SNNHS

Lumahok sa
Peafrancia
Military Parade

3rd Bicol ICT Congress,

Dinaluhan
Ni: Bernadette Dimanarig

Lumahok
ang
Mataas na Paaralan ng Sto.
Nio sa isinagawang 3rd
Bicol ICT Congress na
ginanap sa Iriga Plaza Convention Center noong ika26-27, taong kasalukuyan.

Ni: Lisette T. Catangui

Lumahok ang CAT, DLC and

Majorette Corps mula sa SNNHS
sa isinagawang 2014 Pefrancia
Miltary Parade noong ika-19 ng
Setyembre na ginanap sa Naga
City kaugnay sa PeafArancia Fiesta.

Dumalo sina Joni

Gabriel S. Cruzata (Grade
9), Bernadette Dimanarig
(Grade 9), Jhonekeith Hermogeno (Grade 9), Joycene
Moraa , (Grade 9), Janine
Arroyo (Grade 8), Rica Jane
Cepe (Grade 8), Cecile R.
de Roxas
(Grade 8),
Geneveive
Guevarra
(Grade 8), Florencio Bagayaua (Grade 8) at Gng. Recheel E. Salcedo, guro sa
I.C.T.

Ang nasabing kumpetisyon ay

linahukan rin ng ibat ibang CAT
Unit sa rehiyong Bikol kung saan
itoy naitalang linahukan ng halos
90 paaralan para sa Category 1/
Mixed Company habang halos 40
naman para sa Category 2/
Company Minus.
Kaugnay dito pinalad na makamit ng Majorette ang Ikawalong
Pwesto para sa Best Marching Majorette (Category A).
Kasama nila sa nasabing kumpetisyon sina Gng.Teresa G. Borromeo - CAT Teacher Facilitator; SSG
Ricky A. Villanueva (RES) CAT
Guest Instructor. G.Augusto I.
Ceguera Jr; Bb. Nia M. Salvadora
at Bb. Ma.Lorena P. NamoroMajorette Facilitators; Gng. Concisa P. Largo at Bb. Maila O. Baaria-DLC Facilitators.

www.newinfo.inquirer.net

OPISYAL na Pahayagan sa Filipino ng

Pambansang Mataas na Paaralan ng Sto. Nio
Dibisyon ng Iriga
Region V (Bicol)

Ang nasabing congress

ay may mga tema na tumatalakay sa kahalagahn ng
ICT sa bansa at paano ito
makakaapekto sa pagunlad.

Bicol: Dinanas rin ang hagupit ni BAGYONG RUBY

Arroyo: Itinanghal na Ms. Communicator 2014

Humigit kumulang tatlong milyong Pilipino ang nasalanta ng kakadadaan palang na Bagyong Ruby sa bansa

Ni: Joan S. Arroyo

partikular sa Central at Eastern Visayas,

Southern Luzon, Bikol at karatig lugar ng
mga ito noong Disyembre 6, taong kasalukuyan.
Ayon sa National Disaster Risk Reduction Management Council (NDRRMC),
noong Disyembre 12, halos 700 000 na
pamilya at tinatayang nasa 3 000 000 na
katao ang naapektuhan.
Ang Bagyong Ruby ay natatadaang
naglandfall sa lugar ng mga Eastern Samar,
Marinduque, ilang bahagi ng Region IV-A
(CALABARZON) Masbate na naging dahilan

SNNHS Enrollment Bahagyang Tumaas

Ni: Bernadette Dimanarig

Bahagyang tumaas ang enrollment ng

Mataas na Paaralan ng Sto. Nino ngayong
panuruan 2014-2015 na may kabuuang 565
kumpara noong taong panuruang 2013-2014 na
mayroon lamang 560.

upang maapektuhan ng matinding ulan at

Sa tala, ang ika-pitong baitang ang pinaka-

hangin na dulot ng bagyo ang Rehiyon ng

mataas na mayroong kabuuang 154; pangalawa

Bikol at makansela ang mga klase sa paar-

ang ika-walong baitang na mayroong 145; pan-

alan, pagbiyahe ng mga sasakyan at

gatlo ang ika- siyam na baitang na mayroong 134

pagdeklara ng State of Calamity sa mga

at pang- apat ay ika-apat na taon na mayroon

higit na sinalantang lugar.

naming 127 katao.

Sundan sa pahina 3.

Sundan sa pahina 2.

ITINANGHAL na Ms. Communicator 2014 si Janine S. Arroyo

noong ika-12 ng Disyembre, taong kasalukuyan sa Mataas na
Paaralan ng Sto. Nio kaugnay sa
ginanap na National Reading
Month 2014.
Maliban sa
pagiging Ms.
Communicator
2014 nasungkit rin ni Ms.
Arroyo
ang
Ms.
ICT
2014 .Siya ay
tumanggap ng
sertipiko,
tropeyo, sash
at
korona
bilang pagkilala sa kanyang
parangal.

st

1 School YESO Camp, Idinaos

Parangal. Iginawad ni G. Ephrem L. Pili, Punong guro ng Mataas na Paaarlan ng Sto

Nio ang regalo at sertipiko kay Piscal Roberto M. Jocom, Jr. bilang tagapanayam sa
Anti bullying at Drug Trafficking noong ika-2 ng Oktubre 2014.

Information Dissemination: Matagumpay na naisagawa

Ni: Lisette T. Catangui

Matagumpay na naisagawa
sa Mataas na Paaralan ng Sto.
Nio ang Information Dissemination Against Bullying Pornography, Child Abuse and Drug Addiction noong ika-2 ng Oktubre, taong kasalukuyan. Ito ay sinimulan ng panalangin na isinagawa ni Gng. Magie T. Malate,
guro ng 9-Resourcefulness, na
sinundan ng pag-awit ng Pambansang Awit na isinagawa ni
Gng. Nia Salvadora, guro ng 8Humility.
Nagbigay ng pahayag ng pagbubukas ng okasyon si Gng. Teresa Borromeo, guro sa 7Compassion, at G. Ephrem L. Pili.
Punong-Guro. Bilang pagbati ,
nagbigay ng
mensahe sina G. Jose B. Barce,

General PTA President.

Nagkaroon ng ibatt
ibang presentasyon ang mga tagapanayam na sina Atty. Roberto
M. Jocom, Jr. at SPO3 Liza Jane
Alteza patungkol sa Bullying Pornography, Child Abuse and Drug
Addiction.
Matapos ang pakikinig ng lahat nagbukas ng OPEN FORUM
sina Gng. Teresa Borromeo at G.
Jaypee Villareal na sinundan ng
pagsasara ng okasyon ni Gng. Teresa G. Borromeo, Faculty President .
Ang nasabing pagdiriwang ay
pinamunuan ng Supreme Student
Government kasama ang ibat
ibang organisasyon ng ating paaralan.

Pansangay Jamborette, Dinaluhan

Ni: Rica Jane T. Cepe

Dinaluhan ng 15 estudyanteng iskawts (5 babae at

10 lalaki) mula sa Mataas na
Paaralan ng Sto. Nio ang isinagawang 23rd Councilwide Jamborette na ginanap sa Brgy. Sta. Teresita, , Iriga City noong ika - 12
ng Oktubre, taong kasalukuyan.
Dumalo din sa nasabing

jamborette ang iskawts mula sa

ibat ibang paaralang elementarya at sekundarya sa Lungsod ng
Iriga.

Isinagawa sa Mataas na
Paaralan ng Sto. Nio sa unang
pagkakataon ang Youth for Environment in School Organization o
YESO Camp noong ika-25-26 ng
Setyembre, taong kasalukuyan
na may temang Philippines:
Abode of Green Environment.
Ito ay nilahukan ng mahigit
kumulang 150 na mag-aaral na
nahati sa sampung grupo na may
kanya-kanyang pangalan: Camp
Narra (Unang Grupo), Camp Coconut (Pangalawang Grupo), Camp
Kawayan (Pangatlong Grupo),
Camp Sealanderest (Pang-Apat na
Grupo),
Camp
Kalikasan
(Panglimang Grupo), Camp Nature
Garden (Panganim na Grupo),
Camp Eco- Warriors (Pangpitong
Grupo), Camp Forest (Pangwalong
Grupo),
Camp
Eco-Lovers
(Pangsiyam na Grupo) at Camp
Jungle Brights (Pangsampung
Grupo).
Kaugnay dito,isinagawa ang mga
sumusunod na gawain: Tree
Planting, Environmental Quiz,
Pagguhit, Pagsulat ng Sanaysay,
Collage Making, Slogan Making,
Search for Lakan at Lakambini ng
Kalikasan 2014, Film Showing Fun
Run/Fun Walk, Pinoy Henyo at
Science Magic/Trick.
Ang mga nanalo sa mga
nasabing patimpalak ay sina: Environmental Quiz- Joni Gabriel S.
Cruzata (Camp Forest) Unang
Pwesto, Lisette T. Catangui (Camp
Ecowarriors) Ikalawang Pwesto,
Bernadette S. Dimanarig (Camp
Narra) Ikatlong Pwesto; sa
Pagguhit- Jessa Barra , Unang
Pwesto, Mark Kenneth Blanco,
Ikalawang Pwesto, Anjo Patano

(Camp) at Tomas Borromeo

(Camp Narra)
Ikatlong Pwesto; Pagsulat ng
Sanaysay- Lisette T. Catangui
(Camp Ecowarriors) Unang Pwesto, Joan S. Arroyo (Camp Coconut)
Ikalawang Pwesto, Bernadette S.
Dimanarig (Camp Narra) Ikatlong
Pwesto; Collage Making- Camp
Narra Unang Pwesto, Camp
Ikalawang Pwesto, Camp Ecowarriors Ikatlong Pwesto; Search for
Lakan at Lakambini ng KalikasanMaricar M. Oronan (Camp Jungle
Brights) at Jonathan P. Ababa
( Camp Eco - Warriors) bilang
Lakan at Lakambini ng Kalikasan
2014, Joseph B. Berganio (Camp
Jungle Brights) at Cecille R. de
Roxas (Camp Sealanderest) bilang
1st Runner-up; John Lloyd C.
Namoro (Camp Forest) at Trixie S.
Aguilar (Camp Kawayan) bilang 2nd
Runner-up; Pinoy Henyo- Camp
Kawayan Unang Pwesto, Camp
Ecowarriors Ikalawang Pwesto; at,
Science Magic- Camp Ecowarriors
Unang Pwewsto, Camp Coconut
Ikalawang
Pwesto,
Camp
Ecolovers Ikatlong Pwesto.
Sa pamamagitan ng Point
System nakamit ng Camp Ecowarriors ang Over-All Champion,sinundan ng Camp Coconut
bilang 1st Runner Up at Camp Kawayan, 2nd Runner Up.
Ang nasabing YES-O Camp
ay pinangunahan ng YES-O at Science Club Officers sa pamatnubay
nina Gng. Precy T. Catangui, Gng.
Laila Namoro, G. Ronald N. Huelgas, Bb. Maila O. Baaria, Bb. Arlene D. Bagaporo, at Bb. Nia M.
Salvadora, mga guro sa Agham.

Kasama nila ay sina Gng.

Liza D. Aure, Bb. Maila O. Baaria
at G. JaypeeVillareal bilang mga
pamatnubay ng mga lumahok na
iskawts mula sa ating paaralan.

Mula sa pahina 1.

Ang enrollment ay pinamahalaan ang kanya-kanyang guro, sa

pamatnubay naman ng principal na si G. Ephrem L. Pili.

Ngiting Panalo. Ang mga kalahok sa isinagawang Search sa Lakan at Lakambini na Kalikakasan noong ika 26 ng Setyembre 2014 sa School Campus.

Buwan ng Wika, Ginanap

ni: Bernadette S. Dimanarig

Ginanap sa Mataas ng

Pagguhit, Unang gantim-

Paaralan ng Sto. Nio ang pag- pala-Mark Kenneth G. Blanco (Ika

diriwang ng Buwan ng aWika -siyam na baitang), Ikalawang
noong Agosto 28, taong kasalu- gantimpala-Daryl G. Blanco (Ikakuyan, ala-una ng hapon na may apat na Taon), Ikatlong gantimtemang Wika ng Pagkakaisa.
Kaugnay sa pagdiriwang
nito, may mga patimpalak sa
Pagguhit, Pagsulat ng Sanaysay,
Interpretative

Dance,

Fliptop

Battle, Sabayang Pagbigkas, Masining na Pagkukwento at Fun Run

na

nilahukan

ng

mga

in-

teresadong mag-aaral mula sa

Unang Lebel hanggang Ika-apat
na Lebel.

pala-Lisette T. Catangui (ika-apat

na Taon),at Bernadette Dimanarig (Ika-siyam na baitang); Interpretative Dance, Unang gantimpala-Ika-walong baitang, Ikalawang

gantimpala

-Ika-pitong

baitang, Ikatlong gantimpala -Ikaapat na taon, Pang-apat na gantimpala-Ika-siyam na baiting ;

Fliptop Battle, Unang gantimpala
-Ika-apat na Taon, Ikalawang gantimpala - Ika-walong baiting;

Ang mga nanalo sa nasa-

Sabayang
Unang

gantimpala-

Pagbigkas, Agnes V. Arroyo(Ika-siyam na

Ika-walong baitang),

baitang, Ikalawang gantimpala- Mary Jane M. Saluya.

Ika-apat na Taon, Ikatlong gantim-

Ang nasabing programa ay

pala - Ika-siyam na baitang, Ika- pinangunahan ng Samahan sa Filiapat na gantimpala- Ika-pitong pino (SamaFil) sa patnubay ni
baiting;

Masining

na Gng. Laila C. Namoro , CAC sa FiliPagkukwento, Unang gantimpalapino at iba pang guro sa asignaMaricho M. Saluya (Ika-walong turang Filipino.

Buwan ng Nutrisyon, Ipinagdiwang

Ipinagdiwang sa Mataas na Paaralan ng Sto.Nio ang selebrasyon
ng Buwan ng Nutrisyon noong
Hulyo 31, 2014 na may temang
Kalamidad Paghandaan: Gutom
at Malnutrisyon Agapan.

Gandang Tunay. Si Mary France Villanueva, 14, lumahok sa

paligsahan sa Hair Style and Make Up noong ika 31 ng Hulyo
2014 kaugnay sa pagdiriwang ng Buwan ng Nutrisyon sa sa
School Campus.

Ito ay nag-iwan ng
malaking pinsala sa agrikultura,
infrastraktura, turismo, kumitil ng
ilang buhay at puminsala nga sa
milyong katao kasama na ang
mga Bikolano.
Kaugnay dito, upang ipakita ang
pakikiisa
at
pagtulong,
kasalukuyang nagbibigay ng
tulong ang ibat ibang bansa at
pribadong sector ng lipunan para
sa mga biktima ng dumaang

gantimpala-

baitang), Ikalawang gantimpala-

bing kompetisyon:

Mula sa pahina 1.

