İçeriğe atla

Türkiye millî futbol takımı

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Bu madde erkek millî takımı hakkındadır. Kadın millî takımı için Türkiye kadın millî futbol takımı sayfasına bakınız.
Türkiye
Forma/federasyon arması
Takma adAy Yıldızlılar
Bizim Çocuklar
FederasyonTürkiye Futbol Federasyonu
KonfederasyonUEFA (Avrupa)
Teknik direktörİtalya Vincenzo Montella
KaptanHakan Çalhanoğlu
En çok oynayanRüştü Reçber (120)
En çok gol atanHakan Şükür (51)
FIFA koduTUR
FIFA sırası
Mevcut26 Sabit (24 Ekim 2024)[1]
En yüksek5 (9 Haziran 2004)
En düşük67 (22 Ekim 1993)
Elo sırası
Mevcut33 (18 Ocak 2023)
En yüksek9
En düşük82 (Kasım 1985)
İlk maç
 Türkiye 2–2 Romanya 
(İstanbul, Türkiye; 26 Ekim 1923)
En farklı galibiyet
 Türkiye 7–0 Suriye 
(Ankara, Türkiye; 20 Kasım 1949)

 Türkiye 7–0 Güney Kore 
(Cenevre, İsviçre; 20 Haziran 1954)

 Türkiye 7–0 San Marino 
(İstanbul, Türkiye; 10 Kasım 1996)
En farklı mağlubiyet
 Polonya 8–0 Türkiye 
(Chorzów, Polonya; 24 Nisan 1968)

 Türkiye 0–8 İngiltere 
(İstanbul, Türkiye; 14 Kasım 1984)

 İngiltere 8–0 Türkiye 
(Londra, İngiltere; 14 Ekim 1987)
Dünya Kupası
Katılım2 (ilki 1954)
En iyi dereceÜçüncülük (2002)
Avrupa Futbol Şampiyonası
Katılım6 (ilki 1996)
En iyi dereceYarı final (2008)
Konfederasyonlar Kupası
Katılım1 (ilki 2003)
En iyi dereceÜçüncülük (2003)
Resmî sitetff.org/Default.aspx?pageID=95

Türkiye millî futbol takımı, Türkiye'yi uluslararası turnuva ve maçlarda temsil eden futbol takımıdır. İlk maçını 26 Ekim 1923 tarihinde yapan takım, FIFA Dünya Kupası'na katılmaya 1950, 1954 ve 2002 olmak üzere 3 defa hak kazanmış, ancak 1950 FIFA Dünya Kupası'na finansal sorunlar yüzünden katılamamıştır.

Türkiye Futbol Federasyonu bir UEFA üyesi olduğundan, Türkiye millî takımı dünya çapındaki turnuvalara Avrupa elemeleri üzerinden katılmaktadır. 2002 FIFA Dünya Kupası'nda Şenol Güneş yönetiminde aldığı üçüncülük ve Fatih Terim yönetiminde 2008 Avrupa Futbol Şampiyonasında aldığı üçüncülük, tarihindeki en büyük başarılarıdır ve Şenol Güneş yönetiminde gençleştirilmiş kadrosuyla 2003 FIFA Konfederasyonlar Kupası'nda da üçüncülüğü vardır (2002 Dünya Kupası ikincisi Almanya katılmayınca yerine davet edildi)*. Avusturya ve İsviçre'nin ortaklaşa düzenlediği Euro 2008'de sakatlıklara rağmen (Almanya maçında toplam 14 oyuncu vardı ve bunların ikisi kaleciydi.) Almanya ile yarı final oynadı ve son dakika golüyle elenmiştir. Tarihinde iki kez FIFA Dünya Kupası'na katılma başarısı göstermiş olan Türkiye millî takımında en fazla formayı 120 kez Rüştü Reçber giymiş, millî forma altında en fazla golü ise 51 kez ile Hakan Şükür atmıştır.

Kullandığı forma setinden iç saha forması, Türk bayrağının renklerini taşıyan klasik kırmızı bantlı beyaz formadır. Dış sahada kullanılan forma ise beyaz detayları bulunan kırmızı renkli formadır.

Tarihi

[değiştir | kaynağı değiştir]

1923'ten 1980'lere

[değiştir | kaynağı değiştir]
20 Ekim 1923 tarihli Resimli Gazete'de Türk millî futbol takımının son hazırlıkları, Kırmızı ve Beyaz takımlar
16 Mayıs 1925 tarihli Cumhuriyet gazetesinde Türk millî futbol takımı görseli
1923 yılındaki Türkiye millî futbol takımı
16 Kasım 1924'te, Sovyetler Birliği ile oynanan hazırlık maçından görüntüler

Türk sporunun ilk teşkilatı olan Türk İdman Cemiyetleri İttifakının kurulmasının ardından Yusuf Ziya Öniş başkanlığında ilk Türk Futbol Federasyonu 1923 yılında Şehzadebaşı'ndaki Letâfet Apartmanı salonunda yapılan toplantıda "Futbol Hey'et-i Müttehidesi" adıyla kurulmuştur. Ardından FIFA'ya başvurulmuş ve Türkiye 21 Mayıs 1923 tarihinde FIFA'nın 26. üyesi olmuştur. FIFA üyeliğinin ardından 1923 yılında Türk millî takımı; Ali Sami Yen'in teknik direktörlüğünde çıktığı ilk resmî maçında aynı sene Romanya ile İstanbul'da Taksim Stadı'nda karşılaştı ve 2-2 berabere kaldı. Karşılaşmada iki gol atan Zeki Rıza Sporel Türk millî takımının ilk golünü atarak tarihe geçti. 1924 Paris Olimpiyatları'nda Çekoslovakya ile oynanan ve 5-2 kaybedilen maç, kayıtlara millî takımın yurt dışındaki ilk maçı olarak geçti.[2] 1949 yılında Suriye'yi geçerek 1950 FIFA Dünya Kupası'na katılma hakkını elde etmesine rağmen Dünya Kupası'nın düzenleneceği Brezilya'nın uzaklığının doğurduğu mali problem yüzünden turnuvaya katılamadı. 17 Haziran 1951 tarihinde dönemin güçlü takımı, sonradan 1954 FIFA Dünya Kupası'nı kazanacak olan Batı Almanya'yı Berlin'deki Olimpiyat Stadı'nda 2-1 yenen Türk millî takımı, Türk futbol tarihinin o dönemki en büyük zaferine imza attı. Bu maçta sergilediği oyunla Türkiye'nin kalecisi Turgay Şeren; artık Berlin Panteri lâkabıyla anılır oldu. 1954 yılındaki Dünya Kupası elemelerinde İspanya ile eşleşen Ay Yıldızlılar; deplasmandaki maçı 4-1 kaybederken kendi sahasında da 1-0 kazandı. O zamanki statü gereği averaj göz önüne alınmadığından tarafsız sahada (Roma şehrinde) üçüncü bir karşılaşma yapıldı ve 2-2 berabere tamamlandı. Dönemin statüsünde uzatmalar ya da penaltılar olmadığından, eşitlik bozulmayınca para atışı (yazı tura) yapıldı. Para atışı sonucunda Türk millî takımı, İspanya'yı eleyerek tarihinde ilk defa FIFA Dünya Kupası'na katılmayı başardı.[3] İsviçre'de düzenlenen kupanın grup maçlarında Güney Kore'yi 7-0 yenerek tarihinin en farklı galibiyetlerinden birini alan millî takım, üç sene önce mağlup ettiği Batı Almanya'ya grup karşılaşmasında 4-1, play-off maçında ise 7-2 yenilerek bir üst tura çıkma şansını kaybetti. Türkiye kupada oynadığı üç maçta kaydettiği 10 gol ile maç başına 3,33 gol ortalamasıyla 2002'ye katılana kadar maç başına en fazla gol atan takım unvanını korudu.[4] 1955 yılında 1954 FIFA Dünya Kupası'na katılan kadronun çoğunun askerde bulunmasının katkısıyla Ordu millî futbol takımı finalde İtalya'yı geçerek Dünya Şampiyonu oldu. 1956 senesinde bir önceki FIFA Dünya Kupası'nda final oynayan Macaristan'ı İstanbul'da 3-1 deviren millî takım; tarihinin unutulmaz galibiyetlerinden birine imza attı.

10 Nisan 1925 tarihinde Bulgaristan'ı 2-1 yenen Türk millî futbol takımı
23 Haziran 1925 tarihli Gol Spor dergisinde Türk ve Macar millî takımları maçtan önce bir arada.
10 Eylül 1950'de, Ramat Gan Stadyumu'nda İsrail ile oynanan hazırlık maçından bir görünüm.
4 Mayıs 1958'de Hollanda ile Türkiye arasında oynanan maç öncesinde iki takımın kaptanı flama değişimi yaparken. Solda Turgay Şeren, sağda Cor van der Hart.

