Powiat kamiennogórski

powiat kamiennogórski
	powiat
	; Wieś Ciechanowice w gminie Marciszów
Herb	Flaga
Państwo	Polska
Województwo	dolnośląskie
Data powstania	1 stycznia 1999
TERC	0207
Siedziba	Kamienna Góra
Starosta	Małgorzata Krzyszkowska
Powierzchnia (2024)	395,71 km²
Populacja (2023); • liczba ludności	; 40 319
• gęstość	102 os./km²
Urbanizacja	56,2%
Nr kierunkowy	75
Kod pocztowy (2024)	58-4XX
Tablice rejestracyjne	DKA
	Adres urzędu:ul. Władysława Broniewskiego 15; 58-400 Kamienna Góra
Szczegółowy podział administracyjny
Liczba gmin miejskich	1
Liczba gmin miejsko-wiejskich	1
Liczba gmin wiejskich	2
Liczba sołectw	43
Liczba miejscowości	46
	Położenie na mapie województwa;
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Informacje w Wikipodróżach
	Strona internetowa
	Biuletyn Informacji Publicznej

Powiat kamiennogórski – powiat w Polsce, położony w południowej części województwa dolnośląskiego, utworzony w 1999 roku w ramach reformy administracyjnej. Jego siedzibą jest miasto Kamienna Góra.

Podział administracyjny

Powiat kamiennogórski powstał 1 stycznia 1999 roku wskutek reformy administracyjnej, której jednym z aspektów było wprowadzenie powiatów jako drugiego szczebla administracji, pomiędzy województwami i gminami^[1].

Został stworzony z części znoszonego województwa jeleniogórskiego^[2]^[3]. Terytorium powiatu zostało określone w kształcie zmniejszonym w stosunku do tego, jaki posiadał on przed swoją likwidacją w 1975 roku^[4]^[5]^[6]. Wchodząca wówczas w jego skład gmina Czarny Bór została włączona w 1999 roku w skład powiatu wałbrzyskiego^[3], zaś tereny zniesionej w 1976 roku gminy Krzeszów dołączyły do powiatu w ramach gminy Kamienna Góra^[7].

Z powiatem kamiennogórskim graniczą jednostki^[8]:

powiat jaworski od północy,
powiat wałbrzyski od wschodu,
powiat karkonoski od zachodu.

Dodatkowo, powiat graniczy od południa z krajem hradeckim w Czechach.

W skład powiatu wchodzą 4 gminy: 1 miejska, 1 miejsko-wiejska oraz 2 wiejskie. Na jego terenie położone są 2 miasta: Kamienna Góra oraz Lubawka^[9].


Gmina^[9]				Pow. (2024)^[10]	Ludność (2023)^[10]	Siedziba^[11]
TERYT	Typ	Nazwa		Pow. (2024)^[10]	Ludność (2023)^[10]	Siedziba^[11]
0207011	miejska		Kamienna Góra	18,04	17 110	—
0207022	wiejska		Kamienna Góra	158,06	8838	Kamienna Góra
0207033	miejsko-wiejska		Lubawka	138,05	10 143	Lubawka
0207042	wiejska		Marciszów	81,56	4228	Marciszów

W 2019 roku doszło do nieudanej próby zmiany granic powiatu; władze gminy Marciszów złożyły do MSWiA wniosek w sprawie przyłączenia części miejscowości Jaczków z gminy Czarny Bór w powiecie wałbrzyskim o powierzchni 0,4 ha, przylegającej do wsi Sędzisław^[12].

Pokrycie terenu

Powiat kamiennogórski według danych z 2024 roku zajmował powierzchnię 395,71 km², co stanowiło 1,98% powierzchni województwa dolnośląskiego. Jest najmniejszym powiatem w województwie oraz jednym z najmniejszych w całym kraju; pod względem powierzchni zajął 302. lokatę wśród 314 powiatów Polski^[13]. Największą część powierzchni powiatu zajmowały grunty rolne (53,1%) oraz leśne (39,2%). Zabudowanych i zurbanizowanych było 6,5% terenów, zaś pod wodami znajdowało się ich 1,0%^[14].

