İçeriğe atla

Chelsea FC

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Başlığın diğer anlamları için Chelsea (anlam ayrımı) sayfasına bakınız.
Chelsea
Tam adChelsea Football Club
Takma adThe Pensioners (Emekliler; 1952'ye kadar)
The Blues (Maviler)[1]
Renkler   Mavi - Beyaz
Kuruluş10 Mart 1905 (119 yıl önce) (1905-03-10)[2]
StadyumStamford Bridge
(Kapasite: 40.834[3])
SahibiAmerika Birleşik Devletleri Todd Boehly
Teknik direktörİtalya Enzo Maresca[4]
LigPremier League
2023-244.
Resmî sitechelseafc.com
Şu anki sezon

Chelsea Football Club (İngilizce telaffuz: [tʃɛlsiː]), Batı Londra'da yer alan Fulham bölgesinde kurulmuş İngiliz profesyonel futbol kulübü. 1905'te kurulan kulüp İngiliz futbolunun en üst kademesindeki Premier League'de mücadele etmektedir. Kulüp, altı lig şampiyonluğu ve altı Avrupa kupası da dâhil olmak üzere otuzdan fazla kupa kazandı. Stamford Bridge kulübün iç saha maçlarına ev sahipliği yapmaktadır.[5]

Chelsea, ilk önemli başarısını 1955'te lig şampiyonu olarak elde etti. İlk kez 1970 yılında FA Cup'ı kazandı. 1971 yılında Kupa Galipleri Kupası'nı kazanarak ilk Avrupa şampiyonluğunu elde etti. 1970'lerin sonlarında ve 1980'lerde yaşanan düşüş döneminin ardından 1990'larda yükselişe geçti. Son yirmi yıl, kulüp tarihinin en başarılı dönemi oldu. Bu dönemde beş kez lig şampiyonluğu elde eden kulüp, iki kez UEFA Şampiyonlar Ligi ve iki kez UEFA Avrupa Ligi'ni kazandı.[6] UEFA'nın üç büyük turnuvasını kazanan beş kulüpten biri olan Chelsea, bu başarıyı elde eden ilk İngiliz kulübü, Şampiyonlar Ligi'ni kazanan tek Londra kulübü ve üç büyük Avrupa kupasını ikişer kez kazanan tek kulüp oldu.[7]

Chelsea'nin klasik forması 1960'tan bu yana kullanılan kraliyet mavisi üst ve şort ile beyaz çoraptır. Kulübün arması modernleştirme ve yeniden markalaştırma çabaları için birkaç kez değiştirilmiştir. Günümüzde asa taşıyan bir aslan şeklinde olan arma, 1950'lerdeki armanın düzenlenmiş bir versiyonudur.[8] Kulüp, İngiliz futbolun en yüksek beşinci seyirci katılımı ortalamasını yakalamıştır.[9] 2010-11 sezonunda maç başına ortalama 41.435 bilet satarak bu alanda altıncı sırada yer almıştır.[10]

Adında Chelsea geçmesine rağmen Chelsea FC'nin merkezi aslında Chelsea değil, komşusu Fulham'dır. Kulüp, kuruluşundan itibaren iç saha karşılaşmalarını Fulham'da bulunan 42.449 seyirci kapasiteli Stamford Bridge'de oynar. 10 Mayıs 2022'den itibaren takımın sahibi Amerikalı iş insanı Todd Boehly'dir.[11]

Tarihçe

[değiştir | kaynağı değiştir]

Kuruluşu ve ilk yılları

Eylül 1905'te ilk Chelsea takımı

1904 yılında Gus Mears, futbol sahasına dönüştürmek amacıyla Stamford Bridge atletizm stadyumunu satın aldı. Yakınındaki Fulham'a stadyumu kiralama teklifi reddedildi. Bu yüzden Mears, stadyumu kullanmak için kendi kulübünü kurmayı tercih etti. İlçede zaten Fulham adında bir takım olması sebebiyle, yeni kulüp için Chelsea'nin bitişiğindeki ilçenin adı seçildi. Kensington FC, Stamford Bridge FC ve London FC gibi adlar da değerlendirildi.[12] Chelsea, 10 Mart 1905 tarihinde Fulham Road üzerindeki günümüzün ana girişinin karşısındaki The Rising Sun (şimdiki adıyla The Butcher's Hook) adlı bir barda kuruldu.[2][13] Kısa bir süre sonra kulüp, Football League'e seçildi.

Chelsea, ikinci sezonunda First Division'a yükseldi ve ilk yıllarında First Division ve Second Division arasında asansör kulüp olarak yer aldı. 1915 FA Cup finaline ulaşan takım, Old Trafford'da Sheffield United'a yenildi ve 1920 yılında First Division'ı üçüncü bitirerek o döneme kadarki en iyi lig derecesini elde etti.[14] Yıldız oyuncularla sözleşme imzalamasıyla ünlenen takım,[15] kendisine taraftar çekti. Kulüp, 1907-08,[16] 1909-10,[17] 1911-12,[18] 1912-13,[19] 1913-14[20] ve 1919-20 dâhil olmak üzere on ayrı sezonda İngiltere'de en yüksek ortalama seyirciye sahip takımdı.[21][22][23] 1920 ve 1932 yıllarında FA Cup'ta yarı finale kalan takım, 1930'lu yıllar boyunca First Division'da kalsa da, iki savaş arası dönemde pek etkili olamadı.

Modernleşme ve ilk lig şampiyonluğu

[değiştir | kaynağı değiştir]
1906 yılından günümüze kadar Chelsea'nin lig performansını gösteren tablo

Arsenal'de ve İngiltere millî takımında oynamış olan santrafor Ted Drake, 1952 yılında takımın teknik direktörlüğüne getirildi ve teknik direktör, Chelsea'nin modernleşmesinde büyük rol oynadı. Chelsea'nin armasını, genç kadroyu ve antrenman düzenini değiştirdi ve alt liglerden zekice yapılan transferlerle takımı yeniden kurdu. Bunun sonucunda Chelsea, ilk kupasını 1954-55 sezonunda ligi kazanarak aldı. Ertesi sezon UEFA, Chelsea'nin de yer alması beklenen Avrupa Şampiyonlar Kupası'nı düzenlemeye başlarken, English Football League ve FA'in itirazları sonucu Chelsea turnuva başlamadan katılmaktan vazgeçti.[24] Bu başarısını geliştiremeyen Chelsea, 1950'lerin geri kalanını ligin orta sıralarında geçirdi. 1961 yılında Drake görevden alındı ve onun yerine futbolcu antrenörü Tommy Docherty getirildi.