Türkiye, 1966 FIFA Dünya Kupası elemelerinde Portekiz, Çekoslovakya ve Romanya'nın bulunduğu zor bir gruba düştü ve grup sonuncusu oldu. 1970 FIFA Dünya Kupası elemelerinde Sovyetler Birliği ve Kuzey İrlanda ile karşılaşan Türkiye, puan dahi alamadan grup sonuncusu oldu. Türkiye 1974 FIFA Dünya Kupası elemelerinde İtalya ve İsviçre ile gruptan çıkmak için mücadele etti. Napoli'de 0-0 berabere kalan Türkiye, İstanbul'da İtalya'ya 1-0'la yenildi ve finallere katılabilme şansını kaybetti. Türkiye, 1978 FIFA Dünya Kupası eleme gruplarında her iki maçta da Avusturya'ya boyun eğdi ve finallere katılma şansını kaybetti. 1982 FIFA Dünya Kupası elemelerinde Sovyetler Birliği, Çekoslovakya, Galler ve İzlanda'nın bulunduğu grupta puan alamadan sonuncu olan Türkiye, 1986 FIFA Dünya Kupası elemelerinde İngiltere'den iki maçta toplam 13 gol yediği grup maçlarında sadece bir puan alıp grup sonuncusu oldu. 1990 FIFA Dünya Kupası elemelerinde son grup maçları öncesi averajla grup ikincisi olan Türkiye son maçta SSCB'ye kaybederek kıl payı elemeleri geçemedi.[5]

1991'den 2002'ye

[değiştir | kaynağı değiştir]

1991 Akdeniz Oyunları'nda finale çıkan genç nesil; Türk Futbol Tarihi'nde milat oldu. 1992 Avrupa Futbol Şampiyonası elemelerinde son, 1994 FIFA Dünya Kupası elemelerinde ise 5. torbadan kur'a çekimine katılan millî takım; bu nesille birinci torbaya kadar yükseldi. Akdeniz Oyunları finalinde Türk ümit millî futbol takımı, sonradan 2006 FIFA Dünya Kupası'nı kaldıran İtalya'ya elendi. A millî takıma yükselen bu nesil futbolcularla Fatih Terim teknik direktörlüğünde takım; Euro'96 elemelerinde İsviçre ve İsveç'i 2-1 yendi; İsveç'i saf dışı bırakarak İngiltere'de düzenlenen 1996 Avrupa Futbol Şampiyonası'na katılmaya ilk kez hak kazandı. Türk millî takımı; turnuvada Hırvatistan, Danimarka ve Portekiz ile aynı grupta yer aldı. Hırvatistan'a son dakikalarda yediği golle yenilen millî takım Portekiz'e 1-0 ve Danimarka'ya 3-0 mağlup oldu. Turnuvada hiç gol atamayan ve hiç puan alamayan Türk millî takımı; ilk kez katıldığı Avrupa Şampiyonası'ndan eli boş döndü. 1998 FIFA Dünya Kupası elemelerinde grupta Hollanda ve Belçika'nın ardından üçüncü olan takım turnuvaya gitme şansını son maçlarda kaybetti. Mustafa Denizli yönetiminde Euro 2000 elemelerinde Almanya'nın ardından grup ikincisi olarak baraj maçlarına kaldı. İrlanda'nı rakip sahada 1-1 ve içeride 0-0'lık sonuçlarla eleyerek Belçika ve Hollanda'nın ortaklaşa düzenlediği 2000 Avrupa Futbol Şampiyonası'na katılmaya hak kazandı. Türk millî takımı, B Grubu'nda İsveç, İtalya, Belçika ile eşleşti. İlk maçta İtalya'ya 2-1 kaybeden millîler; Avrupa Şampiyonalarında ilk golünü attı, gruptaki ikinci maçında İsveç ile golsüz berabere kalarak ilk puanını aldı. Gruptan çıkan takımı belirleyecek son maçta ev sahibi Belçika'yı Hakan Şükür'ün -biri kaleciden bile yükseğe sıçrayarak kafayla olmak üzere- attığı 2 golle devirerek Avrupa Şampiyonaları'nda ilk galibiyetini alan Türk millî takımı; İtalya'nın ardından ikinci olmayı başardı ve futbolda tarihinde ilk defa bir uluslararası organizasyonda çeyrek finale yükseldi. Çeyrek finalde Portekiz ile eşleşen millîler; rakibine 2-0 yenildi ve 6. olarak turnuvaya veda etti.

Dünya üçüncülüğü

[değiştir | kaynağı değiştir]
Bir Azerbaycan posta pulunda 2002 FIFA Dünya Kupası kadrosu

2002 FIFA Dünya Kupası elemelerinde Şenol Güneş yönetiminde İsveç'in ardından ikinci olan millîler kupaya gitme hakkını da play-off (baraj maçları)'nda Avusturya'ya 1-0 ve 5-0'lık sonuçlarla üstünlük sağlayarak kazanan ay-yıldızlılar; tarihinin en büyük başarısını bu turnuvada elde etti. Temelini 1991 yılındaki Akdeniz Oyunları'nda ikinci olan futbolcuların oluşturduğu takım Brezilya, Kosta Rika ve Çin ile birlikte C Grubu'nda yer aldı. Grup aşamasını Güney Kore'de oynayan Ayyıldızlılar ilk maçında Brezilya karşısında Hasan Şaş'ın attığı müthiş golle öne geçmesine rağmen karşılaşmayı 2-1 kaybetti. İkinci maçında da Kosta Rika ile 1-1 berabere kalan millîler, grubun son maçında Çin'i 3-0 yenerek gruptan ikinci olarak çıkmayı başardı. 2. Tur'da ev sahiplerinden biri olan Japonya'yı Ümit Davala'nın attığı golle 1-0 geçen ekip, çeyrek finalde turnuvada Fransa ve İsveç gibi takımları yenen Senegal ile eşleşti. Türk millî takımı karşılaşmayı İlhan Mansız'ın attığı altın golle 1-0 kazandı. Sonradan kupayı kazanacak olan, grupta karşılaştığı ve kaybettiği Brezilya'ya yarı finalde (1-0) kaybeden Türk millî takımı, Güney Kore'yi 3-2 yenerek Dünya üçüncüsü oldu. Üçüncülük maçında Hakan Şükür maçın başlamasından 10.8 saniye sonra attığı golle FIFA Dünya Kupası tarihinin en hızlı golünü attı ve tarihe geçti. Üçüncülük maçının sonunda Türkiye ile Güney Kore'li futbolcuların kol kola sergiledikleri dostluk görüntülerini seyircileri alkışlaması üzerine, Avrupa basını daha önce olası Türkiye-Güney Kore finali için "kâbus final" derken maçtan sonra "finalin adı Türkiye-Güney Kore olmalıydı" şeklinde başlıklar attı.[6] Kupanın ardından turnuvanın en iyi oyuncuları kadrosuna Rüştü Reçber ve Hasan Şaş seçildi.

2002 FIFA Dünya Kupası sonrası

[değiştir | kaynağı değiştir]

1 yıl önce dünya üçüncüsü olan takımdan sadece 8 oyuncunun 23 kişilik kadroya alındığı 2003 FIFA Konfederasyonlar Kupası'nda da Kolombiya'yı yenerek üçüncü olan Türk millî takımı, 2004'te Dünya Kupası Sonrası Sendromu adı verilen ve bir duraklama dönemi yaşadı. Çekilen kuralar sonucunda 7. Grupta İngiltere, Slovakya, Makedonya ve Lihtenştayn ile aynı grupta yer alan Türkiye, 20 puanlı İngiltere'nin ardından topladığı 19 puanla grubu ikinci bitirdi ve yine play-off oynamaya hak kazandı. 2004 Avrupa Futbol Şampiyonası'na katılma hakkını play-off maçlarında Letonya'ya deplasmanda 1-0 mağlup olan Türkiye, kendi evinde 2-2 berabere kalınca şampiyonaya katılma hakkını kaybetti. 2006 FIFA Dünya Kupası elemelerinde Yunanistan, Ukrayna ve Danimarka ile aynı grupta bulunan Ayyıldızlılar; Ersun Yanal yönetiminde başarısız olmasa da basının baskısı sonucu Ersun Yanal yerine Fatih Terim getirildi. Fatih Terim yönetiminde 25 puanlı Ukrayna'nın ardından grupta 23 puanla ikinci olmayı başaran Türk millî takımı play-off maçlarında İsviçre ile eşleşti. Deplasmanda 2-0 yenildiği İsviçre'yi rövanşta 4-2 yenmesine rağmen deplasman golü kuralıyla rakibine elendi.[7] Maçtan sonra her iki takım futbolcuları ve teknik heyeti arasında çıkan olaylar yüzünden FIFA Türkiye'ye -resmî maçlarda geçerli olmak üzere- 3 maç tarafsız sahada seyircisiz oynama cezası verdi.