**Pokrycie terenu w powiecie kamiennogórskim**
stan na 1 stycznia 2024 r.^[14]

Demografia

Liczba mieszkańców w powiecie kamiennogórskim w latach 1998–2022
Źródło: Bank Danych Lokalnych^[15]. Stan w dniu 31 grudnia.

Według stanu z dnia 31 grudnia 2023 roku w powiecie kamiennogórskim zamieszkiwało 40 319 mieszkańców: 20 696 kobiet (51,3% ludności) i 19 623 mężczyzn (48,7%), czyli 1,40% ludności województwa dolnośląskiego. Gęstość zaludnienia w powiecie wyniosła 102 osób na km². Powiat kamiennogórski jest trzecim najsłabiej zaludnionym powiatem w województwie – od względem ludności zajął w 2024 roku 274. lokatę wśród 314 powiatów Polski^[13].

Wskaźnik urbanizacji wyniósł 56,2%; w miastach w tym dniu mieszkało 22 646 osób, zaś na wsi 17 673 osób^[15].

**Sytuacja demograficzna w powiecie kamiennogórskim**
stan na 31 grudnia 2023 r.^[15]

**Piramida wieku mieszkańców powiatu kamiennogórskiego**
stan na 31 grudnia 2023 r.^[15]

Gospodarka

W końcu listopada 2019 liczba zarejestrowanych bezrobotnych w powiecie obejmowała ok. 0,7 tys. mieszkańców, co stanowi stopę bezrobocia na poziomie 5,6% do aktywnych zawodowo^[16].

Transport

Transport drogowy

Ukształtowanie powierzchni powiatu kamiennogórskiego z warstwicami oraz ważniejszymi wierzchołkami (wzniesieniami).

Sieć drogowa na obszarze powiatu^[17]:

Droga ekspresowa S3 (wg stanu na 2020 r. w budowie), odcinek Kamienna Góra Północ - Lubawka (granica Państwa) oddany do użytku 29.09.2023^[18]
Droga krajowa nr 5,
Droga wojewódzka nr 367,
Droga wojewódzka nr 368,
Droga wojewódzka nr 369,
drogi powiatowe i gminne.

Według stanu na 2016 r., w powiecie było zarejestrowanych 26 942 samochodów, w tym 22 056 samochodów osobowych^[19]

Transport kolejowy

Na terenie powiatu są czynne linie kolejowe zarządzane przez PKP Polskie Linie Kolejowe^[20]:

nr 274 Wrocław Świebodzki – Zgorzelec,
nr 298 i 299 Sędzisław – Kamienna Góra – Lubawka.

Publiczny transport zbiorowy

Transport kolejowy

Według stanu na 2020 r. połączenia pasażerskie zapewniają PKP Intercity i Polregio (linia nr 274) oraz Koleje Dolnośląskie (pozostałe linie).

Linia kolejowa przez Kamienną Górę jest obsługiwana we współpracy Kolei Dolnośląskich z GW Train Regio^[21].

Transport autobusowy

W 2010 roku powiat przejął od Skarbu Państwa 100% udziałów w Przedsiębiorstwie Państwowej Komunikacji Samochodowej w Kamiennej Górze^[22].

