Przejdź do zawartości

Obozy reedukacyjne w Sinciangu

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Ujgurowie z flagą Wschodniego Turkiestanu przed budynkiem ONZ w Nowym Jorku w 2014, protestujący przeciw naruszaniu praw człowieka w Sinciangu
Lokalizacja prawdopodobnych obozów reedukacyjnych w Sinciangu
Kraje krytykujące i broniące stanowiska Chińskiej Republiki Ludowej w sprawie obozów reedukacyjnych w Sinciangu w 2019 (kolor czerwony – kraje krytykujące; kolor zielony – kraje biorące Chińską Republikę Ludową w obronę)

Obozy reedukacyjne[1] w Sinciangu (także: obozy internowania w Sinciangu[2], obozy pracy w Sinciangu[3], obozy koncentracyjne w Sinciangu[4][5], gułag z Sinciangu[6][7]; oficjalnie nazywane przez rząd Chińskiej Republiki Ludowej ośrodkami edukacyjnymi i szkolenia zawodowego w Sinciangu[8], chiń. 新疆职业技能教育培训中心[9]) – obozy założone w 2017 w Chińskiej Republice Ludowej i zarządzane przez chińskie władze Sinciangu[10]. Istnienie i działalność obozów jest przedmiotem krytyki wielu organizacji międzynarodowych, zwłaszcza pozarządowych, oraz rządów krajów demokratycznych, według których są tam nagminnie łamane prawa człowieka, a mniejszości etniczne i religijne podlegają przymusowej sinizacji będącej częścią konfliktu w Sinciangu. Obozy w Sinciangu są miejscem prawdopodobnie największej od czasów II wojny światowej akcji arbitralnego przetrzymywania przedstawicieli takich mniejszości[11][12]. Według ChRL skala obozów i ich działalność jest wyolbrzymiona i wypaczona przez media międzynarodowe, a ich celem jest resocjalizacja ekstremistów i walka z terroryzmem[8][13].

Historia

[edytuj | edytuj kod]

Obozy zostały założone w 2017 przez władze chińskie, kierowane przez sekretarza generalnego Komunistycznej Partii Chin Xi Jinpinga[14]. Zarządza nimi Chen Quanguo, członek Biura Politycznego KPCh, który kieruje komitetem partii i rządem w regionie Sinciang[15]. Obozy stały się przedmiotem zainteresowania światowej opinii publicznej po ujawnieniu ich istnienia przez media amerykańskie (The New York Times) w 2019[14][16][17][13]. Według szacunków z 2020 w Sinciangu mogło istnieć ponad 380 obozów tego typu, a ich liczba stale wzrasta[18].

Krytyka

[edytuj | edytuj kod]

Istnienie i działalność obozów są przedmiotem krytyki wielu organizacji międzynarodowych, zwłaszcza pozarządowych, jak i rządów krajów demokratycznych[11]. Obozy są krytykowane za łamanie praw człowieka, w tym złe traktowanie więźniów, gwałty i tortury, a nawet ludobójstwo (kulturowe)[19][20][21][22][23][24]. Human Rights Watch twierdzi, że obozy te są wykorzystywane do indoktrynacji Ujgurów i innych muzułmanów od 2017 w ramach „ludowej wojny z terroryzmem”, polityki Chin komunistycznych ogłoszonej w 2014[25][7]. Według krytyków celem obozów jest zniszczenie kultury i religii Ujgurów oraz innych, głównie muzułmańskich, mniejszości etnicznych i przyspieszenie ich asymilacji (sinizacji)[13], a same obozy są prowadzone na marginesie systemu prawnego – wielu Ujgurów zostało internowanych bez procesu i nie postawiono im żadnych zarzutów (przetrzymywani są w długim areszcie prewencyjno-administracyjnym)[26]. Skala aresztowań jest bardzo duża. Według szacunków władze chińskie przetrzymują w tych obozach setki tysięcy Ujgurów (być może nawet ponad półtora miliona osób), a także członków innych etnicznych grup mniejszościowych (głównie muzułmańskich)[27][28][29][30]. Według tych szacunków internowanie Ujgurów i innych muzułmanów w obozach stanowi największą akcję arbitralnego przetrzymywania ludzi należących do mniejszości etnicznych i religijnych od czasów II wojny światowej[31][12][27]. Dokonano porównań między obozami w Sinciangu a chińską rewolucją kulturalną z lat 60. XX wieku[32][33].

Niezależni eksperci nie mają możliwości kontroli sytuacji w obozach, ale wielu uważa, że są tam liczne ofiary śmiertelne; np. Ethan Gutmann, badacz Chin z Victims of Communism Memorial Foundation, szacuje liczbę ofiar na 5–10% więźniów rocznie[34][35].

