Wikipedia:Artykuły na Medal/archiwum/2010-05

Archiwum artykułów, które zostały umieszczone na stronie głównej w rubryce Artykuł na Medal.

2010-05-01

Półkozic (Kozic, Oślagłowa, Ośle Uszy, Połkoza, Połkozic, Połukoza, Połukozic, Pułkoza, Żebro) – polski herb szlachecki, noszący zawołania Połkoza i Połukoza. Występował głównie w ziemi krakowskiej, lubelskiej, łęczyckiej i sieradzkiej. W wyniku unii horodelskiej przeniesiony na Litwę. Spośród około 270 rodów (Tadeusz Gajl podaje 274) używających Półkozica największe znaczenie uzyskali Ligęzowie. Adam Mickiewicz spopularyzował ten herb, przypisując go w Panu Tadeuszu fikcyjnej rodzinie Horeszków.

2010-05-02

Serafin z Sarowa, Serafin Sarowski ros. Серафим Саровский, imię świeckie: Prochor Izydorowicz Mosznin (ur. 19 lipca 1759 lub 1754 w Kursku, zm. 2 lutego 1833 w Sarowie) – święty prawosławny, mnich, asceta, "święty starzec" i mistyk związany z monasterem Zaśnięcia Matki Bożej w Sarowie. Ostatni święty Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego kanonizowany przed upadkiem caratu. Serafim z Sarowa, obok Sergiusza z Radoneża, Teodozjusza Pieczerskiego i Tichona Zadonskiego, wymieniany jest jako jedna z kluczowych postaci dla historii duchowości prawosławia rosyjskiego.

2010-05-03

Faure Essozimna Gnassingbé (ur. 6 czerwca 1966 w Afagnan) – togijski polityk, minister zaopatrzenia, kopalń, poczty i telekomunikacji w latach 2003–2005. Prezydent Togo od 5 do 25 lutego 2005 oraz ponownie od 4 maja 2005. Syn wieloletniego prezydenta Gnassingbé Eyadémy. 5 lutego 2005 po śmierci ojca, z naruszeniem konstytucji i przy poparciu wojska, został mianowany prezydentem Togo. Pod wpływem nacisków i nałożonych sankcji Gnassingbé zrezygnował ze stanowiska prezydenta. Wybory, przeprowadzone w kwietniu 2005 w atmosferze przemocy, zamieszek i protestów opozycji, przyniosły mu zwycięstwo i powrót na urząd szefa państwa.

2010-05-04

Lista najbardziej utytułowanych szkoleniowców w rozgrywkach UEFA obejmuje szkoleniowców, których zespoły zdobywały Puchar Europy/Ligę Mistrzów, Puchar Zdobywców Pucharów, Puchar UEFA, Puchar Intertoto lub Superpuchar Europy.Włoch Giovanni Trapattoni i Szkot Alex Ferguson są najbardziej utytułowanymi menadżerami – zespoły obydwu sześciokrotnie zwyciężały w turniejach organizowanych przez UEFA.

2010-05-05

Jeńcy sowieccy w niewoli niemieckiej (1941-1945) – około 5,7-milionowa grupa żołnierzy Armii Czerwonej, wziętych do niewoli przez wojska niemieckie w trakcie działań wojennych prowadzonych na froncie wschodnim II wojny światowej w latach 1941-1945. Spośród nich blisko 3,3 miliona nie przeżyło. Większość sowieckich jeńców zginęła na skutek wyniszczających warunków, świadomie stworzonych przez Niemców w obozach jenieckich. Ponadto setki tysięcy wziętych do niewoli czerwonoarmistów padły ofiarą bezpośredniej eksterminacji, prowadzonej między innymi w nazistowskich obozach koncentracyjnych.

2010-05-06

Arsenal Football Club – angielski zawodowy klub piłkarski mający siedzibę w północnym Londynie, w dzielnicy Holloway. Jest jedną z najbardziej utytułowanych angielskich drużyn, 13-krotnym mistrzem kraju, 10-krotnym zdobywcą Puchar Anglii oraz najdłużej utrzymującym się w najwyższej klasie rozgrywkowej zespołem w Anglii – od 1919 roku. Tradycyjnymi barwami klubu są czerwony i biały, które w czasie historii klubu przyjmowały różne odcienie.