2006 yılında Türk vatandaşlığına geçen ve Mehmet Aurelio adını alan Brezilyalı Marco Aurélio Brito dos Prazeres, teknik direktör Fatih Terim tarafından Lüksemburg ile oynanacak hazırlık maçı kadrosuna çağrılarak bir ilki gerçekleştirdi. 1980'lerin ikinci yarısından itibaren hızla artan bir şekilde millî takımda yer alan, Avrupa'da doğup büyümüş Türk kökenli futbolcuların aksine Aurelio'nun tamamen yabancı kökenli bir futbolcu olarak Türk vatandaşlığına geçmesinin hemen ertesinde millî takıma çağrılması tartışmalara sebep oldu.

2008 Avrupa Futbol Şampiyonası elemelerinde Yunanistan, Norveç, Bosna-Hersek, Macaristan, Moldova ve Malta ile aynı grupta bulunan Türk millî takımı grupta oynadığı ilk 3 maçın 3'ünü de kazanmayı başardı. Dördüncü maçına 25 Mart 2007 tarihinde Atina'da Yunanistan karşısına çıkan millîler maçın hemen başında yediği golle 1-0 mağlup duruma düşmesine rağmen Tuncay Şanlı, Gökhan Ünal, Tümer Metin ve Gökdeniz Karadeniz'in golleriyle karşılaşmayı 4-1 kazandı ve tarihinin en büyük başarılarından birine imza attı. Daha sonra ise 28 Mart Çarşamba günü oynadığı Norveç maçından 2-2'lik skorla ayrıldı. Bu karşılaşmada takımın her iki golünü de Hamit Altıntop attı. A millî takımının üç maçlık seyircisiz oynama cezası bu maçla sona erdi. Bosna-Hersek ile olan bundan sonraki grup maçında ise Hakan Şükür ve Sabri Sarıoğlu ile iki kez öne geçmesine karşın Türkiye son dakikada yenen golle 3-2 mağlup oldu. 8 Eylül 2007 günü Malta maçında 2-2 berabere kalan millî takım beklenmeyen iki puan kaybı yaşadı. 12 Eylül 2007 günü ise Macaristan karşısında BJK İnönü Stadyumu'nda oynanan maçta 3-0'lık net bir skorla galibiyet alındı. Ancak Avrupa'nın zayıf ekiplerinden Moldova karşısında 1-1 berabere kalıp hemen arkasındanda grup lideri Yunanistan'a 0-1 yenilerek grubunda üçüncü sıraya gerileyerek 2008 Avrupa Futbol Şampiyonası işini zora soksa da 17 Kasım 2007 gününde grup 2.'si Norveç'i deplasmanda 1-2 yenerek Euro 2008'e gitme şansını son maça taşıdı. 21 Kasım 2007 Çarşamba günü İstanbul Ali Sami Yen Stadyumu'nda oynanan Bosna Hersek maçını Türkiye, 1-0 kazanmış ve o gün 2008 Avrupa Futbol Şampiyonası finallerine katılmaya hak kazanmıştır.

Avrupa'da son dörde kalan Türkiye

[değiştir | kaynağı değiştir]

2008 Avrupa Futbol Şampiyonası öncesi elinde birçok futbolcu olmasından dolayı kadro seçiminde büyük zorluklar yaşayan Fatih Terim önderliğindeki millî takım turnuvaya Portekiz'e 2-0 yenilerek başladı. Turnuvanın 2. maçında ev sahibi İsviçre ile karşılaşan millîler 1-0 yenik duruma düşmesine rağmen Semih Şentürk ve Arda Turan'nın golleriyle maçı 1-2 kazandı ve gruptan çıkma şansını son maça bıraktı. A Grubu'nun son maçında Çek Cumhuriyeti karşısında 2-0 mağlup duruma düşmesine rağmen maçın bitmesine son 15 dakika kala Arda Turan'ın 1, Nihat Kahveci'nin 2 golüyle maçı 3-2 kazanarak tarihinde ikinci kez Avrupa Futbol Şampiyonası'nda çeyrek finale çıktı. Maçın son dakikasında kaleci Volkan Demirel'in kırmızı kart görmesi nedeniyle 10 kişi kalan Ayyıldızlılar'da, 3 oyuncu değiştirme hakkını kullanıldığı için Tuncay Şanlı kalede görev yapmıştır. Çeyrek final'de Balkan ekolünün temsilcisi Hırvatistan önünde normal süresi 0-0 biten maçta 119. dakikada 1-0 mağlup duruma düşen Türkiye, 121. dakikada Semih Şentürk'ün attığı golle maçı penaltılara götürmüş, penaltılarda rakibini üstünlük sağlayarak yarı finale adımını atmıştır. Kadrosundaki sakat ve cezalı futbolcuların çokluğuna rağmen yarı final mücadelesinde Türkiye, maçta öne geçmesine rağmen Almanya beraberliği yakaladı ve öne geçti yine son dakikalarda Semih Şentürk'ün attığı golle beraberliği yakalamasına rağmen son dakikalarda Philipp Lahm'ın attığı gol ile maçı Almanya 3-2 kazanarak finale çıktı. Fakat, Türkiye Avrupa Şampiyonası tarihinin en büyük başarısını yakalayarak ilk dörtte yer aldı.

2008 Avrupa Futbol Şampiyonası sonrası

[değiştir | kaynağı değiştir]
2009'da Ukrayna ile oynanan hazırlık maçında Türkiye ilk 11'i.

2010 FIFA Dünya Kupası elemelerinde son Avrupa şampiyonu İspanya, Belçika, Bosna-Hersek, Estonya ve Ermenistan ile aynı gruba düşen Türkiye, grubu İspanya ve Bosna-Hersek'in ardından 3. sırada tamamlayarak baraj maçı oynama hakkı elde edemedi. Bunun üzerine istifa eden Terim'in yerine Guus Hiddink getirildi. 2012 Avrupa Futbol Şampiyonası elemelerinde Kazakistan, Belçika, Avusturya, Almanya ve Azerbaycan ile aynı gruba düşen Türkiye, sürpriz bir Azerbaycan mağlubiyetine rağmen grubu Belçika'nın önünde, 2. sırada tamamlayarak baraj maçı oynamaya hak kazandı. Hırvatistan ile oynadığı ilk baraj maçını sahasında 3-0 kaybeden Türkiye, deplasmanda 0-0 berabere kalınca 2012 Avrupa Şampiyonası'na gidemedi. Turnuvanın ardından Hiddink'in yerine getirilen Abdullah Avcı ile başlanan 2014 FIFA Dünya Kupası elemelerinde Romanya, Estonya, Hollanda, Andorra ve Macaristan ile aynı gruba düşen Türkiye, grubu Hollanda, Romanya ve Macaristan'ın gerisinde kalarak 4. sırada bitirdi ve bu başarısızlığın ardından istifa eden Avcı'nın yerine tekrar Fatih Terim getirildi.

2016 Avrupa Futbol Şampiyonası

[değiştir | kaynağı değiştir]

14 Ağustos 2013'te Gana ile oynanan hazırlık maçından altı gün sonra teknik direktör Abdullah Avcı görevini bıraktığını açıkladı. Bu kararın ardından TFF başkanı Yıldırım Demirören, Galatasaray'ı yönetmekte olan Fatih Terim'e millî görevi teklif edeceğini söyledi.[8] 22 Ağustos 2013'te Terim'in sezon sonuna kadar Galatasaray ve millî takımı beraber çalıştıracağı açıklandı. Terim'in gelmesi ile iyi bir ivme yakalayan Türkiye, Eylül ayındaki iki maçı kazandı. Bu maçlar sonrasında Terim, Galatasaray ile yollarını ayırdı ve millî takıma odaklandı. Ekim ayında oynadığı ilk maçı da kazanan Türkiye şansını son haftaya taşısa da son maç grup birincisi olan namağlup Hollanda'ya elenerek FIFA Dünya Kupası vizesi alamadı.

