Sęp himalajski
| Gyps himalayensis[1] | |
| Hume, 1869 | |
.jpg)
| |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Podtyp | |
| Gromada | |
| Podgromada | |
| Infragromada | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Podrodzina | |
| Plemię | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
sęp himalajski |
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[2] | |
 | |
Sęp himalajski[3] (Gyps himalayensis) – gatunek dużego ptaka padlinożernego z rodziny jastrzębiowatych (Accipitridae). Ptak występujący głównie w Himalajach, według IUCN bliski zagrożenia wyginięciem.
Występowanie
[edytuj | edytuj kod]Sęp himalajski występuje w Himalajach od północnego Pakistanu i północnych Indii przez południowy Tybet i Nepal do Bhutanu i środkowych Chin[4]. W kierunku północno-wschodnim spotykany w Pamirze do Tienszanu, a być może również w Tarbagataju i Ałtaju. Osobniki młodociane mogą zalatywać na równiny północnych Indii (Radżastan i Asam)[4] czy Bangladeszu[5]. Sępy himalajskie regularnie widywane są w Mjanmie, a zimą sporadycznie zalatują też do Tajlandii i Kambodży[5].
Systematyka
[edytuj | edytuj kod]Gatunek po raz pierwszy opisany naukowo przez brytyjskiego ornitologa Allana Hume’a w 1869 roku[6]. Jako miejsce typowe autor wskazał Himalaje[6]. Nie wyróżnia się podgatunków[4][7].
Morfologia
[edytuj | edytuj kod]
Długość ciała około 125 cm, rozpiętość skrzydeł u samców wynosi około 260 cm, u samic około 300 cm[8]. Masa ciała wynosi od 8 do 12 kg[4]. Przypomina sępa płowego, ale ma jaśniejsze lotki i nie tak wyraźnie białą kryzę. Dolna połowa grzbietu biaława.
Ekologia i zachowanie
[edytuj | edytuj kod]Gatunek ten zamieszkuje obszary górskie, przeważnie na wysokości 1200–5500 m, ale był odnotowywany do 6000 m n.p.m. Zimą przemieszcza się na niższe wysokości, a osobniki młodociane rozpraszają się po równianach[5].
Gniazduje w niszach skalnych w niedostępnych ścianach klifów i przepaści. Zazwyczaj gniazduje pojedynczo lub w małych koloniach liczących cztery do sześciu[9], a niekiedy do kilkunastu par[4].
Żywi się niemal wyłącznie padliną[4][9].
Status
[edytuj | edytuj kod]Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) od 2014 roku uznaje sępa himalajskiego za gatunek bliski zagrożenia (NT – near threatened). Wcześniej, od 1988 roku uznawany był za gatunek najmniejszej troski (LC – least concern). Liczebność populacji, według ostrożnych szacunków, zawiera się w przedziale 66–334 tysięcy dorosłych osobników. Trend liczebności populacji uznaje się za stabilny[2][5].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Gyps himalayensis, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ a b Gyps himalayensis, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
- ↑ Systematyka i nazewnictwo polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Plemię: Gypini Blyth, 1851 (Wersja: 2019-03-24). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-11-15].
- ↑ a b c d e f W.S. Clark, P. Boesman, G.M. Kirwan, J.S. Marks, C.J. Sharpe: Himalayan Griffon (Gyps himalayensis). W: J. del Hoyo, A. Elliott, J. Sargatal, D.A. Christie, E. de Juana (red.): Handbook of the Birds of the World Alive. Barcelona: Lynx Edicions, 2015. [dostęp 2015-12-22]. (ang.).
- ↑ a b c d Species factsheet: Gyps himalayensis. BirdLife International, 2020. [dostęp 2020-11-15]. (ang.).
- ↑ a b A.O. Hume: My scrap book: or rough notes on Indian zoology and ornithology. Kalkuta: C.B. Lewis, Baptist Mission Press, 1869, s. 12, 15. (ang.).
- ↑ F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Hoatzin, New World vultures, Secretarybird, raptors. IOC World Bird List (v10.2). [dostęp 2020-11-15]. (ang.).
- ↑ E. Keller, prof. dr. J. H. Reichholf, G. Steinbach i inni: Leksykon zwierząt: Ptaki. Cz. 1. Warszawa: Świat Książki, 2003, s. 153. ISBN 83-7227-891-1.
- ↑ a b Species account: Himalayan Vulture Gyps himalayensis. [w:] Global Raptor Information Network [on-line]. The Peregrine Fund. [dostęp 2020-11-15]. (ang.).
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Zdjęcia i nagrania audiowizualne. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).