2010-05-07

Protest w Gwinei w 2009 roku – krwawo stłumiony przez wojsko protest zwolenników opozycji na stadionie sportowym w Konakry, zorganizowany 28 września 2009 przeciwko planom startu przywódcy rządzącej junty wojskowej w wyborach prezydenckich. W wyniku działań armii, która otworzyła ogień do 50-tysięcznego tłumu, zginęło wedle międzynarodowych ustaleń co najmniej 157 osób, a setki zostały ranne lub stały się obiektem przestępstw seksualnych. Według władz zginęło 57 osób, w większości stratowanych przez tłum. Dokładna liczba ofiar nie jest jednak znana.

2010-05-08

Okręty podwodne typu George Washington – pierwszy typ amerykańskich okrętów podwodnych wyposażonych w pociski balistyczne SLBM. Pięć jednostek tego typu, po bardzo szybkim procesie konstrukcji i budowy, przyjętych zostało do służby w latach 1959-1961. 20 czerwca 1960 roku, "George Washington" (SSBN-598) - okręt wiodący tego typu - dokonał pierwszego w historii podwodnego odpalenia pocisku balistycznego. Okręty tego typu były pierwszymi jednostkami składającego się z 41 okrętów systemu rakietowego Polaris / Poseidon, którego misją było odstraszanie nuklearne.

2010-05-09

Bolesław III Krzywousty (ur. 20 sierpnia 1086, zm. 28 października 1138) – książę małopolski, śląski i sandomierski w latach 1102–1107, książę Polski w latach 1107–1138. Pochodził z dynastii Piastów, był synem Władysława I Hermana i Judyty czeskiej, córki króla Czech Wratysława II, oraz ojcem książąt: Władysława II Wygnańca, Bolesława IV Kędzierzawego, Mieszka III Starego, Henryka Sandomierskiego i Kazimierza II Sprawiedliwego.

2010-05-10

Faure Essozimna Gnassingbé (ur. 6 czerwca 1966 w Afagnan) – togijski polityk, minister zaopatrzenia, kopalń, poczty i telekomunikacji w latach 2003–2005. Prezydent Togo od 5 do 25 lutego 2005 oraz ponownie od 4 maja 2005. Syn wieloletniego prezydenta Gnassingbé Eyadémy. 5 lutego 2005 po śmierci ojca, z naruszeniem konstytucji i przy poparciu wojska, został mianowany prezydentem Togo. Pod wpływem nacisków i nałożonych sankcji Gnassingbé zrezygnował ze stanowiska prezydenta. Wybory, przeprowadzone w kwietniu 2005 w atmosferze przemocy, zamieszek i protestów opozycji, przyniosły mu zwycięstwo i powrót na urząd szefa państwa.

2010-05-11

Pierwsza dama Stanów Zjednoczonych – tytuł przyznawany gospodyni Białego Domu. Stanowisko to tradycyjnie pełnione jest przez żonę urzędującego prezydenta Stanów Zjednoczonych. Nie jest to stanowisko wybieralne, ani nie wiąże się z żadnymi oficjalnymi obowiązkami lub wynagrodzeniem. Niemniej jednak, pierwsza dama bierze udział w wielu oficjalnych ceremoniach oraz reprezentuje państwo zarówno z prezydentem, jak i bez niego. Według danych Białego Domu oraz National First Ladies Library w historii Stanów Zjednoczonych było czterdzieści sześć pierwszych dam.

2010-05-12

Jeńcy sowieccy w niewoli niemieckiej (1941-1945) – około 5,7-milionowa grupa żołnierzy Armii Czerwonej, wziętych do niewoli przez wojska niemieckie w trakcie działań wojennych prowadzonych na froncie wschodnim II wojny światowej w latach 1941-1945. Spośród nich blisko 3,3 miliona nie przeżyło. Większość sowieckich jeńców zginęła na skutek wyniszczających warunków, świadomie stworzonych przez Niemców w obozach jenieckich. Ponadto setki tysięcy wziętych do niewoli czerwonoarmistów padły ofiarą bezpośredniej eksterminacji, prowadzonej między innymi w nazistowskich obozach koncentracyjnych.