2016 Avrupa Futbol Şampiyonası elemelerinde Kazakistan, İzlanda, Letonya, Hollanda ve Çek Cumhuriyeti ile aynı grupta bulunan Türkiye, 9 Eylül 2014 tarihinde İzlanda ile oynadığı ilk maçını Reykjavik'te 3-0 kaybedip, 2.maçında Kadıköy'de Çek Cumhuriyeti'ne 2-1 yenildi ve 2 mağlubiyetle başladı, millîlerin tek golünü Umut Bulut kaydetti. Elemenin 3. maçında Letonya ile 1-1 berabere kalırken millîlerin golünü Bilal Kısa attı. Dördüncü maçında 16 Kasım 2014 tarihinde Kazakistan karşısına çıkan millîler, Burak Yılmaz'ın 2, Serdar Aziz'in 1 golüyle maçı 3-1 kazandı ve ilk galibiyetini aldı. Bu maçtan önce ısınma sırasında taraftarların ıslık ve küfürlerine maruz kalan millî takımın kalecisi Volkan Demirel stadyumu terk etti.[9] Terim, Demirel'in bu tavrından sonra kaleciyi bir daha millî takıma çağırmazken, kaleyi Volkan Babacan'a teslim etti.

Türkiye millî futbol takımı (2016)

28 Mart 2015 tarihinde oynadığı Hollanda maçından 1-1'lik skorla bitti. Millîlerin golünü Burak Yılmaz kaydetti. 12 Haziran 2015 tarihinde Astana'da Kazakistan maçında Arda Turan'ın golüyle 1-0 kazandı. 3 Eylül 2015 tarihindeki Torku Arena'da Letonya ile 1-1 berabere kalarak arkasından da Hollanda'yı 3-0 mağlup edip ve 10 Ekim 2015'te grup ikincisi Çek Cumhuriyeti'ni 2-0 yenerek 2016 Avrupa Futbol Şampiyonasına gitme umutlarını son maça taşıdı. 13 Ekim 2015 Salı günü İzlanda ile oynadığı maçı Türkiye, 1-0 kazandı ve en iyi grup üçüncüsü olarak Fransa'da düzenlenecek 2016 Avrupa Futbol Şampiyonası finallerine katılmaya doğrudan hak kazandı. Terim de millî takımı 1996 ve 2008'den sonra bir kez daha bir turnuvaya götürme başarısı yakaladı.

Hazırlık maçlarının ardından Terim, Arda Turan kaptanlığında ve Emre Mor gibi genç yetenekleri de dahil ettiği bir kadroyla şampiyonaya katıldı. 2016 Avrupa Futbol Şampiyonası'nda boy gösteren takım ilk maçında Hırvatistan'a 1-0, ikinci maçında İspanya'ya 3-0 yenilerek iki mağlubiyet aldı. Gruptaki son maçında Çek Cumhuriyeti'ni 2-0 yenmesine rağmen grup üçüncüleri arasında 5. olarak gruptan çıkamadı ve Euro 2016'ya veda etti. Bu başarısız sonuçtan sonra futbola verilen ve futbolcuların istediği primler büyük bir tartışma konusu oldu. Terim, turnuva sonrası ilk maçlar olacak Rusya ile oynanacak hazırlık maçı ve 2018 FIFA Dünya Kupası elemelerinin ilk maçı olan Hırvatistan maçına başta Arda Turan olmak üzere, Caner Erkin, Burak Yılmaz, Gökhan Gönül gibi tecrübeli oyuncuları dahil etmedi. Ancak Türkiye, elemelere kötü başlayınca Terim bu oyuncuları tekrar takıma çağırmaya başladı. Bu karardan sonra Türkiye, Kosova'yı iki maçta ve Finlandiya'yı bir maçta yenerek Dünya Kupası şansını artırdı. Ancak bu sefer de 6 Haziran 2017 tarihinde Makedonya maçı sonrası gazeteci Bilal Meşe'ye uçakta saldıran Arda Turan, aldığı tepkiler sonucu millî takımı bıraktı. Arda'nın millî takıma dönüp dönmeyeceğinin tartışıldığı bir dönemde Fatih Terim de bir saldırı olayına karışınca görevinden ayrıldı.

2 Ağustos 2017 tarihinde Fatih Terim ardından Mircea Lucescu takımın teknik direktörlüğüne getirildi.[10] 11 Şubat 2019 tarihinde Mircea Lucescu ile olan sözleşme karşılıklı olarak feshedildi.[11]

2020 Avrupa Futbol Şampiyonası elemelerinde kendi sahasında gol yememiş tek takım, Belçika ile en az gol yiyen takım oldu.

2020 Avrupa Futbol Şampiyonası Elemeleri ve Uluslar Ligi

[değiştir | kaynağı değiştir]

2020 Avrupa Futbol Şampiyonası eleme maçları öncesinde Lucescu'dan boşalan teknik direktörlük koltuğuna 2002 Dünya Kupasında takımın başında yer alan Şenol Güneş'in 1 Haziran 2019 itibari ile takımın başına getirileceği açıklandı.[12] 2018-19 sezonu sonuna kadar Beşiktaş ile sözleşmesi bulunan Güneş'in Mart ayında oynanacak Arnavutluk ve Moldova maçları için geçici olarak takımın başında yer alabileceği belirtildi.[13]

Millî takım, 2020 Avrupa Futbol Şampiyonası Elemeleri'nde Fransa, İzlanda, Arnavutluk, Moldova ve Andorra ile H Grubu'na düştü. 22 Mart 2019'da Arnavutluk ile İşkodra'da karşılaşan millî takım, Şenol Güneş'in yönetimindeki ilk maçında Burak Yılmaz ve Hakan Çalhanoğlu'nun golleriyle 2-0 galip geldi. 3 gün sonra Eskişehir'de Moldova ile oynanan maçta da 4-0'lık net bir skorla galibiyet elde etti. Böylece Şenol Güneş, millî takımın başında çıktığı iki maçtan da galip ayrılarak toplamda 6 gol attırmış ve hiç gol yememişti.

8 Haziran 2019'da millî takım, son Dünya Şampiyonu Fransa'ya karşı sahaya çıktı. 30. dakikada Kaan Ayhan'ın golüyle 1-0 öne geçen Türkiye, 10 dakika sonra Cengiz Ünder'in golüyle skoru 2-0 yaptı ve maçı bu skorla tamamlayarak Fransa'yı mağlup etti. Bu galibiyetle millî takım 9 puanla grubunda liderliğe yükseldi. 3 gün sonra İzlanda ile oynayacak olan millî takım, Reykjavik Havaalanı'nda saatlerce bekletilerek futbolcuların morali bozuldu. Bu stresli sürecin ardından oynanan maçı 2-1 kaybeden millî takım, Şenol Güneş döneminde ilk yenilgisini aldı.

7 Eylül 2019'da Vodafone Park'ta Andorra'yı ağırlayan millî takım, çok üstün oynadığı maçta uzun süre gol bulamasa da Ozan Tufan'ın 90. dakikada attığı kafa golüyle sahadan 1-0 galip ayrıldı. 10 Eylül'de Moldova'ya konuk olan millîler, ilk maçtaki gibi rakibini 4-0 mağlup etti.

11 Ekim'de İstanbul'da bu kez Şükrü Saraçoğlu Stadyumu'nda Arnavutluk'u konuk eden Türkiye, 90. dakikada Cenk Tosun'un attığı golle maçı 1-0 kazandı. Bu sonuçla millî takım, 7 hafta sonunda 6 galibiyet ve 1 mağlubiyet alarak grubunda liderliğini sürdürdü. 14 Ekim'de Konya'da Fransa'yı 2-0 yendiği maçın ardından bu kez Saint-Denis'te Fransa ile karşılaştı. Maçta Giroud, 76. dakikada Fransa'yı 1-0 öne geçirdi. Türkiye, net gol pozisyonlarını değerlendiremese de 82. dakikada Hakan Çalhanoğlu'nun ortasında Kaan Ayhan'ın golüyle skoru 1-1'e getirdi ve Fransa'dan iki maçta 4 puan almayı başardı.

14 Kasım'da Euro 2020'ye katılmak için galibiyet ya da beraberliğin yeteceği maçta, Türk Telekom Arena'da İzlanda'yı konuk eden millî takım, karşılıklı pozisyonların olduğu maçta 0-0 berabere kalarak turnuvaya katılmaya hak kazandı. 17 Kasım'da Andorra'yı 2-0 mağlup eden millî takım, grubunu ikinci sırada tamamladı.

30 Kasım'da Bükreş'te yapılan kura çekiminde Türkiye, Euro 2020'nin A Grubu'nda İtalya, Galler ve İsviçre ile eşleşti. Ancak turnuva, COVID-19 pandemisi nedeniyle 2021 yılına ertelendi.

UEFA Uluslar Ligi B Ligi 3. Grup'ta mücadele eden millî takım, Macaristan'a 1-0 yenildi. Deplasmanda Sırbistan ile 0-0 berabere kalan millîler, kendi evlerinde oynadıkları maçta 2-0 geriye düşmelerine rağmen Sırbistan ile 2-2 berabere kaldılar. Rusya deplasmanından 1-1'lik beraberlikle dönen Türkiye, rövanşta kendi evinde Rusya'yı 3-2 mağlup etti.

