Stanisław Pelc (1895–1980)

Stanisław Sylwester Pelc
	; Stanisław Pelc (<1934)
	pułkownik dyplomowany piechoty
Data i miejsce urodzenia	26 listopada 1895 ; Krosno
Data i miejsce śmierci	14 października 1980 ; Londyn
	Przebieg służby
Lata służby	1914–1980
Siły zbrojne	Armia Austro-Węgier; Wojsko Polskie ; Wojsko Polskie we Francji; Polskie Siły Zbrojne
Formacja	Legiony Polskie
Jednostki	2 Dywizja Strzelców Pieszych
Stanowiska	dowódca piechoty dywizyjnej
Główne wojny i bitwy	I wojna światowa; II wojna światowa
	Odznaczenia
	; ;
	Multimedia w Wikimedia Commons

Stanisław Sylwester Pelc (ur. 26 listopada 1895 w Krośnie, zm. 14 października 1980 w Londynie) – pułkownik dyplomowany piechoty Wojska Polskiego i Polskich Sił Zbrojnych, w 1964 roku mianowany przez Władysława Andersa generałem brygady.

Życiorys

Urodził się 26 listopada 1895 w Krośnie, ówczesnym mieście powiatowym Królestwa Galicji i Lodomerii, w rodzinie Ignacego i Anny z Podhorodeckich^[1].

Od sierpnia 1914 do lipca 1917 służył w Legionach Polskich, gdzie był dowódcą plutonu w 1 pułku piechoty^[2]. Po kryzysie przysięgowym został wcielony do armii austriackiej^[2], skąd zbiegł i włączył się do działalności w Polskiej Organizacji Wojskowej.

Od listopada 1918 w Wojsku Polskim. 3 maja 1922 roku został zweryfikowany w stopniu kapitana ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 roku i 737. lokatą w korpusie oficerów piechoty, a jego oddziałem macierzystym był 29 pułk Strzelców Kaniowskich^[2]^[3]. Do maja 1925 kolejno dowódca kompanii, batalionu i zastępca dowódcy pułku 29 pułku piechoty. 6 maja 1925 roku został przydzielony do dowództwa 25 Dywizji Piechoty w Kaliszu na stanowisko oficera sztabu dowódcy piechoty dywizyjnej^[4]. Z dniem 1 listopada 1925 roku został przydzielony do Wyższej Szkoły Wojennej w Warszawie^[2], w charakterze słuchacza Kursu 1925/1927. 3 maja 1926 roku został mianowany majorem ze starszeństwem z dniem 1 lipca 1925 roku i 71. lokatą w korpusie oficerów piechoty^[5]. Z dniem 28 października 1927 roku, po ukończeniu kursu i uzyskaniu dyplomu naukowego oficera Sztabu Generalnego, przydzielony został do Oficerskiej Szkoły dla Podoficerów w Bydgoszczy na stanowisko dyrektora nauk^[2]. 18 czerwca 1930 roku przeniesiony został do Wyższej Szkoły Wojennej na stanowisko wykładowcy taktyki piechoty^[2]^[6]. 2 grudnia 1930 roku został mianowany podpułkownikiem ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1931 roku i 41. lokatą w korpusie oficerów piechoty^[7]. 28 czerwca 1933 roku otrzymał przeniesienie do 29 pułku Strzelców Kaniowskich na stanowisko zastępcy dowódcy pułku^[2]^[8]. W czerwcu 1936 roku objął dowództwo 36 pułku piechoty Legii Akademickiej w Warszawie. Na stopień pułkownika został awansowany ze starszeństwem z 19 marca 1938 roku i 37. lokatą w korpusie oficerów piechoty^[9]. W czerwcu 1938 roku przydzielony został do Generalnego Inspektoratu Sił Zbrojnych i wyznaczony na stanowisko I oficera sztabu Inspektora Armii, generała dywizji Stanisława Burhardt-Bukackiego^[10]. Na wypadek wojny z ZSRR przewidziany był do objęcia stanowiska szefa sztabu Armii „Wołyń”.

Po kampanii wrześniowej przedostał się przez Rumunię do Francji. Był dowódcą piechoty dywizyjnej 2 Dywizji Strzelców Pieszych. Po kampanii francuskiej w latach 1940–1945 internowany w Szwajcarii. Od lutego 1945 do lutego 1946 służył w Sztabie Naczelnego Wodza w Londynie, a następnie w II Korpusie Polskim. Awansowany przez gen. broni Władysława Andersa generałem brygady ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1964 roku w korpusie generałów^[11]. Zmarł 14 października 1980 roku w Londynie. Pochowany na cmentarzu Gunnersbury^[11].