Ikatlong

Bagyong Ruby.
Ang nasabing tulong ay
mga cash at in-kind donations.
Marami rin sa ating mga
kababayan ang nangunguna at
gumagawa ng ibat ibang paraan
upang makalikum ng pondo at
mapaabot nila ang tulong para sa
mga biktima ng Bagyong Ruby na
kung saan ang ilang sinalanta ni
Ruby ay matatandaang sinalanta
rin ng Bagyong Yolanda higit isang
taon na ang nakakalipas.

ni : Bernadette Dimanarig

Pwesto, Ikatlong Pwesto; Tunog

Kusina- Ikapitong Baitang Unang
Pwesto, Ika-Apat na Taon Ikalawang
Pwesto,
Pangwalong
Baitang
Ikatlong
Pwesto,
Pangsiyam na Baitang Ikaapat na
Pwesto; Acroustic- Ikapitong
Baitang Unang Pwesto, Ikawalong
Baitang
Ikalawang
Pwesto,
Ikasiyam na Baitang Ikatlong
Pwesto; Experimental Fish Dis- 9
Resourcefulness Unang

Kaugnay sa pagdiriwang,
isinagawa ang mga patimpalak sa
Essay Writing Contest, Hair and
Make-up, Nail Art and Hand Massage, Tunog Kusina, Acroustic, Experimental Fish Dish at Chicken
Dish.
Pwesto, 8-SSC Ikalawang Pwesto,
Ang mga nanalo sa mga 7-SSC Ikatlong Pwesto, IV-SSC,
nasabing paligsahan ay sina; Essay Ikaapat na Pwesto; at Chicken
Writing Contest- Darel Agravante Dish, 8-SSC Unang Pwesto, IV-SSC
Ikalawang Pwesto, 7-SSC Ikatlong
Unang
Pwesto.
Pwesto, Bernadette Dimanarig
Ang mga nanalo sa nasabing
Ikalawang Pwesto, Stephanie
Rose Espiritu Ikatlong Pwesto; paligsahan ay tumanggap ng
Hair and Make-Up Contest- Jessa sertipiko bilang pagkilala. Ang
na
ito
ay
Barra Unang Pwesto, Paulo Enrico pagdiriwang
Camila Ikalawang Pwesto, Mary pinangunahan ng T.L.E. Club OfficFrance Villanueva, Ikatlong Pwes- ers sa pamatnubay nina Gng. Fe
to; Nail and Hand Art Massage- Curativo at mga guro sa asignaturang T.L.E.
Joana Marie Tabarangao Unang
Pwesto, JEssa Barra Ikalawang

SNNHS WORLD TEACHERS DAY, Ipinagdiwang

Ni: Lisette T. Catangui

Ipinagdiwang
sa Mataas na Paaralan ng
Sto. Nio ang Teachers
Day noong ika-3 ng Oktubre, taong kasalukuyan
na may temang My Teacher, My Hero.
Ito ay sinimulan ng panalangin na isinagawa ni Maricar M. Oronan, SSG Peace Officer na sinundan ng pag-awit
ng Pambansang Awit na isinagawa ni Roselle P. Ibo, SSG
4th Year Representative. Nagbigay ng pahayag ng pagbubukas ng okasyon si Lisette
T. Catangui, SSG President.

ALAY SA GURO. Si Gng. Concisa P. Largo, Tagapayo sa IV-Thriftiness habang binibigyan ng tribute kaugnay sa pagdiriwang ng World Teachers Day
noong ika-5 ng Oktubre, 2014 sa School Campus.

Namoro, nanguna sa Tagisan ng Talino sa

Agham; Unang Lebel

Nagkaroon ng ibat
ibang presentasyon at tribute
ang bawat seksyon at mga
estudyante sa kanilang mga
guro.
Nagpaligsahan rin ang mga
guro sa inihandang Parlor
Games. Matapos ang pagsasaya ng lahat nagbigay ng
pahayag ng mensahe si Dr.
Mary Ann B. Orolfo, Head
Teacher III sinundan ng pagsasara ng okasyon ni Gng. Teresa G. Borromeo, SSG Adviser.

Ang nasabing pagdiriwang

ay pinamunuan ng Supreme
Bilang pagbati sa mga Student Government kasama
guro, nagbigay ng mensahe ang ibat ibang organisasyon
sina G. Jose B. Barce, General ng ating paaralan.
PTA President at G. Ephrem L.
Pili, Punong-Guro.

BAGONG GUSALI. Ang bagong multi-purpose covered court na itinayo sa

Sto. Nio Barangay Hall

Ni:Lisette T. Catangui

Nakamit

ni

John mga

buwan

kasama

ang

Lloyd C. Namoro; mag- kanyang tagapagsanay na si

aaral

ng

baitang

ng

ika-

pitong Gng. Precy T. Catangui, Guro

Mataas

ng sa Agham, Unang Lebel.

Paaralan ng Sto. Nio ang

Unang

Gantimpala

Samantala pinalad rin

sa na manalo sina Janine S. Ar-

isinagawang Pandibisyong royo na nagkamit ng ikalaTagisan ng Talino sa wang pwesto para sa IkalaAgham noong Oktubre 15, wang Lebel. Joni Gabriel S.
2014 na ginanap sa Maba- Cruzata at Lisette T. Catanbang Paaralan ng San Isi- gui, ika-anim na pwesto para
dro, Lungsod ng Iriga.
sa Ikatlo at Ika-apat na Lebel.
Itoy nilahukan ng mga
piling
pribado

mag-aaral

mula

Ang mga kalahok ay

sa sinanay ng kanilang mga ta-

at

pampublikong gapagsanay na sina Gng. Prepaaralan at siyay pinalad na cy T. Catangui, Bb. Maila Ba-

Multi-Purpose Covered Court, Itinayo

Ni: Bernadette Dimanarig

Itinayo

ang

Multi-Purposed
Court sa Sto.

isang dito ang lahat ng okasyon rain

Covered or shine man, magamit ito sa

Nino, Lung- isang pagtitipon at maaaring

sod ng Iriga na sinimulan parentahan para magkaroon ng

noong Mayo 10 at natapos karagdagang kita ang baranngayong

Nobyembre

15, gay.

2014 sa tulong ni Governor

Ang nasabing istraktura

masungkit ang pwesto. Siya aria, Gng. Laila C. Namoro at

ay inaasahang lalahok sa G. Ronald Huelgas, mga guro

Miguel Luis R. Villafuerte.

panrehiyong Tagisan ng Tali- sa Agham.

no sa Agham sa darating na

Purposed Covered Court ay City Mayor Ronald Felix Y. Al-

Ang
naglalayong:

nasabing

ay nagkakahalagang Php 5 mi-

Multi- lyon sa pamatnubay ni Iriga

maipagdiwang felor.

School Level PRESS CONFERENCE, Isinagawa

Ni: Lisette T. Catangui
Isinagawa sa Mataas na
Paaralan ng Sto.Nio ang Paligsahan sa Pampaaralang Pamamahayag noong ika-9-10 ng
Oktubre, taong kasalukuyan.
Ang nasabing gawain ay
binubuo ng mga sumusunod na
larangan: News Writing (Ingles
at Filipino); SportsWriting
(Ingles at Filipino); Editorial
Writing (Ingles at Filipino);
Feature Writing (Ingles at Filipino); Photojournalism (Ingles
at Filipino); Editorial Cartooning
(Ingles at Filipino); at, Science
and Health Writing (Ingles at
Filipino). Ito ay linahukan ng
mga interesadong estudyante
mula sa Ikapitong Baitang
hanggang Ika-Apat na Taon
kung saan ang mga nagwagi
ay sina: News Writing Filipino,
Bernadette Dimanarig Unang
Pwesto, at
Janine
Arroyo
Ikalawang Pwesto; News Writing English, Lisette Catangui
Unang Pwesto, Cecille de Roxas Ikalawang pwesto, at Erika
Sheena Monte Ikatlong Pwesto.
Sports Writing Filipino, Joan
Arroyo Unang Pwesto, Rica Ann
Manaog Ikalawang Pwesto, Janine Arroyo Ikatlong Pwesto;

Sports Writing English, Rose

Anne Khim Nacario Unang
Pwesto, Gellie Barce Ikalawang
Pwesto, at Mariflor Agapito
Ikatlong Pwesto.
Editorial
Writing Filipino, Joni Gabriel
Cruzata Unang Pwesto, Agnes
Arroyo Ikalawang Pwesto, Edwin Vargas Ikatlong Pwesto,
Hija Medalyn Arnante Ika-apat
na Pwesto, at Maricar Oronan
Ika limang Pwesto. Editorial
Writing English, Lisette Catangui Unang Pwesto, at Joycene
Moraa Ikalawang Pwesto.
Feature Writing Filipino,
Darel Agravante Unang Pwesto, Rose Anne Khim Nacario
Ikalawang Pwesto, Maricar
Oronan Ikatlong Pwesto, Jessa
Periabras Ika-apat na Pwesto,
at Jessa Barra ,Ika limang
Pwesto; Feature Writing English, Agnes Arroyo Unang Gantimpala, at Jayvee Villar Ikalawang Gantimpala. Photojournalism Filipino, Donnalyn Monte Unang Pwesto; Photojournalism English, Roselyn Ababa
Unang Pwesto, at Erika Sheena
Monte Ikalawang Pwesto.
Ito ay pinangunahan ng
mga guro mula sa asignaturang Filipino at Ingles.

SNNHS, Namayagpag sa
Pansangay na Patiribayan sa TLE
Ni: Bernadette Dimanarig
Nagkamit ng karangalan
ang apat na estudyante ng
SNNHS sa ginanap na STEP Skills
Competition noong Disyembre
1, 2014 sa Rinconada National
Technical Vocational School
(RNTVS), Sto. Domingo, Iriga
City.
Nakamit nina Joana Marie N. Tabarangao ang Unang
Pwesto sa Nail Art Design and

Hand Massage Contest Janine S.

Arroyo, Ikalawang pwesto sa
Webpage Designing, Jessa Barra,
Ikatlong pwesto sa Hair
and Make-Up, at Joni Gabriel S.
Cruzata. Ikalimang Pwesto sa
Tarpaulin Printing.
Naging gurong tagapagsanay nila sina Gng. Fe Curativo,
Gng. Recheel E. Salcedo, at Bb.
Arlene Bagaporo.

ALAGAD NG PAMAMAHAYAG. Si G. Frank Peones, tagapanayam sa

Editorial Writing at Lathalain kaugnay sa Schools Press Conference sa
Mataas na Paaralan ng Sto. Nio, noong ika-9 ng Oktubre, 2014.

Regional Leadership Congress, Linahukan

Ni: Bernadette Dimanarig

Upang

madagdagan

rana, at Jessa Mae V. Peria-

ang kaalaman ng mga nag-

bras at sa Grade 8- Janine S.

nanais na maging pinuno,

Arroyo, Cecille R. de Roxas,

ang ACER Foundation, katu-

Rica Jane Cepe, Mary France

wang ang Kagawaran ng

Villanueva at Geneveive F.

Edukasyon (Region V) ay

Guevarra. Janine S. Arroyo,

nagdaos ng Regional Leader-

Cecille R. de Roxas, Rica

ship Congress Seminar sa

Jane Cepe, Mary France Vil-

CBSUA Atrium, Pili, Cama-

lanueva

rines Sur noong Oktubre 21

Guevarra.

taong

kasalukuyan

na

li-

nahukan ng 17 na mag-aaral
sa Mataas na Paaralan ng
Sto. Nino. Ang seminar ay
linahukan nina: sa 4th Year
Lisette T. Catangui, Joan S.
Arroyo, Girlly N. Barce. Rica
Ann

Manaog, Cherry Mae

Macauyam, May Ann Salvadora,

Darel

,Roselle Ibo at

Agravante,
Mary Jane

Saluya sa Grade 9 Irene L.

LIDER NG PAGBABAGO. Ang mga opisyal ng Student Government sa SNHS
na lumahok sa panrehiyong leadership congress sa CBSUA Atrium, Pili,
Camarines Sur noong Oktubre 21, 2014.

Ibarreta, Joycene A.

Mo-

at

Geneveive

F.

Ang speaker ay sina

Dr. Gilbert T. Sadsad, DepEd Region V-Director IV at
Bishop Joseril Orolfo, Tagapangasiwa ng Acer Foundation

na

ipinaliwanag

ang

mga paksang: Success and

Motivation, Personality Development, Fiscal Management

at

Leadership

Management.

and

PAGHAHANDA LABAN SA EBOLA,

SAPAT NGA BA?
ni Joni Gabriel S. Cruzata
Malaking banta sa Pilipinas ang pagpasok ng Ebola virus at hindi
lamang ang bansa ang naghahanda sa malaking health threat na ito
sa sangkatauhan, kundi halos buong mundo. Dahil sa paglalaganap
ng Ebola virus sa West Africa. Matindi ngayon ang ginagawang
hakbang ng Department of Health para maiwasang makapasok ang
naturang sakit dito sa Pilipinas laban sa Ebola? Gaano kasigurado ang
ating pamahalaan na hindi na kumalat ang nakakamatay na sakit dito
sa Pilipinas?
Ang Ebola ay isang severe viral infection na zoonotic disease,
ibig sabihin itoy nanggagaling din sa hayop na nagkakahawaan.
Matindi ang mortality rate ng mga binabawian ng buhay sakaling
madapuan ng nasabing virus. Nasa 55% ngayon ang mortality rate at
halos kalahati ang hindi nakaka-survive.
Nagbigay ng garantiya si Department of Health Secretary Enrique Ona na handa na ang pamahalaan sa pagtugon sakaling makapasok sa Pilipinas ang kinakakatakutang Ebola virus na kumitil na sa
buhay ng mahigit 4,000 katao sa ilang bahagi ng mundo, particular sa
West Africa.
Puspusan ngayon ang paghahanda ng Department
of Health (DOH) sa
tulong na rin ng mga eksperto ng World Health Organization (WHO)
para alalayan ang ating mga local health workers sakaling hindi na
mapigilan ang pagpasok ng -Ebola virus sa bansa.
Kaugnay nito, naka-heightened alert na ang lahat ng airport o
paliparan sa bansa upang maiwasang makapasok ng Pilipinas ang
ebola virus na ngayon ay kumakalat na rin sa ibat-ibang panig ng
mundo. Sa kasalukuyan ay mayroon ng nakalagay na mga thermal
scanners sa mga paliparan para makita ang mga pasaherong may
lagnat.
Kapag ang pasahero ay nakitaan ng sintomas ng Ebola gaya ng
lagnat, pagdurugo, pagsusuka at pananakit ng katawan ay agad itong
isasailalim sa quarantine at titingnan kung positibo o negatibo ito sa
nasabing sakit.
Ang paglaban sa virus na ito ay hindi lang nakasalalay sa DOH
kundi sa kooperasyon ng mga OFWs at media sa pagbibigay ng makatotohanang impormasyon sa ating health workers at awtoridad.
Ang paghahanda na pinapakita ng ating gobyerno ay
nagpapakita lamang na hindi nila hahayaan na makatapak ang Ebola
sa Pilipinas. Hindi tayo dapat na matakot, bagkus ay maging kalmado
at tayong mamamayan ay kailangan ding maging handa at aktibo sa
paglaban sa nasabing sakit. Maging maingat tayo sa ating kalusugan.
Umiwas sa mga bisyo at sumunod sa healthy lifestyle.