2020 Avrupa Futbol Şampiyonası

[değiştir | kaynağı değiştir]

COVID-19 salgını tedbirleri nedeniyle 11 Haziran 2021 tarihine ertelenen Avrupa Futbol Şampiyonası'nda A Grubu'nda yer alan Türkiye, Roma Olimpiyat Stadyumu'nda İtalya ile açılış karşılaşması oynadı. Şenol Güneş'in önderliğinde 24.58 yaş ortalamasıyla turnuvanın en genç kadrosuna sahip olan Türkiye,[14] turnuvaya istediği gibi başlayamadı. Turnuvanın açılış golünü kaydeden futbolcu, 53. dakikada topu kendi ağlarına yollayan Merih Demiral oldu.[15] Türkiye açılış maçını 3-0 kaybetti.[16] Diğer grup maçları Azerbaycan'ın Bakü Olimpiyat Stadyumu'nda oynandı. Türkiye, ikinci grup maçını Galler'e 2-0,[17] üçüncü grup maçını ise İsviçre'ye 3-1 kaybetti. Türkiye'nin turnuvadaki tek golünü İrfan Can Kahveci kaydetti.[18] Böylelikle gruptan en iyi üçüncü olarak da çıkma şansı olmayan millîler, turnuvadan elenen ilk takım oldu. Türkiye, kalesinde toplamda 8 gol görürken sadece 1 gol atabildi ve 0 puan aldı.

2022 FIFA Dünya Kupası elemeleri ve Uluslar Ligi

[değiştir | kaynağı değiştir]

2022 FIFA Dünya Kupası elemeleri'nde Stefan Kuntz yönetiminde ilk maçta Türkiye, Norveç ile 1-1 berabere kaldı. Ardından Letonya, Cebelitarık, Karadağ maçlarını kazandı ve grubu Hollanda'nın önünde 2. olarak tamamlayarak playoff turuna katıldı. Kuntz yönetimindeki millî takım, Playoff turunun yarı finalinde Portekiz'e 3-1 yenildi ve Dünya Kupası'na katılamadı.[19]

2022-23 UEFA Uluslar C Ligi'nde mücadele eden Türkiye, Faroe Adaları, Litvanya, Lüksemburg ve tekrar Litvanya ile oynadığı 4 maçı da kazandı.[20] Üç aylık aranın ardından 22 Eylül'de, Lüksemburg ile oynanan rövanş maçında 3-3 berabere kalındı ve Türkiye, UEFA Uluslar B Ligi'ne yükseldi. Ligdeki son maçında Faroe Adaları'na 2-1 kaybeden Türkiye ve Kuntz, eleştirilerin odağı oldu.

2024 Avrupa Futbol Şampiyonası elemeleri

[değiştir | kaynağı değiştir]

2024 Avrupa Futbol Şampiyonası elemelerinde Türkiye, Hırvatistan, Galler, Letonya ve Ermenistan'ın bulunduğu D grubuna düştü. Ermenistan, Letonya ve Galler maçlarını kazandı. Japonya ile oynanan hazırlık maçının kaybedilmesinin ardından teknik direktör Stefan Kuntz görevden ayrıldı ve yerine Vincenzo Montella getirildi. Montella yönetminde millî takım, Euro 2024'e gitme hakkını Hırvatistan ve Letonya maçlarını kazanarak büyük başarı elde etti ve Almanya'da düzenlenecek olan 2024 Avrupa Futbol Şampiyonası finallerine katılma hakkı kazandı. Millî takım, 1996, 2000, 2008, 2016 ve 2020'den sonra ilk kez yabancı teknik direktörle turnuvaya katılma başarısı yakaladı.

2024 Avrupa Futbol Şampiyonası

[değiştir | kaynağı değiştir]

2024 Avrupa Futbol Şampiyonası'nda Vincenzo Montella önderliğinde F Grubu'nda Gürcistan, Portekiz ve Çekya ile aynı grupta mücadele etti. Açılış maçında Gürcistan ile eşleşen millîler, maçı Mert Müldür, Arda Güler ve Kerem Aktürkoğlu'nun golleriyle 3-1 kazanarak ilk galibiyetini elde etti. Grubun ikinci maçında Portekiz'e 3-0 yenilmesine rağmen üçüncü grup maçında Çekya'yı Hakan Çalhanoğlu ve Cenk Tosun'un golleriyle 2-1 mağlup ederek 2008'den sonra üçüncü kez gruplardan çıkmayı garantiledi ve tarihinde ilk kez Avrupa Futbol Şampiyonası'nda 2. Tur'a çıktı. 2. Tur'da Avusturya ile eşleşen millîler, maçı Merih Demiral'ın attığı 2 golle 2-1 kazanarak tarihinde üçüncü kez çeyrek finale çıktı. Çeyrek finalde Hollanda ile eşleşen millîler, Samet Akaydin'in kafa golüyle öne geçmesine rağmen ikinci yarıda yediği gollerle 2-1 mağlup ayrıldı ve turnuvayı 5. bitirerek Euro 2024'e veda etti.

Formalar

[değiştir | kaynağı değiştir]

Millî takımın iç sahada kullandığı geleneksel forma düz kırmızı zemin üzerine beyaz bantlı ve ortası ay yıldızlı formadır. Bu forma dizaynı 1923 yılından 1995 yılına kadar sürdürülmüştür. Deplasman forması ise beyaz zemin üzerine kırmızı bantlı ve ortası ay yıldızlı formadır. Bu formalar dışında turkuaz renkli iki forma da millî takımın forma tarihinde yer almıştır.

1980-2003 yılları arasında Adidas firması tarafından üretilen Türkiye millî futbol takımı formaları, 2003 yılından itibaren yapılan yeni sponsorluk anlaşması gereği Nike tarafından üretilmektedir.[21]

Klasik

[değiştir | kaynağı değiştir]
1925-1995

İç saha forması

[değiştir | kaynağı değiştir]
1994-1996
1996-1998
1998-2000
2000-2002
2002-2003
2003-2004
2004-2006
2006-2008
2008-2010
2010-2012
2012-2014
2014-2016
2016-2018
2018-2020
2020-2022
2022-2024

Dış saha forması

[değiştir | kaynağı değiştir]
1994-1996
1996-1998
1998-2000
2000-2002
2002-2003
2003-2004
2004-2006
2006-2008
2008-2010
2010-2012
2012-2014
2014-2016
2016-2018
2018-2020
2020-2022
2022-2024

Turnuva tarihi

[değiştir | kaynağı değiştir]

  Şampiyon    İkincilik    Üçüncülük    Dördüncülük   artış Yükseldi  Sabit Aynı ligde kaldı  azalış Düştü     Finaller ev sahibi

FIFA Dünya Kupası tarihi

[değiştir | kaynağı değiştir]
FIFA Dünya Kupası FIFA Dünya Kupası elemeleri
Yıl Tur Derece O G B M AG YG Eleme O G B M AG YG
Uruguay 1930 Katılmadı - Katılmadı
İtalya 1934 Çekildi 1934 Çekildi
Fransa 1938 Katılmadı 1938 Katılmadı
Brezilya 1950 Çekildi* 1950 1 1 0 0 7 0
İsviçre 1954 Grup aşaması 9. 3 1 0 2 10 11 1954 3 1 1 1 4 6
İsveç 1958 Çekildi** 1958 Çekildi
Şili 1962 Elemeleri Geçemedi 1962 4 2 0 2 4 4
İngiltere 1966 1966 6 1 0 5 4 19
Meksika 1970 1970 4 0 0 4 2 13
Almanya 1974 1974 6 2 2 2 5 3
Arjantin 1978 1978 6 2 1 3 9 5
İspanya 1982 1982 8 0 0 8 1 22
Meksika 1986 1986 8 0 1 7 2 24
İtalya 1990 1990 8 3 1 4 12 10
Amerika Birleşik Devletleri 1994 1994 10 3 1 6 11 19
Fransa 1998 1998 8 4 2 2 21 9
Güney Kore Japonya 2002 Üçüncülük Maçı 3. 7 4 1 2 10 6 2002 12 8 3 1 24 8
Almanya 2006 Play-off'ta elendi 2006 14 7 5 2 27 13
Güney Afrika Cumhuriyeti 2010 Elemeleri Geçemedi 2010 10 4 3 3 13 10
Brezilya 2014 2014 10 5 1 4 16 9
Rusya 2018 2018 10 4 3 3 14 13
Katar 2022 Play-off'ta elendi 2022 11 6 3 2 28 19
Amerika Birleşik DevletleriKanadaMeksika 2026 Belli değil 2026 0 0 0 0 0 0
FasİspanyaPortekiz 2030 Belli değil 2030 Belli değil
Suudi Arabistan 2034 2034
Toplam Üçüncü (1 kez) 2/22 10 5 1 4 20 17 Toplam 139 53 27 59 204 206
* Katılmaya hak kazandı fakat maddi yetersizlik nedeniyle çekildi.
** Elemelerde İsrail ile eşleşince çekildi.

