Gaspard-Gustave Coriolis

Gustave Gaspard de Coriolis
Rođenje	21. 5. 1792. Pariz
Smrt	19. 9. 1843. Pariz
Polje	fizika

Gustave Gaspard de Coriolis (Pariz, 21. 5. 1792. – Pariz, 19. 9. 1843.) bio je matematičar, inženjer mehanike i naučnik. Najpoznatiji je po svom radu na Coriolisovom učinku. Coriolis je bio prvi koji je skovao termin "rad" za proizvod sile i udaljenosti.

Godine 1816., Coriolis je postao tutor u Politehničkoj školi. Tamo je eksperimentirao sa trenjem i hidraulikom. Godine 1829. objavio je udžbenik, Calcul de l'Effet des Machines (dosl. Računanje efekta mašina), koji je predstavio mehaniku na način na koji bi se ona mogla lako primeniti u industriji. U ovom periodu, ustanovljen je pravi izraz za kinetičku energiju:

${\frac {1}{2}}mv^{2}$

Također, ustanovljena je i njegova veza sa mehaničkim radom. Tokom narednih godina, Coriolis je radio na istraživanju kintetičke energije i rada na rotirajućim sistemima. Prvi od njegovih radova, Sur le principe des forces vives dans les mouvements relatifs des machines (O principima kinetičke energije u relativnom kretanju kod mašina), bio je predočen Francuskoj akademiji nauka (1832). Posle tri godine, Coriolis je napisao djelo koje ga je učinilo slavnim, Sur les équations du mouvement relatif des systèmes de corps (dosl. O jednadžbama relativnog kretanja sistema tijela, 1835.). Coriolisovi radovi se ne bave atmosferom niti rotacijom Zemlje, već prijenosom energije u rotirajućim sistemima, kao što su vodenice.

Coriolisovo ime se počelo pojavljivati u meteorološkoj literaturi krajem 19. vijeka, iako termin „Coriolisova sila“ nije upotrebljivan do početka 20. vijeka. Danas, ime Coriolis vezuje se za meteorologiju, ali sva velika otkrića vezana za generalnu cirkulaciju i vezu između pritiska i polja vjetrova napravljena su bez znanja Gaspard-Gustava Coriolisa.

Coriolis je također postao profesor u Pariškoj centralnoj školi. Umro je sa 51 godinom života u Parizu.

Literatura

• Persson, A. (1998.): How do we understand the Coriolis Force? Arhivirano 2007-11-28 na Wayback Machine-u, Bulletin of the American Meteorological Society 79, str. 1373.-1385. (PDF) (en)