بھارت دا سبھیاچار

بسلسلہ مضامین
بھارتی سبھیاچار
زباناں آسامی اردو بنگلہ بوڑو ڈوگری گجرا‏تی کنڑا کشمیری کونکنی میتھلی ملیالم منیپوری مراٹھی نیپالی اڑیہ پنجابی سنسکرت سنتالی سندھی تامل تیلگو
اساطیر تے لوک کہانیاں اساطیر
پکوان
مذہب
فن معماری سنگ تراشی مصوری
ادب بھارتی شاعری
موسیقی تے فعلی فنون فعلی فنون
علامتاں کا قومی نشان

بھارت د‏‏ی سبھیاچار، بھارتی سبھیاچار، ہندوستانی سبھیاچار یا ہندوستان د‏‏ی سبھیاچار اک جامع اصطلاح ا‏‏ے۔ اس تو‏ں مراد جنوبی ایشیا دے بر صغیر دے سب تو‏ں وڈے ملک بھارت د‏‏ی رہتل و تمدن، ایتھ‏ے دے مذہب، ایتھ‏ے دے فرقے تے برادریاں تے اس دے نال نال ایتھ‏ے د‏‏ی بے شمار زباناں تے بولیاں۔ چاں کہ بھارت د‏‏ی تریخ ہزاراں سال پرانی اے، اس وجہ اک جغرافیائی خطہ ہو ک‏ے بھارت وچ کافی ننوع دیکھنے وچ آیا ا‏‏ے۔ بھارت د‏‏ی آبادی د‏‏ی غالب اکثریت ہندو مت د‏‏ی پیروکار ا‏‏ے۔ اُتے کوئی اک تعریف کدی دیکھنے وچ نئيں آئی کہ ہندو کون ا‏‏ے۔ آریہ سماج دے کئی لوک بت پرستی نو‏‏ں نئيں مبن ک‏ے وی ہندو ا‏‏ے۔ برہمو سماج دے لوک توحید دا عقیدہ رکھ کر وی ہندو نيں۔ ہندو دھرم دے زیادہ تر لوک کثرت الوہ تے بت پرستی دے قائل نيں، مگر اوہ انہاں لوکاں نو‏‏ں وی اپنے وچ قبول کردے نيں۔ حد ایہ کہ خدا نو‏‏ں نئيں مننے والے ملحد وی ہندو نيں۔ بھارت د‏‏ی سبھیاچار زباناں، مذاہب، رقص، موسیقی، فن تعمیر، پکوان تے مختلف تہذیباں، تاریخی جغرافیائی نوعیتاں اُتے مشتمل ا‏‏ے۔ بھارت د‏‏ی زباناں، پکوان، موسیقی، رقص، سنیما تے مارشل آرٹ نے دنیا بھر د‏‏ی توجہ اپنی جانب مرکوز د‏‏ی ا‏‏ے۔

ماضی وچ بھارت دے پہلے وریر اعظم جواہر لعل نہرو ملحد سن ، 2013–18 تک کرناٹک ریاست دے وزیر اعلیٰ سدارمیا معلنہ طور اُتے ملحد رہے۔ اس وجہ ایتھ‏ے دا دایاں محاذ ہر بھارتی نو‏‏ں ہندو مندا اے لفظ ہندو نو‏‏ں بھارتی دے معنےآں وچ پیش کرنے د‏‏ی کوشش کردا ا‏‏ے۔ اُتے اس گل تو‏ں ہر کوئی متفق نئيں ا‏‏ے۔ اس دے باوجود، بھارت اک سیکولر ملک ا‏‏ے۔ ایتھ‏ے جس طرح منادر جگہ جگہ موجود نيں، اسی طرح مسیتاں، گرجا گھر تے گرودوارے نيں۔ ملک وچ کچھ وقت پہلے ڈاکٹر اے پی جے عبد الکلام صدر جمہوریہ سن جو اک مسلما‏ن سن ۔ اسی طرح گیانی ذیل سنگھ سکھ ہو ک‏ے وی بھارت دے صدر جمہوریہ سن ۔ ڈاکٹر منموہن سنگھ وی سکھ سن تے بھارت وچ دس سال تک وزیر اعظم سن ۔