ANG TILAMSIK

(S/Y 2014-2015)

Sto. Nio National High School, Iriga City Tel. No. 299-1418
Editor-In-Chief
Associate Editor
Managing Editor
Tagasulat ng Balita

Joan S. Arroyo
Joni Gabriel S. Cruzata
Janine S. Arroyo
Bernadette Dimanarig
Lisette T. Catangui
Janine Arroyo
Rica Jane Cepe

Tagasulat ng Lathalain
Cherry Mae Macauyam
Darel Agravante
Cecille De Roxas
Kolumnista
Joni Gabriel S. Cruzata
Sports Editor
Joan S. Arroyo
Layout Artist
Janine S. Arroyo
Cecille de Roxas
Jhon Lloyd C. Namoro
Photojournalist
Donnalyn Monte
Roselyn Ababa
ICT Technical Assistance Recheel E. Salcedo

Tagapayo:
Laila C. Namoro
Head Teacher III
May Ann B. Orolfo, Ed. D.
Principal
Ephrem L. Pili
EPS-1 Filipino
Jerson V. Toralde, Ph.D.
EPS-1, English
Claudia Marpuri
Pangalawang Tagapamanihala
Wilfredo S. Gavarra
Tagapamanihala
Loida N. Nidea, Ed. D Ceso VI

PUNAT PURI, TRABAHO LANG,

WALANG PERSONALAN
Kolum ni Joni Gabriel S. Cruzata

Hello there, kapamilya,

kapuso, kapatid, kaibigan o kahit
kapitbahay. Halika at lakbayin ang
mundo ng mga kapuri-puri at kapuna-punang mga pangyayari sa
ating mahal na paaralan. Oh, hinga
na ng malalim isa dalawa tatlo at kamay sa dibdib. Oy, dala ka
foods! Hihi.
Una sa lahat, lubos po
kaming nagpapasalamat at saludo
kaming lahat sa mga guro na walang
sawang sumusuporta at nagtuturo
sa ating lahat sa pangunguna ng
ating butihing punong-guro na si
Ginoong Ephrem L. Pili. Taas-noo po
kaming nagpapasalamat sa inyo,
mga dakilang guro talaga kayong
maituturing.

disiplina ng bawat mag-aral.

Pang-anim, sa mga estudyanteng sumama sa Regional
Leadership Congress at Regional ICT
Congress, sana ay maiuwi niyo ang
inyong mga natutuhan dito sa ating
paaralan upang makatulong sa ating
eskwelahan.
Pang-pito, sa mga Science
Club Officers at YES-O Club Officers
keep up the good work malaking
bagay ang inyong inorganisang YESO Camp para sa pagpapanatili ng
kaayusan at kalinisan sa ating kapaligiran. Go Green!

Pang-walo, congratulations
sa Seniors dahil nasungkit nila ang
tropeo sa kampeonato sa ginananap
na School Intramurals 2014. Bunga
Pangalawa, sa mga esito ng kanilang pagsisikap na maging
tudyante na naabot pa ng K to 12
number one. Karapat-dapat kayong
Curriculum. Okay lang yan, konting
palakpakan.
adjustment lang masasanay na rin
Pang-siyam, sa mga Freshtayo dito. Para sa atin naman ito.
men, okay lang ba kayo? Baguhan
Gearing for the future Ika nga.
lang kayo dito pero ang ganda na
Pangatlo, sa mga esagad ng performance niyo, nasungtudyante na pinapakita ang kanilang
kit niyo pa ang pagiging kampeon sa
pagiging isang mabuting halimbawa.
Tunog Kusina, Akrostik at Collage
Good job yan! Pinatunayan nyo lang
Making noong Nutrition Month.
na ang ating paaralan ay humuKeep up the good work guys!
hubog
ng
mga
mabubuting
Pang-sampu, sa mga magkabataan.
aaral na hindi pa rin sumusunod sa
Pang-apat, ating bigyang
school policies ng ating paaralan. Isa
papuri ang mga mag-aral na patuloy
na dyan ang pagsusuot ng unina naghahatid kasiyahan at nagbibporme, gusto nyo bang mapalabas
igay ng kakaibang kulay sa ating
ng mga CAT Officers dyan? Guys
paaralan at itinayo ang panglan ng
behave okay!
ating paaralan. Pinatunayan nyo na
Pang-labing tatlo, sa mga
kahit pampublikong paaralan lang
tayo, pagdating sa paligsahan ay transferees, okay lang ba tayo mga
dude? Parang hindi eh! Feel at
hindi papatalo Magaling!
home guys. Huwag niyo nalang panPang-lima, congrats sa CAT,
sinin ang mga a.k.a. bully dyan.
DLC at Majorettes ng Mataas na
Nao-OP ba kayo? Huwag na kayong
Paaralan ng Sto. Nio na patuloy na
mahiya, kung kaya ng iba kaya niyo
nagdadala ng karangalan sa ating
rin yan.
paaralan. Ito rin ang isa sa mga
nakakatulong na humubog sa

Military Parade,
Nakakatulong nga ba?
Ni: Joni Gabriel S. Cruzata
Noong nakaraang Setyembre
19, 2014, ginanap ang 6th Regional
Military Parade & Competition na
kung saan ay kabilang ang Sto. Nio
National High School (SNNHS) Unit
sa mahigit 40 delegasyon (Company
Minus) na naglaban-laban. Hindi
nakuha ng SNNHS Unit ang minimithing pagka-panalo maliban sa
Majorette na nakuha ang ika-walong
pwesto. Ngunit ano nga ba talaga
ang dulot nito sa bawat estudyante?
Ano ang mga makukuha sa pagsama
sa ganitong extra-curricular activities?
Bago pa man sumali ang delegasyon ng SNNHS sa military parade sa Naga,
ay may sinalihan na rin silang ibat ibang
parade at competition. Kabilang na riyan
ang pagsali sa Nabua, Baao at dito sa Iriga. Nag-uwi na rin sila ng ibat ibang
tropeo na kanilang nakamit galing sa mga
kompetisyon.Ang pagsali rito ay makakatulong sa estudyante dahil mahuhubog
nito ang disiplina sa sarili ng bawat estudayante. Maaari nga itong dalhin sa
kanyang paglaki at tumulong sa kanyan
pagtatagumpay sa buhay. Sa tuwing
sasama naman sa military parade competition.
Natututo rin ang estudyante na makipagsocialize sa ibat ibang tao at magkaroon
pa nang mga bagong kaibigan.
Ayon sa isang majorette ang
kanyang nagagastos sa pagsali rito ay
umabot ng higit kumulang tatlong libong
piso. Hindi pa riyan kasama ang sariling
gastos tuwing araw na ng parade. Sa
CAT naman ay nasa dalawang libong piso
at sa DLC ay higit kumulang limang
libong piso depende sa instrument. Kung
iisipin napakalaking pera ang mga
nabanggit para sa isang karaniwang
pamilya.
Ang pagiging CAT, DLC o majorette ay tunay na maipagmamalaki. Pero
hindi ba gumagastos lang tayo sa wala.
Disiplina? Oo, nakukuha iyan kapag
sumama dito, ngunit maaari naman itong
matutunan sa loob at piling ng pamilya.
Sa pamilya namn dapat nagsisimula ang
lahat. Nasa sa atin ang desisyon, alam
naman natin kung makakatulong nga ba
ang pagsama sa mga military parade o
hindi. Isipin ng mabuti.

Liham sa Editor
Ni: Joni Gabriel S. Cruzata
Mahal kong Editor,
Magandang bati! Ako po si Jayvee M. Villar, kasalukuyang mag-aaral ng ika-siyam na
baitang sa Mataas na Paaralan ng Sto. Nino. Napansin ko lang po na may mga estudyante na
kadalasan ay wala sa kanilang mga klase. Minsan naririnig ko sa mga guro na may pinaguusapan silang isang estudyante na ganoon at ganito raw.
Ayon naman sa ibang estudyanteng aking napagtanungan, kung liliban daw sila
sa klase o magkaka-cut man, ang dahilan daw nito ay walang kaayusan sa loob ng kanilang
klase. Ibig sabihin nila minsan wala ang titser o kaya namna magulo lang talaga sa kanilang
klase.
Ano po ang masasabi mo sa patuloy na gawain ng ibang estudyante ang
pagliban o pag-cut ng klase. Mayroon pa ba silang ibang dahilan kung bakit nila ito nagagawa?
Sana po ay masagutan moa ng aking mga katanungan. Salamat!
Lubos na gumagalang,
Jayvee
Mahal kong Jayvee,
Sa panahon ngayon, halata naman natin na maramig estudyante ang tinatamad pumasok
o wala sa klase. Base sa aking nakikita o naririnig, ang dahilan kung bakit may mga estudyanteng hindi pumapasok dahil sinasanay na sila ng kanyang mga magulang na maghanap-buhay o
magtrabaho.
Kung mas bibigyan ng halaga ang edukasyon, higit pa dito ang matatamasang kasaganahan na hindi na kailangan isakripisyo pa ang pagaaral para lamang makapag-trabaho. Oo,
alam natin na marami ang naghihirap sa pamumuhay sa panahon ngayon, pero balang araw ang
pinagsikapan naman sa pag-aaral ang magdadala ng tagumpay sa buhay.
Kung hindi talaga maiwasan ang lumiban sa klase dahil sa kung ano mang rason,
kailangan ay dapat sa pagabalik sa klase ay humabol sa mga activities nang makasunod naman
at hindi mahuli sa klase. Kalingan rin na magsikap at magtiyaga ang estudyante dahil kahit na
maraming balakid sa pagpasok sa eskwela, walang imposibleng dumating ang panahon na
gumanda rin ang ating buhay.
Isa sa pinakamalaking mensahe o kasabihan na tiyak na tatatak sa pusot isipan ng lahat
ng mag-aaral o pati na rin sa lahat ng tao ito sipag sa pag-aaral, susi ng tagumpay. Naway
nasagot ko ang iyong mga katanungan at nabigyan ko ito ng paglilinaw.
--- Ang Editor

Sanay hindi Mapako

Ni: Joni Gabriel S. Cruzata

Sa K to 12, tiwala
tayong mabibigyang-lakas si
Juan dela Cruz upang mapaunladhindi lamang ang
kanyang sarili at pamilya
kundi maging ang buond
bansa. ani Pangulong Benigno S. Aquino III. Ayon sa K
to 12, kapag nagtapos na ang
mga estudyante, ay siguradong
magkakaroon na sila ng trabaho. Pero paano nga ba
makakatulong ang K to 12 sa
mga estudyante na magkatrabaho?
Ayon sa Philippine Statistics Authority (PSA), tumataas
ang porsyento ng bilang ng mga
unemployed o walang trabaho.
Mula noong Disyembre 2013 na

5.6%, tumaas ito ng 7.0%

(Hulyo 2014). Makakakuha ng
mga Certificates of Comptetency
(COCs) at National Certifications (NCs) ang mga estudyante
sa nasabing kurikula. Ito ay ayon
sa TESDA Training Regulations
na kung saan ang mga estudyante ay magkakaroon ng
mga middle-level skills para
magkaroon sila ng mga oportunidad na makapag-trabaho o maging entrepreneur.
Paano nakakasigurado
na ang mga graduates ng K to 12
ay magkakaroon ng trabaho?
Nakipagsundo ang Department of Education (DepED)
sa mga business organizations,
local at foreign Chamber of

Commerce at sa industriya para

masigurado ang trabaho ng mga
makakapagtapos sa ilalim ng K
to 12. Mayroon ring standards o
requirements na itinala upang
ang mga makakapagtapos sa ilalim ng K to 12 ay magkaroon ng
mg abilidad na kailangan ng industriya.
Isa sa pangangailangan
ng tao sa mundo ay ang magkaroon ng trabaho. Sanay hindi ito
maging daan ng korapsyon sa
ating bansa bagkus ay makatulong pa. Sana ay maisakatuparan ng programang ito ang
pangakong trabaho sa mga magsisipag-tapos. Sana hindi mapako ang ating pinaghahawakang
pangako.

Handa ba tayo?
Ni: Joni Gabriel S. Cruzata

Climate Change: Tuldukan

Ni: Joni Gabriel S. Cruzata
Sa patuloy na pagbabago
ng panahon, 25% ng species sa
buong mundo ay pinangangambahang mawala sa taong 2050. Ang
pagbabago ng panahon ay patuloy
na naaapektuhan ang buhay sa
mundo. Sa buong globo, samut
saring epekto ng pagbabago ng
klima ang dinadala nito. Tumataas
ang temperature, ganoon din sa
pagtaas ng sea level, malalakas na
bagyo, pagkawala ng mga wildlife
species, pagdating ngmga malulubhang sakit at pagka-apekto sa
ekonomiya.
Pagtaas ng temperature
ang sinisisi sap ag-akyat ng bilang
ng mga namamatay dahil sa init.
Hindi lang iyon, dahil ito na rin ang
sinisisi sa pag-akyat ng mga lebel
ng dagat at palakas na palakas na
bagyo. Ang mga karagatan natin
ay nag-iinit na rin, na ang mga
epekto ay coral bleaching.
Ang pagtaaas ng lebel ng
dagat naman ay maaaring kumitil
ng milyong tao. sa buong mundo,
nasa 100 milyong tao ang naninirahan sa loob ng tatlong talampakan (low lying areas) na kung saan
ay maaari silang abutin ng pagtaas
ng sea level kung hindi nila ito aabandunahin.
Ayon sa mga siyentipikong
pag-aaral, ang pagbabago ng
panahon ay ginagawang mas malakas ang mga bagyomas tumatagal, may malalakas na hangin at
mas nakakaapekto o sumisira ng

mga komudnidad na malapit sa

dagat.
Kung patuloy ang pagtaas
ng temperature at pagbabago ng
panahon, pinaniniwalaan na sangkapat ng lahat ng uri ng hayop at
halmaan ay mawawala sa taong
2050.
Sa pagtaas ng temperature, tumataas rin ang mga sakit
na may kinalaman sa pag-init ng
mundo at maaaring humantong sa
kamatayan. Halimbawa noong
2003, ang extreme heat waves na
nagkawsa ng 20,000 na namatay
sa Europa at mahigit 1500 na namatay sa India. Ayon sa World
Health Organization (WHO) ay ang
pagbabago ng panahon ay magdulot ng 150,000 na namatay sa taong 2000 palang at tataas pa daw
ang bilang nito sa susunod na mga
taon.
Ang
pagbabago
ng
panahon ay maituturing na isa sa
mga dagok na nagmula pa noon.
Pero bakit nga ba nagkaroon nito?
Tayo ang dahilan sa lahat ng ito.
Masakit mang isipin pero tayo talaga ang gumawa mismo ng mga
dahilan na kung saan ay patuloy
na sumisira sa ating kapaligiran.
Kailangan nating baguhin ang
ating mga gawain, sa simpleng
pagtatanim ng puno ay makakatulong na ito sa pagsugpo ng
pagbabago ng klima. CLIMATE
CHANGE TULDUKAN NA!

