Brezilya'da zaman
| ACT | Acre Saati | UTC-5 | (BRT-2) | |
| AMT | Amazon Saati | UTC-4 | (BRT-1) | |
| BRT | Brasília Saati | UTC-3 | (BRT) | |
| FNT | Fernando de Noronha Saati | UTC-2 | (BRT+1) |
Brezilya'da zaman, Brezilya'da kullanılan zaman dilimlerini ifade eden bir kavramdır. Ülkede UTC-02.00, UTC-03.00, UTC-04.00 ve UTC-05.00 olmak üzere 4 farklı zaman dilimi kullanılmaktadır.
Zaman dilimleri
[değiştir | kaynağı değiştir]Fernando de Noronha Saati (UTC-02.00)
[değiştir | kaynağı değiştir]Yalnızca birkaç küçük Atlantik adasında kullanılan standart zaman dilimidir. Bu coğrafyada yerleşimin olduğu tek ada, 3140 kişilik nüfusuyla (2021 tahmini) Brezilya nüfusunun yaklaşık %0.0015'ini oluşturan Fernando de Noronha'dır.[1] Bölgedeki diğer adalar (Trindade ve Martim Vaz, Atol das Rocas ve São Pedro ve São Paulo Adaları) ise ya tamamen boş ya da Brezilya Donanması'na mensup askerler veya bilim insanları tarafından ziyarete uğrar.
Brasília Saati (UTC-03.00)
[değiştir | kaynağı değiştir]Brezilya'nın ana zaman dilimidir. Güney, Güneydoğu ve Kuzeydoğu bölgelerini ve Goiás, Tocantins, Pará, Amapá eyaletleriyle birlikte, başkent Brasília'nın bulunduğu Federal Bölge'yi kapsar. Ülke nüfusunun yaklaşık %93'ü bu bölgede yaşamaktadır.[1] Bu bölge ise anakaranın yaklaşık %60'ını oluşturmaktadır.[2]
Amazon Saati (UTC-04.00)
[değiştir | kaynağı değiştir]Mato Grosso, Mato Grosso do Sul, Rondônia, Roraima eyaletlerinde ve Amazonas'ın çoğunluğunda kullanılan zaman dilimidir. Bu bölge, anakaranın yaklaşık %36'sını kaplasa da[2] burada yaşayan yaklaşık 13 milyonluk nüfus ülke nüfusunun %6'sını oluşturmaktadır.[1]
2008'e kadar Pará eyaleti, Xingu Nehri'nin batısı ve Amazon Nehri'nin kuzeyi de bu zaman dilimi içerisinde yer almaktaydı. Daha sonra Brasília Saati'ni kullanmaya başladılar.
Acre Saati (UTC-05.00)
[değiştir | kaynağı değiştir]Bu zaman dilimi, iptal edildikten yaklaşık 5 yıl sonra 2013'te yeniden kullanılmaya başladı. Acre eyaletinde ve Amazonas eyaletinin batısında kullanılmaktadır. Bu bölge anakaranın yaklaşık %4'ünü kaplarken, 1 milyondan daha az olan nüfusu ile ülke nüfusunun yalnızca %0,5'ini oluşturmaktadır.[2]
24 Haziran 2008'de, bu bölgeler saatlerini bir saat ileri alarak UTC-4 zaman dilimine dahil oldular; ancak 31 Ekim 2010'da yapılan, bağlayıcı olmayan bir referandumda, eski zaman dilimi olan UTC-5 zaman dilimine geri dönme sonucu çıktı.[3] 30 Ekim 2013'te, Brezilya başkanı Dilma Rousseff'in çıkardığı 12876 sayılı kanunla birlikte 10 Kasım 2013 Pazar günü eski zaman dilimine geri dönüldü.[4] O zamandan beri, Acre eyaleti ve Amazonas eyaletinin güneybatı bölgesi tekrar UTC'nin 5 saat gerisindedir.
Yaz saati uygulaması
[değiştir | kaynağı değiştir]Brezilya'da 1931-1933, 1949-1953, 1963-1968 ve 1985-2019 yılları arasında yaz saati uygulaması (Portekizce: horário de verão, "yaz saati") kullanıldı. Başta ülkenin her yerinde kullanılsa da, 1988'den sonra genel olarak, gün ışığı süresindeki daha büyük mevsimsel değişim nedeniyle yaz saati uygulamasının daha kullanışlı olduğu, ülkenin güney bölgelerinde kullanıldı. Genellikle Ekim veya Kasım ile Şubat veya Mart arasında kullanıldı.[5]
Kullanılan son yaz saati uygulaması, Kasım ayının ilk pazar günü saat 00.00'da saatleri bir saat ileri alıp, Şubat ayının üçüncü pazar günü saat 00.00'da tekrar bir saat geri almak şeklindeydi. Saatleri geri alma zamanı eğer bir karnavala denk gelirse ise 1 hafta sonra uygulanırdı. Bu uygulama, yalnızca Brezilya nüfusunun yaklaşık %64'ünü oluşturan Güney, Güneydoğu ve Orta Batı bölgeleri için geçerliydi.[1] Yaz saati uygulaması boyunca, Brasília Saati UTC-03.00 zaman diliminden UTC-02.00 zaman dilimine geçiş yapardı. Bu uygulamayı takip etmeyen diğer eyaletler ise saatlerini Brasília Saati'ne göre ayarladı.
2019 yılında yaz saati uygulaması tamamen kaldırıldı.[5]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b c d Population estimates 25 Nisan 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Brezilya Coğrafya ve İstatistik Enstitüsü, 2021.
- ^ a b c Territorial areas 25 Nisan 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Brezilya Coğrafya ve İstatistik Enstitüsü, 2021.
- ^ "Time Zone Change is Possible in Acre, Brazil". 29 Kasım 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ Hukuki İşler Alt Birimi. "Lei nº 12.876, de 30 de outubro de 2013" [12.876 sayılı kanun, 30 Ekim 2013] (Portekizce). Brezilya Federal Cumhuriyeti Başkanlığı. 3 Kasım 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Eylül 2020.
- ^ a b "Decrees on daylight saving time in Brazil" (Portekizce). Brezilya Ulusal Gözlemevi. 8 Ekim 1999 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Kasım 2019.