Ordery i odznaczenia

Krzyż Srebrny Orderu Wojennego Virtuti Militari nr 732^[9]
Krzyż Niepodległości z Mieczami (6 czerwca 1931)^[12]^[1]
Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (11 listopada 1937)^[13]^[9]
Krzyż Walecznych („za czyny męstwa i odwagi wykazane w bojach toczonych w latach 1918–1921”)^[9]
Krzyż Walecznych (trzykrotnie, „za czyny męstwa i odwagi wykazane w wojnie rozpoczętej 1 września 1939 roku”)
Złoty Krzyż Zasługi (10 listopada 1928)^[14]^[9]
Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921^[15]
Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości^[15]
Polowa Odznaka Obserwatora^[15]
Odznaka „Za wierną służbę”^[15]
Państwowa Odznaka Sportowa^[15]

Przypisy

↑ ^a ^b Kartoteka personalno-odznaczeniowa. WBH. [dostęp 2021-11-06].
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g Kolekcja GiO ↓, s. 4.
↑ Lista starszeństwa 1922 ↓, s. 50.
↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 51 z 6 maja 1925, s. 244.
↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 18 z 3 maja 1926 roku, s. 126.
↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 18 czerwca 1930 roku, s. 206.
↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 16 z 3 grudnia 1930 roku, s. 328.
↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 8 z 28 czerwca 1933 roku, s. 130.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 10.
↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 418.
↑ ^a ^b Kryska-Karski i Żurakowski 1991 ↓, s. 143.
↑ M.P. z 1931 r. nr 132, poz. 199 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości” - zamiast uprzednio nadanego Krzyża Niepodległości (M.P. z 1931 r. nr 18, poz. 31).
↑ M.P. z 1937 r. nr 260, poz. 410 „za zasługi w służbie wojskowej”.
↑ M.P. z 1928 r. nr 260, poz. 634 „w uznaniu zasług, położonych w poszczególnych działach pracy dla wojska”.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e Na podstawie fotografii [1].

Bibliografia

Pelc Stanisław Sylwester. [w:] Kolekcja Generałów i Osobistości sygn. I.480.434 [on-line]. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2023-12-13].
Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2016-02-15].
Lista starszeństwa oficerów zawodowych. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1922.
Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
Tadeusz Kryska-Karski, Stanisław Żurakowski: Generałowie Polski niepodległej. Warszawa: Editions Spotkania, 1991.
Henryk Piotr Kosk: Generalicja polska. Popularny słownik biograficzny. T. 2 M-Ż. Pruszków: Oficyna Wydawnicza „Ajaks”, 2001. ISBN 83-87103-81-0.
Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. Kraków: Fundacja CDCN, 2006. ISBN 978-83-7188-899-1.

[p1-1] Kartoteka personalno-odznaczeniowa. WBH. [dostęp 2021-11-06].

[CITEREFKolekcja_GiOs._4-2] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g Kolekcja GiO ↓, s. 4.

[CITEREFLista_starszeństwa192250-3] Lista starszeństwa 1922 ↓, s. 50.

[CITEREFDz._Pers._MSWojsk.Nr_51_z_6_maja_1925,_s._244-4] Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 51 z 6 maja 1925, s. 244.

[CITEREFDz._Pers._MSWojsk.Nr_18_z_3_maja_1926_roku,_s._126-5] Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 18 z 3 maja 1926 roku, s. 126.

[CITEREFDz._Pers._MSWojsk.Nr_11_z_18_czerwca_1930_roku,_s._206-6] Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 18 czerwca 1930 roku, s. 206.

[CITEREFDz._Pers._MSWojsk.Nr_16_z_3_grudnia_1930_roku,_s._328-7] Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 16 z 3 grudnia 1930 roku, s. 328.

[CITEREFDz._Pers._MSWojsk.Nr_8_z_28_czerwca_1933_roku,_s._130-8] Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 8 z 28 czerwca 1933 roku, s. 130.

[CITEREFRybkaStepan200610-9] Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 10.

[CITEREFRybkaStepan2006418-10] Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 418.

[CITEREFKryska-KarskiŻurakowski1991143-11] Kryska-Karski i Żurakowski 1991 ↓, s. 143.

[12] M.P. z 1931 r. nr 132, poz. 199 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości” - zamiast uprzednio nadanego Krzyża Niepodległości (M.P. z 1931 r. nr 18, poz. 31).

[13] M.P. z 1937 r. nr 260, poz. 410 „za zasługi w służbie wojskowej”.

[14] M.P. z 1928 r. nr 260, poz. 634 „w uznaniu zasług, położonych w poszczególnych działach pracy dla wojska”.

[:0-15] Na podstawie fotografii [1].

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]