PERANAN PERSATUAN IBU BAPA DAN GURU PIBG

MEMPENGARUHI SEKOLAH BERKESAN.

Nor Azlin binti Ab Rani
Fakulti Pengurusan dan Ekonomi
Universiti Pendidikan Sultan Idris

good relationship with others (mean=4.36), socieconomy bacground influence the role of
committee (mean=4.34) and PIBG financial resources influence the school effectiveness
(mean 4.36). But it is found that there is no significant relationship between the roles of
PIBG and effective school with analysis correlation result p=0.564. Thus, the researcher
propose a further research should be done in mass all over Malaysia as this research only
focus in three schools with limited respondents.
Kata kunci : Persatuan Ibu Bapa dan Guru (PIBG), Statistical Package for Social Sciences
(SPSS), Ahli Jawatankuasa (AJK),sekolah berkesan, peranan.

Pengenalan
ABSTRAK

Sekolah merupakan sebuah institusi sosial yang menyediakan murid-murid

Kajian ini dijalankan untuk mengkaji samada therdapat hubungan yang signifikan diantara
Persatuan Ibu Bapa dan Guru (PIBG) dengan sekolah berkesan. Sampel kajian ini adalah
terdiri daripada 100 orang guru (n=100) daripada 3 sekolah berkesan di daerah Petaling
Perdana. Sekolah - sekolah yang menjadi populasi kajian adalah SMK Subang Bestari,
SMK Taman Tun Dr Ismail dan SMK Bukit Jelutong. Kaedah yang digunakan ialah kaedah
tinjauan yang menggunakan set soal selidik yang terbahagi kepada dua bahagian a)
demografi b) soal selidik sekolah berkesan dan c) peranan PIBG. Nilai pekali
kebolehpercayaan Alpha Cronbach instrumen kajian ini adalah masing-masing 0.783 dan
0.766. Analisis data dalam kajian ini dijalankan dengan menggunakan perisian Statistical
Package for Social Sciences (SPSS) versi 17. Dapatan kajian menunjukkan guru bersetuju
bahawa lantikan AJK haruslah berdasarkan kebolehan (min=4.20),PIBG haruslah kreatif
mencari dana (min=4.35), penglibatan semua pihak dalam perancangan PIBG adalah perlu
(min=4.30), latar pendidikan AJK mempengaruhi peranan AJK (min=4.38), PIBG perlu
mempunyai hubungan baik dengan pihak luar (min=4.36), latar belakang SES
mempengaruhi peranan AJK (min=4.34) dan sumber kewangan PIBG mempengaruhi
sekolah berkesan (min=4.36). Namun demikian didapati bahawa tidak terdapat hubungan
yang signifikan diantara peranan PIBG dengan sekolah berkesan dimana analisis korelasi =
0.564. Justeru itu, penyelidik mencadangkan kajian lanjutan dilakukan dengan lebih
menyeluruh di seluruh Malaysia memandangkan kajian ini hanya melibatkan 3 buah
sekolah berkesan dengan responden yang terhad.

dengan ilmu pengetahuan. Sekolah cemerlang dan berkesan diterajui oleh

ABSTRACT

dan pihak sekolah Padak & Rasinski (2010). Kesibukkan golongan ibu-bapa

This study was conducted to investigate whether there is signifant relationship between
Persatuan Ibu Bapa dan Guru with effective school. The sample was composed of 100
teachers (n=100) from 4 effective schools in the district of Petaling Perdana the selected
schools are Subang Bestari, SMK Taman Tun Dr Ismail and SMK Bukit Jelutong. Survey is
used as the method with questionnaire that was divided into three parts a) demographic b)
effective school c) PIBG roles. The instruments reliability test has given Cronbach Alpha
0.783 and 0.766 accordingly. Statistical Package for Social Sciences (SPSS) version 17 is
used to analyze the data. The finding shows that that teachers agree PIBG comittee should
be appointed among talented member (mean=4.20), PIBG should be creative in findings
funds (mean=4.35), every party should be included in PIBGs planning (mean=4.30),
educational background influence the role of the committee (mean=4.38), PIBG should has