Ang Pilipinas ay nasa tinatawag na Pacific Ring of Fire na nakapalibot sa Pacific na tadtad ng mga
bulkan na regular na sumasabog.
Karamihan sa mga bulkang ito ay
nasa Pilipinas. At ang isa roon ang
Mayon na nasa Albay ay nagsimulang mag-alburoto noong Setyembre
15, 2014. Isa na naman itong pagsubok para sa ating mga Bicolano at
sa ating gobyerno. Handa na ba tayo
sa pagsabog ng Bulkang Mayon?
Sa kasalukuyan, ang mga
apektadong lugar ay ang aabot sa 52
mga barangay na mula sa limang
bayan at tatlong lungsod sa Albay.
Ang mga apektadong residente ay
nailikas na sa mga evacuaton center
na nasa ilalim ng pangangalaga ng
mga pamahalaang lokal. Nagpapatuloy din ang mga klase sa ilalim ng
contingency plan ng Department of
Education, kamakailan nga ay pumunta si Department of Education
Secretary Bro. Armin Luistro sa Albay
at nagtayo ng Temporary Learning
Center.
Mahusay ang pagkakabalangkas ng evacuation plan sapagkat
mayroon ding probisyon na pagkain
at tubig para sa mga alagang hayop
ng mga mangsasakta at mga pet
upang hindi na sila magparoot parito sa mga sakahan upang alagaan
ang kailang mga hayop.
Sa pangunguna ni Gov. Joey

Salceda ay nagpatupad agad ng

emergency program ang Albay. Mahigit 10,000 residente na nakatira sa
loob ng danger zone ang agad na
inalerto para sa paglilikas. Saklaw ng
Permanent Danger Zone (PDZ) ang
mga lugar anim na kilometro mula sa
bibig ng bulkan, kung saan malamang na bumagsak ang mga
nagbabagang mga bato sa pagsabog.
Mayroon ding Extended Danger
Zone (EDZ) na walong kilometro timog-silangan ng bibig na inaasahang
dadaluyan ng lava.
Mahigit dalawang linggo na
mula nang inisyu ang volcano alert
ng Philippine Institute of Volcanology and Seismology (Phivolcs). Patuloy na minomonitor ng Phivolcs ang
panganib
at
gayong
waring
nanahimik ang bulkan, oobserbahan
pa ito ng awtoridad kung ibababa na
nga ba ang alert level ng bulkan
upang makauwi na ang mga evacuees sa kanilang mga bahay.
Ano man ang mangyari sa
susunod na mga araw, nakatitiyak
tayo na kontrolado ng mga opisyal
ng Albay ang situwasyon. Ang kanilang well-organized disaster mitigation plan at ang buong kooperasyon
na ipinamalas ng taumbayan ay
sapat na upang hindi gaano silang
maapektuhan ng pagsabog ng Mayon at sana zero casualties.

mismo ang magnegosyo o tumuloy sa

kolehiyo. Ayon sa DepED, ang dagdag na taon sa pag-aaral ng mga estudyante ay huhubugin sila upang
magind handa sa kanilang trabaho o
propesyon.

Pangako ng K-12
Ni: Joni Gabriel S. Cruzata

Pero marami pa rin ang hindi

kumbinsido sa pangako ng K to 12 at
hindi naniniwala sa magandang dulot
ng programa. Isinasantabi ng programang ito ang katotohanan ngayon
na kahit nga nakapagtapos ng kolehiyo at dadaan muna sa butas ng
karayom magkaron lang ng trabaho.
Ang kawalan ng trabaho sa ating
bansa ay patuloy na tumataas, hindi
dahil sa kakulangan ng mga taong
may kakayahan kundi dahil sa kawalan ng maayos na plano para sa
sustainable development program
na magbibigay ng trabaho.

This law will empower the next generation of Filipinos sabi ni Pangulong Aquino noong nilagdaan niya
ang Republic Act 10533. Ito rin ang
Enhanced Basic Education Act of
2013 o K to 12 Basic Education ProAng programang ito ay maragram. Ano nga ba talaga ang tunay na
hil magdudulot ng kabutihan para sa
tunguhin ng programang ito? Ano
lahat kaakibat ang patuloy na
ang maipapangako nito sa mga bapagbatikos dito. Kailangan lang natin
tang naabot at maaabot pa nito?
na magtiwala sa ating gobyerno at sa
Pangako ng Department of ating sarili. Isipin na lang natin na
Education (DepED) na magkakaroon ang nais lang ng ating gobyerno ay
ng trabaho ang sinumang mag-aaral makatulong sa sambayanan at buong
na magtatapos sa ilalim ng nasabing bansa. Huwag tayong manghusga
kurikulum.
agad dahil hindi pa natin nakakamit
Sa pamamagitan nito, mas ang tunay na pangako ng K to 12.
lalong magiging handa ang mga es- Kailangan nating panghawakan ang
tudyante sa kanilang pagtatapos na pangako nito na magbibigay ng trakung saan ay mas Malaki ang pagka- baho para mapaunlad ang ating bansa.
kataon nilang makahanap ng trabahong may maayos na sweldo o sila

KABATAAN TUNGO SA PAGBABAGO

Ni: Joni Gabriel S. Cruzata

Sinabi ni Rizal na ang mga ng mga kalahok mula sa ibat

kabataan ang instrumento ibang panig ng mundo ang
ng pagbabago. Sila ang IYDS 2014.
pag-asa at magdadala ng
p erp ek to ng

s is t ema.

Ngunit paano eksaktong

maaaring baguhin ng mga
kabataan

ang

kuyang

www.gopixpic.com

kasalu-

pampulitikang

sistema kung sila ay napa-

Punongkahoy: Totoong Kayamanan

Ni: Joni Gabriel S. Cruzata

Pilipinas ang isa sa pin-

paligiran ng korupt na pamamahala. Paano nila lalabanan ang sakit ng isang

Paano na nga ba ang

sirang

sistema

at

pan-

akamayamang bansa sa Asya, mga kabataan sa hinaharap?

atilihin ang kanyang ideal-

hindi mayaman sa salapi pero Wala

isimo para itoy maging

ng

mga

punong

maunlad sa likas na kaya- aakyatin, kukuhanan ng lilim

Ipinagdiwang ng Pilipinas ang kauna-unahang In-

ginto

ternational Youth Day Summit

kayamantulad

ng

na
mga

punongkahoy.

Kapag tuluyang mau-

bos ang mga puno, mawawa-

eco-

(IYDS) sa Asian Development

system. Ito ay magdudulot ng

Bank (ADB) Headquarters sa

lan

ng

balance

ang

Napakahalaga ng mga matinding inint sa mundo. Kapunongkahoy sa ating kapa- pag

ligiran.

Nililinis

nito

dumating

ang panahonn

ng

naman
tag-ulan

ang
o

hangin, nagbibigay ng prutas bagyo, medaling matatangay

na

makakain,

nakakagawa ng tubig ang lupa. Maaari

tayo ng mga bagay tulad ng itong magbunga ng pagka-

Lungsod

ng

Mandaluyong

noong ika-12 ng Agosto, taong kasalukuyan. Layon ng

pagtitipong ito na bigyang
halaga ng mga kabataan na

papel sa pamamagitan ng da- matay ng mga taong nakatira

magampanan ng tama ang

hon at sa kahoy ay nakakaga- malapit sa mga dalisdis o

kaniyang tungkulin sa ating

wa naman ng mga furnitures.

bansa. Ito ay ang maging

Maituturing na may pin-

paanan ng bundok.
Itigil na ang mga illegal

akamalaking buhay ang puno na gawain ng tao sa ating

sa mundo. Ito ay sumasala o kalikasan, dahil tayo rin ang
umiimbak ng tubig ulan upang maaapektuhan nito sa huli
hindi sabay-sabay na umagos lahat tayo ay madadamay. Saang tubig mula sa kabun- ma-sama nating pangalagaan
dukan pababa sa kapatagan at pahalagahan ang ating mga
na sanhi ng mga pagbaha. punongkahoy. Sa pamamagiPero

nakakalungkot tan ng pagtatanim muli nito,

isipin na unti-unti nang nasisi- maibabalik natin ang dating

ra ang gating kapaligiran. Unti sigla ng ating kalikasan. Tayo
-unti ng nawawala ang ganda na rin ang magdisiplina sa
ng itinuturing nating kaya- ating sarili dahil sa huli tayo
manan.

rin ang makikinabang dito.

pamumuno ng mga kabataan.

Sa pamamagitan nito, balang
araw makakatulong din sila sa
lipunan. Ang ilan, kahit na
hindi nakapag-aral ay maari
ding gumawa ng pagbabago.
Hindi

lang

sa

resulta

ng

pangungurakot ang nangyayri

sa atin kundi ito ay kagagawan rin ng mamamayan.
Bilang isang kabataan,

hindi lamang ginto ang langhap na sariwang hangin.

kumikinang hindi lamang
maituturing

ang paghubog ng magandang

perpekto?

manan. Gaya ng kasabihan, at wala na rin tayong mala-

ang

Nakakatulong ng Malaki

makabagong lider. Dinaluhan

tayo ay mandirigma, tayo rin

ay nasa gitna ng larangan ng
digmaan, isang labanan ng
katiwalian at hindi pagkakapantay-pantay. Dapat gumising at hindi manirahan sa pamamagitan ng mga pangarap.
Patunayan na hindi lamang sa
ating lahi tayo ay maaaring
gumawa
Totoo

ng
ngang

pagbabago.
ang

mga

kabataan ay ang instrumento

ng pagbabago.

Bagong guro,
Bagong Kapamilya

Bukod tanging Mag-aaral

Ni: Darel Agravante

ni: Cecille de Roxas

Ang buhay natin ay

puno ng pagsubok kayat natuto
tayong magpahinga ,huwag lang
ang sumuko ,yan ang katagang
lagi niyang bukambibig sa kanyang
sarili.Madaling araw ,ika-pito ng
Hunyo,taong 1998, nasilayan ni
Lisette Catangui ang liwanag nang siyay iluwal sa mundong ito ng
kanyang butihing ina na si Gng. Precy T. Catangui. Siya ay ikalawa sa anim na anak nina G. Beltran Catangui at Gng. Precy Catangui na kasalukuyang nakatira sa barangay Sto. Nio,Lungsod ng
Iriga.

Matangkad, nagtataglay ng maamo ay maaliwalas na

mukha bukod sa angking kakayahan may busilak na puso at
mapagpakumbaba na tao.Yan si G. Jaypee A. Villareal ang bagong guro ng Mataas na Paaralan ng Sto.Nio.

Sa murang isipan niya,naniniwala siya na ang karunungan ay ang natatanging bagay na maipagmamalaki,saan man tayo
makarating,dahil ito ay hindi mananakaw o hindi ito makukuha ng
iba.

Masayahing guro si G. Jaypee,mahal siya na mga estudyante dahil na rin sa nagsisilbi na siyang pangalawang ama sa
mga ito.Guro siya sa Filipino ,mamamangha ka sa kanyang mga
nalalaman na makalunod at nakakadugo sa ilong na mga salita.

Siya ay kasaalukuyang nasa ika-apat na taon,pangkat

Special Science Class (SSC) na sumasailalim sa pamamatnubay ng
butihing guro na si Gng. Laila C. Namoro.
Itong dalagang si Lisette ay isa sa mga ipinagmamalaki
ng aming paaralan,hindi lang sa pagkakaroon niya ng magandang
mukha kundi dahil sa kanyang natatanging kakayahan at abilidad.
Simula ng siyay tumuntong sa paaralan, marami siyang karangalang hinakot at inuwi bunsod ng kanyang angking katalinuhan.
Noong elementarya pa siya ay matagumpay niyang nakamit ang unang pwesto o valedictorian. Buong husay niya itong
pinagbutihan upang makmit nya ang ganoong kalagayan. Bunga ng
pagiging masikap at masigasig sa pag-aaral, napanatili at napaunlad
niya hanggang sa siya ay tumuntong ng sekundarya sa kabikabilang tagisan ng talino at kurikular na kanyang nasalihan. Mas
lalo pang nahasa ang kanyang kakayahan.Nang siyay inihalal
bilang SSG President dahil siya ay nakikitahan ng abilidad at potensyal na magampanan ang mga tungkulin. Pero isa itong malaking
pagsubok o hamon sa kanyang buhay.Ngunit ito ay unti-unti niyang
napagtatagumpayan.
Pinamunuan niya ang sangay ng aming paaralan kagaya
na lamang ng pagiging SSG President, CAT Corps Commander, at
YES-O member upang magkaroon ng mga pagbabago sa ikagaganda at ikasasaayos ng aming paaralan. Nahalal rin siya Division Federation Vice- President of SSG na isa ring malaking pasanin niya sa
kanyang buhay. At itoy kanyang nagagampanan naman ng maayos.
Naipamalas ang kanyang husay sa pamamagitan ng paglahok sa mga kompetisyon na sinubok ang kanyang abilidad at kakayahan. Noong siya ay nasa unang taon pa lamang ay nagkamit na
siya ng mga karangalan.Gaya ng pagsulat ng Balita o News Writing
itoy nakamit niya sa ikatlong pwesto. Science at Mathematics
Competition ikalawang karangalan at MTAP Finals ikatlong gantimpala. Sa pagtungtung niya ng taon nasungkit din niya ang unang
pwesto sa larangan ng Pagsulat ng Balita sa Ingles sa Division
Press Conference,Division Science Quest
ikalawang pwesto,Division Population Quiz unang pwesto.Nang siya ay tumuntong
sa ikatlong taon ay nasungkit niya ang unang pwesto sa larangan ng
Pagsulat ng Balita sa Ingles sa Division Press Conferencesa Pagsulat ng Balita at sa kanyang pagpupursige ay nakamit pa niya ang
ikatlong pwesto sa larangan ng Pagsulat ng Balita Ingles sa National Press Conference. Kay husay talaga at walang makakatumbas.
Layunin niya ang makapagtapos ng pag-aaral at makahanap
a maayos at permanenteng trabaho.Upang matulungan ang kanyang
pamilya patina rin sa ibang tao.
Higit siyang naniniwala na determinasyon,sipag at tiyaga sa
pag-aaral ang higit na kailangan upang maabot at makamit ang mga
minimithi sa buhay.