Avrupa Futbol Şampiyonası tarihi

[değiştir | kaynağı değiştir]
Avrupa Futbol Şampiyonası Avrupa Futbol Şampiyonası elemeleri
Yıl Tur Derece O G B M AG YG Eleme O G B M AG YG
Fransa 1960 Elemeleri Geçemedi 1960 2 1 0 1 2 3
İspanya 1964 1964 2 0 0 2 0 7
İtalya 1968 1968 6 1 2 3 3 8
Belçika 1972 1972 6 2 1 3 5 13
Yugoslavya Sosyalist Federal Cumhuriyeti 1976 1976 6 2 2 2 5 10
İtalya 1980 1980 6 3 1 2 5 5
Fransa 1984 1984 8 3 1 4 8 16
Almanya 1988 1988 6 0 2 4 2 16
İsveç 1992 1992 6 0 0 6 1 14
İngiltere 1996 Grup aşaması 15. 3 0 0 3 0 5 1996 8 4 3 1 16 8
Hollanda Belçika 2000 Çeyrek final 6. 4 1 1 2 3 4 2000 10 5 4 1 16 7
Portekiz 2004 Play-off'ta elendi 2004 10 6 2 2 19 8
İsviçre Avusturya 2008 Yarı final 3. 5 2 1 2 8 9 2008 12 7 3 2 25 11
Polonya Ukrayna 2012 Play-off'ta elendi 2012 12 5 3 4 13 14
Fransa 2016 Grup aşaması 17. 3 1 0 2 2 4 2016 10 5 3 2 14 9
Avrupa Birliği 2020 Grup aşaması 24. 3 0 0 3 1 8 2020 10 7 2 1 18 3
Almanya 2024 Çeyrek final 7. 5 3 0 2 8 8 2024 8 5 2 1 14 7
Birleşik Krallık İrlanda 2028 Belli değil 2028 Belli değil
İtalya Türkiye 2032 Ev sahibi 2032 Ev sahibi olarak doğrudan katılacak
Toplam Yarı final (1 kez) 6/17 23 7 2 14 22 38 Toplam 128 56 31 41 166 159

UEFA Uluslar Ligi tarihi

[değiştir | kaynağı değiştir]
UEFA Uluslar Ligi
Sezon Lig Gr O G B M AG YG Y / D GS
2018-19 B 2 4 1 0 3 4 7 Sabit 22.
2020-21 B 3 6 1 3 2 6 8 azalış 29.
2022-23 C 1 6 4 1 1 18 5 artış 35.
2024-25 B 4 6 3 2 1 9 6 BD 23.
2026-27 A / B BD 0 0 0 0 0 0 BD BD
Toplam 22 9 6 7 37 26 22.

Yaz Olimpiyatları tarihi

[değiştir | kaynağı değiştir]
Paris'teki 1924 Yaz Olimpiyatları'nda Türkiye millî futbol takımı.
Amsterdam'daki 1928 Yaz Olimpiyatları'nda Türkiye millî futbol takımı.
1928 Yaz Olimpiyatları'ndaki Türkiye-Mısır maçı öncesinde yapılan para atışı. Solda Türkiye kaptanı Zeki Rıza, sağda ise Mısır kaptanı Ali el-Hasani.

Paris'te düzenlenen 1924 Yaz Olimpiyatları, Türkiye'nin katıldığı ilk olimpiyat oldu. İskoç Billy Hunter yönetimindeki ilk kadro Çekoslovakya'ya ilk turda elenirken, Türkiye'nin ilk iki golünü ilk gurbetçi futbolculardan birisi olan Bekir Refet kaydetti.

Olimpiyatlardaki ilk galibiyet 1948 Yaz Olimpiyatları'nda Çin Cumhuriyeti karşısında alındı. Avustralya'da düzenlenen 1956 Yaz Olimpiyatları'na kuralar çekilmesine rağmen uzaklık nedeniyle futbol takımı gönderilmedi.

1960 Yaz Olimpiyatları elemelerinde Avrupa takımlarıyla değil, "Yakın Doğu" adı verilen grupta Lübnan ve Irak ile oynadı. Daha sonra ise Avrupa elemelerinde yer almaya devam etti. 2004 Yaz Olimpiyatları ile birlikte takımlar Avrupa 21 Yaş Altı Futbol Şampiyonası sonuçlarına göre olimpiyatlara katılmaya başladı.

Yıl Tur Derece OM G B* M AG YG
Fransa 1924 1. Tur 13. 1 0 0 1 2 5
Hollanda 1928 1. Tur 14. 1 0 0 1 1 7
Nazi Almanyası 1936 1. Tur 15. 1 0 0 1 0 1
Birleşik Krallık 1948 Çeyrek final 6. 2 1 0 1 5 3
Finlandiya 1952 Çeyrek final 8. 2 1 0 1 3 8
Avustralya 1956 Çekildi
İtalya 1960 1. Tur 14. 3 0 1 2 3 10
Japonya 1964 Elemeleri Geçemedi
Meksika 1968
Almanya 1972
Kanada 1976
Sovyetler Birliği 1980
Amerika Birleşik Devletleri 1984 Çekildi
Güney Kore 1988 Elemeleri Geçemedi
İspanya 1992
Amerika Birleşik Devletleri 1996
Avustralya 2000
Yunanistan 2004
Çin 2008
Birleşik Krallık 2012
Brezilya 2016
Japonya 2020
Fransa 2024
Toplam Çeyrek final 6/23 10 2 1 7 14 34

FIFA Konfederasyonlar Kupası

[değiştir | kaynağı değiştir]
Yıl Tur Derece OM G B* M AG YG
Suudi Arabistan 1992 Elemeleri Geçemedi
Suudi Arabistan 1995
Suudi Arabistan 1997
Meksika 1999
Güney Kore Japonya 2001
Fransa 2003 Üçüncülük maçı 3. 5 2 1 2 8 8
Almanya 2005 Elemeleri Geçemedi
Güney Afrika Cumhuriyeti 2009
Brezilya 2013
Rusya 2017
Toplam Üçüncü (1 kez) 1/10 5 2 1 2 8 8

RCD Kupası tarihi

[değiştir | kaynağı değiştir]
Yıl Tur Derece OM G B* M AG YG
İran 1965 Finalist 2. 2 1 1 0 3 1
Pakistan 1967 Şampiyon 1. 4 2 2 0 8 4
Türkiye 1969 Şampiyon 1. 4 2 2 0 8 2
İran 1970 Finalist 2. 3 2 1 0 4 2
Pakistan 1974 Şampiyon 1. 3 2 1 0 3 2
İran 1993 Katılmadı
Toplam Şampiyon (3 kez) 3/6 16 9 7 0 26 11

Teknik kadro

[değiştir | kaynağı değiştir]
İsim Pozisyon
İtalya Vincenzo Montella Teknik direktör
İtalya Daniele Russo Yardımcı antrenör
Türkiye Selçuk Şahin Yardımcı antrenör
İtalya Massimo Crivellaro Analiz antrenörü
Türkiye Okan Aydıner Analiz antrenörü
İtalya Pierpaolo Polino Atletik performans antrenörü
Türkiye Vural Durmuş Atletik performans antrenörü
Türkiye Ozan Özerkan Kaleci antrenörü
Türkiye Emrah Karakovan Kaleci antrenörü

Kaynak:[22][23]

Mevcut kadro

[değiştir | kaynağı değiştir]

Maç ve gol güncellemesi: 19 Kasım 2024 (2024-11-19). ( Karadağ maçı sonrası)[24]