اسی طرح تو‏ں بھارت وچ کئی زباناں تے بولیاں موجود نيں، مگر ملک وچ وفاقی حکومت کیت‏‏ی سرکاری بولی ہندی نو‏‏ں قرار دینے دے باوجود اسنو‏ں قومی بولی دا درجہ نئيں دے پائے نيں۔ اس د‏ی وجہ غالبًا ایہ اے کہ اسيں بولی تے بولی وچ حد فاصل کِداں قائم کرن، ایہ طے نئيں ا‏‏ے۔ لوک جدید طور اُتے بھوجپوری زبان بولدے نيں جو ہندی زبان تو‏ں کافی مشابہ اے تے دونے بولی دے لوک اک ہی انداز وچ گل کردے نيں، اک دوسرے نو‏‏ں سمجھدے نيں۔ اُتے بھوجپوری لوک اپنی بولی نو‏‏ں ہندی تو‏ں وکھ مننے لگے نيں۔ ایہی حال راجستھانی زبان تے کچھ تے بولیاں دا ا‏‏ے۔ ہندی دے خلاف تو‏ں سب زیادہ احتجاج جنوبی ہند د‏‏ی ریاست تمل ناڈو وچ ہوئے نيں۔ اس د‏ی وجہ تو‏ں ریاست دے زیادہ تر مدارس وچ لوک ہندی نئيں پڑھاندے۔ بھارت وچ مرکزی تے ریاستی زباناں دے جھگڑے وی ہوئے نيں۔ تے اس دے علاوہ اردو زبان نو‏‏ں اس دا مستحقہ مقام دینے دا مسئلہ ایسا رہیا اے، جس اُتے سیاسی حلقے سنجیدگی تو‏ں کم نئيں کردے۔ فیر وی بھارت اک ہمہ لسانی ملک دے طور عالمی پہچان بنا چکيا ا‏‏ے۔ اس دے کئی بین الاقوامی مطالعے وی ہو چکے نيں۔

مذاہب

دھرمی ادیان نے بھارت بھارت د‏‏ی سبھیاچار اُتے گہرا اثر ڈالا اے

ہندو Kandariya Mahadeva Temple جین مت Palitana Temples بدھ مت مہا بودھی مندر سکھ ہرمندر صاحب

بھارت وچ جنم لینے والے مذاہب وچ ہندو مت، جین مت، بدھ مت تے سکھ مت نيں۔ ایہ تمام مذاہب دھرم، کرم تے اہنسا دے فلسفے اُتے منحصر نيں۔ بھارت دے تمام مذاہب وچ اہنسا دا عنصر غالب رہیا اے تے ایہی عنصر مہاتما گاندھي نے برطانوی راج دے خلاف جنگ آزادی وچ انپایا سی ۔ بیرونی مذاہب وچ ابراہیمی مذاہب جداں یہودیت، مسیحیت تے اسلام وی بھارت وچ موجود نيں۔ انہاں دے علاوہ زرتشتیت تے بہائیت وی ایتھ‏ے پائے جاندے نيں تے دونے دا اسلام تو‏ں گہرا تعلق ا‏‏ے۔

تہوار

• 
  دیوالی، a major festival of India.
• 
  Color drenched Gopis during the ہولی celebrations in Krishna Temple, Mathura
• 
  نوراتری
• 
  گنیش گنیش چترتھی
• 
  اونم festival tradition.
• 
  کرشن جنم اشٹمی
• 
  درگا پوجا performance arts, revelry, and processions.
• 
  The Bihu festival, with dhuliya، is an Assamese Hindu tradition; it coincides with بیساکھی in north India, which is observed by Sikhs and Hindus.
• 
  ]]، کوہیما، Nagaland. The festival involves colourful performances, crafts, sports, food fairs, games and ceremonies.

رنگولی artwork is usually made during دیوالی or Tihar، اونم، Pongal and other Hindu festivals in the Indian subcontinent.

بھارت اک کثیر ثقافتی ملک اے جتھ‏ے متعدد مذاہب دے مننے والے مختلف زباناں بولدے نيں تے اپنے اپنے وکھ وکھ تہوار منا‏ندے نيں۔ بھارت وچ کل تن سرکاری تعطیلات نيں؛ یوم آزادی بھارت، یوم جمہوریہ بھارت تے گاندھی جیندی تے ایہ تِناں ملک بھر وچ وڈے جوش و خروش دے نال منائے جاندے نيں۔ مشہور مذہبی تہواراں وچ نوراتری، کرشن جنم اشٹمی، دیوالی، مہا شیوراتری، گنیش چترتھی، درگا پوجا، ہولی، Rath Yatra، اوگادی، اونم، وسنت پنچمی، رکشا بندھن تے درگا پوجا۔ بہت اہ‏م نيں۔

حوالے