Isang natatanging guro na nagtataglay ng pambihirang kakayahan at abilidad na kanyang ipinamamalas sa larangan ng pagtuturo.Ating maipagmamalaking tunay
ang isa sa mga natatangi at huwarang guro.

Siya ay nagpursige upang maging isang mahusay na guro at

magsilbing huwaran sa mga kabataan upang sila ay di mapariwara
sa tatahaking landas ng kanilang buhay.Maituturing na malaking
tungkulin at responsibilidad ang naatasan sa ating bagong guro na
matiyaga niyang ginagapanan ang trabahong ito upang matuto at
mabigyang kaalaman ang mga estudyante na uhaw sa karunungan.
Siya ang nagsisilbing daan upang ang munting pangarap ng
mga mag- aaral ay magkatotoo at mabigyang kulay ang kanilang
kinabukasan.At nagbigay payo at ng tagumpay sa ikakaunlad ng
kanilang tatamasahin sa hinaharap.

Ang galing mo Idol!

Ni: Cecille R. de Roxas

naatang sa kanya.

Isang matalino, gwapo

at magaling pagdating sa asignaturang Agham at pampalakasan.
Isa siya sa aktibog mag-aaral sa
ika-pitong baitang. Siya ay maasahan rin pagdating sa gawaing
pampaaralan. Madali niyang natututugunan ang mga tungkuling

Huwag mong hanapin ang kahulugan ng buhay sa halip

ay bigyan mo ang iyong buhay ng kahulugan , yan ang kanyang
pinaninindigang kasabihan. Iyon ay tama nga naman.
Siya ay ikalawa sa apat na aktibong anak ng mga butihing
sina Gng. Laila C. Namoro at Jonathan Namoro. John Lloyd Camila Namoro ang ngalan niya. Ipinanganak noong July 3, 2001.
Siya ay labing tatlong taong gulang na.
Nagtapos siya ng elementarya sa Mababang paaralan ng
Sto. Nio, Lungsod ng Iriga at kasalukuyang nag-aaral ng sekondarya sa Mataas na Paaralan ng Sto. Nio.
Ika-labing limang araw ng Oktubre, Taong kasalukuyan
nang ganapin ang Division Science Quest sa Mababang Paaralan
ng San Isidro, Lungsod ng Iriga at si John Lloyd ang pambato ng
Sto. Nio, Ika-pitong baitang na matagumpay na nakasungkit ng
unang gantimpala sa tulong ni Gng. Precy T. Catangui bilang
kanyang tagapagsanay.
Isang napakalaking karangalan para sa kanya ang kanyang
pagkapanalo.
Isa rin si John Lloyd sa lumahok sa Lakan ng kalikasan na
nasungkit ang Ikatlong gantimpala noong ginanap ang YESO
Camp taong kasalukuyan sa Mataas na Paaralan ng Sto. Nio.
Masasabing talagang kahanga-hanga ang ipinakitang galing at abilidad ni John Lloyd Namoro.

SIMPLE NGUNIT MAIPAGMAMALAKI

Ni: Darel Agravante
Naipamalas ang kanyang

husay

Dumalo din siya sa ginanap na Re-

sa pamamgitan ng paglahok sa mga

gional Leadership Congress upang mas

patimpalak na sinubok ang kanyang na-

paigtingin ang kanyang kaalaman sa pa-

tatagong abilidad at kakayahan.Noong

mumuno ng isang organisasyon.

siya ay nasa unang antas sa sekundarya

pa lamang ay nagkamit siya ng mga karangalan.
Behind those problems in life, you must
still manage to smile,yan ang katagang
kanyang

pinanghahawakan

sa

sarili.Magbubukang-liwayway,ika-12 ng Nobyembre, taong 1998 nasilayan ni Joan Arroyo ang liwanag nang siyay iluwal sa mundong ito ng kanyang butihing ina na si Gng.
Roselyn Arroyo. Siya ay panganay sa tatlong

Di mababatid sa kanyang mukha na may

dinaranas siyang mabigat na problema
sa buhay sapagkat itoy kanyang inila-

Gaya ng Math Quiz Division itoy

labas sa pamamagitan ng pagtawa na

nasungkit niya sa ikalawang pwesto.Sa

nagbibigay sa kanya ng lakas at tatag ng

pagtuntung niya ng ikalawang antas

loob upang malampasan ang kinaka-

nakuha din niya ang ikalawang pwesto sa

harap

larangan ng Pagsulat ng Balitang Isports

buhay.

sa Filipino sa Division Press Conference,

biniyayaan pa siya ng isa pang pagkakataon upang ipakita ang kanyang galing

anak nina G. Felicito Arroyo at Gng. Roselyn

sa Pagsusulat ng Balitang Isports sa Fili-

Arroyo na kasalukuyang nakatira sa baran-

pino sa Regional Press Conference na

gay Sto. Nio,lungsod ng Iriga.

kanya namang nasungkit sa ikaapat na

niyang

pagsubok

sa

kanyang

Itong dalagang si Joan ay isa sa

mga ipinagmamalaki

ng ating paar-

alan,hindi lang sa pagkakaroon niya ng

magandang

mukha

kundi

dahil

sa

kanyang natatanging kakayahan at abilidad.

Napanatili at napaunlad niya ito

pwesto, at MTAP Finals ikatlong gantim-

hanggang sa siya ay tumuntong sa

pala.Nang siya ay tumuntung sa ikatlong

sekundarya sa kabi-kabilang tagisan ng

antas ay ipinamalas niya ulit

talino at kurikular na kanyang nasalihan.

kanyang angking galing sa Pagsulat ng

itoy pagsisikapan

Balitang Isports sa Filipino sa Division

nang husto,yan ang pinanghahawakan

Press Conference na kanya namang

niyang kataga sa kanyang sarili upang

nasungkit sa unang pwesto.

makamit

Sa kabila ng samut saring obligasyon niya sa loob at labas ng paaralan ay nakukuha pa rin niya ang tumawa o ang pagiging positibo sa bawat
hamon ng kanyang buhay.

ang

Siya ay naihalal bilang Corps Exec-

Ani pa niya na, Sa bawat butil ng

pawis ay may kalakip na tagumpay kung
at paghuhusayan

ang ina asam-asam na rurok

na tagumpay.

utive Officer at SSG Secretary upang hasain ang kanyang kakayahan.

Bukas ang Pinto namin para Sayo!

Isang nilalang ang pinagkaloob ng University of North Easthern Philippines.
Diyos sa mga mag-aaral sa Mataas
Siya ay nagtapos ng kolehiyo sa Ceguera Technological Colna Paaralan ng Sto.Nio, Lungsod leges na may kursong Data Encoder, Bachelor of Science in Comng Iriga.
Siya ay
puter Science, Bachelor of Technical Teacher Education
nagtataglay
n g Siya ay isa sa with units Masters in Information Technology (MIT)s sa
maamong mukha, at mga guro na may Ateneo de Naga University.
busilak na puso. Siya
p a m b i h i r a n g Sa ngayon siya ay nagtatrabaho bilang guro sa asignaturay isang magaling na
guro na maipagma- diskarte sa pag- ang Information,Communication Technology (ICT) sa lahat
tuturo na sadyang na antas ng unang pangkat sa Mataas na Paaralan ng Sto.
malaking tunay.
Maituturing na malaking responsibilidad ang
kahanga- hanga. Nio.
Gng. Recheel E. Salcedo ang ngalan niya. Ang
naatang
sa ating guro ngunit sa kabila ng lahat ay
tatanungin
kanyang palayaw ay Ecel. Nasilayan niya ang mundo Kung
matagumpay niya namang nagagampanan ang kanyang
nang siyay isilang ng kanyang butihing ina na si Gng. mo ang mga mag- mga tungkulin.
Editha A. Espiritu noong ika-11 ng
Disyembre, aaral
sa
mga
Siya ay isa sa mga guro na may pambihirang
1985.Siya ay ikalawa -------------sa apat na malulusog unang pangkat ng
na anak nina G. Ramir V. Espiritu at Gng. Editha A. bawat antas sa diskarte sa pagtuturo na sadyang kahanga- hanga. Kung
tatanungin mo ang mga mag-aaral sa mga unang pangkat
Espiritu. Makaraan ang ilang taon siya ay napangasawa
paaralan ng Sto. ng bawat antas sa paaralan ng Sto. Nio, tiyak na wala
ng masuwerteng si G. Ernie B. Salcedo,sa ngayon sila
ay mayroon ng anak na nagngangalang Ernest Raphael Nio, tiyak na wala kang maririnig kundi Wow! Siya na!
kang
maririnig
E. Salcedo.
Maraming bata na ang kanyang natulunkundi Wow! Siya gan,sa pagsasaayos ng System Unit at kung may problema
Siya ay nag-aral ng elementarya sa Mababang
ka tungkol sa kompyuter,puntahan mo lang siya at tiyak na
Paaralan ng San Miguel at nagpatuloy ng sekundarya sa na!
matutulungan ka niya.

Bikolano: Mapagpadangat dangan Mapanunlog

Ni: Janine S. Arroyo

Payaba

tayka,

Namomotan

ka,

Karangohan Albay Festival sa Legaspi, Tabok

Iniirog ta ka, Padangat ta ka. Mga salitang

Festival sa Tabaco City, Bantayog Festival at

ginagamit nating mga Bikolano na simbolo ng

Piasan Festival sa Daet, Boyoboy Festival sa

at ing

isa.

San Lorenzo Ruiz, Inorogan at Tinagba Festival

mapanonlog,..

sa Iriga City, Pintakasi Festival sa Balatan,

katangiang lagging dala at hindi mabubura sa

Catandungan at Kagharong Festival sa Virac,

isip at puso nating mga Bikolano saan man

Pagdayao

tayo mapadpad.

Kasanggayan

pagmamah al

Mapagpadangat

sa

dangan

ta

bawat

Bikol ang lugar na paraiso sa ganda at

sagana sa biyaya. Magagandang tanawin,
masasayang pagdiriwang at masasarap na

Festival

sa

Festival

sa

Masbate

City,

Sorsogon

City,

Peafrancia Festival sa Naga City at Gugurang

Festival sa Donsol. Ang mga itoy bahagi na ng
tradisyon at kultura nating mga Bikolano.

putaheang tunay ngang binabalik-balikanng

Sa panahon ng pangangailangan, hindi

mga turista at taga ibang lugar. Ang Tangway

tayo nag-aatubiling tumulong sa mga biktima o

ng Bikol, Tiwi Hot Spring, Calabidongan Cave,

nahihirapan. Isang halimbawa nito ay ang

Lion Hills, at ang pinaka-kilala sa lahat, ang

kagimbal-gimbal na trahedya na dumating sa

Bulkang Mayon na kaakit-akit sa paningin. Ang

bansa. Napakalakas na bagyo ang tumama sa

pili, sili at tabios o sinarapan na dito lang

parte ng Visayas. Marami sa ating kabababayan

matatagpuan. Mga putaheng katakam-takam

ang nawalan ng mga mahal sa buhay, trabaho,

tulad ng pinangat, laing at

ang Bikol Express na ating
tinatangkilik.

Ang

mga

putaheng itoy ditto lang

natin matitikman.
mga

masasayang

pagd ir i wan g
dinarayo
May

May

ng

mga

pagd ir i wan g
dinarayo

ng

r in

na

karamihan.
masasayang
r in

na

karamihan.

Ang Bikol Arts Festival at

Bikol ang lugar na

paraiso sa ganda at sagana sa biyaya. Magagandang tanawin,
masasayang pagdiriwang at masasarap na
putaheang tunay ngang
binabalik-balikanng
mga turista at taga
ibang lugar.

kabuhayan at tirahan.
At dahil sa tulong nating
mga

Bikolano,

pangunguna
Joey
ating

ni

Salceda,

sa

Governor
marami

kababayan

sa
ang

natulungan at nagkaroon ng
pag-asang bumangon muli sa
kabila

ng

karanasan.

mapait

nilang

Namoro, Nagpakitang-turo
Ni: Janine S. Arroyo
Upang maisabuhay ang mga natutunan
ng mga guro, nagging tampok na nagpakitang
turo sa asignaturang FILIPINO si Gng. Laila C.
Namoro, guro III ng Mataas na Paarala ng Sto
Nino sa isinagawang Pansangay na Inservice
Training(INSET) noong Octobre 26-29, 2014 na
ginanap sa Mataas na Paaralanng Zeferino Arroyo.
Ang Inservice Training ay may layuning
madagdagan ang kaalaman ng mga guro sa
ibatibang asignatura lalong lalo na sa ibatibang
pagdulog nagagamitin sa pagtuturo sa Filipino
Pinagsanib na Wika at panitikan ang kanyang
I - Layunin:
Natutukoy ang Teoryang Humanismo
Nasusuri ang ibat ibang uri ng pagpapahayag mula sa akda
Naihahambing ang kwento na kahalintulad sa iba pang
akda/kredo
II - Nilalaman:
Titser (Teoryang Humanismo) Maikling Kwento ni Liwayway A. Arceo
Ibat ibang uri ng pagpapahayag
Sanggunian: Kaban ng Panitikan pahina 141-147
Kagamitan: Larawan ng Guro, Aklat o akdang lunsaran,
papel ng mga gawain, strips ng mga ibat ibang uri ng pahayag.
III - Pamamaraan:
Balik-Aral:
Isa-isahin ang ibat ibang teorya ng Panitikan
Uri ng mga tayutay
Pagganyak: Ilarawan guro sa tulong ng facts storming Web
B. Sino sai nyo ang may karanasan na, naipinaglaban ninyo
ang inyong sariling paninindigan?
B. Paglalahad
1. Pakinggan ang babasahing kuwento. (Titser) o kayay
magtatalaga ang guro ng mga mag-aaral na mag-babasa sa
unahan para basahin ang akda. Maaaring ito ay salit-salin
pag-basa o sabayang pag-basa.
2. Pangkatang Gawain (Hahatiin ang grupo sa dalawang
pangkat at bibigyan ng papel ng mga gawain. Itoy gagawin
sa loob lamang ng 15 minuto. Pagkatapos bibigyang pagka-

gamit na pagdulog na kung saan binigyang

diinang Wika gamit ang panitikang lunsaran sa
pagtuturo. Naging aktibo ang mga gurong magaaral sa pakitang turo dahil mas makabagong
kaalaman na naman ang natutunan ng mga guro
sa Filipino.
Dagliang pagbibigay puna sa ipinakitang
turo at doon maraming natutunan ang guro sa
mga positibong puna at kung ano ano pa ang
kailangang baguhin o idagdag sa pagtuturo
gamitang pagdulog na Wika at Panitikan.
Banghay Aralin sa Pinagsanib na Wika at
Panitikan sa Filipino.
kataon na mag ulat ang
bawat pangkat (Ibibigay ng
guro ang pamantayan sa
pag-uulat).
C. Pagtalakay
a. Ibigay ang kabutihan at
kasama ang dulot na ang magulang ang namimili ng ating
magiging propesyon.
b. Ano-ano ang iyong sukatan na tagumpay ang isang
propesyong napili? Magbigay ng ilang patunay.
c. Bakit gusto ni Aling Rosa na mapangasawa ni Amelita si
Osmundo?
d. Paano ipinakita ni Amelita ang kanyang Paninindigan sa
propesyong
kanyang pinili.
e. Suriin at ibigay ang pahiwatig ng mga sumusunod na
pahayag at gamitin sa pangungusap.
1. Hinukot nang panahon
2. Ilang gatla sa mga pisngi
3. hapis na mukha ng pinalamlam ng pagod
4. nag-aagaw na dilim at liwanag
5. pangungulimlim ng mukha