Starostowie kamiennogórscy

Na podstawie źródła^[23]:

Marian Kachniarz (6 listopada 1998 – 1 grudnia 2006)
Leszek Jaśnikowski (1 grudnia 2006 – 17 maja 2011)
Ewa Kocemba (17 maja 2011 – 1 grudnia 2014)
Jarosław Gęborys (1 grudnia 2014 – 7 maja 2024)
Małgorzata Krzyszkowska (od 7 maja 2024)^[24]

Przypisy

↑ Ustawa z dnia 24 lipca 1998 r. o wprowadzeniu zasadniczego trójstopniowego podziału terytorialnego państwa (Dz.U. z 1998 r. nr 96, poz. 603).
↑ Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 15 października 1996 r. w sprawie określenia miast oraz gmin wchodzących w skład województw (Dz.U. z 1996 r. nr 130, poz. 612).
↑ ^a ^b Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów (Dz.U. z 1998 r. nr 103, poz. 652).
↑ Wykaz powierzchni jednostek podziału terytorialnego dla potrzeb statystycznych : stan w dniu 1 I 1974 r.. Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, Biuro Spisów, 1974, s. 212.
↑ Komunikat o zmianach w podziale administracyjnym za okres od 2 I 1974 r. do 1 I 1975 r. włącznie, Główny Urząd Statystyczny, Biuro Spisów, Warszawa, marzec 1975, s. 2-3 [dostęp 2024-09-22] (pol.).
↑ Komunikat o zmianach w podziale administracyjnym za okres od 2 I 1975 r. do 31 V 1975 r. włącznie, Główny Urząd Statystyczny, Biuro Spisów, Warszawa, sierpień 1975, s. 1-3 [dostęp 2024-09-22] (pol.).
↑ Rozporządzenie Ministra Administracji, Gospodarki Terenowej i Ochrony Środowiska z dnia 8 stycznia 1976 r. w sprawie połączenia, zniesienia, utworzenia oraz zmiany granic i nazw gmin oraz ustalenia siedzib gminnych organów władzy i administracji państwowej w województwach: bydgoskim, częstochowskim, jeleniogórskim, konińskim, koszalińskim, miejskim krakowskim, lubelskim, nowosądeckim i olsztyńskim (Dz.U. z 1976 r. nr 1, poz. 12).
↑ Państwowy Rejestr Granic (PRG) [online], Główny Urząd Geodezji i Kartografii [dostęp 2024-09-25] (pol.).
↑ ^a ^b Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 15 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad prowadzenia, stosowania i udostępniania krajowego rejestru urzędowego podziału terytorialnego kraju oraz związanych z tym obowiązków organów administracji rządowej i jednostek samorządu terytorialnego (Dz.U. z 1998 r. nr 157, poz. 1031).
↑ ^a ^b Powierzchnia i ludność w przekroju terytorialnym w 2024 r., Główny Urząd Statystyczny, Warszawa, 22 lipca 2024, tabl. 21: Powierzchnia, ludność oraz lokaty według gmin [dostęp 2024-09-25] (pol.).
↑ Obwieszczenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 23 sierpnia 2017 r. w sprawie wykazu gmin i powiatów wchodzących w skład województw (M.P. z 2017 r. poz. 853).
↑ Uzasadnienie do projektu rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 26 lipca 2019 r. w sprawie ustalenia granic niektórych gmin i miast oraz nadania niektórym miejscowościom statusu miasta [online], Rządowe Centrum Legislacji, 26 lipca 2019, s. 26 [dostęp 2024-09-22] (pol.).
↑ ^a ^b Powierzchnia i ludność w przekroju terytorialnym w 2024 r., Główny Urząd Statystyczny, Warszawa, 22 lipca 2024, tabl. 2: Powierzchnia, ludność oraz lokaty według powiatów i miast na prawach powiatu [dostęp 2024-09-25] (pol.).
↑ ^a ^b Powiatowe zbiorcze zestawienie danych dotyczących gruntów wg stanu na dzień 1 stycznia 2024 (woj. dolnośląskie, pow. kamiennogórski). [online], Główny Urząd Geodezji i Kartografii [dostęp 2024-09-25] (pol.).
↑ ^a ^b ^c ^d Bank Danych Lokalnych [online], Główny Urząd Statystyczny [dostęp 2024-09-25] (pol.).
↑ GUS, Bezrobotni zarejestrowani i stopa bezrobocia. Stan w końcu listopada 2019 r. [online], stat.gov.pl [dostęp 2020-01-10] (pol.).
↑ Geoportal.gov.pl [online], geoportal.gov.pl [dostęp 2020-04-29] (pol.).
↑ Premier otworzył pierwszy odcinek S3, można już korzystać z nowej drogi między Kamienną Górą a Lubawką. Wkrótce S3 będzie połączona z drogą ekspresową do Szczecina i Koszalina. Kliknij, by dowiedzieć się więcej! [online], powiatowa.info, 29 września 2023 [dostęp 2023-12-24] (pol.).
↑ l, Powiat kamiennogórski [online], polskawliczbach.pl [dostęp 2019-12-11] [zarchiwizowane z adresu 2019-12-11] (pol.).
↑ PKP Polskie Linie Kolejowe S.A: Mapa linii kolejowych w Polsce zarządzanych przez PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. oraz innych zarządców. plk-sa.pl, 2015-12-09. [dostęp 2016-01-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-01-02)]. (pol.).
↑ 24jgora.pl, Do Kamiennej Góry i Lubawki wróciły pociągi [online], 24jgora.pl [dostęp 2019-08-27] [zarchiwizowane z adresu 2019-08-27] (pol.).
↑ Zbigniew Taylor, Ariel Ciechański. Organizacyjno-własnościowe przekształcenia narodowych przewoźników drogowych w Polsce, Czechach i na Słowacji – część I. „Przegląd Geograficzny”. 85 (2), s. 161, 2013. Warszawa: IGiPZ PAN. ISSN 0033-2143. [dostęp 2020-04-29].
↑ Rafał Rudka (red.): Słownik biograficzny współczesnych starostów. T. I: Starostowie województwa dolnośląskiego. Warszawa: Związek Powiatów Polskich, 2022, s. 21. ISBN 978-83-62251-80-3. [dostęp 2024-01-25].
↑ Małgorzata Krzyszkowska starostą powiatu kamiennogórskiego. juzwiesz24.com, 7 maja 2024. [dostęp 2024-09-02].

