1896 w Gerstetten, zm. 5 stycznia 1975 tamże) – zbrodniarz hitlerowski, czołowy ekspert SS do spraw selekcji rasowej, szef Głównego Urzędu SS oraz jeden z twórców idei Waffen-SS; najwyższy osiągnięty stopień w SS – SS-Obergruppenführer.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Urodzony w Gerstetten (Badenia-Wirtembergia). Był powiązany rodzinnie z wieloma niemieckimi rodzinami zamieszkującymi Europę Południowo-Wschodnią, co z pewnością miało wpływ na wysunięcie przezeń pomysłu utworzenia niemieckiej armii o charakterze międzynarodowym. Najprawdopodobniej to on był twórcą idei Waffen-SS, której celem była integracja Niemców rozproszonych po całej Europie. W młodości instruktor gimnastyki i zwycięzca wielu zawodów sportowych, wstąpił do NSDAP w 1929 i do SS w 1936[2]. W tej ostatniej, w 1940 osiągnął wysoki stopień generalski SS-Obergruppenführera[2]. W SS był jednym z najważniejszych specjalistów Heinricha Himmlera od selekcji rasowej, a zajmował się także organizacją i bezpieczeństwem tej instytucji[3].
W 1940 został przez Himmlera powołany na stanowiska szefa Głównego Urzędu SS (SS-Hauptamt), który zajmował się głównie werbunkiem do SS, a zwłaszcza formowaniem cudzoziemskich oddziałów Waffen-SS. Również w 1940 został szefem sztabu Himmlera do spraw wojskowych. Berger okazał się na tych stanowiskach rzutkim i bezwzględnym organizatorem. W 1942 został także osobistym przedstawicielem Himmlera przy Ministerstwie Rzeszy do spraw Okupowanych Terytoriów Wschodnich, które zajmowało się zarządzaniem okupowanych ziem ZSRR i kierowane było przez Alfreda Rosenberga[4]. W sierpniu 1943 został wybrany jako poseł do Reichstagu z okręgu wyborczego Düsseldorf-Wschód oraz został prezydentem Związku Niemiecko-Chorwackiego[5]. 20 lipca 1944 otrzymał jeszcze jedną wysoką funkcję, zostając Generalnym Inspektorem do spraw Jeńców Wojennych[6].
31 sierpnia 1944 powołano go na stanowisko dowódcy sił mających stłumić powstanie narodowe na Słowacji. Jego zadaniem była pacyfikacja miejscowej ludności oraz zachowanie marionetkowego rządu, współpracującego z III Rzeszą. Z powodu braku sukcesów został odwołany ze stanowiska 19 września i zastąpiony przez Hermanna Höflego, który stłumił powstanie. Berger został oddelegowany do Niemiec z zadaniem tworzenia oddziałów Volkssturmu[7].
Po zakończeniu wojny został aresztowany przez aliantów i postawiony przed Amerykańskim Trybunałem Wojskowym. Był to tzw. proces ministerstw, jedenasty z dwunastu procesów norymberskich znanych jako Procesy zbrodniarzy wojennych przed Norymberskim Trybunałem Wojskowym. Uznany za winnego zbrodni przeciw ludzkości i wojennych oraz przynależności do organizacji przestępczej (SS) 2 kwietnia 1949 został skazany na karę 25 lat pozbawienia wolności[8]. Był to najwyższy wyrok w tym procesie. Jednak już 31 stycznia 1951 kara została zamieniona na 10 lat pozbawienia wolności, ale Berger został zwolniony jeszcze przed końcem 1951. W sumie, razem z okresem przebywania w areszcie przed i w trakcie procesu, spędził w więzieniu jedynie 6,5 roku[9].
W późniejszym okresie był członkiem założycielem związku byłych SS-manów (HIAG) i współwydawcą skrajnie prawicowego czasopisma „Nation Europa”, w którym m.in. gloryfikował działalność Waffen-SS[10].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Berger, Gottlob-Christian (Waffen-SS) [online], Traces of War [dostęp 2021-06-09] (ang.).
- ↑ a b Weale 2010 ↓, s. 118.
- ↑ Stein 1984 ↓, s. 36.
- ↑ Trials of War Criminals before the Nuernberg Military Tribunals 1949 ↓, s. 1034.
- ↑ Trigg 2012 ↓, s. 34.
- ↑ Lumsden 2009 ↓, s. 85.
- ↑ Trials of War Criminals before the Nuernberg Military Tribunals 1949 ↓, s. 1219.
- ↑ Trials of War Criminals before the Nuernberg Military Tribunals 1949 ↓, s. 867.
- ↑ Maguire 2013 ↓, s. 206.
- ↑ Grünberg 1984 ↓, s. 546.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Karol Grünberg: SS – czarna gwardia Hitlera. Warszawa: Książka i Wiedza, 1984. ISBN 83-05-11298-5.
- Robin Lumsden: Himmler's SS: Loyal to the Death's Head. Stroud: History Press, 2009. ISBN 978-0-7524-9722-8. (ang.).
- Peter H. Maguire: Law and War: International Law and American History, Revised Edition. New York: Columbia University Press, 2013. ISBN 978-0-231-51819-2. (ang.).
- George H. Stein: The Waffen SS: Hitler's Elite Guard at War, 1939–45. Ithaca, New York: Cornell University Press, 1984. ISBN 978-0-8014-9275-4. (ang.).
- Jonathan Trigg: Hitler's Vikings: The History of the Scandinavian Waffen-SS : the Legions, the SS-Wiking and the SS-Nordland. Stroud: Spellmount, 2012. ISBN 978-0-7524-6729-0. (ang.).
- Adrian Weale: The SS: A New History. London: Abacus, 2010. ISBN 978-0-349-11752-2. (ang.).
- Trials of War Criminals before the Nuernberg Military Tribunals, Volume XIV, "The Ministries Case". Nuremberg: Nuernberg Military Tribunals, 1949. OCLC 874547741. (ang.).