Docherty, kulübün genç kadrosundan çıkan yetenekli genç oyunculardan oluşan bir grup etrafında yeni bir takım kurdu ve Chelsea, 1960'lar boyunca kupa mücadelesine devam ederken birkaç kez kıl payı şampiyonluğu kaçırdı. 1964-65 sezonun sonlarına doğru; lig, FA Cup ve lig kupasında yoluna devam eden kulüp lig kupasını elde ederken diğer iki kupayı sonlara doğru kaybetti.[25] 1970 yılında Chelsea, ilk karşılaşmada 2-2 berabere kaldığı Leeds United'ı tekrar maçında 2-1 yenerek 1970 FA Cup'ı kazandı.[kaynak belirtilmeli] Ertesi sezon yine 1-1 biten ilk karşılaşmanın ardından oynanan tekrar maçında Chelsea, Atina'da Real Madrid'i 2-1 yenerek ilk UEFA Kupa Galipleri Kupası zaferini elde etti.[kaynak belirtilmeli]

Yeniden geliştirme ve finansal kriz

[değiştir | kaynağı değiştir]

1970'lerin sonlarından 1980'lere dek Chelsea sarsıntılı bir süreç geçirdi. Stamford Bridge'in yeniden imarı kulübün finansal bütçesine zarar verdi.[26] Bu gelişmelerden sonra yıldız oyuncular satıldı ve kulüp küme düştü. Azılı bir taraftar grubu da bu on yıllık süreçte kulübün başına bela oldu.[27] Kulüp her şeyini yitirmişken 1982 yılında Ken Bates tarafından göstermelik olarak 1 sterline satın alındı. Günümüzde Stamford Bridge'in mülki haklarını gayrimenkul şirketlerine satan kulüp, evini kaybetmeyle karşı karşıya kaldı.[28] İlk kez Third Division'a düşmeye yaklaşan takım, 1983 yılında teknik direktör John Neal en az harcama ile yeni bir takım kurdu. Chelsea, 1983-84 sezonunda Second Division'ı kazandı ve en üst ligde iki kez ilk altıda ligi bitirdikten sonra 1988 yılında tekrar küme düştü. Kulüp, 1988-89 sezonunda Second Division'ı kazanarak en üst lige tekrar geri döndü.

Uzun süredir devam eden bir hukuk mücadelesinden sonra Bates, 1992 yılında bir piyasa çöküşünden dolayı iflas eden emlak geliştiricilerinin bankalarıyla bir anlaşma yaparak stadyumun mülkiyetini tekrar kulübe geçirdi.[29] 1994 FA Cup finaline ulaşmalarına rağmen Chelsea'nin yeni Premier League'deki formu nedeniyle takıma inanılmıyordu. Ruud Gullit'in 1996 yılında futbolcu-teknik direktör olarak göreve başlamasıyla takıjm tekrar yükselişe geçti. Birkaç üst düzel uluslararası futbolcu transfer eden takım, 1971 yılından beri ilk kez FA Cup'ı kazandı. Gullit'in yerine Gianluca Vialli getirildikten sonra Chelsea; 1998 yılında League Cup, UEFA Kupa Galipleri Kupası ve UEFA Süper Kupası'nı, 2000 yılında FA Cup'ı kazandı. Ayrıca 1998-99 sezonunda şampiyonluk yarışında bulunan takım, ligi şampiyon Manchester United'ın dört puan gerisinde tamamladı ve ilk kez UEFA Şampiyonlar Ligi'nde yer aldı. Vialli'nin kovulmasının ardından takımın başına geçen Claudio Ranieri'nin çalıştırdığı Chelsea, 2002 FA Cup finaline yükseldi ve 2002-03 sezonunda Şampiyonlar Ligi elemelerinde yer aldı.

Roman Abramoviç dönemi

[değiştir | kaynağı değiştir]

Temmuz 2003'te Bates, Chelsea'yi Rus milyarder Roman Abramoviç'e 140 milyon £ karşılığında sattı.[11] Yeni oyuncular için 100 milyon £ harcansa da, Ranieri herhangi bir kupa kazanamadı.[30] Daha sonra Ranieri'nin yerine José Mourinho getirildi.[31] Mourinho teknik direktörlüğünde Chelsea, İkinci Dünya Savaşından sonra üst üste iki kez şampiyonluk kazanan (2004-05 ve 2005-06) beşinci İngiliz takımı oldu.[32] Takım ayrıca FA Cup (2007) ve iki League Cup (2005 ve 2007) kazandı. 2007-08 sezonuna kötü başlanılmasının ardından Mourinho'nun yerine Avram Grant getirildi.[33] Grant önderliğinde takım, ilk kez UEFA Şampiyonlar Ligi finaline yükseldi, ancak penaltılarda Manchester United'a kaybettiler.

Chelsea, Bayern München karşısında elde edilen ilk UEFA Şampiyonlar Ligi zaferlerini kutlarken (2012).

2009 yılında Guus Hiddink'in geçici olarak çalıştırdığı Chelsea, bir FA Cup daha kazandı.[34] 2009-10 sezonunda yerine geçen Carlo Ancelotti ile takım, ilk kez hem Premier League hem de FA Cup'ı kazandı. Ayrıca 1963 yılından beri bir sezonda en üst ligde 100 gol atan ilk İngiliz takımı oldu.[35] 2012 yılında Roberto Di Matteo önderliğinde Chelsea, yedinci FA Cup'ını kazanırken[36] Bayern München'i penaltılarda 4-3 geçerek ilk kez UEFA Şampiyonlar Ligi kupasını aldı. Böylelikle bu kupayı kazanan ilk Londra takımı oldu.[37] Ertesi yıl kulüp, UEFA Avrupa Ligi'ni kazandı.[38] Bu zaferle üst üste iki büyük Avrupa kupasını kazanan ilk kulüp ve UEFA'nın üç büyük turnuvasını kazanan beş kulüpten biri oldu.[39] 2013 yılında teknik direktörlüğe tekrar getirilen Mourinho ile Chelsea, Mart 2015'te League Cup'ı,[40] iki ay sonra Premier League'i kazandı.[41] Dört ay sonra, lige kötü başlanmasının ardından Mourinho kovuldu.[42]