Linki zewnętrzne

Strona internetowa powiatu kamiennogórskiego

[1] Ustawa z dnia 24 lipca 1998 r. o wprowadzeniu zasadniczego trójstopniowego podziału terytorialnego państwa (Dz.U. z 1998 r. nr 96, poz. 603).

[2] Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 15 października 1996 r. w sprawie określenia miast oraz gmin wchodzących w skład województw (Dz.U. z 1996 r. nr 130, poz. 612).

[rozp_powiaty-3] Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów (Dz.U. z 1998 r. nr 103, poz. 652).

[4] Wykaz powierzchni jednostek podziału terytorialnego dla potrzeb statystycznych : stan w dniu 1 I 1974 r.. Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, Biuro Spisów, 1974, s. 212.

[5] Komunikat o zmianach w podziale administracyjnym za okres od 2 I 1974 r. do 1 I 1975 r. włącznie, Główny Urząd Statystyczny, Biuro Spisów, Warszawa, marzec 1975, s. 2-3 [dostęp 2024-09-22] (pol.).

[6] Komunikat o zmianach w podziale administracyjnym za okres od 2 I 1975 r. do 31 V 1975 r. włącznie, Główny Urząd Statystyczny, Biuro Spisów, Warszawa, sierpień 1975, s. 1-3 [dostęp 2024-09-22] (pol.).

[7] Rozporządzenie Ministra Administracji, Gospodarki Terenowej i Ochrony Środowiska z dnia 8 stycznia 1976 r. w sprawie połączenia, zniesienia, utworzenia oraz zmiany granic i nazw gmin oraz ustalenia siedzib gminnych organów władzy i administracji państwowej w województwach: bydgoskim, częstochowskim, jeleniogórskim, konińskim, koszalińskim, miejskim krakowskim, lubelskim, nowosądeckim i olsztyńskim (Dz.U. z 1976 r. nr 1, poz. 12).

