Prilep
41°21′N 21°33′E/41,350000 21,550000
| |||||
| |||||
| Państwo | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Gmina | |||||
| Zarządzający |
Iliјa Јowanoski↗ | ||||
| Wysokość |
620-650 m n.p.m. | ||||
| Populacja (2013) • liczba ludności |
| ||||
| Nr kierunkowy |
(+389) 048 | ||||
| Kod pocztowy |
7500 | ||||
| Tablice rejestracyjne |
PP | ||||
Położenie na mapie Macedonii Północnej  | |||||
| 41°21′N 21°33′E/41,350000 21,550000
| |||||
| Strona internetowa | |||||
Prilep[1] (mac. Прилеп, gr. Πρίλαπο – Prílapo, tur. Pirlepe) – miasto w południowej Macedonii Północnej, w kotlinie Priłepsko połe, w regionie Pelagonija. Ośrodek administracyjny gminy Prilep. Jugosłowiańskie miasto-bohater[2]. Liczba mieszkańców w 2013 roku wynosiła 73 793 osoby[3].
W czasach rzymskich miasto nazywało się Ceramia, a w bizantyjskich – Prilapon. W drugiej połowie XIV wieku Prilep był stolicą samodzielnego państewka królów Vulkašina i Marka. Pod koniec tego wieku został opanowany przez Turków. 11 października 1941 grupa macedońskich komunistów zaatakowała posterunek bułgarskiej policji w Prilepie – dzień ten stał się później świętem komunistycznej Macedonii.
Prilep słynie z produkcji papierosów ze znakomitego tutejszego tytoniu. Poza tym w mieście są zakłady przemysłu metalowego, elektronicznego, drzewnego, włókienniczego i spożywczego oraz kopalnia marmuru. Przez miasto przebiega droga łącząca dolinę Wardaru z Pelagoniją i linia kolejowa z Wełesu do Floriny przez Bitolę.
Literacki standard języka macedońskiego powstał właśnie na podstawie dialektów pelagonijskich z okolic Prilepu.
Co roku w Prilepie odbywa się międzynarodowy festiwal muzyki dziecięcej „Gwiazdki” i krajowy festiwal teatrów zawodowych. Od 1957 istnieje międzynarodowa kolonia malarzy i rzeźbiarzy przy centrum sztuki nowoczesnej. W mieście działa Instytut Dawnej Kultury Słowiańskiej.
Zabytki
[edytuj | edytuj kod]- wieża zegarowa z XIX wieku,
- meczet z XVI wieku,
- liczne cerkwie z X–XV wieku,
- Markovi Kuli – twierdza z X / XIV wieku,
- pozostałości rzymskiej nekropolii.
W okolicy znajdują się pozostałości starożytnych miast: Styberra na wzgórzu Bedem koło wsi Cepigowo, Alkomenai koło wsi Beła Crkwa, Kolobaise pod dzisiejszym monasterem Treskawec. W Prilepie znajduje się również monaster św. Michała Archanioła powstały w X w.[4].
Sport
[edytuj | edytuj kod]W mieście istnieje klub Pobeda Prilep, dwukrotny mistrz Macedonii (2004, 2007). W 1997 Pobeda zagrała w Pucharze UEFA z Odrą Wodzisław Śląski, przegrywając z polską drużyną w rundzie przedwstępnej (0-3 i 2-1).
Urodzeni w Prilepie
[edytuj | edytuj kod]
Miasta partnerskie
[edytuj | edytuj kod]
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Polski egzonim, uchwalony na LXXVII posiedzeniu Komisji Standaryzacji Nazw Geograficznych
- ↑ Narodowi Bohaterowie Jugosławii, tom II, Belgrad: „Narodowa Księga”, 1982
- ↑ World Gazetteer. [dostęp 2013-06-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-06-25)].
- ↑ B. Dimitrow, Byłgarskata christijanska ciwilizacija i byłgarskite manastiri, Fondacija KOM, 9789548745024, s. 131.
- ↑ Міста партнери. Oficjalna strona Czernihowa. [dostęp 2017-08-18]. (ukr.).