2017 yılında Antonio Conte yönetiminde Chelsea, altıncı lig şampiyonluğunu ve sekizinci FA Cup şampiyonluğunu kazandı.[43] 2018 yılında Conte, ligin beşinci bitirilmesinin ardından kovuldu ve onun yerine Maurizio Sarri getirildi.[44][45] Sarri yönetiminde League Cup finaline gelen takım, penaltılarda Manchester City'ye yenildi.[46] Finalde Arsenal'i 4-1 yenerek ikinci kez Avrupa Ligi'ni kazandı. Ardından Sarri kulüpten ayrılıp Juventus'un başına geçti ve Chelsea'nin eski futbolcusu Frank Lampard, takımın başına getirildi.[47] Lampard'lı Chelsea, ilk sezonunda Premier League'i dördüncü bitirdi ve FA Cup finalinde Arsenal'e 2-1 kaybetti.[48] Ocak 2021'de Lampard görevden alındı ve onun yerine Thomas Tuchel getirildi.[49][50] Tuchel'in çalıştırdığı Chelsea, FA Cup finalinde Leicester City'ye 1-0 yenildi ve Porto'da gerçekleştirilen UEFA Şampiyonlar Ligi finalinde Manchester City'yi 1-0 yenerek ikinci kez Şampiyonlar Ligi'ni kazandı.[51] Sonraki sezon 2021 UEFA Süper Kupası'nı ikinci kez alan takım, Belfast'ta uzatmaları 1-1 biten maçın penaltılarında Villarreal'i 6-5 yenmişti.[52]

18 Nisan 2021 tarihinde Chelsea, Avrupa'nın en büyük kulüplerinin kurduğu yeni bir lig olan Avrupa Süper Ligi'ne katılımını açıkladı.[53] Taraftarların tepkisinden sonra kulüp, günler sonra turnuvadan çekildiğini açıkladı.[54] Chelsea'nin eski futbolcusu Tony Cascarino, kulübün eski oyuncularının COVID-19 pandemisi sırasında sağlıklarını kontrol etmeleri için kulüp tarafından arandığını açıkladı.[55][56] Kulüp, Abramoviç'in kendisinden geldiği bildirilen kararla maç günü olmayan personelini izne çıkarmamayı tercih etti. NHS'ye yardım eden ilk kulüplerden biri olan Chelsea, NHS personeli için kulübe ait olan Millenium Hotel'i ödünç verdi.[56]

2022 yılında Rusya-Ukrayna Savaşı nedeniyle Abramoviç'in İngiltere'ye girmesi yasaklandı. Bunun ardından Chelsea'nin yönetimini kulüp vakfına devretti ve sonra da Chelsea'yi satma kararı aldı.

Stadyum

[değiştir | kaynağı değiştir]
Ana madde: Stamford Bridge
Stamford Bridge, Batı tribünü

Chelsea, kuruluşundan bu yana evinde yalnızca Stamford Bridge'te oynadı. Resmî olarak 28 Nisan 1877 yılında açılan stadyum, ilk 28 yılında futbol dışında çoğunlukla London Athletic Club tarafından atletizm için de kullanıldı. 1904 yılında, şimdiki 12,5 dönümlük (51.000 m2) alanda futbol maçları düzenlemek amacıyla yakındaki arazi (eskiden büyük bir pazar bahçesi) iş insanı Gus Mears ve kardeşi Joseph tarafından satın alındı.[57] Stamford Bridge, Mears ailesi için Ibrox, Craven Cottage and Hampden Park'ı da tasarlamış olan futbol mimarı Archibald Leitch tarafından tasarlandı.[58] Kurulduktan sonra saha arayan birçok kulübün aksine Chelsea, Stamford Bridge için kuruldu.

Açık bir kâse benzeri tasarım ve koltuklu bir tribünle başlayan Stamford Bridge, başlangıçta 100.000 civarı kapasiteye sahipti ve Crystal Palace'tan sonra İngiltere'nin en büyük ikinci stadyumuydu.[57] 1930'ların başında zeminin güney kısmında, tribünün yaklaşık beşte birini kaplayan çatılı bir teras inşa edildi. Çatı oluklu bir demir kulübeninkine benzediği için, bu adı ilk kimin bulduğu bilinmemekle birlikte, bu tribün "Shed End" olarak tanındı. 1960'ların başlangıcından itibaren Chelsea'nin en sadık ve yerel destekçilerinin evi olarak tanındı.[57] 1939 yılında, Kuzey Tribünü adında başka küçük bir oturma tribünü eklendi ve bu tribün, 1975 yılında yıkıldı.[57]

1970'lerin başında kulüp sahipleri, son teknoloji 50.000 kişilik bir stadium olması için Stamford Bridge'in yenilenme planlarını duyurdu.[57] Çalışma 1972 yılında başlasa da, proje sorunlarla doluydu ve sonuç olarak sadece Doğu Tribünü tamamlandı. Oluşan maliyet, kulübü iflasın eşiğine getirdi ve mülkün müteahhitlere satıulmasıyla sonuçlandı. Uzun süren bir hukuk mücadelesinin ardından, 1990'ların sonuna kadar Chelsea'nin stadyumdaki geleceği güvence altına alınamadı ve yenileme çalışmaları tekrar başladı.[57] Stadyumun kuzey, batı ve güney kısımları tamamen koltuklu tribünlere dönüştürüldü ve 2001 yılında tamamlanan bir süreçle sahaya yaklaştırıldı. Doğru Tribünü 1970'lerdeki gelişmeye uğramadı. 1996 yılında kuzey tribünü, o yılın başlarında bir helikopter kazasında kulüp yöneticisi ve hayırseverin ölmesinin ardından Matthew Harding tribünü olarak yeniden adlandırıldı.[59]

23 Eylül 1905 tarihinde Chelsea'nin 1-0 kazandığı West Bromwich Albion maçına ev sahipliği yapan Stamford Bridge.

Stamford Bridge, Bates döneminde yeniden geliştirildiğinde, komplekse iki Millennium & Copthorne hoteli, daireler, barlar, restoranlar, Chelsea Megastore ve Chelsea World of Sport adlı etkileşimli bir ziyaretçi cazibe merkezi dâhil olmak üzere birçok ek özellik eklendi. Amaç, bu tesislerin işin futbol tarafını desteklemek için ekstra gelir sağlamaktı, ancak umduklarından daha az başarılı oldular ve 2003 yılında Abramoviç kulübü devralmadan önce bunları finanse etmek için üstlenilen borç, kulüp için çok büyüktü. Devralmanın hemen ardından "Chelsea Village" markasının bırakılması ve tekrar futbol kulübü olarak Chelsea'ye odaklanma kararı alındı.

