İçeriğe atla

Kuzey Suriye'de Türkiye

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Kuzey Suriye Güvenlik Koridoru
منطقة آمنة في شمال سوريا (Arapça)
Mintaqat amīnat fi shamāl sūrī
Kuzey Suriye Güvenlik Koridoru bayrağı
Suriye Geçici Hükûmeti bayrağı ve Türk bayrağı harekât bölgelerinde sıkça kullanılmaktadır.[1][2][3][4]
     Fırat Kalkanı Harekâtı bölgesi     Zeytin Dalı Harekâtı bölgesi     Barış Pınarı Harekâtı bölgesi
     Fırat Kalkanı Harekâtı bölgesi     Zeytin Dalı Harekâtı bölgesi     Barış Pınarı Harekâtı bölgesi
BaşkentAzez[5]
En büyük şehirAfrin
Resmi diller
HükûmetSuriye Geçici Hükûmeti
(merkezi olmayan yerel konseyler ve askeri idarenin ikili yönetimi)
• Başkan
Salim el-Muslat
• Başbakan
Abdurrahman Mustafa
• Savunma Bakanı
Salim Idris
Tarihçe
24 Ağustos 2016
20 Ocak 2018
9 Ekim 2019
Yüzölçümü
• Toplam
8835[7][8][9] km2
Nüfus
• 2020 tahminî
2,300,000[10]
Para birimiSuriye lirası, Türk lirası,[2] ve Amerikan doları

Türk Silahlı Kuvvetleri ve Suriye Millî Ordusu, Suriye İç Savaşı sırasında Ağustos 2016'dan bu yana Suriye'nin kuzeyini kontrol etmektedir.[11][12] Bu bölgeler sözde Suriyeli muhaliflere bağlı bir hükûmeti kabul etseler de, gerçekte ademi merkeziyetçi yerel konseyler ve Türk Silahlı Kuvvetleri'nin ikili yetkisi altında ayrı bir devlettir.[13] Bu durum bazı kaynaklarca bir işgal olarak nitelendirilmektedir.[11][12]

Suriye'nin Türk kontrolündeki alanları, Afrin, el-Bab, Azez, Cerablus, Cinderes, Rajo, Tel Abyad ve Resulayn gibi şehirler dahil olmak üzere 1000'den fazla yerleşim birimini kapsayan 8.835 kilometrekarelik bir alandan oluşmaktadır. Bu yerleşim yerlerinin çoğu, her ikisi de Türk hükümeti tarafından terörist örgütler olarak belirlenmiş Irak ve Şam İslam Devleti (IŞİD veya DAEŞ) ve Suriye Demokratik Güçleri'nden (SDG) ele geçirilmiş, ancak Azaz'ın da dahil olduğu bazı kasabalar, Türk müdahalesi öncesinde Suriye muhalefetinin kontrolü altına geçmiştir. Suriye Geçici Hükümeti, Türk kontrolündeki bölgelere taşınmış, Suriye vatandaşlarına belge sağlamak da dahil olmak üzere burada kısmi yetkiyi genişletmeye başlamıştır. Bu alanlar Türk bakanlar tarafından "güvenli bölge" olarak adlandırılır.[14][15][16][17][18]

Öncesi

[değiştir | kaynağı değiştir]
Daha fazla bilgi: Suriye İç Savaşı'nda Türkiye ve Türkiye-IŞİD çatışması

2013-14 Güvenli Bölge Tasarısı

[değiştir | kaynağı değiştir]
2014'teki durum. Türkiye, Suriye'de Kobane (pembe) ile Afrin (açık mavi) arasında birkaç yıl boyunca güvenli bir bölge kurmayı teklif etti.