2010-05-13

Arsenal Football Club – angielski zawodowy klub piłkarski mający siedzibę w północnym Londynie, w dzielnicy Holloway. Jest jedną z najbardziej utytułowanych angielskich drużyn, 13-krotnym mistrzem kraju, 10-krotnym zdobywcą Puchar Anglii oraz najdłużej utrzymującym się w najwyższej klasie rozgrywkowej zespołem w Anglii – od 1919 roku. Tradycyjnymi barwami klubu są czerwony i biały, które w czasie historii klubu przyjmowały różne odcienie.

2010-05-14

Protest w Gwinei w 2009 roku – krwawo stłumiony przez wojsko protest zwolenników opozycji na stadionie sportowym w Konakry, zorganizowany 28 września 2009 przeciwko planom startu przywódcy rządzącej junty wojskowej w wyborach prezydenckich. W wyniku działań armii, która otworzyła ogień do 50-tysięcznego tłumu, zginęło wedle międzynarodowych ustaleń co najmniej 157 osób, a setki zostały ranne lub stały się obiektem przestępstw seksualnych. Według władz zginęło 57 osób, w większości stratowanych przez tłum. Dokładna liczba ofiar nie jest jednak znana.

2010-05-15

Okręty podwodne typu George Washington – pierwszy typ amerykańskich okrętów podwodnych wyposażonych w pociski balistyczne SLBM. Pięć jednostek tego typu, po bardzo szybkim procesie konstrukcji i budowy, przyjętych zostało do służby w latach 1959-1961. 20 czerwca 1960 roku, "George Washington" (SSBN-598) - okręt wiodący tego typu - dokonał pierwszego w historii podwodnego odpalenia pocisku balistycznego. Okręty tego typu były pierwszymi jednostkami składającego się z 41 okrętów systemu rakietowego Polaris / Poseidon, którego misją było odstraszanie nuklearne.

2010-05-16

Bolesław III Krzywousty (ur. 20 sierpnia 1086, zm. 28 października 1138) – książę małopolski, śląski i sandomierski w latach 1102–1107, książę Polski w latach 1107–1138. Pochodził z dynastii Piastów, był synem Władysława I Hermana i Judyty czeskiej, córki króla Czech Wratysława II, oraz ojcem książąt: Władysława II Wygnańca, Bolesława IV Kędzierzawego, Mieszka III Starego, Henryka Sandomierskiego i Kazimierza II Sprawiedliwego.

2010-05-17

Topór (Bipenium, Kołki, Starża, Wścieklica) – polski herb szlachecki, jeden z najstarszych herbów polskich, noszący zawołanie Starza. Był najbardziej rozpowszechniony na ziemi krakowskiej, lubelskiej, sandomierskiej oraz na Mazowszu. Najwcześniejsza pieczęć z jego wizerunkiem pochodzi z 1282. Aktem unii horodelskiej został przeniesiony na Litwę. Spośród ponad 630 rodów używających Topora, największe znaczenie uzyskali Tęczyńscy i Ossolińscy. Wysokie godności w państwie polskim piastowali również Tarłowie. Toporczykiem był także poeta i dramaturg Cyprian Kamil Norwid.

2010-05-18

Halowe Mistrzostwa Świata w Lekkoatletyce 2008 - skok o tyczce kobiet – wymagane minimum kwalifikacyjne do udziału w mistrzostwach świata wynosiło 4,40 m, w zawodach mogły wystąpić co najwyżej dwie zawodniczki z jednego kraju. Zwyciężczyni – Rosjanka Jelena Isinbajewa zdobyła trzeci raz z rzędu złoto w halowych mistrzostw świata. Dla Moniki Pyrek był to kolejny medal międzynarodowej imprezy.