Stamford Bridge mülkiyeti, futbol sahası, turnikeler ve Chelsea'nin isim hakları artık taraftarların hissedar olduğu kâr amacı gütmeyen bir kuruluş olan Chelsea Pitch Owners'a aitti. CPO, stadyumun bir daha asla geliştiricilere satılmamasını sağlamak için oluşturuluştu. Chelsea FC adını kullanmanın bir koşulu olarak kulüp, as takım maçlarını Stamford Bridge'de oynamak zorundaydı. Bu da kulüp yeni bir stadyuma taşınırsa adını değiştirmek zorunda kalabileceği anlamına geliyordu.[60] Chelsea, 2004 yılında Cobham'a taşınmasının ardından antrenman sahası Cobham, Surrey'de bulunuyordu. Harlington'daki önceki antrenman sahası 2005 yılında QPR tarafından alındı.[61] Cobham'daki yeni antrenman tesisleri 2007 yılında tamamlandı.[62]

Günümüzde Stamford Bridge'in havadan görünümü

Stamford Bridge, 1920'den 1922'ye kadar FA Cup finali,[63] on FA Cup (en son 1978'de) yarı finali, on FA Charity Shield maçı (en son 1970'te) ve 1972 yılındaki son olmak üzere üç İngiltere illî takımı maçına ev sahipliği yaptı. Ayrıca stadyum 1946 yılında resmî olmayacak şekilde Victory International olarak adlandırıldı.[64] Ayrıca 2013 UEFA Kadınlar Şampiyonlar Ligi finali de Stamford Bridge'de oynandı.[65] Stadyum ayrıca diğer sporlar için de kullanılmıştı. Ekim 1905'te All Blacks ve Middlesex arasında gerçekleşen bir ragbi birliği maçına,[66] 1914 yılında New York Giants ve Chicago White Sox arasında bir beyzbol maçına ev sahipliği yaptı.and in 1914 hosted a baseball match between the touring.[67] 1918 yılında dünya sineksıklet şampiyonu Jimmy Wilde ve Joe Conn arasındaki boks maçı stadyumda yapıldı.[68] Koşu parkuru, 1928 ve 1932 yılları arasında toprak pist yarışı,[69] 1933'ten 1968'e kadar tazı yarışı ve 1948 yılında minik otomobil yarışı için kullanıldı.[70] 1980 yılında Stamford Bridge, Essex ve West Indies arasında gerçekleşen ilk uluslararası ışıklandırılmış kriket maçına ev sahipliği yaptı.[71] Ayrıca 1997 sezonunda London Monarchs Amerikan futbolu takımının ev maçları burada yapıldı.[72]

Şu anki kulüp sahibi, Chelsea'nin Arsenal ve Manchester United gibi önemli ölçüde daha büyük stadyumlara sahip rakip kulüplerle rekabet edebilmesi için daha büyük bir stadyumun gerekli olduğunu belirtti.[73] Bir ana yolun ve iki demiryolu hattının yanındaki konumu nedeniyle taraftarlar, Stamford Bridge'e yalnızca Fulham Road çıkışlarından girebilmektedir ve bu da sağlık ve güvenlik düzenlemeleri nedeniyle stadyumu genişletme konusunda kısıtlamalar getirmektedir.[74] Kulüp, Chelsea'yi şu anki evinde tutma arzusunu sürekli olarak teyit etse de,[75][76] Earls Court Exhibition Centre, Battersea Power Station ve Chelsea Barracks gibi yakınlardaki çeşitli sitelere taşınma ile de ilgilidir.[77] Ekim 2011'de kulübün Stamford Bridge'in bulunduğu arazinin mülkiyetini geri satın alma teklifi Chelsea Pitch Owners hissedarları tarafından reddedildi.[78] Mayıs 2012'de kulüp, siteyi yeni bir stadyuma dönüştürmek amacıyla Battersea Elektrik Santrali'ni satın almak için resmî bir teklifte bulundu,[79] ancak bir Malezya konsorsiyumuna yenildi.[80] Kulüp daha sonra Stamford Bridge'i 60.000 kişilik bir stadyuma dönüştürme planlarını açıkladı.[81] Ocak 2017'de bu planlar Hammersmith ve Fulham konseyi tarafından onaylandı.[82] Ancak 31 Mayıs 2018 tarihinde kulüp, "mevcut elverişsiz yatırım ortamını" gerekçe göstererek yeni stadyum projesinin süresiz olarak askıya alındığını belirten bir açıklama yaptı.[83]

Amblem ve renkleri

[değiştir | kaynağı değiştir]

Amblem

[değiştir | kaynağı değiştir]
Chelsea'nin ilk amblemi
Kulüp amblemi (1953-1986).

Kuruluşundan bu yana Chelsea, 4 farklı amblem kullandı ve bu amblemlerin hepsi bazı değişiklikler geçirdi. Kulüp kurulduğunda kabul edilen ilk amblem, yakınlardaki Chelsea Kraliyet Hastanesi'nda ikamet edem ordu gazilerinden biri olan Chelsea pansiyoneriydi. Bu amblem, kulübe başlangıçta "pansiyoner" lakabının takılmasını sağladı ve sonraki elli yılda hiçbir formada bu amblem kullanılmasa da bu lakap kaldı. 1952 yılında Ted Drake, Chelsea teknik direktörü olduktan sonra kulübü modernleşme çalışmasında yer aldı. Chelsea pansiyoneri armasının eski moda olduğuna inananan Drake, bu armanın değiştirilmesi için ısrar etti.[84] Kulübün baş harflerinden oluşan CFC, bir yıllığına kabul edildi. 1953 yılında kulüp arması, bir asa tutup geriye doğru bakan dik bir mavi aslan figürlü olarak değiştirildi. Arma, o zamanlar Westminster Abbey'deki Chelsea'nin eski lordları ve kulüp başkanı Viscount Chelsea'nin kollarından alınan "başı arkaya dönük şekilde şaha kalkan aslan" ile Metropolitan Borough of Chelsea arması unurlarından oluşuyurdu.[85] Ayrıca İngiltere'yi temsil etmek için armada üç kırmızı gül ve iki futbol topu bulunuyordu.[84] Bu arma, 1960'ların başında formalarda görünen ilk Chelsea armasıydı.

Kulüp amblemi (1986-2005).
100. yılda kullanılan kulüp amblemi (2005-).