Türkiye ve Suriyeli muhalefet, 2013 yılında kuzey Suriye'nin bazı bölgelerini içeren bir güvenli bölge önerdi, ancak ABD ve diğer devletler bu planları kabul etmeye istekli değillerdi.[19][20] IŞİD'in Irak'taki işgallerinin ardından, ABD IŞİD'den arınmış bölgeyi kabul ederken, Türkiye ve ABD 'güvenli bölge' konusunu müzakere etti ve ABD'li yetkililer uçuşa yasak bölgenin kabulünde isteksiz davrandı.[21][22]

Avrupa desteği

[değiştir | kaynağı değiştir]

IŞİD'in Suriye'deki saldırılarından sonra on binlerce Sünni olmayan, Hristiyan ve Ezidi Türkiye'ye göç etmek zorunda kaldı. 2015 yılının başında mülteciler Yunanistan-Türkiye sınırını geçerek çok sayıda Avrupa ülkesine kaçmaya başladı. Büyük mülteci akışı, Suriye'deki siviller için güvenli bir bölge yaratılmasının yeniden düşünülmesiyle sonuçlandı.[23] Şubat 2016'da Almanya Şansölyesi Angela Merkel, "Mevcut durumda, hiçbir tarafın hava saldırısı yapmasına izin verilmeyen, yani bir tür uçuş yasağı olan bir alan olsaydı faydalı olurdu" yorumunda bulundu.[24]

ABD-Türkiye müzakereleri

[değiştir | kaynağı değiştir]
Daha fazla bilgi: Kuzey Suriye Tampon Bölgesi

Güvenli bölgenin oluşturulması, ABD ile Türkiye hükûmetleri arasındaki, öncelikle hangi aktörün önce ortadan kaldırılacağı anlaşmazlıkları nedeniyle 2016'nın başlarında başarısız oldu. Türkiye, Suriye hükümetinin bir an önce devrilmesini isterken, ABD IŞİD'e karşı savaşa öncelik verdi. ABD ayrıca Suriye Hava Kuvvetlerinin bölgeyi bombalayacağından korkuyordu, bu da güvenli bölge fikrini uygulanamaz hale getirecekti. Hükûmet, güvenli bölgeyi hem siviller hem de isyancılar için güvenli bir sığınak olduğu için reddetti. [kaynak belirtilmeli]

Afrin'de PYD liderliğindeki Afrin hükümetine ev sahipliği yapan binada Türk askerleri ve Suriye Milli Ordusu savaşçıları, 18 Mart 2018

Güvenli bölgenin ana hatları anlaşmazlığın bir başka nedeniydi. Türkiye'ye göre, güvenli bölge uçuşa yasak bir bölge içermelidir, ancak ABD, Suriye hükûmeti ile çatışmaya yol açacak uçuşa yasak bir bölgenin kurulmasını reddetti.[25]

Türkiye, PKK ile güçlü bağları nedeniyle Kürt YPG'yi tehdit olarak görüyordu. Öte yandan ABD, PKK'yı terör örgütü olarak görse de, YPG'nin IŞİD'e karşı yürüttüğü savaşta ABD'nin ana müttefiklerinden birini oluşturan ayrı bir aktör olduğunu söyledi.[26]

Bir başka tartışma da güvenli bölgenin adıyla ilgiliydi. Türkiye bölgeyi 'IŞİD, Suriye rejimi ve YPG'ye karşı güvenli bölge' olarak adlandırırken, ABD ise sadece 'IŞİD'den arındırılmış bir bölge' tanımlamasını kabul edeceğini açıkladı.[27]

7 Ekim 2019'da ABD Başkanı, Suriye-Türkiye sınırında bulunan ABD askerî birliklerinin geri çekilmesi emrini verdi. Bu askeri desteğin geri çekilmesi, Pentagon ve ABD İstihbarat topluluğunun onaylamamasıyla Başkan tarafından emredildi.[kaynak belirtilmeli] ABD Başkanı, Türkiye'nin Suriye Demokratik Güçleri (SDG) tarafından tutulan bölgeyi işgal etmeyeceği gerekçesiyle askerî birliklerin geri çekilmesini emretti; ancak Türkiye, ABD ordusunun bölgeden çekilmesinden sonraki 24 saat içinde SDG'ye saldırdı.