Pakitang Turo. Si Gng. Laila C. Namoro guro sa

Filipino habang tumatalakay sa wika at panitikan
na pagdulog noong ika-29 ng Oktubre 2014.
ito hango sa teoryang Humanismo at suriin ang uri ng
pagpapahayag nito.
Paghambingin ang nabasa o napanood na kuwento na
kahalintulad ng binasang seleksyon.
Hambingan Titser Nabasa/Napanood
IV Pagtataya
Ipasuri ang mga sumusunod na pahayag mula sa binasang
akda kung ito ay Nagpapaliwanag, nagtuturo o nangangaral, nagbibigay kasiyahan.
1. Ganon pala naman e anot parang bigung-bigo ka na?
(Nangangaral)
2. Kung hindi ko lang inaalalang masisira ang linya ng ating
pamilya sa pagkakaroon ng anak na hindi de titulo
(Nagtuturo)
3.Inang kailangang malaman ni Osmundo na ngayon na
na hindi maaari. (Nagpapaliwanag)
4.Bakit hindi ba totoo ang sinasabi ko? Sa laki ba naman
ng kayamanan ni Osmundolawak ng lupain at sakahan,
kakailanganing mo pa bang magturo? (Nangangaral)
5. Ayaw ka lang maniwala sa kin nong una at kamoy
mahihirapan tayo o, anong nangyari? (Nagpapaliwanag)

Paglalahat
Ano ang Teoryang Humanismo?
Ano-ano ang mga paniniwala at paninindigan ng mga tau- V Takdang Aralin:
han sa kuwento ang matuturing na kanyangkanya lamang? Sumulat ng isang kuwento na nagpaparangal sa gawain ng
isang guro at salungguhitan ang mga ginamit na ibat-ibang
Paglalapat
uri pahayag sa na buong kuwento.
Magtala ng mga pangungusap sa akda na nagpapatunay na

IBALONG (Informance)
(epiko)

Ni: Gng. Laila C. Namoro

Introduction:
lamang kung tulog ang salot na si Rabot. Kayat
(Musika: Madulang Panimula: Sa isang maganda at Oryol:
isang araw na maulan ako at ang aking mga taupayapang kapaligiran)
Si Hablon namay gumawa ng panghabi na isang
han
araw ay ikinagulat ng lahat nang hinandog niya
Pumasok sa lungga ng salot na si Rabot at aking
Tagapagsalaysay:
saiyo ang kanyang hinabi. Ang lutuang koron,
tinagpas ng matalim kong minasbad ang ulo ng
Kilala ang Bicol sa matandang epiko na Ibalon na
kalan, at paso ay likhang kamay naman ng itang
salot na si Rabot Maaaring narinig pa ninyo sa
isinalaysay ng isang makatang manlalakbay na si
si Dinahon. Kay Sural ang lumang alpabeto na
kakahuyan ng Bognad at Kamagon ang atungal
Cadugnung na isinalin ni Fr. Jose Castano. Ang
inukit sa bato sa Libon at pinakintab ni Gapon. Sa
ng salot na si Rabot ngayon, masdam ang kakilanasabing epiko ay nalathala sa Madrid sa tulong
panahon mo rin matapang na Handiong gumawa
kilabot na anyo ng halimaw at salot na si Rabot
ni Wenceslao Retana. Ibalon o Ibatnon ang nagtayo ng mga bahay o moog sa itaas ng banasi at
masdam mga kanguran at namamanwaan maging tawag ng mga Espanol sa sinaunang lupain ng
kamagong. Sa panahon mo rin matalinong
bunyi tayot nagapi na natin ang salot na si Rabot
mga Bicolano. Naging batayan nito ang mga
Handiong ang pagdating ng baha na dala ni Onos
ngunit bakit ginagalang kong Handiong ikay
ibal o ibay na kauna-unahang pangalan ng
na nagbago sa kalupaan ng Ibalon.
nauumid at walang katagang masambit gayong
Masdan tangway ng Bicol. Salitang pinaikli ang
kaharap mo na ang salot na si Rabot?
ibal ng Ibalyo na nangangahulugan na naging Handiong:
tawiran mula sa Visaya patungo sa kabilang
Pumutok din ang bulkang Hantic, Colasi at Isarog Tagapagsalaysay:
ibayo sa dakong Timog Luzon.
na lumikha ng lindol na humiwalay sa lupain
Bumalik siya at ibinalita sa ama ang tungkol sa
tulad ng Malbogon na tirahan ng balyanang si
lupain na nakita niya para sa kanila. Hindi na sila
Bantong:
Hilan at Laryong.
nagsayang ng oras, si Baltog at ang kanyang ama
Masdan ngayon mahal na kaibigan Ang matagal
at ang lahat ng mga mamamayan ay nilisan ang
na kinatatakutan Nitong ating mga kababayan. Baltog:
Samar papuntang Ibalon, ang kanilang bagong
Bagamat nang dumating tayo. Sa lupaing ito,
Sa look ng Calabagnan nawala ang mga
tahanan. Tinuruan nina Handiong at Baltog ang
nilipol mo Lahat ng gumagambala sa mga tao.
Dagatnon ang lupain ng mga Dumagat na nakatimga mamamayan ng ilang paraan upang magkaAng mga lumilipad na tiburones. At mga layas na
ra sa Cotmon. Gayunman, sa gitna ng ating
roon ng kabuhayan. At hindi nagtagal ay gumankalabaw Sa pamumuno mo dakilang Handiong.
tagumpay may natirang isang salot kalahating
da ang kanilang pamumuhay. Pinuno nila ang
taot halimaw na may mahikang itim, ang panlupain at nagkaroon sila ng masaganang ani. Sa
Baltog:
galan niyay Rabot. Dahil ang mga nauna mong
lupaing iyon ang gutom ay nagiging alaala na
Sinimulan mo sa pagbuo ng mga batas
inatasan ay di na nakabalik magpakailanman
lamang ng nakaraan. Muling nanumbalik ang
Na sinusunod ng lahat ang mga oripon maging
pagkat ginawa silang bato ng salot na si Rabot.
sigla ng Ibalong dahil sa ipinakitang galling sa
ang mga nakakaangat Nagtanim ka ng mga linsa
Kayat aking pinag-aralan ang lahat ng pamamapakikipagtunggali ng mga tauhang si Baltog at
Na kasing laki ng pansol, Maging ng palay na
raan ng salot na si Rabot. At aking natuklasan
Handiong. Muli nating napatunayan na ang
saiyoy ipinangalan gumawa ka ng bangka
mahimbing na natutulog kung umaga ang salot
pagpapakabayani ay magdudulot ng katiwasayan
Na linagyan ng katig at layag Ni Ginantong,
na si Rabot.
sa ating buhay.
magaling na manggagawa. Siya rin ang lumikha
ng araro, maging ang ganta, sakal, itak at landok
Wala itong paghahanda o maging panangga
--WAKAS--

Pagsugpo sa Ebola Virus, Responsibilidad ng lahat!

Ni: Darel Agravante
Hindi kaila ang mga problema at
sakit na kinakaharap ng mga tao sa daig-

na

rin

ang

maging

sanhi

upang

mawakasan ang buhay ng isang tao.

dig. Walang katapusan ang pakikipaglaban ng tao sa ibat ibang bagay na

Ang pagkakaroon ng lagnat, so-

nagbabanta sa maayos na pamumuhay.

brang kapaguran, pagduwal at pagsakit

Ang usapin ukol dito ay isang mabigat na

ng ulo ang mga palatandaan ng ebola

pasarin ng lahat na nararapat bigyan ng

virus. Halos tinatayang 80 hanggang 90

agarang solusyon.

porsyento ang naitalang ratio ng mga

taong namamatay, maraming tao ang

Ang lahat ay may pakialam sa

takot at nag-aalala tungkol sa sakit na

mga pangyayaring nagaganap sa mun-

ito. Sa totoo, ang iba ay nakararanas ng

dong ating ginagalawan.

biglaang pagkataranta at pagkasindak

Nararapat na

magseryoso, bigyang pansin, at maglaan

dahil sa kaso ng kumakalat na sakit.

wa. ng gamot.

ng oras para sa ikabubuti at sa kapakanan na rin ng lahat. Ating sikaping

Sa ngayon, wala pa ring nadisku-

Masasabing ang tao ang may ka-

pagtulungan at resulbahan ang mga

breng lunas upang tuluyang matuldukan

kayahang puksain at harapin ang gani-

problemang katulad nito.

ang paglaganap nito.

Sa katotohanan,

tong mga kaso ng problema. Sapagkat

ang mga doktor ay patuloy pa ring nag-

binigyan ang tao ng sapat na kaalaman

Ang ebola virus ay laganap na sa

sasagawa ng experimentasyon at nag-

at matalinong pag-iisip upang lutasin ang

ibat ibang bansa. Maituturing na naka-

sasaliksik ng lunas ngunit sadyang napa-

mga kinakaharap na isyu at problema

katakot ang pagkakaroon ng ganitong

kahirap at napakailap na makakuha ng

tungkol sa kaligtasan at kalusugan ng

malubhang sakit. Sapagkat maaaring ito

mga impormasyon na gagabay sa pagga-

lahat.

Masamang Epekto ng Fast Food

ni: Darel Agravante
na kakaharapin pa sa kasalukuyan.Kasama

cholesterol na maaaring maging sanhi ng

ng mataas na pagkaing may calorie na nag-

plague build-up sa arteries o atherosclero-

bibigay ng maraming taba, cholesterol, salt

sis.

at sugar sa katawan. At masasabing kaunti

lamang ang naibibigay nitong bitamina,
minerals at iba pang nutrisyon.
Batid namang ang mga tao ngayon
ay nahihilig na sa fastfood. Kayat patuloy
ang paglobo ng mga nakakatakam at
nabibighani rito gaya na lamang ng hamburger. Dahil sa angking sarap nito ay siguradong dadalhin ka sa isang paraisong walang katulad.
Ano nga ba ang epekto ng pagkaing
ito sa ating katawan? Masasabi mo banmg
masarap pa ito kapag iyong nalaman ang
hatid nitong kapahamakan sa kalusugan?

Ayon sa USDA Dietary Guidelines

sa Amerika ay naitala ang ganitong kaugalian sa pagkain na nagresulta sa kakulangan
ng nutrisyon kasama nito ang pagdagdag sa
timbang. Dahilan sa pangkalusugang problema na nagdudulot sa sobrang timbang at

Dagdag pa rito, itoy nagdudulot ng

high blood sugar, high blood pressure, high
in fat, stroke at heart disease. Sa diabetes
din ay may naitalang mga tao sa buong
mundo na namumuhay na may ganitong
karamdaman.

Ayon sa report ng The

Guardians, taong 1980 ay mas nadoble ang

153 milyon sa 350 milyon sa taong 2011.

katabaang nagiging sanhi ng limitadong esti-

Halinat wakasan panumbalikin ang

lo sa buhay at pag-iksi ng haba ng buhay ng

nakaugaliang kinakain, masusustansyang

isang tao.
Ang pagkain din ito ay nagtataglay

pagkain gaya ng gulay na nagbibigay ganda

ng kulay at mga nutrisyong kinakailangan ng

ng mataas na kabuuan ng cholesterol at

katawan.

Ang fastfood ay mabibili lamang sa

salt, dalawang nutrisyon na nagsisilbing

pagkain ang ugaliing gawin araw-araw.

murang halaga ngunit ang negatibong

kontribusyon sa pangkalusugang problema

Nang magandat malusog na pangan-

epekto nito sa pisikal na kalusugan ay

sa cardiovascular. Ang sobrang pagkain ng

gatawan ay makamtan sa kasalukuyan.

maituturing na isang malubhang problema

mga salty foods, nakakakuha ng maraming

Tamang ehersisyo at wastong

Ang Kahalagahan ng Niyog

Ni: Darel Agravante
Makikita ito saanmang sulok ng
daigdig.

Samut saring pananim ang

bibigyan ng isang malusog at masiglang

pangangatawan.

matatanaw dito sa mundong ating ginagalawan. Tinaguriang tree of life ang

pananim na ito.

Matayog at tiyak na

mahalaga ang pananim na ito sa mga

tao. Sapagkat ito na rin ang nagsisilbing
hanapbuhay ng mga taong nagtratrabaho sa larangan ng agrikultura.

pakintab ng sahig at nagsisilbing sandigan at pundasyon sa pagpapatayo ng

Anu-ano pa

ang kahalagahang hatid ng niyog sa

pang araw-araw na pamumuhay ng tao?
Ang Virgin Coconut Oil (VCO) ay
ang bago at epektibong produkto na
naimbento ngayon. Itoy naghahatid ng
magandang

epekto

sa

lunasan ang ibat ibang uri ng sakit.

Sapagkat ito ay natural na gamot na
ginamitan ng sangkap ng gata ng niyog.
At sa pamamagitan ng pag-inom nito ay
anumang kapahamakan.