1986 yılında kulübün sahibi Ken Bates'in gelmesinden sonra Chelsea'nin arması, başka bir modernleşme girişiminin parçası olarak ve önceki aslan figürünün ticarî marka olarak alınamaması sebebiyle tekrar değişti.[86] Yeni arma, CFC harflerinin üzerinde duran mavi yerine beyaz renkli daha doğal bir aslan figürü içeriyordu. Bu logo 19 yıl boyunca kullanılırken bazı değişimler geçirdi. Aslanın rengi 1987 ve 1995 yılları arasında kırmızı ve 1995 ile 1999 yılları arasında sarıya çevrildi. Daha sonra tekrar beyaz renk kullanıldı.[87] Roman Abramoviç'in kulübün yeni sahibi olması ve kulübün yüzüncü yılı yaklaşırken, taraftarlardan gelen taleplerle birlikte 1950'lerin popüler armasının revize edilerek tekrar kullanılmasına karar verildi. 2005-06 sezonunun başlangıcıyla 1953 ve 1986 yılları arasında kullanılan elinde asa tutan mavi bir haneden aslanı figürü içeren eski tasarıma geri dönüldü. Yüzüncü yıldaki sezon için armanın üstüne '100 YEARS' (100 yıl) ve altına 'CENTENARY 2005-2006' (Yüzüncü yıl 2005-2006) yazıları eklendi.[8]

Renkleri

[değiştir | kaynağı değiştir]
Chelsea'nin ilk ev forması renkleri (1905 - y. 1912)[88]

Chelsea; başlangıçta kulüp başkanı Earl Cadogan'ın at yarışından alınan renkleriyle birlikte beyaz şort ve lacivert veya siyah çoraplarla giyilen soluk eton mavisi rengi kullanılmasına rağmen, her zaman mavi renkli formalar giydi.[89] 1912 yılında Açık mavi formaların yerini kraliyet mavisi versiyonu aldı.[90] 1960'larda Chelsea teknik direktörü Tommy Docherty, formanın rengini tekrar değiştirerek, kulübün renklerinin daha modern hâle getirdiğine inandığı mavi forma (o zamandan beri kaldı) ve beyaz çorap kullanmaya başladı. Üst sıralarda yer alan diğer takımların bu renkleri kullnmaması sebebiyle, ilk kez 1964-65 sezonunda giyilen bu formalar dikkat çekti.[91] O zamandan beri Chelsea, 1985 yılından mavi çorapların yeniden piyasaya sürüldüğü 1992 yılına kadar, iç saha formalarında her zaman beyaz çorap giydi.

Chelsea'nin deplasman forması renkleri genellikle tamamen sarı veya mavi süslemeli tamamen beyaz oldu. Daha yakın zamanlarda kulüp, her yıl değişen siyah veya lacivert deplasman formalarını kullandı.[92] Çoğu takımda olduğu gibi Chelsea de sık kullanmadığı renklere formasında yer verdi. Docherty'nin emriyle 1966 FA Cup yarı finalinde Inter'in formasını temel alan mavi ve siyah çubuklu forma giydiler.[93] 1970'lerin ortasında deplasman forması, 1950'lerin Macaristan millî takımından ilham alan kırmızı, beyaz ve yeşil renkli formaydı.[94] Deplasman forması olarak 1986'dan 1989'a kadar tamamı yeşim rengi, 1990'dan 1992'ye kadar kırmızı ve beyaz elmaslı, 1994'ten 1996'ye kadar grafit ve mandalina renkli ve 2007-2008 yıllarında parlak sarı renk kullanıldı.[92] Grafit ve mandalina renkli çubuklu forma, gelmiş geçmiş en kötü futbol formaları listesinde gösterildi.[95]

Chelsea'nin Rekorları ve İstatistikleri

[değiştir | kaynağı değiştir]

Ana Madde : Chelsea FC rekorları ve istatistikleri listesi

Fernando Torres, Premier League'in en pahalı transferi olmuştur.

Chelsea'nin 12 Ekim 1935 tarihinde Arsenal ile evinde oynadığı maç 82.905 seyirci tarafından izlenmiş ve Chelsea tarihinin en çok seyircili maçı olarak kayda geçmiştir.[96] 1971-72 UEFA Kupa Galipleri Kupası'nda Lüksemburg takımlarından UN Käerjéng 97, o dönemki adıyla Jeunesse Hautcharage'yi 13-0 yenen Chelsea, kulüp tarihinin en farklı galibiyetine imza atmıştır.[97] 2004'te Rennes takımından transfer edilen Petr Čech, 2004-05 Premier League Sezonu'nda 24 maç ile Chelsea tarihinde bir sezonda en çok sayıda maçı gol yemeden tamamlayan kaleci olmuştur.[98] Aynı sezonda Chelsea ligde sadece 15 gol yiyerek Premier League tarihinin bir sezonda kalesinde en az sayıda gol gören takımı olmuştur ve bu rekoru hâlen elinde bulundurmaktadır. 2019 UEFA Avrupa Ligi finalinde Arsenal ile oynadığı maçı 4-1 kazanan Chelsea UEFA Avrupa Ligi'nde bir final karşılaşmasında 4 ve üzeri gol atan ilk ve tek takım olmuştur.[99]

Chelsea 2009-10 Premier League Sezonu'nda evinde oynadığı maçlarda toplam 68 gol atarak Premier League tarihinin bu alandaki rekorunu kırmıştır ve günümüzde hâlen bu rekorun sahibidir.[100] Premier League tarihinin evinde en uzun namağlubiyet serisine sahip olan takımı da 21 Şubat 2004, 26 Ekim 2008 tarihleri arasında evinde oynadığı 86 maçın hiçbirinde mağlup olmayan Chelsea'dir.[100]

Başarılar

[değiştir | kaynağı değiştir]

Lig

[değiştir | kaynağı değiştir]

Ülke Kupaları

[değiştir | kaynağı değiştir]

Avrupa Kupaları

[değiştir | kaynağı değiştir]

Uluslararası

[değiştir | kaynağı değiştir]

Oyuncular

[değiştir | kaynağı değiştir]

As takım kadrosu

[değiştir | kaynağı değiştir]
31 Ağustos 2024 itibarıyla[101]

Not: Uyruk bilgisi futbolcuların FIFA uygunluk kurallarınca oynayabileceği millî takımı gösterir. FIFA kuralları haricinde başkaca uyruğa da sahip olabilirler.

