Muhammad Ali Jinnah

Muhammad Ali Jinnah
	; Jinnah (1945)
Data i miejsce urodzenia	25 grudnia 1876 ; Karaczi
Data i miejsce śmierci	11 września 1948 ; Karaczi
	Gubernator generalny Pakistanu
Okres	od 11 sierpnia 1947; do 11 września 1948
Przynależność polityczna	Liga Muzułmańska
Poprzednik	Louis Mountbatten
Następca	Khawaja Nazimuddin
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Cytaty w Wikicytatach

Muhammad Ali Jinnah (urdu: محمد على جناح, ur. 25 grudnia 1876 w Karaczi w ówczesnych Indiach Brytyjskich, zm. 11 września 1948 tamże) – indyjski i pakistański polityk, z zawodu adwokat. Znany jest także jako Wielki Prowadzący (urdu: قائد اعظم - Kuaid-e-Azam) lub Ojciec Narodu (Baba-e-Kaum).

Życiorys

Jego ojczystym językiem, tak jak Mahatmy Gandhiego, „ojca Indii”, był gudźarati. Ukończył Christian Society High School w Karaczi. W 1893 wyjechał do Londynu do pracy. W 1894 zaczął tam studia prawnicze. Miał 2 siostry: Fatimę Jinnah i Szirin Bai. Od 1897 odbywał praktykę adwokata w Bombaju. Od 1910 należał do Zgromadzenia Prawodawczego przy wicekrólu. Od 1913 do 1928 prowadził działania na rzecz współpracy między Indyjskim Kongresem Narodowym (INC, był również jego członkiem) a Ligą Muzułmańską (wstąpił do niej w 1913).

Pakistański bohater narodowy. Przywódca muzułmanów w Indyjskim Kongresie Narodowym oraz długoletni przewodniczący Ligi Muzułmańskiej. W 1930 roku zerwał współpracę z Gandhim, oskarżając Indyjski Kongres Narodowy o prowadzenie polityki w duchu hinduskiego nacjonalizmu, i inspirując się myślą Muhammada Ikbala stworzył koncepcję utworzenia z północnych prowincji indyjskich oddzielnego państwa dla muzułmanów – Pakistanu. Projekt utworzenia Pakistanu jako osobnego państwa muzułmańskiego ogłosił w 1940 r. na posiedzeniu Ligi Muzułmańskiej w Lakhnau^[1].

Jinnah był jednym z głównych orędowników podziału Indii na dwa niezależne państwa - Indie i Pakistan. Reprezentował muzułmanów i poprzez skoncentrowane działania dążąc do tego, aby Liga Muzułmańska stała się jedynym reprezentantem interesów muzułmanów indyjskich^[1], pomimo że sam nie był szczególnie praktykującym wyznawcą Allaha^{[potrzebny przypis]}.

W trakcie toczonych od 1946 r. pomiędzy Wielką Brytanią, Indyjskim Kongresem Narodowym i Ligą Muzułmańską negocjacji nad kształtem przyszłości Indii uparcie blokował wszystkie propozycje nieobejmujące powstania dwóch osobnych państw i stosował radykalne środki, m.in. w postaci Dnia Akcji Bezpośredniej, które doprowadziły ostatecznie do podziału dawnej kolonii. Po uchwaleniu przez brytyjski parlament niepodległości Indii i Pakistanu został pierwszym gubernatorem generalnym Pakistanu i był nim do swojej śmierci^[1].

Upamiętnienie

Pisma Jinnaha znajdują się w Archiwum Narodowym w Islamabadzie i wpisane są na listę najważniejszych dokumentów świata przez UNESCO. Dzień jego narodzin jest świętem.

Jego wizerunek został umieszczony na pakistańskich monetach obiegowych o nominale 1 rupii bitych (z przerwą w 2017 roku) w latach 1998-2021^[2]^[3].

Przypisy

↑ ^a ^b ^c MagdalenaM. Piech MagdalenaM., Jak to się stało, że Indie i Pakistan odzyskały niepodległość? [online], 27 czerwca 2017 [dostęp 2018-02-27] (pol.).
↑ Pakistan 1 rupia, 1998-2006. ucoin.net. [dostęp 2024-06-17].
↑ Pakistan 1 rupia, 2007-2021. ucoin.net. [dostęp 2024-06-17].

Bibliografia

Muhammad Ali Chaudhuri, The Emergence of Pakistan, Nowy Jork, 1967
Ayesha Jalal, The Sole Spokesman. Jinnah, the Muslim League and the Demand for Pakistan, Cambridge, 1985

[:0-1] MagdalenaM. Piech MagdalenaM., Jak to się stało, że Indie i Pakistan odzyskały niepodległość? [online], 27 czerwca 2017 [dostęp 2018-02-27] (pol.).

[2] Pakistan 1 rupia, 1998-2006. ucoin.net. [dostęp 2024-06-17].

[3] Pakistan 1 rupia, 2007-2021. ucoin.net. [dostęp 2024-06-17].

[1]

[2]

[3]