Ginagawang

uling ang bao nito, ginagamit na pam-

isang matibay na bahay.

ang mas alternatibong medisina upang

malilinisan ang kidney at mailalayo sa

Halos lahat ng parte o bahagi nito

ay mapapakinabangan.

Masasabing ang produktong ito

katawan

ng

bawat isa.
Ang sinumang susubok na guma-

Ang

pananim

ding

ito

ang

nagpapasigla at nagpapanunbalik sa dating kalakaran ng ekonomiya rito sa ting

bansa.
unlad

Ito rin ay isang salik sa pagat

masungkit

ang

rurok

ng

tagumpay.
Ang lahat ay may pakialam sa
mga pangyayaring nagaganap sa mundong ating ginagalawan. Nararapat na
magseryoso, bigyang pansin, at maglaan

ng

oras

pagpapanatili

sa
ng

pagpapaunlad

at

kagandahan

ng

kalikasan tungo sa kaunlaran.

mit ng produktong ito ay siguradong

One Day Symposium on Drug Abuse and Prevention, Inilunsad

Ni: Bernadette Dimanarig
Upang maipaalam ang epekto ng illegal

Dagdag pa niya bilang solusyon,

na droga, ang Mataas na Paaralan ng

Lets Jail the Pusher and Save the User..

Sto. Nino ay nagdaos ng One Day Sym-

Save the future of our nation, Support

posium on Drug Abuse and Prevention

your local police.

noong Nobyembre 21, taong kasalukuyan na may paksang Kilos Pamayanan, Drogay patuloy na labanan sa
Grade 7-SSC Roo.
Nilalaman

Ang symposium ay bahagi ng programa ng Barkada Kontra Droga Personnel para sa selebrasyon ng National Drug
Abuse and Prevention Week tuwing Ikat-

ng

symposium

ang

tungkol sa batas na RA 9165 Comprehensive Dangerous Drug Act of 2002 na

siya naming ipinaliwanag ng speaker na
si PO3 Kerwin S. Awa.
Ayon kay PO3 Awa, ang droga ay
mapanganib at nakakasira sa tao lalo na
sa kabataan at isa ring malaking problema sa pamahalaan.

long Linggo ng Nobyembre.

Benepisyong Pangkalusugan ng Papaya

Ni: Darel Agravante
Sa mga nagdaang taon, ang papaya ay pambihira na lamang na makita,
ngunit ngayon ito ay maaaring makuha
at makita na kada taon. Ang pananim
ding ito ay tumutubo sa klimang tropical
at kilala rin sa tawag na papaws o pawpaws .
Tinaguriang fruit of the angels
ang pananim na ito. Siguradong malakas na pangangatawan ang hatid nito sa
bawat isa. Sapagkat ito ay hitik sa nutrisyon at makakatulong upang makaiwas sa anumang sakit.
Anu-anong benepisyong
pangkalusugan ang hatid ng papaya sa
bawat isa? Anong mga nutrisyon ang
tinataglay ng papaya?
Ang papaya ay nagtataglay ng
carotenes, bitamina C at flaronoids;
bitamina B, folate at pantothenic acid;
minerals, potassium, copper, magnesium at fiber. Sa pagsama-sama ng mga
nutrisyong ito ay napapalakas ang kalusugan sa cardiovascular system at
nagbibigay proteksyon laban sa colon
cancer.

Ang papaya rin ay nagtataglay ng

digestive enzyme, papain, kung saan
ginagamit katulad ng bromelain, kaparehong enzyme na makikita sa pinya,
gamutin ang mga isports injuries, iba
pang sanhi ng trauma at allergies.
Dagdag pa rito, ang papaya ay
napakalaking tulong upang maiwasan
ang atherosclerosis at diabetic heart disease, at rheumatoid arthritis. Ang pananim ding ito ay mababa sa calories (39
calories kada 100g), walang cholesterol
at pangunahing pinanggagalingan ng
Bitamina A (naglalaan ng 1094 IU kada
100g) at flaronoids tulad na lamang ng
B-carotene, lutein, zea-xanthin at cryptoxanthin. Ito rin ay mayaman sa Bcomplex vitamins gaya ng Folic acid,
pyridoxine (Bitamina B-6), riboflavin, at
thiamin (Bitamina B-1).
Halika tayo y kumain ng papaya, pampalusog ng katawan at pampahaba ng buhay. Tiyak na ang sakit ay
mawawakasan at sama-samang salubungin ang magandang kalusugan.

Malnutrisyon, Sugpuin!!!
Hindi kaila ang problemang kinakaharap ng tao
sa daigdig.Walang katapusan ang pakikipaglaban sa kahirapan.Katulad ng pagsugpo sa kasalatan at kakulangan
sa pagkain na nagiging dahilan ng matinding malnutrisyon.
Masasabing ang kalusugan ay kayamanan ng
bayan..Kung saan kailangang pagyamanin at pagtuunan
ng pansin ang lumalalang kalagayan ng malnutrisyon sa
ting bayan.Ang lahat ay dapat na makialam lalo na kung
kalusugan ang pag-uusapan.
Samut saring sakit na rin ang kumakalat.Gaya
na lamang ng respiratory diseases,sakit sa
puso,hypertensive vascular diseases,tuberculosis at malignant neoplasm ang nagsasa-sama bilang limang
pangunahing dahilan ng pagkamatay ng mga mamamayan sa rehiyon Bicol.
Ayon sa isinagawang survey,naitala ang
kaunting pagbabago/pag unlad sa kalusugan ng mga mamamayan sa rehiyon Bicol.Ang haba ng buhay ng isang
tao rito ay pumalo sa 65.9 sa taong 1997 hanggang
68.5.Ang ratio ng mga namamatay ay bumaba sa 6.8 kaa
isang libong populasyon.
Dagdag pa rito, ang kadalasang eded ng mga
batang malnourished ay hanggang pitong taong gulang
ditto sa rehiyong Bikol.Ayon din sa kanila halos bumagsak
sa 11.2 porsyento sa taong 2000 ang dating 14.3 %
noong 1997.Sa taong 2000 ang Camarines Sur (Hindi pa
kasama rito ang Lungsod ng Iriga at Naga)naitala ang
mataas na insidente ng katamtaman at malubhang kalagayan ng mga malnourished na bata na may edad 0
hanggang 7 taong gulang na umabot sa 15.2%,sinundan
naman ito ng catanduanes na may naitalang 14.3 %.sa
parehong taon din,nakapagtala naman ang Camarines
Norte ng 8.2% ng mga malnourished na bata.
Sa mga pagbabagong ito, ang karapatan sa
pagkain at paglupig sa malnutrisyon ay responsibilidad
ng lahatTara na ating sugpuin Ang malnutrisyon Ibangon natin ang rehiyon Bikol.Huwag nating ikahiya ang
totoong kalagayn ng Bikol! At sa lahat na makakapagbasa
nitoitoy panawagan na maging mulat tayo sa katotohanan na kailangang paglaanan ng pansin ang totoong
kalagayan ng mga bata sa rehiyon Bicol.

Bantay Alerto sa Malaria

Ni: Darel Agravante
Hindi maikakaila ang mga sakit
na kinakaharap ng mga tao sa daigdig.
Isa na rito ang pagbabantay sa pag
atake ng mga lamok na nagiging dahilan ng malaria. Ang usapin ukol ditto
ay isang mabigat na pasarin ng lahat na
nararapat bigyan ng agarang solusyon.
Ano nga ba talaga ang malaria?
Anong mga sintomas ang nagiging babala ng pagkakaroon ng malaria?
Sa pagsapit ng tag-ulan, ang Department of Health (DOH) ay
nagpaalerto na sa pagtaas ng mga insidente tungkol sa malaria. Naitala ng
San Lazaro Hospital ang halos 67 na
pasiyenteng kumpirmado na may malaria noong Enero taong 1995.
Halos galing sa National
Capital Region (NCR) ang may
maraming naitalang kaso ng malaria.
At ang iba naman ay nagmula sa Bulacan at Rizal na may labing walo at labing anim na kaso ang may sakit na
ganito. Halos 52 porsyento ang kabuuang kaso na naitala sa non-endemic
area (lokasyon kung saan ang malaria

ay hindi limitado) ang lahat ay may history ng paglalakbay sa mga endemic

areas katulad na lamang ng Bulacan,
Rizal at Palawan.
Ang DOH ay nagbigay
babala sa lahat na ang kaso ng malaria
ay tataas sa pagdating ng tag-ulan. Ang
ulan ay ang magpapabagal sa pagdaloy
ng tubig kung saan ito na ang nagiging
tahanan ng mga anopheles na lamok.
Tulad ng lamok na nagbibigay sakit sa
mga tao na nagiging sanhi ng malaria.
Ang mga sintomas ng
malaria ay ang pagkakaroon ng lagnat,
chills, sweats at pagsakit ng ulo. Dahil
sa walang agarang paggamot, ang
sintomas na ito ay maaaring maisulong
sa pagkagulat, kidney at liver failure at
coma.
Halika tayoy maglinis
ng kapaligiran upang puksain ang tahanan ng mga lamok. Tiyak na ang
malaria ay mawakasan at magandang
kalusugan ang naghihintay sa lahat.

Laro ng Lahi, Sinariwa

Ni: Joan S. Arroyo
Muling inungkat ng Sto. Nino National High School ang tila ibinaul ng laro ng lahi nang maging
bahagi ito ng palarong pampaar-

Laro ng Tagumpay. Si Jessa Barra ng Juniors matagumpay na smash sa

larong badminton laban sa Seniors sa isinagawang School Intramurals sa
Mataas na Paaralan ng Sto Nino noong ika-12 ng Setyembre 2014.

Juniors Nanguna sa Badminton

Ni: Joan S. Arroyo
NANAIG ang bangis ng Juniors sa larangan ng badminton
laban sa ibang dibisyon dahil
na rin sa kanilang mga pamatay na kill pinatumba nila ang
mga ito noong Setyembre 12
taong kasalukuyan sa Mataas
na Paaralan ng Sto. Nino.
Pinangunahan ni Jeffrey
Periabras Sophomore single a
(boys) sa pagsungkit ng unang
puwesto sa finals dahil sa papatumba niya sa kalabang Freshmen
na si John Lloyd Namoro sa iskor
na 17-10, 8-17, 7-5. Sinundan
naman ito ng pagkapanalo ni
Mark John Jove Junior Single B
(Boys) sa iskor na 17-8, 5-17, 7-5
sa kalabang Freshmen na si Arjay
Jovel Monte. Pinagpatuloy pa ito

ang labanan sa pagitan ng seniors

at juniors. Dahil na rin sa lakas at
teamwork ng Seniors nagapi nila
ang Juniors. Masasabing
ang

alan sa ginanap noong ika-13 ng laro ng lahi ay laro pa ng ating

Setyembre taong kasalukuyan.
lolo at loal o kaya laro pa ng
unang sibilisasyon ngunit itoy
Itinampok noong Intrams
hindi dapat kalimutan na lamang
ang sackrace, tug of war at lukbagkus ating ingatan at pagyamasong lubid. Gitgitan ang labanan
nin. Ang nasabing laro ng lahi ay
ng bawat dibisyon sa larong
naging matagumpay dahil sa masackrace ngunit sa huli ang Juntiyagang pag gabay ng mga opisiors ang nanalo. Angat naman
yal na namahala sa laro na si Bb.
ang Seniors mapalalaki at babae
Nina Salvadora at mga opisyal ng
sa luksong lubid.
MAPEH Club.
Naging

kapanapanabik

ni Jessa Mae Periabras sa Single

A (Girls) na pakainin nya ng alikabok ang kalabang Juniors na si
Jessa Penones sa puntos na 11-5,
11-5. Subalit sa Single B (girls)
naangkin ng Sophomore na si Rica Jane Cepe ang panalo sa kalabang Junior na si Agnes Arroyo
sa iskor na 17-7,12-17, 7-4.
Tuwang tuwa ang mga
Juniors dahil sa halos pagsungkit
na kampeonato sa larong badminton. Ang nasabing laro ay matiyagang ginabayan ng opisyal na
namahala na si G. Augusto I.
Ceguera Jr. at ang opisyal ng
SSG at MAPEH Club
para
matagumpay na matapos ang
nasabing laro.

LARO NG LAHI ISINAGAWA. Ang mga Juniors matapos manalo sa isinagawang sackrace laban sa tatlong Dibisyon sa isinagawang School Intramurals sa Mataas na Paaralan ng Sto Nino noong ika-13 ng Setyembre
2014.

OPISYAL NA KINALABASAN NG PALARONG PAMPAARALAN

Pinoy Pride
Ni: Joan S. Arroyo
Kilala bilang The Best
pound-for-pound Boxer sa
buong mundo. Siya ang kaunaunahan at nag-iisang pandaigdigang kampiyon ng walong
dibisyon sa boksing. Ayon kay
Forbes,siya rin ang ika-14 sa
pinakamataas na binabayarang
atleta sa buong mundo.
Pinangalanan siya bilang
Fighter of the Decade noong
2000.
Siya rin ngayon ang
WBO welterweight champion at
kasalukuyang ika-tatlo sa The
Ring pound-for-pound list.
Ang lahat ng karangalang iyon ay nakamit ni Emmanuel Dapidran Pacquiao o
mas kilala bilang Manny
Pacquiao. Siya ay propesyunal
na boksingero, manlalaro sa
basketball, pulitiko, actor at
mang await.
Noong Mayo
2010, nahalal siya sa Mababang
Kapulungan ng Kongreso,ika-15
Kongreso ng Pilipinas, kung
saan siya ang tumatayong kinatawan
ng
probinsya
ng Sarangani. Siya ang natatanging aktibong boksingero na
naging konresista sa Pilipinas.
Ipinanganak siya noong December 17, 1978 sa sa
Kibawe, Bukidnon, Mindanao.

