İçeriğe atla

12 Eylül Saat: 04.00

Vikipedi, özgür ansiklopedi
12 Eylül Saat: 04.00
YazarMehmet Ali Birand
Kapak sanatçısı
Erkal Yavi
ÜlkeTürkiye
Konu12 Eylül Askerî Darbesi
TürSiyasi
Yayım1984
Sayfa320

12 Eylül Saat: 04.00, Mehmet Ali Birand'ın 12 Eylül Darbesi'ni anlatan kitabıdır. 12 Eylül hakkında yazılan ilk araştırma kitabıdır.[1]

Mehmet Ali Birand'ın bu kitabında ortaya atılan, 12 Eylül Darbesi sırasında dönemin CIA Türkiye Masası İstasyon Şefi Paul Henze askerî müdahaleyi haber alırken, haberi ulaştıran diplomatın "[y]our boys have done it" (seninkiler yaptı/bizim çocuklar işi bitirdi) şeklindeki konuşması, 12 Eylül Darbesi içinde ABD'nin rolü konusunda tartışmalara neden olmuştur. Birand'ın kitabında aktardıklarına göre Paul Henze olayı emin olmamakla birlikte 03.30 sularında öğrenmiştir. 04.00'te doğrulama haberinin gelmesinin ardından Henze'den sonra Ankara'daki çocuklar başardı şeklindeki mesaj Başkan Jimmy Carter'a iletilmiştir. Paul Henze 2003 yılında bir Türk gazetesine verdiği demeçte "bizim çocuklar işi başardı" sözlerinin Mehmet Ali Birand'ın uydurması olduğunu belirtmiş, ancak kısa bir süre sonra Birand 1997'de Henze ile yaptığı görüşmenin sesli ve görüntülü kayıtlarını yayınlayarak Henze'i yalanlamıştır. Ancak yayımlanan kayıtlarda, konuşmanın Birand'ın iddia ettiği gibi değil, "The boys in Ankara did it. (Ankara'dakiler yaptılar.)" şeklinde olduğu görülmüştür.[2][3]

Birand bu kitabında 24 Ocak kararlarının 12 Eylül Darbesi ile ilişkisini de irdelemiştir.[4]

  1. ^ Karaca, Didem (2015). "12 Eylül 1980 Darbe Dönemi Türkiye'nin Dış Politikası Üzerine Bir İnceleme" (PDF). trakya.edu.tr. Edirne: Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. 3 Şubat 2018 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ocak 2018. 
  2. ^ "Paul Henze: "The boys in Ankara did it."". 21 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  3. ^ Tüleylioğlu, Orhan (1 Ekim 2018). Babam Neden Öldürüldü Anne?. um:ag. s. 345. ISBN 978-605-4274-71-0. 2 Ağustos 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ağustos 2022. 
  4. ^ "Kenan Evren: Hayatı ve mirası". BBC News Türkçe. 9 Mayıs 2015. 2 Ağustos 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ağustos 2022.