Koltan
Koltan niyobyum ve tantal içeren önemli metalik maden cevhere verilen konuşma diline özgü (kolumbit-tantalit) Afrikalı adıdır. Tantalum içeren mineral özütleri genellikle 'tantalit' olarak adlandırılırlar.[1] Görünüşte, koltan sönük siyah renkli bir mineraldir. Koltanın ihracatı Kongo'da olan savaşa maddi destek çıkarak ateşlemiştir ve bu çatışmada yaklaşık olarak 4 milyon kişi ölmüştür. Ruanda ve Uganda şu anda Kongo'dan çalınmış koltanı Batı'ya (özellikle ABD) ihraç etmektedir, ihraç edilen yerlerde cep telefonları, DVD oynatıcılar, Playstationlar gibi yüksek-teknoloji ürünlerinde kullanılmaktadır.[2]
Üretimi ve ulaştırılması
[değiştir | kaynağı değiştir]Tantal'ın ana üretimi Avustralya'da gerçekleşmektedir,[3] burada en büyük üretici olan Sons of Gwalia iki maden işletmektedir. Tantal mineralleri ayrıca Kanada, Brezilya, Çin ve Kongo Demokratik Cumhuriyeti'nde (Dünya'nın bilinen rezervlerinin %80'i) çıkarılmaktadır. Tantal ayrıca kalay madenciliğinin ve ergitmesinin yan ürünü olarak Tayland ve Malezya'da da üretilmektedir.
Ana sağlayıcılar Demokratik Kongo Cumhuriyeti'nin doğu bölgelerinde bulunmaktadır. Ayrıca bazen Etiyopya, Nijerya, Zimbabve, Mozambik, Namibya, Güney Afrika ve Mısır'da da üretilmektedir.
Kullanımı ve talep
[değiştir | kaynağı değiştir]Tantal temel olarak sığaç üretiminde kullanılır. Sığaçlar elektronik araçların çok önemli parçalarıdır, cep telefonlarından dizüstü bilgisayarlara kadar geniş bir kullanım alanları vardır. Son onyılda teknoloji ürünlerindeki hızlı artış, minerale olağanüstü talep artışına ve fiyatların çok artmasına sebep olmuştur.[4] Bu fiyat artışı üretim yapan ülkelerde, özellikle Kongo ve Ruanda arasında, gerilimin artmasını sağlamıştır.
Sorunlar
[değiştir | kaynağı değiştir]Kongo siyasi olarak istikrarsız bir bölgedir ve maden bölgesi tehlike altında olan Doğu Düzlük Gorili'nin ana yaşam bölgelerinden biridir.
Rivanda'nın Kongo'nun doğusunu işgal etmesi, Demokratik Kongo Cumhuriyeti'nin kaynaklarını kendi çıkarları için kullanamaması anlamına gelmektedir. Yeni bir Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi raporu, madenin önemli bir kısmının yasa dışı olarak çıkarıldığını ve ülkenin doğu sınırlarından Uganda, Burundi ve Ruanda ülkelerinin milisleri tarafından kaçırıldığını açıklamıştır. Tahminlere göre Ruanda ordusu 18 ay gibi kısa bir sürede koltan satışından en azından 250 milyon $ kâr elde etmiştir. Ancak, bu tahminler sorunludur çünkü Ruanda'nın kendi koltan maden yatakları bulunmaktadır, bu nedenle kaçırılan mineralin miktarının belirlenmesi zordur.
Ayrıca koltan kaçakçılığı, Kongo askeriyesi için önemli bir gelir kaynağı olmuştur. Birçok kişiye göre elmas çatışmasındakine benzer etik sorunlara yol açmaktadır. Yasal maden çıkartılmasını yasal olmayandan ayırt etmenin zorluğu, çeşitli elektronik üreticilerinin orta Afrika koltanından vazgeçme kararına ve farklı kaynaklara yönelmelerine sebep olmuştur.
Birleşmiş Milletler tarafından koltan kaçakçısı olarak tanımlanan üç ülke de bunu yalanlamıştır. Avusturyalı gazeteci Klaus Werner çok-uluslu şirketler ve yasa dışı koltan trafiği arasındaki bağlantıları belgelemiştir.[5]
Ayrıca koltan madenciliğinin bölgedeki ormanlara ve vahşi yaşama ağır çevresel zararlar verdiği iddia edilmektedir, özellikle Goriller.
Fiyat artışı ve değişen talepler
[değiştir | kaynağı değiştir]İnternet spekülasyonları ve çoklu siparişlerin sebep olduğu 2000'deki dramatik fiyat artışı ile Afrika madenlerindeki koltan ve niyobyum üretiminde ve satışında dikkat çekici düşüş olmuştur. Bu Amerika Birleşik Devletleri Jeolojik İncelemesi'nin rakamları ile de onaylanmaktadır.[6][7]
Geleneksel olarak Kongo ile ilişkisi olan Belçika'da bulunan Tantal-Niyobyum Uluslararası Çalışma Merkezi, uluslararası alıcıları Kongo koltanını etik sebepler ile almalarını engellemek için cesaretlendirmeye çalışmaktadır:
- "Demokratik Kongo Cumhuriyeti, Ruanda ve komşu Orta Afrika ülkeleri önemli tonajların kaynağı olmaktadırlar. Fakat iç savaş, ulusal parkların yağmalanması ve minerallerin, elmasların ve çeşitli doğal kaynakların ihracı milislere maddi kaynak sağlamaktadır ve bu Tantal-Niyobyum Uluslararası Çalışma Merkezi'nin üyelerini ham madenleri yasal kaynaklardan almasına davet etmeye çağırmasına neden oldu. Yerel insanlara, vahşi yaşama veya çevreye zarar veya zarar verme tehlikesi kabul edilemez."[8]
Ancak etik nedenlerden çok ekonomik nedenlerle, Avustralya gibi geleneksel kaynaklardan Mısır gibi yeni sağlayıcılara kaydığı görülmektedir. Bu Dünya'nın en büyük sağlayıcısı olan Australia's Sons of Gwalia Ltd.'in iflas etmesi nedeniyle olabilir, ancak şirket madeni üretmeye ve ihraç etmeye devam etmektedir.[9]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Coltan". 12 Haziran 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ekim 2006.
- ^ "Cellphones fuel Congo conflict". 7 Eylül 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ekim 2006.
- ^ "Congo's coltan rush, BBC". 20 Aralık 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ekim 2006.
- ^ "Coltan, Gorillas and cellphones". 7 Nisan 2005 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ekim 2006.
- ^ Werner, Klaus, 2003,The New Black Book of Brand Companies (Almanca Das neue Schwarzbuch Markenfirmen), ISBN 3-216-30715-8
- ^ A.B.D. Jeolojik İncelemesi, Mineral Commodity Summaries, Ocak 2002 11 Ekim 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Tantalum sayfa 166-7,
- ^ A.B.D. Jeolojik İncelemesi, Mineral Commodity Summaries, Ocak 2005 11 Ekim 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Tantalum p. 166-7,
- ^ Tantal-Niyobyum Uluslararası Çalışma Merkezi 9 Mayıs 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Brüksel, Belçika
- ^ "Sons of Gwalia Ltd". 9 Kasım 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ekim 2006.