№ Mevki Futbolcu Doğum tarihi (yaş) Maç Gol Kulüp
1KL Mert Günok 1 Mart 1989 (35 yaşında) 37 0 Türkiye Beşiktaş
1KL Uğurcan Çakır 5 Nisan 1996 (28 yaşında) 29 0 Türkiye Trabzonspor
1KL Altay Bayındır 14 Nisan 1998 (26 yaşında) 10 0 İngiltere Manchester United
1KL Muhammed Şengezer 5 Ocak 1997 (27 yaşında) 0 0 Türkiye İstanbul Başakşehir
2DF Kaan Ayhan 10 Kasım 1994 (30 yaşında) 68 5 Türkiye Galatasaray
2DF Merih Demiral 5 Mart 1998 (26 yaşında) 53 4 Suudi Arabistan El-Ehli
2DF Zeki Çelik 17 Şubat 1997 (27 yaşında) 53 2 İtalya Roma
2DF Mert Müldür 3 Nisan 1999 (25 yaşında) 33 2 Türkiye Fenerbahçe
2DF Abdülkerim Bardakcı 7 Eylül 1994 (30 yaşında) 17 1 Türkiye Galatasaray
2DF Eren Elmalı 7 Temmuz 2000 (24 yaşında) 14 0 Türkiye Trabzonspor
2DF Samet Akaydin 13 Mart 1994 (30 yaşında) 12 1 Türkiye Fenerbahçe
2DF Emirhan Topçu 11 Ekim 2000 (24 yaşında) 2 0 Türkiye Beşiktaş
2DF Yasin Özcan 20 Nisan 2006 (18 yaşında) 0 0 Türkiye Kasımpaşa
3OS Hakan Çalhanoğlu (Kaptan) 8 Şubat 1994 (30 yaşında) 95 20 İtalya Internazionale
3OS Okay Yokuşlu 9 Mart 1994 (30 yaşında) 47 1 Türkiye Trabzonspor
3OS Orkun Kökçü 29 Aralık 2000 (23 yaşında) 38 2 Portekiz Benfica
3OS İsmail Yüksek 26 Ocak 1999 (25 yaşında) 21 1 Türkiye Fenerbahçe
3OS Arda Güler 25 Şubat 2005 (19 yaşında) 18 3 İspanya Real Madrid
3OS Yunus Akgün 7 Temmuz 2000 (24 yaşında) 14 2 Türkiye Galatasaray
3OS Doğucan Haspolat 11 Şubat 2000 (24 yaşında) 0 0 Belçika Westerlo
4FV Kerem Aktürkoğlu 21 Ekim 1998 (26 yaşında) 40 10 Portekiz Benfica
4FV Enes Ünal 10 Mayıs 1997 (27 yaşında) 34 3 İngiltere Bournemouth
4FV Barış Alper Yılmaz 23 Mayıs 2000 (24 yaşında) 24 2 Türkiye Galatasaray
4FV Kenan Yıldız 4 Mayıs 2005 (19 yaşında) 17 2 İtalya Juventus
4FV Bertuğ Yıldırım 12 Temmuz 2002 (22 yaşında) 5 2 İspanya Getafe
4FV Semih Kılıçsoy 15 Ağustos 2005 (19 yaşında) 4 0 Türkiye Beşiktaş
4FV Eren Dinkci 13 Aralık 2001 (22 yaşında) 0 0 Almanya Freiburg

Maçlar

[değiştir | kaynağı değiştir]
Ana madde: Türkiye millî futbol takımı maçları listesi

Türkiye millî futbol takımı, 101 yıllık tarihinde, 19 Kasım 2024 tarihine dek 352'si resmî, 285'i özel olmak üzere geride kalan toplam 637 maçta biri hükmen olmak üzere 248 galibiyet ve 150 beraberlik alırken, 239 kez de rakiplerine yenildi. Ay-yıldızlı ekip 272'si deplasmanda, 275'i evinde, 90'ı de tarafsız sahada çıktığı maçlarda, 3'ü hükmen galibiyetten toplam 870 gol atarken, kalesinde 911 gol gördü.[25] A millî takım, bugüne kadar 91 farklı ülke millî takımıyla mücadele etti. Millîler, 637 karşılaşmanın 552'sini Avrupa, 31'ini Asya, 23'ünü Amerika, 24'ünü Afrika, 3'ünü de Okyanusya temsilcileriyle yaptı. En farklı skorlu galibiyetleri Suriye, Güney Kore ve San Marino karşısında 7-0'lık sonuçlarla aldı.

Fikstür

[değiştir | kaynağı değiştir]

2023

[değiştir | kaynağı değiştir]

2024

[değiştir | kaynağı değiştir]

Maç tablosu

[değiştir | kaynağı değiştir]
19 Kasım 2024 (2024-11-19) itibarıyla

      Pozitif istatistik       Eşit istatistik       Negatif istatistik

Futbolcu istatistikleri

[değiştir | kaynağı değiştir]
Ana madde: Türkiye millî futbol takımı futbolcuları listesi

Gol yemeden en fazla maç tamamlayan kaleciler

[değiştir | kaynağı değiştir]
17 Kasım 2024 (2024-11-17) itibarıyla
№ Oyuncu Oynadığı yıllar GYM M ½
1 Rüştü Reçber 1994-2012 58 120 &0000000000000048.33000048,33
2 Volkan Demirel 2004-2014 22 63 &0000000000000034.92000034,92
3 Turgay Şeren 1950-1966 16 46 &0000000000000034.78000034,78
4 Volkan Babacan 2014-günümüz 15 35 &0000000000000042.86000042,86
Mert Günok 2011-günümüz 15 37 &0000000000000040.54000040,54
6 Ömer Çatkıç 2000-2005 10 19 &0000000000000052.63000052,63
Engin İpekoğlu 1989-1999 10 32 &0000000000000031.25000031,25
Uğurcan Çakır 2019-günümüz 10 29 &0000000000000031.03000031,03
9 Sabri Dino 1969-1975 7 12 &0000000000000058.33000058,33
Sinan Bolat 2009-günümüz 7 12 &0000000000000058.33000058,33
11 Ali Artuner 1965-1971 6 25 &0000000000000024.00000024,00
Şenol Güneş 1976-1987 6 31 &0000000000000019.35000019,35
13 Fatih Uraz 1985-1988 5 12 &0000000000000041.67000041,67
14 Zafer Özgültekin 2002-2003 4 5 &0000000000000080.00000080,00
Arif Peçenek 1984-1985 4 8 &0000000000000050.00000050,00
Tolga Zengin 2006-2014 4 9 &0000000000000044.44000044,44
Özcan Arkoç 1958-1965 4 10 &0000000000000040.00000040,00
Onur Kıvrak 2010-2017 4 13 &0000000000000030.77000030,77
Yasin Özdenak 1971-1975 4 15 &0000000000000026.67000026,67
20 Altay Bayındır 2021-günümüz 3 10 &0000000000000030.00000030,00
  Şu anda aktif futbolculuk hayatı devam edenler

Kaynak:[42]

Teknik direktörler

[değiştir | kaynağı değiştir]
Ana madde: Türkiye millî futbol takımı teknik direktörleri listesi

Türkiye millî futbol takımı, 101 yıllık tarihindeki maçlara 26'sı Türk, 21'i yabancı, toplam 47 farklı teknik adam yönetiminde sahaya çıktı.

En çok maça çıkan veya turnuva finallerine katılım sağlayan teknik direktörler

[değiştir | kaynağı değiştir]
19 Kasım 2024 (2024-11-19) itibarıyla ( Karadağ maçı sonrası)[43]
№ Teknik Direktör İstatistik Başarıları K
M G B M AG YG Av % G MBPO MBAG MBYG
1. Türkiye Fatih Terim
4 Eylül 1953 (71 yaşında) 		&0000000000000134.000000134 &0000000000000070.00000070 &0000000000000032.00000032 &0000000000000032.00000032 &0000000000000207.000000207 &0000000000000140.000000140 +67 &0000000000000052.24000052,24 1.81 1.54 1.04 • 1996 Avrupa Futbol Şampiyonası'na katıldı.
• 2008 Avrupa Futbol Şampiyonası'na katıldı ve yarı final oynadı.
• 2016 Avrupa Futbol Şampiyonası'na katıldı.		 [1]
2. Türkiye Şenol Güneş
1 Haziran 1952 (72 yaşında) 		&0000000000000082.00000082 &0000000000000038.00000038 &0000000000000023.00000023 &0000000000000021.00000021 &0000000000000127.000000127 &0000000000000090.00000090 +37 &0000000000000046.34000046,34 1.67 1.55 1.10 • 2002 FIFA Dünya Kupası'na katıldı ve 3. oldu.
• 2003 FIFA Konfederasyonlar Kupası'na katıldı ve 3. oldu.
• 2020 Avrupa Futbol Şampiyonası'na katıldı.		 [2]
3. Türkiye Coşkun Özarı
4 Ocak 1931(1931-01-04)-22 Haziran 2011 (80 yaşında) 		&0000000000000055.00000055 &0000000000000015.00000015 &0000000000000016.00000016 &0000000000000024.00000024 &0000000000000057.00000057 &0000000000000093.00000093 −36 &0000000000000027.27000027,27 1.11 1.04 1.69 Yok [3]
4. Türkiye Mustafa Denizli
10 Kasım 1949 (75 yaşında) 		&0000000000000037.00000037 &0000000000000012.00000012 &0000000000000010.00000010 &0000000000000015.00000015 &0000000000000051.00000051 &0000000000000054.00000054 −3 &0000000000000032.43000032,43 1.24 1.38 1.46 • 2000 Avrupa Futbol Şampiyonası'na katıldı ve çeyrek final oynadı.  [4]
5. İtalya Sandro Puppo
28 Ocak 1918(1918-01-28)-16 Ekim 1989 (71 yaşında) 		&0000000000000032.00000032 &0000000000000009.0000009 &0000000000000007.0000007 &0000000000000016.00000016 &0000000000000034.00000034 &0000000000000062.00000062 −28 &0000000000000028.13000028,13 1.06 1.06 1.94 • 1954 FIFA Dünya Kupası'na katıldı. [5]
6. Almanya Sepp Piontek
5 Mart 1940 (84 yaşında) 		&0000000000000027.00000027 &0000000000000004.0000004 &0000000000000008.0000008 &0000000000000015.00000015 &0000000000000022.00000022 &0000000000000050.00000050 −28 &0000000000000014.81000014,81 0.74 0.81 1.85 Yok [6]
7. İtalya Vincenzo Montella
18 Haziran 1974 (50 yaşında) 		&0000000000000019.00000019 &0000000000000009.0000009 &0000000000000004.0000004 &0000000000000006.0000006 &0000000000000028.00000028 &0000000000000026.00000026 +2 &0000000000000047.37000047,37 1.63 1.47 1.37 • 2024 Avrupa Futbol Şampiyonası'na katıldı ve çeyrek final oynadı. [7]