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ Madeline Edwards (6 Ağustos 2018). "As Syria's proxies converge on Idlib, what's next for Turkey's northern state-within-a-state?". SYRIA:direct and Konrad Adenauer Foundation. 16 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ağustos 2018. 
  2. ^ a b Khalil Ashawi (28 Ağustos 2018). "Falling lira hits Syrian enclave backed by Turkey". Reuters. 31 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ağustos 2018. 
  3. ^ ANF (29 Mart 2019). "ID cards of civilians replaced with Turkish ID cards in Afrin". Ajansa Nûçeyan a Firatê. ANF News. 1 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Nisan 2019. 
  4. ^ Sarah El Deeb (19 Haziran 2018). "Blurring the border, Turkey deepens roots in northern Syria". AP News. 10 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ekim 2020. 
  5. ^ "Turkey's Idlib Incursion and the HTS Question: Understanding the Long Game in Syria". War on the Rocks. 31 Ekim 2017. 4 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Nisan 2018. 
  6. ^ Sydow, Christoph (14 Ekim 2017). "Syrien: Willkommen in der türkischen Besatzungszone" [Syria: Welcome to the Turkish occupation zone]. Spiegel Online. 28 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ocak 2018. 
  7. ^ "30 يوما من نبع السلام: "قسد" تخسر نصف مساحة سيطرتها تقريبا.. وروسيا و"النظام" لاعب جديد في الشمال السوري.. وانتهاكات الفصائل التركية تجبر المدنيين على الفرار.. وأكثر من 870 شهيداً وقتيلاً.. وأوضاع إنسانية وصحية كارثية تهدد المنطقة". 9 Kasım 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Kasım 2019. 
  8. ^ "Archived copy". 9 Kasım 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Kasım 2019. 
  9. ^ "Archived copy". 9 Kasım 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Kasım 2019. 
  10. ^ "Arşivlenmiş kopya". 25 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Eylül 2020. 
  11. ^ a b "Skirmishes Mar Fight Against IS in Northern Syria". Voice of America. 2 Mart 2017. 13 Nisan 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Nisan 2017. Turkish occupation “is an existential threat to the Assad government's ability to reclaim the entirety of its territory, which is a key argument that regime loyalists make in their support of Bashar al-Assad's government,” Heras said. 
  12. ^ a b "In northern Syria, defeated Isis fighters leave behind only scorched earth, trenches – and a crucifixion stand". The Independent. 29 Mart 2017. 28 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Eylül 2017. You can’t mistake the front line between the Syrian army and Turkey’s occupation force east of Aleppo. 
  13. ^ Haid Haid (2 Kasım 2018). "Turkey's Gradual Efforts to Professionalize Syrian Allies". Carnegie Endowment for International Peace. 20 Kasım 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Kasım 2018. 
  14. ^ "Safe zone 'crucial for Turkmen in Syria'". www.aa.com.tr. 7 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ekim 2019. 
  15. ^ "Has the International Community Succeeded in Creating a Safe Zone in Syria After Years of War?". 17 Nisan 2017. 7 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ekim 2019. 
  16. ^ "Trump's 'real estate' approach to safe zones in Syria". www.aljazeera.com. 24 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Nisan 2018. 
  17. ^ "Turkey's troops cross over into Syria's Afrin". www.aljazeera.com. 28 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Nisan 2018. 
  18. ^ "Archived copy". 7 Kasım 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Kasım 2019. 
  19. ^ "Turkey PM 'will support' Syria no-fly zone". 1 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Mayıs 2016. 
  20. ^ "Syrian opposition calls for no-fly zone". 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Mayıs 2016. 
  21. ^ "Syrian safe zone: US relents to Turkish demands after border crisis grows". 27 Temmuz 2015. 5 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Mayıs 2016. 
  22. ^ "DIPLOMACY - US and Turkey agree to forge 'ISIL-free zone' in Syria, official confirms". 22 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Mayıs 2016. 
  23. ^ "Solution to refugee crisis is to end Syria's civil war, UN official says". 10 Nisan 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Mayıs 2016. 
  24. ^ "Turkey revives plan for safe zone in Syria to stem flow of refugees". 16 Şubat 2016. 17 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Mayıs 2016. 
  25. ^ "National Security Zone". 25 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Mayıs 2016. 
  26. ^ "Fight against IS helps PKK gain global legitimacy - Al-Monitor: the Pulse of the Middle East". 16 Eylül 2014. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Mayıs 2016. 
  27. ^ "U.S. denies reaching agreement with Turkey on Syria 'safe zone'". 11 Ağustos 2015. 12 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Mayıs 2016 – Reuters vasıtasıyla. 
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Kuzey_Suriye%27de_Türkiye&oldid=34428989" sayfasından alınmıştır