2010-05-19

Junkers Ju 87 (z niem. Sturzkampfflugzeug) – niemiecki bombowiec nurkujący z okresu II wojny światowej. Zaprojektowana przez Hermanna Polhmanna i oblatana 17 września 1935 roku maszyna, swój chrzest bojowy przeszła w 1936 roku podczas wojny domowej w Hiszpanii. W niemieckiej propagandzie samolot stał się symbolem wielkości Luftwaffe. Maszyna z sukcesami wykorzystywana była podczas ataku na Polskę, walk w Skandynawii, ofensywy na Francję, kampanii śródziemnomorskiej, bitwy o Kretę oraz operacji Barbarossa.

2010-05-20

Arsenal Football Club – angielski zawodowy klub piłkarski mający siedzibę w północnym Londynie, w dzielnicy Holloway. Jest jedną z najbardziej utytułowanych angielskich drużyn, 13-krotnym mistrzem kraju, 10-krotnym zdobywcą Puchar Anglii oraz najdłużej utrzymującym się w najwyższej klasie rozgrywkowej zespołem w Anglii – od 1919 roku. Tradycyjnymi barwami klubu są czerwony i biały, które w czasie historii klubu przyjmowały różne odcienie.

2010-05-21

Protest w Gwinei w 2009 roku – krwawo stłumiony przez wojsko protest zwolenników opozycji na stadionie sportowym w Konakry, zorganizowany 28 września 2009 przeciwko planom startu przywódcy rządzącej junty wojskowej w wyborach prezydenckich. W wyniku działań armii, która otworzyła ogień do 50-tysięcznego tłumu, zginęło wedle międzynarodowych ustaleń co najmniej 157 osób, a setki zostały ranne lub stały się obiektem przestępstw seksualnych. Według władz zginęło 57 osób, w większości stratowanych przez tłum. Dokładna liczba ofiar nie jest jednak znana.

2010-05-22

Okręty podwodne typu George Washington – pierwszy typ amerykańskich okrętów podwodnych wyposażonych w pociski balistyczne SLBM. Pięć jednostek tego typu, po bardzo szybkim procesie konstrukcji i budowy, przyjętych zostało do służby w latach 1959-1961. 20 czerwca 1960 roku, "George Washington" (SSBN-598) - okręt wiodący tego typu - dokonał pierwszego w historii podwodnego odpalenia pocisku balistycznego. Okręty tego typu były pierwszymi jednostkami składającego się z 41 okrętów systemu rakietowego Polaris / Poseidon, którego misją było odstraszanie nuklearne.

2010-05-23

Bolesław III Krzywousty (ur. 20 sierpnia 1086, zm. 28 października 1138) – książę małopolski, śląski i sandomierski w latach 1102–1107, książę Polski w latach 1107–1138. Pochodził z dynastii Piastów, był synem Władysława I Hermana i Judyty czeskiej, córki króla Czech Wratysława II, oraz ojcem książąt: Władysława II Wygnańca, Bolesława IV Kędzierzawego, Mieszka III Starego, Henryka Sandomierskiego i Kazimierza II Sprawiedliwego.

2010-05-24

Topór (Bipenium, Kołki, Starża, Wścieklica) – polski herb szlachecki, jeden z najstarszych herbów polskich, noszący zawołanie Starza. Był najbardziej rozpowszechniony na ziemi krakowskiej, lubelskiej, sandomierskiej oraz na Mazowszu. Najwcześniejsza pieczęć z jego wizerunkiem pochodzi z 1282. Aktem unii horodelskiej został przeniesiony na Litwę. Spośród ponad 630 rodów używających Topora, największe znaczenie uzyskali Tęczyńscy i Ossolińscy. Wysokie godności w państwie polskim piastowali również Tarłowie. Toporczykiem był także poeta i dramaturg Cyprian Kamil Norwid.

2010-05-25

Porty wodne we Wrocławiu są istotną częścią infrastruktury śródlądowej drogi wodnej, w skład której wchodzi Odrzańska Droga Wodna, fragment międzynarodowej drogi wodnej, tzw. Europejskiej Drogi Wodnej E-30 oraz tzw. Wrocławski Węzeł Wodny – jeden z większych w Polsce. Znajdują się tu zarówno towarowe porty rzeczne przeznaczone do obsługi transportu towarowego, przeładownie i nabrzeża towarowe, jak i przystanie, mariny, przystanie żeglugi pasażerskiej (tzw. białej floty) oraz zimowiska i miejsca cumowania dla jednostek pływających.

