Эрбет агачы (ыруг)
| Эрбет агачы | |
|---|---|
 | |
| Халыкара фәнни исем | Cedrus Trew, 1757[1] |
| Таксономик ранг | ыру[2] |
| Югарырак таксон | Abietoideae[d][3] һәм сосновые[d][2] |
| Шушы чыганакларда тасвирлана | Энциклопедия природы Армении[d], Библейская энциклопедия архимандрита Никифора[d], Брокгауз һәм Ефрон энциклопедик сүзлеге[d], Брокгауз һәм Ефронның кече энциклопедик сүзлеге[d], В. Дальнең аңлатмалы сүзлеге[d], Flora Reipublicae Popularis Sinicae, volume 7[d] һәм Британ энциклопедиясенең XI басмасы (1910-1911)[d] |
| Нәрсәнең чыганагы | cedar root[d], cedar bark[d] һәм cedar wood[d] |
Эрбет агачы (лат. Cedrus) — наратчалар гаиләлегенә караган олиготип ыруг.
Таралыш
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]Табигатьтә ыруг ареалы Урта Диңгез буйлары көньяк һәм көнчыгыш тау төбәкләрендә, Гималайлар көнбатыш районнарында, шулай ук Кырымның көньяк ярында Акъяр шәһәреннән Кара-Даг тавына кадәр үсә. Лөбнан эрбет агачы Әдистә очрый.
Тасвир
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]Мәңге яшел 40-50 м озынлыгындагы агачлар, җәелеп үскән ябалдашы белән.
Эрбет агачының кайрысы караңгы-соры төсле, ылысы инә сыман.
Көзен чәчәк ата.
Мәгънә
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]Эрбет үзагачы бик кыйммәт һәм нык, җиһаз, кораб төзүдә кулланыла.
Чын эрбет агачларының орлыклары Себер эрбет агачы орлыкларыннан аермалы буларак ашарга яраксыз.
Лөбнан эрбет агачы - илнең символы.
Атама
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]Эрбет атамасы астында шулай ук бүтән агачлар билгеле:
- Себер эрбет агачы (Pinus sibirica - Себер нараты), Россиядә Эрбет агачы дип нәкъ шушы агач атала, аның эрбет чикләвеге ашарга яраклы, шифалы һәм файдалы ашамлык.
- Канада кызыл эрбет агачы
- Көнчыгыш кызыл эрбет агачы
- Әләскә сары эрбет агачы
- Испан эрбет агачы
Сылтамалар
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]- Забелин И. И. Род 8. Cedrus — Кедр // Деревья и кустарники СССР. Дикорастущие, культивируемые и перспективные для интродукции. / Ред. тома С. Я. Соколов и Б. К. Шишкин. — М.—Л.: Изд-во АН СССР, 1949. — Т. I. Голосеменные. — С. 176—184. — 464 с. — 3000 экз.
- Род 40. Кедр — Cedrus Link // Флора СССР. В 30 т. / Гл. ред. акад. В. Л. Комаров; Ред. тома М. М. Ильин. — М.—Л.: Изд-во АН СССР, 1934. — Т. I. — С. 159. — 302 + XVI с. — 5000 экз.
- ↑ 1,0 1,1 Australian Plant Name Index
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 Chase M. W., Farjon A., Maarten J.M. Christenhusz et al. A new classification and linear sequence of extant gymnosperms // Phytotaxa — Magnolia Press, 2011. — ISSN 1179-3155; 1179-3163 — doi:10.11646/PHYTOTAXA.19.1.3
- ↑ 3,0 3,1 Энглер А. Die natürlichen Pflanzenfamilien, 13. Band: Gymnospermae: nebst ihren Gattungen und wichtigeren Arten insbesondere den Nutzpflanzen — 1926.