№ Mevki Uyruk Futbolcu
1 KL İspanya ESP Robert Sánchez
2 DF Fransa FRA Axel Disasi
3 DF İspanya ESP Marc Cucurella
4 DF İngiltere ENG Tosin Adarabioyo
5 DF Fransa FRA Benoît Badiashile
6 DF İngiltere ENG Levi Colwill
7 FV Portekiz POR Pedro Neto
8 OS Arjantin ARG Enzo Fernández
10 FV Ukrayna UKR Mykhailo Mudryk
11 FV İngiltere ENG Noni Madueke
12 KL Danimarka DEN Filip Jörgensen
13 KL İngiltere ENG Marcus Bettinelli
14 FV Portekiz POR João Félix
15 FV Senegal SEN Nicolas Jackson
№ Mevki Uyruk Futbolcu
17 OS İngiltere ENG Carney Chukwuemeka
18 OS Fransa FRA Christopher Nkunku
20 OS İngiltere ENG Cole Palmer
21 DF İngiltere ENG Ben Chilwell (2. kaptan)
22 OS İngiltere ENG Kiernan Dewsbury-Hall
24 DF İngiltere ENG Reece James (kaptan)
25 OS Ekvador ECU Moisés Caicedo
27 DF Fransa FRA Malo Gusto
29 DF Fransa FRA Wesley Fofana
31 OS İtalya ITA Cesare Casadei
38 FV İspanya ESP Marc Guiu
40 OS Portekiz POR Renato Veiga
45 OS Belçika BEL Roméo Lavia
47 KL Finlandiya FIN Lucas Bergström

Kiralık gidenler

[değiştir | kaynağı değiştir]
31 Ağustos 2024 itibarıyla[102]

Not: Uyruk bilgisi futbolcuların FIFA uygunluk kurallarınca oynayabileceği millî takımı gösterir. FIFA kuralları haricinde başkaca uyruğa da sahip olabilirler.

№ Mevki Uyruk Futbolcu
— KL İspanya ESP Kepa Arrizabalaga (30 Haziran 2025'e kadar AFC Bournemouth'ta)
— KL Galler WAL Eddie Beach (30 Haziran 2025'e kadar Crawley Town'da)
— KL İngiltere ENG Luke Campbell (30 Haziran 2025'e kadar Hendon'da)
— KL İngiltere ENG Ted Curd (30 Haziran 2025'e kadar Hampton & Richmond Borough'da)
— KL Sırbistan SRB Đorđe Petrović (30 Haziran 2025'e kadar Strasbourg'da)
— KL İngiltere ENG Teddy Sharman-Lowe (30 Haziran 2025'e kadar Doncaster Rovers'ta)
— KL Amerika Birleşik Devletleri ABD Gabriel Slonina (30 Haziran 2025'e kadar Barnsley'de)
— DF Arjantin ARG Aaron Anselmino (30 Haziran 2025'e kadar Boca Juniors'ta)
— DF İngiltere ENG Alfie Gilchrist (30 Haziran 2025'e kadar Sheffield United'da)
— DF İngiltere ENG Bashir Humphreys (30 Haziran 2025'e kadar Burnley'de)
№ Mevki Uyruk Futbolcu
— DF Amerika Birleşik Devletleri ABD Caleb Wiley (30 Haziran 2025'e kadar Strasbourg'da)
— DF İngiltere ENG Dylan Williams (30 Haziran 2025'e kadar Burton Albion'da)
— DF İngiltere ENG Trevoh Chalobah (30 Haziran 2025'e kadar Crystal Palace'ta)
— OS İngiltere ENG Leo Castledine (30 Haziran 2025'e kadar Shrewsbury Town'da)
— OS Brezilya BRA Andrey Santos (30 Haziran 2025'e kadar Strasbourg'da)
— OS Fransa FRA Lesley Ugochukwu (30 Haziran 2025'e kadar Southampton'da)
— FV Arnavutluk ALB Armando Broja (30 Haziran 2025'e kadar Everton'da)
— FV İngiltere ENG Raheem Sterling (30 Haziran 2025'e kadar Arsenal'da)
— FV İngiltere ENG Ronnie Stutter (30 Haziran 2025'e kadar Burton Albion'da)

Yılın futbolcusu

[değiştir | kaynağı değiştir]
Ana madde: Chelsea FC futbolcuları listesi
Yıl Futbolcu
1967 İngiltere Peter Bonetti
1968 İskoçya Charlie Cooke
1969 İngiltere David Webb
1970 İngiltere John Hollins
1971 İngiltere John Hollins
1972 İngiltere David Webb
1973 İngiltere Peter Osgood
1974 İngiltere Gary Locke
1975 İskoçya Charlie Cooke
1976 İngiltere Ray Wilkins
1977 İngiltere Ray Wilkins
1978 İngiltere Micky Droy
1979 İngiltere Tommy Langley
1980 İngiltere Clive Walker
1981 000 Petar Borota
1982 İngiltere Mike Fillery
1983 Galler Joey Jones
1984 İskoçya Pat Nevin
1985 İskoçya David Speedie
1986 Galler Eddie Niedzwiecki
1987 İskoçya Pat Nevin
1988 İngiltere Tony Dorigo
 
Yıl Futbolcu
1989 İngiltere Graham Roberts
1990 Hollanda Ken Monkou
1991 İrlanda Andy Townsend
1992 İngiltere Paul Elliott
1993 Jamaika Frank Sinclair
1994 İskoçya Steve Clarke
1995 Norveç Erland Johnsen
1996 Hollanda Ruud Gullit
1997 Galler Mark Hughes
1998 İngiltere Dennis Wise
1999 İtalya Gianfranco Zola
2000 İngiltere Dennis Wise
2001 İngiltere John Terry
2002 İtalya Carlo Cudicini
2003 İtalya Gianfranco Zola
2004 İngiltere Frank Lampard
2005 İngiltere Frank Lampard
2006 İngiltere John Terry
2007 Gana Michael Essien
2008 İngiltere Joe Cole
2009 İngiltere John Terry
2010 Fildişi Sahili Didier Drogba
 
Yıl Futbolcu
2011 Çekya Petr Čech
2012 İspanya Juan Mata
2013 İspanya Juan Mata
2014 Belçika Eden Hazard
2015 Belçika Eden Hazard
2016 Brezilya Willian
2017 Belçika Eden Hazard
2018 Fransa N'Golo Kanté
2019 Belçika Eden Hazard
2020 Hırvatistan Mateo Kovačić
2021 İngiltere Mason Mount
2022 İngiltere Mason Mount
2023 Brezilya Thiago Silva