Bago naging kilala si Pacquiao

bilang isang milyonaryo at sikat
na boksingero ngayon, lumaki
siya sa pangangalaga ng
kanyang inang si Dionisia
Pacquiao,mas kilala sa tawag
na "Nanay Dionisia", mula nang
iwan sila ng kanyang ama. Dulot ng kahirapan, kahirapan,naranasan niyang maglako
ng "pandesal" sa umaga upang
may makain ang kanyang pamilya, maglako ng mga sigarilyo
at kendi sa daan upang
magkapera. Bata pa lamang si
Pacquiao ay iniwan na siya,
kasama ng lima niyang kapatid
at ina, ng kanyang ama. Ang
tanging hangad lamang ni
Pacquiao noon ay maging isang
pari. Ngunit dahil sa kapos sa
pera ang kanyang ina upang
mapag-aral siya ay naisip niyang boksing ang pi nakamadaling paraan upang
maipagmalaki niya ang kanyang
sarili sa kanyang pamilya.
Ikinasal siya kay Maria
Geraldine Jinky Pacquiao at
biniyayaan sila ng limang
anaksina Emmanuel Jr.
"Jimuel", Michael, Princess,
Queen Elizabeth "Queenie" at
Israel. May tahanan sila

sa General Santos City, South

Cotabato ngunit bilang kongresista ng distrito ng Sarangani,ang opisyal niyang tirahan
ay sa Kiamba, Sarangani, ang
probinsiya ng kanyang asawa.
Nagsimula ang karera ni
Pacquiao bilang isang propesyonal na boksingero noong
1995,sa timbang na 106 lbs at
sa edad na 16. Ang unang bahagi ng kanyang mga laban ay
karaniwang ginaganap lamang
sa mga maliliit na lugar at ipinapalabas sa Vintage Sports'
Blow by Blow evening boxing
show. Ang kanyang unang opisyal na laro ay laban kay Edmund Ignacio noong January
22, 1995, kung saan nanalo siya sa pamamagitan ng desisy-

on, kung kaya't naging "instant

star" simula noon si Pacquiao.
Isa si Pacquiao sa halimbawa
na pag ang tao nagsumikap at
hindi sumusuko sa pagsubok ng
buhay ay hindi impossibleng
mak ami t ang rurok ng
tagumpay.
Sa kabila ng karangyaan
sa buhay ay hindi pa rin siya
nakakalimot na magpasalamat
sa Panginoon. Lagi pa rin siyang nagpapasalamat sa Kanya
at siya ay tumutulong sa mga
nangangailanagan. Isa siyang
huwarang tao na nagbigay karangalan sa bansa. Talagang
siya ay kahanga-hanga.

Lady Spikers namayagpag laban sa

Golden Tigresses
Ni: Joan S. Arroyo
Arena.

ABOT KAMAY . Si Ara Galang ng DLSU Spikers sa kanyang wallop sa

larong Balibol laban sa koponan ng UST Golden Tigresses sa Filoil Fly-

Pinataob ng De La Salle Lady

Spikers ang katunggaling UST Golden
Tigresses nang magpakawala nang
pamatay na ispayk si Ara Galang na
nagpaselyo sa iskor na 25-23, 27-25, 2517 sa salpukang volleyball noong
Nobyembre 30, 2014 sa Filoil Flying V

Umariba agad ang

Lady Spikers sa unang
set nang magpakawala si
Mika Reyes nang malakidlat na kill, 5-2. SA ace
serves at nagliliyab na
blocks nina Desiree
Wyrea Cheng at Christine
Joy P. Soyud ng Lady
Spikers naglatag ito sa
iskor na 16-12.

Sa kalkuladong kills at
blocks ng Golden Tigresses nagtulak ito
upang tumabla ang iskor sa 22-22. Naginit pa ang lamang at sa nag-aapoy na
jumping block ni Ara Galang nagposte
ang iskor sa 25-23.
Ganado sa pagkapanalo sa unang

set, rumatsada agad ang Lady Spikers at

sa wallop ni Princess Justine G. Tiu
nagposte ang iskor sa 7-3. Sa mabangis
na dig ni Reyes nagtulak ito sa iskor na
19-15.
Sa mga unforced errors na
binitiwan ng DLSU Lady Spikers, ito y
nagbigay daan upang humabol ang
katunggali, 23-24. Sa mga crucial attack
ni Cyd Demecillo naisemento na niya ang
iskor sa 27-25.
Sa
pagbubukas
ng
pangatlong set maagang nanalasa ang
Lady Spikers at nakaposte sa iskor na 1211 gamit ang mga impresibong ispayk at
kills.
Sa mga mapangahas na atake at
mabangis na dropshots ni Galang tuluyan
nang naipako ang iskor sa 25-17.

Azkals nilampaso
ang Indonesia, 4-0

Takbo para

Ni: Joan S. Arroyo

sa Pangarap

ang katunggali.

Ni: Cecille R. de Roxas

Sa shot ni Reichelt muntik nang

makapagtala ito sa iskor na 2-0 subalit

SIPANG KABAYO.

Si Phil Younghusband habang nakikipaglaro laban sa

koponang Indonesia sa ginanap na AFF Suzuki Cup sa My Dinh National Stadium
Hanoi Vietnam noong ika- 25 ng Nobyembre 2014.

Pinakain ng alikabok ng Philippine

Azkals ang kalabang Indonesia nang isemento nila ang iskor sa 4-0 sa salpukang
football para sa seminals of the AFF Suzuki Cup noong Nobyembre 25, 2014 na
ginanap sa My Dinh National Stadium sa
Hanoi, Vietnam.
First Half pa lamang, rumatsada
kaagad ang Azkals nang pumasok ang
penalty shot ni Younghusband, 1-0. Matinding zone-defense ang pinakawalan ng
Indonesia para din a ka makapuslit pa

nablock ito ng katunggali. subalit di ito

No amount of talent can beat

umabot. Nagpakawala pa ng header ang

hardwork yan ang mga katagang

Indonesia Sa matinding opensa at ma-

laging niya bukambibig sa tuwing

higpit na depensa ng Azkals nakapag-

magkakaroon ng pagpupulong ang

poste ito sa isa na namang puntos, 2-0

mga organisasyong pinamumunuan

sa 2nd half.

Umariba pa ito at sa im-

niya. Maliksi, matalino, magaling,

presibong assist at header ng azkals nag-

masipag at walang inuurungan.

tulak ang iskor sa 3-0. Nabigyan na na-

Unang pagtapak niya pa lang sa

man ng pagkakataon si Younghusband

Mataas na Paaralan ng Sto.Nio,

ng mapasakanya ang bola.

Lungsod ng Iriga

kalkuladong

pagsipa

mukha

katunggali.

ng

tumama
Agad

Sa hindi
ito

sa

naming

talaga

ang

makikita mo na

kanyang

pagiging

matapang sa pagharap ng mga

bumalikwas ang Azkals at nag ambag pa

pa gs ubo k

ng isang puntos, 4-0.

maranasan.

na

m a a ar i

ni y a ng

Sa natitirang segundo di na nahan-

Siya ay si Anjo Y. Patano.

ap pa ng Indonesia ang net at naisemen-

Isinilang noong Setyembre 22, 1997.

to na ang iskor sa 4-0 pabor sa Azkals.

Siya ay panganay sa dalawang

makukulit na anak nina G.Andy Y.
Pat ano

at

G ng.Jo s e phi ne

Y.

Patano.Siya ay labing pitong taong

gulang na.Sa ngayon siya ay nasa
i k aapat

na

bai tang

na

sa

sekundarya.

Isports lang

Si

Anjo

ay

isa

sa

napakagaling na mag-aaral ng Sto.

Kolum ... Ni: Joan S. Arroyo

Nio pagdating sa larangan ng

pampalakasan. Siya ay nagkamit ng
maraming gamtimpala lalong-lalo na
Magandang, Magandang, Magandang
Araw sayo kaibigan. Maraming salamat at
iyong napansin at nababasa ang Sports Column ng Ang Tilamsik. Atin ng simulan ang
mga punat puri sa larangan ng sports.
Una, ating palakpakan ang mga magagaling na manlalaro ng Mataas na Paaralan ng
Sto. Nio na masigasig na nag e-ensayo sa
Iriga Sports Complex tuwing sabado para sa
laban sa Palarong Bicol, mapa-athletics man
ito at ball games.
Pangalawa, lubos ang ating pasasalamat sa mga MAPEH teachers at iba pang guro
na nag-aalalay at nag gagabay sa mga manlalaro upang makamit nila ang tagumpay.
angatlo, Congratulation pala sa lahat ng
estudyanteng nakamit ang pagkapanalo sa ibat
-ibang larangan ng sports lalong lalo na ang
Seniors Team dahil sila ang itinanghal na
kampeon noong School Intramural.
Pang-apat, sa lahat ng estudyante na nagcu-

cutting para lang makalaro ng sepak takraw o

magbasketball. Aba! Bagong buhay na kayo.
Hindi naman masamang maglaro pero sa tamang oras naman.
Pang-lima, yung mga mag-aaral na
gumagamit at nanghihiram ng sport equipments, hinay-hinay lang po. Handle with care
ika nga para magamit pa po ng iba.
Pang-anim, i-improve niyo pa ang
sports skills niyo baka balang araw ikaw na
ang isabak sa mga palaro at manalo ka pa.
Pang-pito, kapwa ko mag-aaral wag puro
gadgets ang hawakan, atin ding subukan ang
mga laro ng lahi na nakakatulong pa sa ating
pakikipag-kapwa dahil sa ibat-ibang tao ang
ating makakasalamuha at makakatulong pa sa
ating kalusugan.
Ayan! Maraming Salamat ulit sa iyong
pagbabasa. Sana nagustuhan mo po ito.
Palaganapin ang pagmamahal sa isports.
Yow!

pagdating sa pabilisan at patagalan

sa pagtakbo,lagi siyang nagkakamit
ng unang gantimpala mapa District,
Division o Regional man.
Hindi lang siya magaling sa
pagtakbo pati na rin sa pagguhit lagi
rin

siyang

nagkakamit

ng

pagkapanalo.
Sadyang kahanga-hanga
ang

ipinamalas na kagalingan ni

Anjo Y. Patano. Wag kang matakot

na

magkamali

dahil

sa

bawat

pagkakamali na nagagawa natin

marami

rin

naman

tayong

natutunan. Masayang wika niya.

SOUTHEAST ASIAN
GAMES (SEA
GAMES)
Ni: Joni Gabriel S. Cruzata
Our Cherisehd Memories of Incheon,
iyan ang tema ng panapos na seremonya
ng 2014 Southeast Asian Games (o SEA
Games) sa Incheon, South Korea noong
Oktubre 4, 2014. Kabilang ang delegasyon
ng Pilipinas sa sumama sa SEA Games bukod sa sampung iba pang bansa dito sa
Timog-silangang Asya.

LAKAS TAMA. Si Manny Paquiao matapos manalo sa bakbakan nila ni Chris Algeri sa isinagawang World
Boxing Welterweight Crown sa Cotai Arena sa Macau noong ika-23 ng Nobyembre 2014.

Algieri bagsak laban kay Pacquiao

Ni: Joan S. Arroyo
Pinatumba ni Manny Pacquiao na tinaguriang
8-Division World Boxing Champion ang kalabang si Chris Algeri ng kanyang maknockdown amg karibal ng anim na beses na
nagpaselyo sa unanimous decision noong Nobyembre 23, 2014 sa Cotai Arena sa Macau
para sa World Boxing Welterweight crown.

nagfiflicks agad ito. Bumalikwas naman si Algeri at nanalasa sa round 5 ng ito y magpakawala ng left jab na tumama sa mukha ni
Pacquiao. Ito ang dahilan at pumabor sa
kanya sa kanya ang round na ito.

Uminit ang labanan ng sa round 6 natumba si Algeri dahil sa pagkawala ni Pacquiao

Nagpasiklab agad si Pacquiao nang ng nag-aapoy na right hook at dahil na rin sa
magbitiw ito ng right hook at umariba gamit left hand na tumama sa dibdib ng kalaban.
ang kanyang pamatay na left jab kay Algeri na
Muling kumamada si Pacquiao sa
pumabor sa kanya sa unang round.
round 7 ng ito y magbitiw nang kalkuladong
Sa pagbubukas ng round two, umariba
agad si Pacquiao at nagpaulan ito ng suntok sa
katunggali na nagresulta sa medaling pagtumba ni Algeri. Dahil dito umalingawngaw sa
arena ang hiyawan ng mga taga-suporta ni
Pacquiao.

suntok at right jab sa katunggali. Isang defensive fight para kay Algeria ng round 8 nang
sunod-sunod na suntok ang kanyang natanggap mula sa kalaban na nagpadugo sa
kanyang kanang mata.

Isang legitimate knockdown ang nangUmusok ang ilong ni Pacquiao sa round three yari kay Algeri sa round 9 ng ito y masindak sa
at nagpaulan ito ng suntok gamit ang mala- left hook ni Pacquiao. Nacorner pa ito ni
kidlat na left hook na tumama sa tiyan ni Alge- Pacquiao at pinaulanan ng suntok.
ri na naging dahilan upang mapa-atras ito daTumba ulit si Algeri sa Round 10 ng
hil sa lakas ng suntok ni Pacquiao.
natikman ang left jab ni Pacquiao. Laging
Sa round four, matitinding body shots umaatras si Algeri kapag susuntok si Pacquiao
ang binitiwan ni Pacquiao sa karibal. Ma- at sa right jab niya pumabor sa kanya ang
titinding depensa ang isinagawa ni Algeri at round na ito.

Isang biennial multi-sport event

ang SEA Games. Ibig sabihin itoy nagaganap pagkatapos ng 2 taon lamang. Ang
palaro ay nasa ilalim ng regulasyon ng
Southeast Asian Games Federation na sinusuperbisa ng International Olympic
Committee (IOC) at ng Olympic Council of
Asia. Dating Southeast Asian Peninsular
Games o SEAP ang SEA Games. Noong ika
-22 ng Mayo, 1958 ang mga delegado mula sa mga bansa sa Timog-silangang Asya
na dumalo sa Asian Games sa Tokyo, Japan ay napagisipan na bumuo ng isang
sport organization, sa tulong ni Luang Sukhumnaipradit (ang Bise-presidente ng
Thailand Olympic Committee) nabuo ang
SEA Games.
Sa unang SEAP Games na ginanap
sa Bangkok, Thailand mula sa Disyembre
12 hanggang 17 taong 1959, dinaluhan ito
ng 527 na atleta at mga opisyal galling
Thailand, Myanmar, Malaysia, Singapore,
South Vitenam at Laos na naglaban sa 12
isports.
Sa ika-8 SEAP Games noong 1975,
sinama ng ng SEAP Federation ang Brunei,
Indonesia at Pilipinas. Noong 1977, pinalitan na ng SEAP Federation (SEAGF) at
nakilala bilang SEA Games. Sinama narin
ang East Timor sa mga delegasyon.
Noong 2005, ginanap ulit sa Manila ang SEA Games at sinabing ito ang
may pinakamagandang pambungad na
seremonya sa buong kasaysayan ng nasabing palaro. Nakuha na naman ng China
ang pangunguna sa medal table sa loob
ng siyam na sunod-sunod na taon. Sana
sa susunond, hindi lang masabi na maganda ang pambungad ng seremonya ng Pilipinas kundi maging ang performance na
rin ng mga Pilipinong delegado.