2010-05-26

Junkers Ju 87 (z niem. Sturzkampfflugzeug) – niemiecki bombowiec nurkujący z okresu II wojny światowej. Zaprojektowana przez Hermanna Polhmanna i oblatana 17 września 1935 roku maszyna, swój chrzest bojowy przeszła w 1936 roku podczas wojny domowej w Hiszpanii. W niemieckiej propagandzie samolot stał się symbolem wielkości Luftwaffe. Maszyna z sukcesami wykorzystywana była podczas ataku na Polskę, walk w Skandynawii, ofensywy na Francję, kampanii śródziemnomorskiej, bitwy o Kretę oraz operacji Barbarossa.

2010-05-27

Historia Nauru obejmuje dzieje wyspy o tej samej nazwie od 1798 roku do czasów współczesnych. O historii przedkolonialnej Nauru wiadomo niewiele z powodu braku jakichkolwiek źródeł pisanych. Pierwszym Europejczykiem, który dopłynął do wyspy, był brytyjski kapitan John Fearn, który odkrył ją 8 listopada 1798 roku. Następnie była ona terytorium zależnym innych państw: od 1888 roku Cesarstwa Niemieckiego, od 1914 Australii, w latach 1942-1945 Japonii, a następnie znowu Australii. W 1968 roku wyspa ogłosiła niepodległość, w 1999 roku stała się pełnoprawnym członkiem Organizacji Narodów Zjednoczonych.

2010-05-28

Protest w Gwinei w 2009 roku – krwawo stłumiony przez wojsko protest zwolenników opozycji na stadionie sportowym w Konakry, zorganizowany 28 września 2009 przeciwko planom startu przywódcy rządzącej junty wojskowej w wyborach prezydenckich. W wyniku działań armii, która otworzyła ogień do 50-tysięcznego tłumu, zginęło wedle międzynarodowych ustaleń co najmniej 157 osób, a setki zostały ranne lub stały się obiektem przestępstw seksualnych. Według władz zginęło 57 osób, w większości stratowanych przez tłum. Dokładna liczba ofiar nie jest jednak znana.

2010-05-29

Okręty podwodne typu George Washington – pierwszy typ amerykańskich okrętów podwodnych wyposażonych w pociski balistyczne SLBM. Pięć jednostek tego typu, po bardzo szybkim procesie konstrukcji i budowy, przyjętych zostało do służby w latach 1959-1961. 20 czerwca 1960 roku, "George Washington" (SSBN-598) - okręt wiodący tego typu - dokonał pierwszego w historii podwodnego odpalenia pocisku balistycznego. Okręty tego typu były pierwszymi jednostkami składającego się z 41 okrętów systemu rakietowego Polaris / Poseidon, którego misją było odstraszanie nuklearne.

2010-05-30

Bolesław III Krzywousty (ur. 20 sierpnia 1086, zm. 28 października 1138) – książę małopolski, śląski i sandomierski w latach 1102–1107, książę Polski w latach 1107–1138. Pochodził z dynastii Piastów, był synem Władysława I Hermana i Judyty czeskiej, córki króla Czech Wratysława II, oraz ojcem książąt: Władysława II Wygnańca, Bolesława IV Kędzierzawego, Mieszka III Starego, Henryka Sandomierskiego i Kazimierza II Sprawiedliwego.

2010-05-31

Topór (Bipenium, Kołki, Starża, Wścieklica) – polski herb szlachecki, jeden z najstarszych herbów polskich, noszący zawołanie Starza. Był najbardziej rozpowszechniony na ziemi krakowskiej, lubelskiej, sandomierskiej oraz na Mazowszu. Najwcześniejsza pieczęć z jego wizerunkiem pochodzi z 1282. Aktem unii horodelskiej został przeniesiony na Litwę. Spośród ponad 630 rodów używających Topora, największe znaczenie uzyskali Tęczyńscy i Ossolińscy. Wysokie godności w państwie polskim piastowali również Tarłowie. Toporczykiem był także poeta i dramaturg Cyprian Kamil Norwid.