W lipcu 2021 Ukraina poparła krytykę obozów, po czym jednak szybko się z niej wycofała, co doprowadziło do kontrowersji związanej z możliwą próbą politycznego szantażu w związku z groźbą wstrzymania dostaw chińskich szczepionek przeciwko COVID-19 dla Ukrainy[36].

Stanowisko władz chińskich

[edytuj | edytuj kod]

Według władz chińskich obozy są formą resocjalizacji i elementem systemu walki z terroryzmem i ekstremizmem, są też „zgodne z zasadami i duchem” Globalnej Strategii Zwalczania Terroryzmu ONZ i podobnymi praktykami w krajach zachodnich, a oskarżenia o skalę aresztowań i złe traktowanie zatrzymanych to „mit” i „antychińska propaganda”[8]. W 2020 chiński dyplomata, polityk i minister spraw zagranicznych Wang Yi stwierdził, że „w Sinciangu nie ma żadnych prześladowań”, a większość doniesień prasy międzynarodowej na temat obozów to „fake news”[13]. Rządy niektórych krajów wyraziły poparcie dla działań podejmowanych przez chiński rząd. Do obrońców Chińskiej Republiki Ludowej należą przede wszystkim takie państwa jak Białoruś, Mjanma, Kambodża, Wenezuela, Kuba, Arabia Saudyjska, Rosja i Korea Północna, które według swoich krytyków także mają bogatą historię ograniczania praw i wolności obywatelskich oraz represjonowania i więzienia dysydentów[37][38][11].