Kaynak: chelseafc.com 21 Mayıs 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ "Chelsea's first cup final – a century ago". Chelsea FC. 23 Nisan 2015. 26 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Temmuz 2016. 
  2. ^ a b "Team History – Introduction". chelseafc.com. Chelsea FC. 27 Mayıs 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Mayıs 2011. 
  3. ^ "Premier League Handbook 2019–20". Premier League. 2 Ağustos 2019. 25 Aralık 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ağustos 2019. 
  4. ^ "Enzo Maresca to become Chelsea Men's Head Coach". 3 Haziran 2024. 3 Haziran 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Haziran 2024. 
  5. ^ "General Club Information". chelseafc.com. Chelsea FC. 20 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ağustos 2015. 
  6. ^ "Trophy Cabinet". chelseafc.com. Chelsea FC. 24 Mayıs 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mayıs 2018. 
  7. ^ "Five interesting facts about Chelsea's Champions League triumph". Chelsea FC. 31 Mayıs 2021. 31 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Haziran 2021. 
  8. ^ a b "Chelsea centenary crest unveiled". BBC Sport. 12 Kasım 2004. 25 Aralık 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ocak 2007. 
  9. ^ "All Time League Attendance Records". 20 Haziran 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Temmuz 2011. 
  10. ^ Kempster, Tony. "Attendances 2009/10". 25 Şubat 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mayıs 2010. 
  11. ^ a b Boey, Toddy (2 Temmuz 2003). "CHELSEA'NIN YEN SAHİBİ İNGİLİZ". GOAL. 24 Ocak 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Şubat 2007. 
  12. ^ Glanvill, Rick (2006). Chelsea FC: The Official Biography. s. 55. 
  13. ^ "The Birth of a Club". Chelsea FC. 30 Eylül 2004. 18 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Aralık 2015. 
  14. ^ "Team History – 1905–29". chelseafc.com. Chelsea FC. 18 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Nisan 2014. 
  15. ^ Glanville, Brian (10 Ocak 2004). "Little sign of change for Chelsea and their impossible dreams". The Times. BK. 26 Eylül 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Mart 2009. 
  16. ^ "Historical attendances". European Football Statistics. 4 Ekim 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ağustos 2011. 
  17. ^ "Historical attendances". European Football Statistics. 4 Ekim 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ağustos 2011. 
  18. ^ "Historical attendances". European Football Statistics. 4 Ekim 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ağustos 2011. 
  19. ^ "Historical attendances". European Football Statistics. 4 Ekim 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ağustos 2011. 
  20. ^ "Historical attendances". European Football Statistics. 4 Ekim 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ağustos 2011. 
  21. ^ "EFS Attendances". www.european-football-statistics.co.uk. 1 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Nisan 2021. 
  22. ^ "Historical attendances". European Football Statistics. 18 Ağustos 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ağustos 2011. 
  23. ^ "Between the Wars – Big Names and Big Crowds". chelseafc.com. Chelsea FC. 20 Temmuz 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mayıs 2012. 
  24. ^ Glanville, Brian (27 Nisan 2005). "The great Chelsea surrender". The Times. BK. 12 Aralık 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Aralık 2006. 
  25. ^ Glanvill, Rick (2006). Chelsea FC: The Official Biography – The Definitive Story of the First 100 Years. Headline Book Publishing Ltd. s. 196. ISBN 978-075531466-9. 
  26. ^ Glanvill (2006). Chelsea FC: The Official Biography. ss. 84-87. 
  27. ^ Glanvill (2006). Chelsea FC: The Official Biography. ss. 143-157. 
  28. ^ Glanvill (2006). Chelsea FC: The Official Biography. ss. 89-90. 
  29. ^ Glanvill, Rick (2006). Chelsea FC: The Official Biography. ss. 90-91. 
  30. ^ "Chelsea sack Ranieri". BBC Sport. 1 Haziran 2004. 20 Mart 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Mayıs 2012. 
  31. ^ "Chelsea appoint Mourinho". BBC Sport. 2 Haziran 2004. 15 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Mayıs 2012. 
  32. ^ Barlow, Matt (12 Mart 2006). "Terry Eyes Back-to-Back Titles". Sporting Life. 3 Haziran 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ocak 2007. 
  33. ^ "Chelsea name Grant as new manager". BBC Sport. 20 Eylül 2007. 14 Aralık 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Eylül 2007. 
  34. ^ "Chelsea 2–1 Everton". BBC Sport. 30 Mayıs 2009. 30 Kasım 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Haziran 2009. 
  35. ^ "Chelsea 8–0 Wigan". BBC Sport. 9 Mayıs 2010. 7 Mart 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Mayıs 2010. 
  36. ^ McNulty, Phil (5 Mayıs 2012). "Chelsea 2–1 Liverpool". BBC Sport. 18 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Mayıs 2012. 
  37. ^ McNulty, Phil (19 Mayıs 2012). "Bayern Munich 1–1 Chelsea (aet, 4–3 pens)". BBC Sport. 16 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Mayıs 2012. 
  38. ^ "Benfica 1–2 Chelsea". BBC Sport. 15 Mayıs 2013. 25 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Mayıs 2013. 
  39. ^ "Chelsea claim last-gasp Europa League triumph". Agence France-Presse. 15 Mayıs 2013. 27 Şubat 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ağustos 2013. 
  40. ^ "Chelsea 2–0 Tottenham Hotspur". BBC Sport. 1 Mart 2015. 19 Mart 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Nisan 2015. 
  41. ^ McNulty, Phil (3 Mayıs 2015). "Chelsea 1–0 Crystal Palace". BBC Sport. 4 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mayıs 2015. 
  42. ^ "Jose Mourinho: Chelsea sack boss after Premier League slump". BBC Sport. 17 Aralık 2015. 9 Şubat 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mart 2018. 
  43. ^ "Chelsea crowned Premier League champions after win at West Brom – as it happened". The Guardian. 12 Mayıs 2017. 3 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Mayıs 2017. 
  44. ^ "Conte sacked as Chelsea boss". BBC Sport. 12 Temmuz 2018. 17 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Haziran 2019. 
  45. ^ "Maurizio Sarri appointed Chelsea boss, replacing Antonio Conte". Sky Sports. 17 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Haziran 2019. 
  46. ^ "Match report: Carabao Cup Final". efl.com. English Football League. 25 Şubat 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Haziran 2019. 
  47. ^ "Frank Lampard confirmed as new Chelsea boss". Chelsea FC. 4 Temmuz 2019. 3 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Temmuz 2019. 
  48. ^ "FA Cup final 2020: Arsenal 2-1 Chelsea". 1 Ağustos 2020. 1 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ağustos 2020. 
  49. ^ "Chelsea Football Club have today parted company with Head Coach Frank Lampard". Chelsea Football Club. 29 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ocak 2021. 
  50. ^ "Tuchel joins Chelsea". Chelsea FC. 26 Ocak 2021. 26 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Nisan 2021. 