[8] Państwowy Rejestr Granic (PRG) [online], Główny Urząd Geodezji i Kartografii [dostęp 2024-09-25] (pol.).

[TERYT-9] Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 15 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad prowadzenia, stosowania i udostępniania krajowego rejestru urzędowego podziału terytorialnego kraju oraz związanych z tym obowiązków organów administracji rządowej i jednostek samorządu terytorialnego (Dz.U. z 1998 r. nr 157, poz. 1031).

[gminy_2024-10] Powierzchnia i ludność w przekroju terytorialnym w 2024 r., Główny Urząd Statystyczny, Warszawa, 22 lipca 2024, tabl. 21: Powierzchnia, ludność oraz lokaty według gmin [dostęp 2024-09-25] (pol.).

[11] Obwieszczenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 23 sierpnia 2017 r. w sprawie wykazu gmin i powiatów wchodzących w skład województw (M.P. z 2017 r. poz. 853).

[12] Uzasadnienie do projektu rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 26 lipca 2019 r. w sprawie ustalenia granic niektórych gmin i miast oraz nadania niektórym miejscowościom statusu miasta [online], Rządowe Centrum Legislacji, 26 lipca 2019, s. 26 [dostęp 2024-09-22] (pol.).

[pow_2024-13] Powierzchnia i ludność w przekroju terytorialnym w 2024 r., Główny Urząd Statystyczny, Warszawa, 22 lipca 2024, tabl. 2: Powierzchnia, ludność oraz lokaty według powiatów i miast na prawach powiatu [dostęp 2024-09-25] (pol.).

[pokrycie_terenu-14] Powiatowe zbiorcze zestawienie danych dotyczących gruntów wg stanu na dzień 1 stycznia 2024 (woj. dolnośląskie, pow. kamiennogórski). [online], Główny Urząd Geodezji i Kartografii [dostęp 2024-09-25] (pol.).

[BDL-15] Bank Danych Lokalnych [online], Główny Urząd Statystyczny [dostęp 2024-09-25] (pol.).

[16] GUS, Bezrobotni zarejestrowani i stopa bezrobocia. Stan w końcu listopada 2019 r. [online], stat.gov.pl [dostęp 2020-01-10] (pol.).

[17] Geoportal.gov.pl [online], geoportal.gov.pl [dostęp 2020-04-29] (pol.).

[18] Premier otworzył pierwszy odcinek S3, można już korzystać z nowej drogi między Kamienną Górą a Lubawką. Wkrótce S3 będzie połączona z drogą ekspresową do Szczecina i Koszalina. Kliknij, by dowiedzieć się więcej! [online], powiatowa.info, 29 września 2023 [dostęp 2023-12-24] (pol.).

[19] , Powiat kamiennogórski [online], polskawliczbach.pl [dostęp 2019-12-11] [zarchiwizowane z adresu 2019-12-11] (pol.).

[mapa_PLK-20] PKP Polskie Linie Kolejowe S.A: Mapa linii kolejowych w Polsce zarządzanych przez PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. oraz innych zarządców. plk-sa.pl, 2015-12-09. [dostęp 2016-01-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-01-02)]. (pol.).

[21] 24jgora.pl, Do Kamiennej Góry i Lubawki wróciły pociągi [online], 24jgora.pl [dostęp 2019-08-27] [zarchiwizowane z adresu 2019-08-27] (pol.).

[22] Zbigniew Taylor, Ariel Ciechański. Organizacyjno-własnościowe przekształcenia narodowych przewoźników drogowych w Polsce, Czechach i na Słowacji – część I. „Przegląd Geograficzny”. 85 (2), s. 161, 2013. Warszawa: IGiPZ PAN. ISSN 0033-2143. [dostęp 2020-04-29].