Zobacz też

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ Musimy być brutalni [online], www.gazetaprawna.pl, 12 lutego 2021 [dostęp 2021-07-25].
  2. ↑ PROJEKT REZOLUCJI w sprawie sytuacji Ujgurów w Chinach (wyciek dokumentów China Cables) [online], www.europarl.europa.eu [dostęp 2021-07-25].
  3. ↑ Martyna Kośka, Niemiecka fabryka w pobliżu obozów koncentracyjnych. KE „wyraża zaniepokojenie” [online], www.money.pl [dostęp 2021-07-25].
  4. ↑ „Placówki reedukacyjne” dla Ujgurów [online], KrytykaPolityczna.pl, 12 listopada 2020 [dostęp 2021-07-25].
  5. ↑ Phil Stewart, China putting minority Muslims in 'concentration camps,' U.S. says, „Reuters”, 4 maja 2019 [dostęp 2021-07-25] (ang.).
  6. ↑ Chińskie obozy w wersji hi-tech dla Ujgurów. Nawet Orwell by tego nie wymyślił [online], forsal.pl, 25 marca 2021 [dostęp 2021-07-25].
  7. ↑ a b A Summer Vacation in China’s Muslim Gulag [online], Foreign Policy [dostęp 2021-07-25] (ang.).
  8. ↑ a b c Błędy w postrzeganiu oraz fakty w sprawie praw człowieka w Chinach [online], www.chinaembassy.org.pl [dostęp 2021-07-25].
  9. ↑ 新疆的反恐、去极端化斗争与人权保障-新华网 [online], www.xinhuanet.com [dostęp 2021-07-25] (chiń.).
  10. ↑ Rachel Harris, Repression and Quiet Resistance in Xinjiang, „Current History”, 118 (810), 2019, s. 276–281, DOI: 10.1525/curh.2019.118.810.276, ISSN 0011-3530 [dostęp 2021-07-25].
  11. ↑ a b c The “22 vs. 50” Diplomatic Split Between the West and China Over Xinjiang and Human Rights [online], Jamestown [dostęp 2021-07-25] (ang.).
  12. ↑ a b Jen Kirby, Concentration camps and forced labor: China’s repression of the Uighurs, explained [online], Vox, 28 lipca 2020 [dostęp 2021-07-25] (ang.).
  13. ↑ a b c d Maria Kruczkowska, Muzułmańscy Ujgurzy trafiają do chińskich obozów nie za terroryzm, tylko z powodu religii [online], wyborcza.pl, 19 lutego 2020 [dostęp 2021-07-25].
  14. ↑ a b Austin Ramzy, Chris Buckley, ‘Absolutely No Mercy’: Leaked Files Expose How China Organized Mass Detentions of Muslims, „The New York Times”, 16 listopada 2019, ISSN 0362-4331 [dostęp 2021-07-25] (ang.).
  15. ↑ Before leaving office, Mike Pompeo accused China of genocide, „The Economist”, 23 stycznia 2021, ISSN 0013-0613 [dostęp 2021-07-25] (ang.).
  16. ↑ „Nigdy nie pozwól na ucieczkę”. Instrukcja totalnej kontroli w obozach dla Ujgurów [online], TVN24 [dostęp 2021-07-25].
  17. ↑ Jak Chiny prowadzą obozy dla Ujgurów. Wyciek dokumentów [online], www.rp.pl [dostęp 2021-07-25].
  18. ↑ Chiny budują nowe obozy dla Ujgurów w Sinciangu [online], www.rp.pl [dostęp 2021-07-25].
  19. ↑ Committee News Release – October 21, 2020 – SDIR (43-2) – House of Commons of Canada [online], www.ourcommons.ca [dostęp 2021-07-25] (ang.).
  20. ↑ Przeżyła chiński obóz koncentracyjny. Gwałty i tortury na porządku dziennym [online], Do Rzeczy, 15 lipca 2021 [dostęp 2021-07-25].
  21. ↑ Sinciang. Chiny wciąż nie przyznają się do gwałtów i zbrodni na Ujgurach. Szokujące śledztwo BBC [online], gazeta.pl [dostęp 2021-07-25].
  22. ↑ Chiny pozbywają się Ujgurów. Tortury i śmierć w „centrach reedukacyjnych” [online], oko.press [dostęp 2021-07-25].
  23. ↑ Komisja Kongresu USA: możliwe ludobójstwo w chińskim Sinciangu [online], Onet Wiadomości, 15 stycznia 2021 [dostęp 2021-07-25].
  24. ↑ Dominik Sipiński, „Reedukacja”, gwałty. Wstrząsający dramat Ujgurek [online], www.polityka.pl, 2021 [dostęp 2021-07-25].
  25. ↑ China: Free Xinjiang ‘Political Education’ Detainees [online], Human Rights Watch, 10 września 2017 [dostęp 2021-07-25] (ang.).
  26. ↑ China: Big Data Fuels Crackdown in Minority Region [online], Human Rights Watch, 26 lutego 2018 [dostęp 2021-07-25] (ang.).
  27. ↑ a b China Secretly Built A Vast New Infrastructure To Imprison Muslims [online], BuzzFeed News [dostęp 2021-07-25] (ang.).
  28. ↑ Stephanie Nebehay, 1.5 million Muslims could be detained in China’s Xinjiang: academic, „Reuters”, 13 marca 2019 [dostęp 2021-07-25] (ang.).
  29. ↑ China Uighurs: One million held in political camps, UN told, „BBC News”, 10 sierpnia 2018 [dostęp 2021-07-25] (ang.).
  30. ↑ Chiny. Zbudowano więzienia i obozy dla miliona muzułmanów [online], o2.pl, 23 lipca 2021 [dostęp 2021-07-25].
  31. ↑ Joanne Smith Finley, Why Scholars and Activists Increasingly Fear a Uyghur Genocide in Xinjiang, „Journal of Genocide Research”, 0 (0), 2020, s. 1–23, DOI: 10.1080/14623528.2020.1848109, ISSN 1462-3528 [dostęp 2021-07-25].
  32. ↑ China’s mass indoctrination camps evoke Cultural Revolution [online], AP NEWS, 20 kwietnia 2021 [dostęp 2021-07-25] (ang.).
  33. ↑ Beijing’s Persecution of the Uyghurs is a Modern Take on an Old Theme [online], thediplomat.com [dostęp 2021-07-25] (ang.).
  34. ↑ Gulchehra Hoja, Internment Camps in Xinjiang’s Aksu Separated by Crematorium [online], Radio Free Asia, 13 listopada 2020 [dostęp 2022-09-14], Cytat: Ethan Gutmann, another fellow at the Victims of Communism Memorial Foundation, told RFA he estimates anywhere from five to 10 percent of detainees have died each year in the camps (ang.).
  35. ↑ Joanne Smith Finley, Why Scholars and Activists Increasingly Fear a Uyghur Genocide in Xinjiang, „Journal of Genocide Research”, 23 (3), 2021, s. 348–370, DOI: 10.1080/14623528.2020.1848109, ISSN 1462-3528 [dostęp 2022-09-14], Cytat: Since 2017, deaths of detainees had occurred in the “re-education camps” as a result of beating or neglect, withheld medication, poor nutrition or suicide.
  36. ↑ Skandal na Ukrainie. Chiny przy pomocy szczepionek miały wymusić zmianę decyzji rządu [online], Onet Wiadomości, 1 lipca 2021 [dostęp 2021-07-25].
  37. ↑ More than 35 countries defend China over mass detention of Uighur Muslims in UN letter [online], The Independent, 13 lipca 2019 [dostęp 2021-07-25] (ang.).
  38. ↑ Catherine Putz, Which Countries Are For or Against China’s Xinjiang Policies? [online], thediplomat.com [dostęp 2021-07-25] (ang.).
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Obozy_reedukacyjne_w_Sinciangu&oldid=72877300”