Evrenin Ulu Mimarı
| Makale serilerinden |
| Tanrı |
|---|
| Makale serilerinden |
| Masonluk |
|---|
 |
Evrenin Ulu Mimarı (aynı anlamda kullanılan Evrenin Büyük Mimarı veya Evrenin Yüce Mimarı), birçok Hristiyan teolog ve savunumcu tarafından tartışılan tanrı kavramıdır. Tarafsız bir tanrıyı temsil etmesi amacıyla Masonlar tarafından kullanılmaktadır (ne biçimde olursa olsun ve her üyenin bireysel olarak imanında adı ne olursa olsun). Ayrıca Max Heindel'e göre, Gül-haçlı Tanrı anlayışı ile de ifade edilebilir. Görkemli bir mimar ya da büyük bir mimar kavramı Akl-ı Faal, gnostisizm ile diğer dinsel ve felsefî sistemlerde de görülür.
Hristiyanlıkta
[değiştir | kaynağı değiştir]Evrenin (Büyük) Mimarı, Tanrı kavramı olarak Hristiyanlıkta birçok kez kendine yer bulmuştur. Tanrı'nın Evrenin mimarı olarak gösterilmesi örnek birçok Orta Çağ İncil'inde bulunabilir[1] ve Tanrı ile mimar karşılaştırması Hristiyanlık savunucuları ile öğretmenler tarafından kullanılmıştır.
Akinolu Thomas Summa Theologica'da: "Tanrı tarafından tasarlanan her şeyin ilk ilkesi için mimarların oluşturdukları şeyler karşılaştırılabilir." (ut artifex ad artificiata) "[2] Yorumcular, Hristiyanlıkta "doğal teolojinin" temelinde tek başına belirgin olarak değil ancak İncil'in vahiylerine dayalı olarak ek bir "iman sıçraması" ile Tanrının Evrenin Büyük Mimarı olduğuna dikkat çekmişlerdir.[3]
Jean Calvin 1536 yılında yazdığı Hristiyan Din Enstitüleri (Latince: Institutio Christianae religionis) isimli eserinde, Hristiyan Tanrısına tekrar tekrar "Evrenin Mimarı" olarak atıfta bulunur. Aynı zamanda eserinde Mezmurlar 19'u yorumlamasında Hristiyan Tanrısını "Ulu Mimar", "Evrenin Mimarı" olarak tanımlar.
Masonlukta
[değiştir | kaynağı değiştir]William Bissey gibi Masonik tarihçiler,[4] Gary Leazer (Coil's Masonik Ansiklopedisinden alıntı)[5] ve S. Brent Morris[6] iddialarında "Masonik kısaltma G.A.O.T.U. Evrenin Ulu Mimarı olarak yani Tanrı için onun alegorik adını kullanma geleneğini uzun yıllardır devam ettirmekedirler" demektedir. Rahip James Anderson tarafından 1723 yılında yazılan Book of Constitutions'da bu adın ve kısaltmanın masonik geleneğe nasıl girmiş olduğu açıklamış ve bu açıklama aşağıda belirtilmiştir. Ayrıca, Anderson bir Kalvenist olarak Calvin'in muhtemelen onun dönemindeki kullanımından dolayı terim olarak almıştır.
Christopher Haffner tarafından yazılan Workman Unashamed isimli kitabında, Evrenin Büyük Mimarı kavramının Masonik bir kavram olarak kişinin tercihine bağlı olmadan nasıl Yüce Varlık için kullanıldığını açıklayan alıntı:
| “ | Şimdi kardeş Muhammed Bokhary ve kardeş Arjun Melwani arasında Locada ayaktayken boyun eğdim ve selam verdim. Kafamın içinde bunların teslisi ne için Evrenin Ulu Mimarı olarak algılandı var. Kardeş Bokhary için bu Allah olarak ortaya çıkmıştır; kardeş Melwani bunu muhtemelen Vişnu olarak algılamaktadır. Ben buna inanıyorum çünkü tek bir Tanrı var, Ben üç olasılık ile yüzleşiyorum:
Ben de tereddütsüz üçüncü olasılığı kabul ettim. |
„ |
Hermetizmde
[değiştir | kaynağı değiştir]Ulu Mimar her bireyin Tanrı anlayışına atıfta bulunulan bir mecazi benzetme olabilir. "(Tanrı)... Hepimiz biliyoruz ki bu görünmez güç mevcut ancak Tanrı Ruh, Yüce Varlık, Zeka, Akıl Enerji, Doğa ve benzeri birçok farklı isimden anlaşılabilir."[7] Hermetizm geleneğinde, her kişi Tanrı olma potansiyeline sahiptir. Tanrı dışsaldan daha çok bir içsel fikir veya kavram olarak görülür. Ulu Mimar da aynı zamanda evreni oluşturan ve gözlemleyene yönelik imalı bir ifadedir. Bizde kendi gerçekliğimizi oluşturduğumuzdan; dolayı bizimde mimarız vardır. Başka bir şey olduğunu söylemek, akılda oluşturulurdu.