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ "The FIFA/Coca-Cola World Ranking". FIFA. 24 Ekim 2024. Erişim tarihi: 24 Ekim 2024. 
  2. ^ "88 Yıllık Millî Serüven". Futbol Plus Dergisi. Cilt Aralık 2011 sayısı. ss. sayfa 14-15. ISSN 1303-0647. 
  3. ^ "Türkiye Dünya Kupası'na katılıyor". Cumhuriyet Ansiklopedisi 1923-2000. 2. Cilt (3. bas.). İstanbul: YKY. Mayıs 2002. s. 258. 
  4. ^ Adalı, Kaya. "Dünya Kupası'nda böyle oynanır". FourFourTwo Dergisi. Cilt Haziran 2010 sayısı. ss. sayfa 32. ISSN 1306-5920. 
  5. ^ Adalı, Kaya. "Roma Ateşi Milano'da Söndü". FourFourTwo Dergisi. Cilt Haziran 2010 sayısı. ss. sayfa 32. ISSN 1306-5920. 
  6. ^ Dünya Kupası'nın en çirkin ve en güzel anları 15 Haziran 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. cnnturk.com
  7. ^ Ebcim, Nedret (2006). "Dünya Kupası tarihi-2". turksolu.org. 9 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Eylül 2010. 
  8. ^ "Arşivlenmiş kopya". 1 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Eylül 2017. 
  9. ^ "Arşivlenmiş kopya". 1 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Eylül 2017. 
  10. ^ "Milli Takımın yeni teknik direktörü Lucescu". TFF. 2 Ağustos 2017. 9 Aralık 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Şubat 2019. 
  11. ^ "Mircea Lucescu'ya teşekkür ederiz". TFF. 11 Şubat 2019. 12 Şubat 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Şubat 2019. 
  12. ^ "TFF, Şenol Güneş'i resmen açıkladı". CNN Türk. 28 Şubat 2019. 6 Mart 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mart 2019. 
  13. ^ "Nihat Özdemir: Şenol Güneş'in iki maça çıkması için gerekeni yapacağız". Goal.com. 28 Şubat 2019. 1 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mart 2019. 
  14. ^ "EURO 2020'nin en genç takımları: Türkiye kaçıncı sırada?". goal.com. 23 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Haziran 2021. 
  15. ^ "EURO opening games: First goals, results, scorers". UEFA. 23 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Haziran 2021. 
  16. ^ "Turkey 0 - 3 Italy". UEFA. 23 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Haziran 2021. 
  17. ^ "Turkey 0 - 2 Wales". UEFA. 23 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Haziran 2021. 
  18. ^ "Switzerland 3 - 1 Turkey". UEFA. 23 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Haziran 2021. 
  19. ^ "Portekiz'e 3-1 yenilen Türkiye, Dünya Kupası şansını kaybetti". euronews. 24 Mart 2022. 3 Ağustos 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ağustos 2022. 
  20. ^ Çadırcı, Ali (14 Haziran 2022). "Milliler Litvanya'yı da geçip dörtte dört yaptı". Tele1. 18 Haziran 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ağustos 2022. 
  21. ^ "Milli forma artık Nike'ın". Hürriyet. 3 Temmuz 2003. 21 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mart 2024. 
  22. ^ "A Milli Takım Teknik Kadrosu, Türkiye Futbol Federasyonu". 2 Nisan 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ekim 2021. 
  23. ^ "Son Dakika: A Milli Takım'da Vincenzo Montella'nın ilk Türk yardımcısı belli oldu!". Hürriyet. 22 Eylül 2023. 25 Eylül 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Eylül 2023. 
  24. ^ "A Millî Takım'ın Galler ve Karadağ Maçları Aday Kadrosu Açıklandı". 13 Kasım 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Kasım 2024. 
  25. ^ "Türkiye 576. maçına çıkıyor". Anadolu Ajansı. 13 Ekim 2019. 14 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ekim 2019. 
  26. ^ "Turkey vs. Armenia" (JSON). Union of European Football Associations. 8 Eylül 2023. Erişim tarihi: 8 Eylül 2023. 
  27. ^ "Japan vs. Turkey". eu-football.info. 3 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Eylül 2023. 
  28. ^ "Croatia vs. Turkey" (JSON). Union of European Football Associations. 12 Ekim 2023. Erişim tarihi: 12 Ekim 2023. 
  29. ^ "Turkey vs. Latvia" (JSON). Union of European Football Associations. 15 Ekim 2023. Erişim tarihi: 15 Ekim 2023. 
  30. ^ "Germany vs. Turkey". eu-football.info. 22 Kasım 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Kasım 2023. 
  31. ^ "Wales vs. Turkey" (JSON). Union of European Football Associations. 20 Kasım 2023. Erişim tarihi: 20 Kasım 2023. 
  32. ^ "Hungary vs. Turkey". eu-football.info. 25 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mart 2024. 
  33. ^ "Nationalteam feiert klaren Sieg gegen die Türkei". oefb.at (Almanca). Erişim tarihi: 27 Mart 2024. 
  34. ^ "Italy vs Turkey". Sky Sports (İngilizce). 5 Haziran 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Haziran 2024. 
  35. ^ "Poland vs Turkey". Sky Sports (İngilizce). 11 Haziran 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Haziran 2024. 
  36. ^ "Full Time Report – Türkiye v Georgia" (PDF). UEFA.com. Union of European Football Associations. 18 Haziran 2024. 24 Haziran 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 18 Haziran 2024. 
  37. ^ "Full Time Report – Türkiye v Portugal" (PDF). UEFA.com. Union of European Football Associations. 22 Haziran 2024. 22 Haziran 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 22 Haziran 2024. 
  38. ^ "Full Time Report – Czechia v Türkiye" (PDF). UEFA.com. Union of European Football Associations. 26 Haziran 2024. 29 Haziran 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 26 Haziran 2024. 
  39. ^ "Full Time Report – Austria v Türkiye" (PDF). UEFA.com. Union of European Football Associations. 2 Temmuz 2024. 3 Temmuz 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 2 Temmuz 2024. 
  40. ^ "En Fazla Millî Olan Oyuncularımız, Türkiye Futbol Federasyonu". 21 Eylül 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Temmuz 2014. 
  41. ^ "En Fazla Gol Atan Millî Oyuncularımız - Türkiye Futbol Federasyonu". 27 Mayıs 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Temmuz 2014. 
  42. ^ "Milli Takım Maçları - Türkiye Futbol Federasyonu". 17 Ağustos 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Aralık 2021. 
  43. ^ Yüce, Mehmet (Aralık 2015). "Millî Takım'ın Hocaları" (PDF). Tam Saha, 133. s. 112. 10 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 10 Aralık 2015. 
  • Çakır, Ahmet (2002). millî takım ve Dünya Kupası, Altın Kitaplar, İstanbul. ISBN 9789752102668

Dış bağlantılar

[değiştir | kaynağı değiştir]
Wikimedia Commons'ta Türkiye millî futbol takımı ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Türkiye_millî_futbol_takımı&oldid=34240377" sayfasından alınmıştır