12 مۆچەل تەقۋىمى

12 مۆچەل تەقۋىمى، ئاسىيادا، بولۇپمۇ خىتاي ۋە تۈركىي قەۋىملەر تەرىپىدىن كەڭ قوللىنىلغان بىر تەقۋىم. شۇنداقلا ياپونلار، كورىيەلىكلەر، ۋىيېتناملىقلار، موڭغۇللار ۋە مانجۇلاردىمۇ پەرقلىق تۈرلىرى قوللىنىلغان.

بۇ تەقۋىمدە، ھەر بىر ھايۋان بىر يىلنى كۆرسىتىدۇ. مەسىلەن; «يولۋاس يىلى» غا ئوخشاش. ھەر يىلى ئۇ ھايۋاننىڭ ئالاھىدىلىكى بىلەن شەكىللىنىدۇ دەپ قارىلىدۇ. مەسىلەن ، مايمۇن يىلىدا قىزىقارلىق ۋە ئالدامچىلىق كۆپىيىدۇ دەيدىغان ئىشەنچ بار. ئۇ ياش (AGE: 12x5 = 60 ياش) قاتارلىق دەۋرلەردە تەرەققىي قىلىدۇ ، بۇ سان ئىنسانلارنىڭ ئوتتۇرىچە ئۆمرى. مىلادىدىن بۇرۇنقى 12 ھايۋان بىلەن تۈرك كالېندارى ، بۇ كالېندار مودۇ تەڭرىقۇت تەختكە چىققان ۋاقتى. م.ب 209 - يىلى باشلىنىدۇ.

تۈركىي خەلقلەردە مۆچەل تەقۋىمى

ئۇيغۇرچە مۆچەل ئ‍اتلىرى

قەدىمقى ئۇيغۇرچە قوچو	ھازىرقى زامان ئۇيغۇرچە
كۈسكۈ	چاشقان
ئۇد	كالا
بارس	يولۋاس
تاۋشغان	توشقان
لۇۇ	بېلىق
يىلان	يىلان
يانت\ياند	ئ‍ات
قوين	قوي
بىچىن	مايمۇن
تاقىغۇ\تاقاغۇ	توخۇ
ئ‍ىت	ئ‍ىت
توڭۇز	توڭۇز\چوشقا