Rozikrusyenlikte
[değiştir | kaynağı değiştir]Heindel'in teşhirinde, Evrenin Ulu Mimarı mutlaka şafak vakti göstergesi kadar görülen Yüce Varlıktır. Ayrıntılı tartışması için Rozikrusyenlerde Kozmo-Anlayışı maddesine bakabilirsiniz.
Gnostisizmde
[değiştir | kaynağı değiştir]Evrenin Ulu Mimarı kavramı gnostisizmde görülür. Evrenin Ulu Mimarı olan Demiurgos İsa ve Eski Ahit Tanrısı olan Sophia'ya karşı gerçek Tanrının Gnosis elçileridir. Örneğin; Nasoræans gibi Gnostikler Pira Rabba'nın kaynağını ve kökenini oluşturan mana olarak her şeyin Rabba tarafından doldurulduğuna ve kapsandığına ve Büyük Ruh'un ilk yaşamdan itibaren yayıldığına inanırlar. Ayrıca ikinci yaşam arkadaşlık ve soyu için ilk yaşamına Ultra Mkayyema ya da Dünya-oluşturan Æon'a, Evrenin Mimarına dua ederek varlık haline gelir. Bu mimar birçok Æon'dan oluşur, evrenin tümünde yaşam ve bilgelik kalfalığı kapsamında Manda d'Hayye veya Gnosis Zoes'tir.[8]
Diğerleri
[değiştir | kaynağı değiştir]James Hopwood Jeans The Mysterious Universe (Gizemli Evren) kitabında, Evrenin Ulu Mimarı kavramını "Biz zaten kabaca antropomorfik dilde, evrenin içsel yaratılış delilleri olarak biyolog ya da bir mühendis tarafından planlanmış olma olasılığının zaman geçtikçe gözden düşmüş olsa da kabul gördüğünü söyleyebiliriz; Evrenin Ulu Mimarı şu anda saf bir matematikçi olarak görünmeye başladı."[9][10] şeklinde açıklamaktadır. Jinarajadasa buna ek olarak Ulu Mimarın "aynı zamanda büyük bir geometri uzmanı. Bir diğer biçimde açık veya gizli olsun. evrendeki her nesne geometrik olarak görünüyor" gözlemini ekler.[11]
Evrenin Büyük Mimarı kavramı Martinizmde de görülmektedir. Martinist doktrinde Ulu Mimarın bulunduğuna inanmak bir zorunluluk olduğu kadar buna ibadet edilmez. Martinistlerin onu bu adla seslenmesi mümkünken, ona tapması mümkün değildir.[12]
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Hog, Erik. "The depth of the heavens: Belief and knowledge during 2500 years" 16 Kasım 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (pdf file) Europhysics News, (2004), 35(3), sf. 78, .
- ^ Summa Theologica 17 Mart 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. I. 27, 1, r.o. 3.
- ^ Stephen A. Richards (2006). "Thomas Aquinas (1225–1274)". Theology. Pelusa Media Group. 2 Mayıs 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Eylül 2013.
- ^ William K. Bissey (İlkbahar 1997). "G.A.O.T.U." The Indiana Freemason. 16 Kasım 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Eylül 2013.
- ^ Gary Leazer (2001). "Praying in Lodge". Masonic Research. 13 Ağustos 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Eylül 2013.
- ^ S. Brent Morris (2006). The Complete Idiot's Guide to Freemasonry. Alpha/Penguin Books. s. 212. ISBN 1-59257-490-4.
- ^ Mary Ann Slipper, The Symbolism of the Eastern Star Sayfa 35 ve 36.
- ^
Herbermann, Charles, (Ed.) (1913). "Nasoræans". Katolik Ansiklopedi (İngilizce). New York: Robert Appleton Company.
- ^ JOC/EFR (Şubat 2006). "Quotations by James Jeans". 7 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Eylül 2013.
- ^ "Mathematics and Mysticism". Wisdom's Frame of Reference. Advaita Vedanta. 4 Kasım 2005. 24 Temmuz 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Eylül 2013.
- ^ Curuppumullage Jinarajadasa (17 Kasım 1950). "Introduction to the third edition". Occult Chemistry. 19 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Eylül 2013.
- ^ Aurifer (11 Eylül 2005). "The Martinist Doctrine". Sovereign Grand Lodge of the Ancient Martinist Order. 10 Ağustos 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Eylül 2013.