[23] Rafał Rudka (red.): Słownik biograficzny współczesnych starostów. T. I: Starostowie województwa dolnośląskiego. Warszawa: Związek Powiatów Polskich, 2022, s. 21. ISBN 978-83-62251-80-3. [dostęp 2024-01-25].

[24] Małgorzata Krzyszkowska starostą powiatu kamiennogórskiego. juzwiesz24.com, 7 maja 2024. [dostęp 2024-09-02].

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]

[19]

[20]

[21]

[22]

[23]

[24]

Miasta na prawach powiatu	Jelenia Góra Legnica Wałbrzych Wrocław (siedziba)
Powiaty	bolesławiecki dzierżoniowski głogowski górowski jaworski kamiennogórski karkonoski kłodzki legnicki lubański lubiński lwówecki milicki oleśnicki oławski polkowicki strzeliński średzki świdnicki trzebnicki wałbrzyski wołowski wrocławski ząbkowicki zgorzelecki złotoryjski
Miasta	Wrocław Wałbrzych Legnica Jelenia Góra Lubin Głogów Świdnica Bolesławiec Oleśnica Oława Dzierżoniów Zgorzelec Bielawa Kłodzko Świebodzice Polkowice Jawor Nowa Ruda Lubań Kamienna Góra Bogatynia Jelcz-Laskowice Strzegom Ząbkowice Śląskie Boguszów-Gorce Złotoryja Trzebnica Brzeg Dolny Chojnów Wołów Strzelin Góra Milicz Siechnice Syców Kowary Środa Śląska Kudowa-Zdrój Bystrzyca Kłodzka Oborniki Śląskie Lwówek Śląski Ziębice Chocianów Kąty Wrocławskie Sobótka Pieszyce Żarów Twardogóra Żmigród Gryfów Śląski Polanica-Zdrój Piława Górna Głuszyca Szklarska Poręba Piechowice Lubawka Przemków Pieńsk Ścinawa Szczawno-Zdrój Jaworzyna Śląska Lądek-Zdrój Bolków Bierutów Kamieniec Ząbkowicki Olszyna Karpacz Nowogrodziec Duszniki-Zdrój Leśna Świeradów-Zdrój Zawidów Mieroszów Mirsk Prochowice Wojcieszów Niemcza Węgliniec Wąsosz Złoty Stok Międzylesie Bardo Międzybórz Radków Wiązów Prusice Miękinia Świerzawa Lubomierz Wleń
Inne zagadnienia	Podział administracyjny Herb Flaga

Miasta	Kamienna Góra Lubawka
Gminy miejskie	Kamienna Góra
Gminy miejsko-wiejskie	Lubawka
Gminy wiejskie	Kamienna Góra Marciszów

Przynależność wojewódzka	woj. wrocławskie
Miasta (1945–75)	Chełmsko Śląskie (do 1945) Kamienna Góra Lubawka
Osiedla (1954–72)	Chełmsko Śląskie (1957–72)
Gminy wiejskie (1945–54 i 1973–75)	Błażkowa (do 1954) Chełmsko Śląskie (do 1954) Czarny Bór Gorzeszów (do 1954) Kamienna Góra (od 1973) Krzeszów Leszczyniec (do 1954) Lubawka (od 1973) Marciszów Miszkowice (do 1954) Pisarzowice (do 1954) Sędzisław (do 1954)
Gromady (1954–72)	Błażkowa (1954–72) Chełmsko Śląskie (1954–56) Chełmsko Śląskie (1962–72) Ciechanowice (1954–61) Czarny Bór (1954–72) Gorzeszów (1954–68) Krzeszów (1954–72) Leszczyniec (1954–72) Marciszów (1954–72) Miszkowice (1954–72) Okrzeszyn (1954–62) Pisarzowice (1954–72) Sędzisław (1954–72) Witków (1954–56)