Käädenkraftwierk

N frantsöösk Käädenkraftwierk mäd Köiltoudene, uut do Damp sticht.

N Käädenkraftwierk (de. Kernkraftwerk) of Atomkraftwierk is n thermisk Kraftwierk dät Elektrizität produziert mäd Hälpe fon Käädenenergie. Ju Gruundloage fon n Käädenkraftwierk is dät Winnen fon Energie truch Käädenkleeuwenge. Deerbie wäd Waarmte wonnen, ju bruukt wäd uum Woater tou ferdampjen. Die Damp gungt dan ätter ju Turbine wai, deermäd wäd n Generator in Bewäägenge sät. Dät Köilmiddel wät truch dän Reaktor fljut is Gas (t. B. Helium of CO₂) of n fljooten Metal (t. B. Natrium of ne Bläi-Legierenge), dät dan truch n uur Köilruumte mäd Woater fljut, deertruch äntstoant Damp foar dän Turbine. N Käädenkraftwierk is truch ju Radioaktivität gjucht gefoorelk.

Apbau un Funktionswiese

Atomkraft kon ap Käädenkleeuwenge of Käädenfusion beraue. Bau un Bedrieuw fon Kleeuwengsreaktore rakt dät al n Moanskenlieuwend, wült ju Ferweendenge fon Fusionsreaktore noch aal sieläärge in ju Wröigephase sit. Unner Käädenenergie beträft also foar allen Kleeuwenge.

Die Käädenreaktor is die zentroale Deel fon n Käädenkraftwierk. Die Reaktor moaket do energie-produzierende Käädenreaktione muugelk. Ju Energie kumt hääruut as Waarmte of ionisierende Stroalenge. Ju lääste moaket unnerskeedene Foarme fon Ouskirmenge nöödich. Ju Waarmte wäd deertou benutsed, Woater tou ferdampjen. Woaterdamp unner hoogen Druk wäd Turbinen toufierd, do ju Waamte in elektriske Energie uumesätte. Ätter dän Goang truch ju Turbine kondensiert die Woaterdamp wier. Dát deertou nöödige Köilwoater kon n Äi of ju See äntnuumen wäide.

Drukwoaterreaktor

Animierde Deerstaalenge fon n Drukwoaterreaktor. N Gas of fljooten Metal fljut truch dän Reaktor. Dät heete Gas of Metal wäd bruukt uum deermäd Damp tou moakjen.

N Drukwoaterreaktor (PWR - Pressurized Water Reactor) is n Reaktortyp, wier Moderator un Köilmiddel bestoant uut gewöönelk Woater unner hoogen Druk. Die hooge Druk moaket, dät dät Woater nit sjut. In n Dampgenerator wäd ju Waarmte uurbroacht ap Woater unner läigen Druk, dät also fräi sjoode kon un dän damp foar ju Turbine lääwert. Dit is ju maast foarkuumende Typ Reaktor in de Waareld. Sowät dän Haaldeel fo n aal Reaktore in kommerzielle Käädenkraftwierke ferwoant dissen Prinzip.

Sjoodenwoater-Reaktor

Animierde Deerstaalenge fon n Sjoodenwoater-Reaktor. Damp kumt fluks uut dän Reaktor.

N Sjoodenwoater-Reaktor (BWR - Boiling Water Reactor]] häd uk ne groote Ferspreedenge ap waarelwieden Basis. In dissen Reaktor wäd köild un moderierd fon dätsälge Woater unner läigen Druk, dät also fluks dän Damp foar ju Turbine lääwert. Deerätter wäd dät kondensierd un ätter dät Reaktor-Fät touräächfierd.

Ougefal

As Ougefal rakt n Käädenkraftwierk ou-oarbaidede Atom-Fjuurenge. Ju Feroarbaidenge deerfon is n Problem. Atommul kon ätter n Ruundgong truch ju Wierapoarbaidengsanloage fääre ferwoand, iensät bie ju Häärstaalenge fon Käädenwaffen of bäätuut laid wäide. In dän Uumgong mäd Atommul mout uuterste Foarsicht äiwed wäide, deer dät deelwiese hooch radioaktiv is un nit in ferkierde Hounde faale duur.