Centrali bërthamor

Centralet bërthamore bëjnë gjenerimin e elektricitetit në mënyrë të njejtë sikurse te cenralet me lëndë djegëse nga fosilet, pra si në termocentrale.

Pëparësitë e centralit bërthamor janë rezervat e bollshme dhe ҫmimi i ulët i lëndës djegëse, ndotja dhe funksionimi i lirë në kushte normale, ndërsa si mangësitë e centraleve bërthamore mund të quhen rrjedhjet ose dështimi i paisjeve nga cka mund të kete lëshim të gazit radioaktiv ose i lëngut (ujit) që mund të shkaktojë rrezik për shëndetin e komunitetit të afërt.

Pjesë të centraleve bërthamore janë:

1. Reaktori
2. Reaktori me ujë në shtypje të lartë.

Reaktori

Shufra të grumbulluar që formojnë lëndën djegëse për reaktor.

Në figurë janë paraqitur disa shufra të grumbulluar që formojnë lëndën djegëse për reaktor, të cilat formohen nga uraniumi i pasuruar. UO2 presohet në pilula dhe pilulat bashkohen në tufë duke formuar shufrat në mënyrë të njejtë. Në reaktor kryhet procesi i fuzionit të lëndës djegëse bërthamore e cila shpërbëhet nga bombardimi i bërthamës së tij me neutrone, gjatë këtij procesi bëhet lirimi i neutroneve të reja të cilat kanë shpejtësi të mjaftueshme për ta mbajtur shpërbërjen.

Reaktori me ujë në shtypje të lartë

Ky lloj reaktori në shtypje të lartë është tipi i reaktorit i cili më së shpeshti përdoret për centrale berthamore.

Centralet bërthamor me reaktor me ujë në shtypje të lartë.

Ky reaktor në figurë paraqet centralin bërthamor me reaktor me ujë në shtypje të lartë. Ky reaktor ka dy unaza të ujit: unaza primare (radioaktive) e ujit dhe unaza sekondare (avull) e ujit. Ky system me dy unaza ndan fluidin ftohës të reaktorit nga unaza e avullit. Në brendi të reaktorit sistemi ftohës është i vendosur në një konstrukcion betony të pa ndërpreshëm i konstruktuar që të pengoj lëshimin e radioaktivitetit në mjedis. Pompa ftohëse bënë qarkullimin e ujit në unazën primare nëpër reaktor dhe gjenerator të avujve, këmbyes të nxehtësisë. Reaktori ngrohë ujin e ftohët të sistemit primare.

Ena nën shtypje mban shtypjen e lartë të ujit. Kjo shtypje e lartë ndan gjeneratorin e avujve nga bërthama e reaktorit.

Në unazen ujë i pastër-avull, pompa fut ujin në gjeneratorin e avujve. Pasi që shtypja në anën sekondare është relativisht i ulët, këmbyesi i nxehtësisë avullon ujin dhe prodhon avuj. Avujt e prodhuar do ta vënë në lëvizje turbinën. Ky system është i ngjajshem me atë të termocentralit konvencional të përshtatur më herët. Kondensatori krijon vakum dhe nxjerr avujt nga turbine ndërsa i kondenson në ujë. Uji i kondensuar do të rinxehet me ngrohës dhe do të kthehet në gjenerator të avujve.

Shiko edhe

• Hidrocentralet
• Termocentralet
• Centralet me ere
• Energjia solare