  51. ^ "Man. City 0–1 Chelsea: Havertz gives Blues second Champions League triumph". UEFA.com. Union of European Football Associations. 29 Mayıs 2021. 2 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Haziran 2021. 
  52. ^ "Chelsea win Super Cup on penalties". BBC Sport (İngilizce). 24 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ağustos 2021. 
  53. ^ "Club statement". Chelsea FC. 19 Nisan 2021. 18 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Nisan 2021. 
  54. ^ "Club statement". Chelsea FC. 21 Nisan 2021. 20 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Nisan 2021. 
  55. ^ Fordham, Josh (16 Mayıs 2020). "Tony Cascarino reveals brilliant gesture from Chelsea to show how the Blues are caring for ex-players during the coronavirus pandemic". talkSport. 2 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  56. ^ a b Tsepkovskiy, Georgy (19 Mayıs 2020). "Tony Cascarino reveals how Chelsea are checking on former players during pandemic". talkSport. 2 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi – Tribuna vasıtasıyla. 
  57. ^ a b c d e f "Stadium History – Introduction". chelseafc.com. Chelsea FC. 12 Mayıs 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Mayıs 2012. 
  58. ^ Glanvill, Rick (2006). Chelsea FC: The Official Biography. ss. 69-71. 
  59. ^ "Matthew Harding Remembered". chelseafc.com. 1 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Temmuz 2019. 
  60. ^ Glanvill, Rick (2006). Chelsea FC: The Official Biography. ss. 91-92. 
  61. ^ Veysey, Wayne (24 Mayıs 2005). "QPR take over Chelsea training ground". London Evening Standard. 25 Ekim 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Haziran 2009. 
  62. ^ "Chelsea's new training ground for the future". BBC London. 5 Temmuz 2007. 4 Şubat 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Haziran 2009. 
  63. ^ "Cup Final Statistics". İngiltere Futbol Federasyonu. 16 Mayıs 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2011. 
  64. ^ "England's Matches: Unofficial". Englandfootballonline. 22 Ocak 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2011. 
  65. ^ "2013 final: Stamford Bridge". UEFA. 15 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Mart 2014. 
  66. ^ "All Blacks". Rugbyfootballhistory.com. 21 Şubat 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2011. 
  67. ^ "Countdown to SABR Day 2011". BaseballGB.co.uk. 17 Ocak 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2011. 
  68. ^ "Jimmy Wilde: The Original Explosive Thin Man". Cyberboxingzone.com. 8 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2011. 
  69. ^ "Stamford Bridge Speedway". guskuhn.net. 23 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2011. 
  70. ^ "U.S. Invades England 1948". speedcarworld.com. 25 Mart 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Şubat 2011. 
  71. ^ "Twenty20 before Twenty20". spincricket.com. 11 Ocak 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2011. 
  72. ^ "London Monarchs". Britballnow.co.uk. 21 Ocak 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Şubat 2011. 
  73. ^ "Chelsea chief: We will drop out of Europe's elite without new stadium". BBC. 25 Nisan 2012. 4 Mayıs 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Mayıs 2012. 
  74. ^ Glanvill, Rick (2006). Chelsea FC: The Official Biography. s. 76. 
  75. ^ "Kenyon confirms Blues will stay at Stamford Bridge". RTÉ Sport. 12 Nisan 2006. 15 Aralık 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ocak 2007. 
  76. ^ "Observer Stadium Story Denied". chelseafc.com. Chelsea FC. 9 Kasım 2008. 23 Nisan 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Nisan 2014. 
  77. ^ "Chelsea plan Bridge redevelopment". BBC Sport. 20 Ocak 2006. 12 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ocak 2007. 
  78. ^ "Chelsea FC lose fan vote on stadium". BBC. 27 Ekim 2011. 19 Mart 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Mart 2012. 
  79. ^ "Chelsea bid to buy Battersea power station in £1bn stadium plan". The Guardian. BK. 4 Mayıs 2012. 5 Eylül 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Mayıs 2012. 
  80. ^ "Chelsea's Battersea hopes end as Malaysian consortium completes deal". The Guardian. BK. 5 Temmuz 2012. 2 Mart 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Kasım 2012. 
  81. ^ "Stamford Bridge: 'Slinky' or Bird's Nest? Chelsea unveil new £500m stadium". The Independent. BK. 3 Aralık 2015. 2 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Aralık 2015. 
  82. ^ "'Chelsea's new £500m stadium will be one of world's best arenas'". London Evening Standard. 12 Ocak 2017. 3 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Nisan 2018. 
  83. ^ "Stadium plans on hold". chelseafc.com. Chelsea FC. 16 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Temmuz 2018. 
  84. ^ a b Glanvill, Rick (2006). Chelsea FC: The Official Biography. s. 42. 
  85. ^ "Chelsea Metropolitan Borough Council". Civic Heraldry of England and Wales. 4 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ocak 2007. 
  86. ^ "1980s Summary". Chelsea FC. 24 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Aralık 2015. 
  87. ^ Moor, Dave. "Historical Kits – Chelsea". Historical Kits. 2 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Eylül 2011. 
  88. ^ "Chelsea". Historical Football Kits. 2 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ekim 2020. 
  89. ^ "Chelsea – Historical Football Kits". Historical Kits. 2 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Haziran 2012. 
  90. ^ Glanvill, Rick (2006). Chelsea Football Club: The Official History in Pictures. ISBN 978-0-7553-1467-6.  s. 212
  91. ^ Mears, Brian (2002). Chelsea: Football Under the Blue Flag. Mainstream Sport. s. 42. ISBN 978-1-84018-658-1. 
  92. ^ a b "Chelsea Change Kits". Historical Kits. 7 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Aralık 2015. 
  93. ^ Mears, Brian (2002). Chelsea: Football Under the Blue Flag. s. 58. 
  94. ^ Batty, Clive (2007). Kings of the King's Road: The Great Chelsea Team of the 60s & 70s. Vision Sports Publishing. s. 244. ISBN 978-1-905326-22-8. 
  95. ^ "Eyes wide shut". The Observer. 12 Ağustos 2007. 29 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Aralık 2015. 
  96. ^ Chelsea istatistikleri 25 Şubat 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., 1 Haziran 2011.
  97. ^ Chelsea 1971-72 Avrupa Kupası 29 Haziran 2012 tarihinde Archive.is sitesinde arşivlendi, Erişim; 04 Kasım 2012.
  98. ^ [1] 19 Temmuz 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Erişim; 01 Şubat 2020.
  99. ^ "Arşivlenmiş kopya". 19 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Şubat 2020. 
  100. ^ a b "Arşivlenmiş kopya". 17 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Şubat 2020. 
  101. ^ "Men: Senior". Chelsea FC. 16 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Temmuz 2023. 
  102. ^ "Men: On Loan". Chelsea FC. 7 Ağustos 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ağustos 2024. 

Dış bağlantılar

[değiştir | kaynağı değiştir]
Wikimedia Commons'ta Chelsea FC ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Chelsea_FC&oldid=34176360" sayfasından alınmıştır