dengan tugasan harian menyukarkan mereka untuk berpartisipasi dengan program

pentadbir dan guru-guru yang bersedia melakukan perubahan dengan kerjasama

yang padu daripada ibu bapa (Zainon & Ahmad, 2008). Peranan ibubapa dalam
Persatuan Ibu Bapa dan Guru (PIBG) adalah sangat penting kerana kerjasama
daripada ibu-bapa dengan guru telah membawa banyak faedah dan kebaikan. Ibubapa / penjaga murid Sekolah Berkesan haruslah dapat melibatkan diri secara
positif dalam pembelajaran murid. Ibu-bapa melalui PIBG perlu mempunyai
hubungan komunikasi dua hala yang positif dan berkesan dengan pihak sekolah.
Oleh itu kajian ini dilaksanakan bagi melihat sejauh manakah peranan PIBG ini
mempengaruhi sekolah berkesan.
Latar Belakang Masalah
Arus kemajuan hari ini telah mencipta jurang yang besar diantara ibu-bapa, murid

yang dijalankan oleh pihak sekolah. Ketiadaan masa ataupun minat yang kurang
terhadap sebarang hal berkaitan dengan sekolah bukan hanya merugikan pihak
sekolah kerana tidak dapat menggunakan kepakaran yang mungkin dimiliki oleh
ibu-bapa, bahkan pihak ibu-bapa juga mengalami kerugian akibat gagal
melibatkan diri sepenuhnya dalam pembelajaran anak-anak (Grant & Ray,2010).

Penyataan masalah

Melalui penelitian dari bahan-bahan bacaan dan kajian yang pernah dibuat

Kebanyakkan kajian yang dijalankan di Malaysia adalah untuk melihat apakah

sebelum ini, kebanyakkan kajian hanya memfokuskan kepada mencari ciri-ciri

ciri-ciri sekolah berkesan. Atau hanya melihat apakah perbezaan diantara sekolah

sekolah berkesan. Dari segi PIBG pula, kebanyakkan kajian hanyalah untuk

yang berkesan dengan sekolah biasa. Dalam kebanyakkan kajian yang dijalankan

melihat sejauh mana ibu-bapa berminat melibatkan diri dalam persatuan. Apakah

dan juga tinjauan literatur yang dibuat, didapati bahawa peranan Persatuan Ibu

komitmen yang diberikan ibu-bapa cukup dalam membantu anak-anak mereka

bapa dan Guru disenaraikan sebagai antara faktor penyumbang kepada sekolah

disekolah. Namun demikian kajian yang menggabungkan kedua-dua elemen ini

berkesan. Namun tidak terdapat kajian yang khusus dijalankan bagi melihat

amatlah berkurangan. Sehubungan dengan itu kajian ini dilakukan agar boleh

signifikasi peranan PIBG ini terhadap sekolah berkesan. Kerana itulah kajian ini

dijadikan rujukan oleh penyelidik lain yang mungkin berminat untuk membuat

dijalankan bagi melihat samada wujud atau tidak hubungan yang signifikan

kajian yang berkaitan di masa akan datang.

diantara peranan PIBG dan sekolah berkesan.

Kepentingan Kajian dari Segi Kegunaan :
Objektif Kajian

Dapatan kajian ini juga diharap dapat digunakan oleh pihak Kementerian Pelajaran

Objektif yang ingin dicapai melalui kajian ini adalah seperti berikut :

Malaysia

i) Menentukan sama ada peranan PIBG sekolah mempengaruhi sekolah berkesan.

penglibatan ibu-bapa dan guru dalam PIBG. Pihak pentadbir juga boleh

dalam

mengetatkan

lagi

peraturan

ataupun

mengoptimumkan

menggunakan dapatan kajian ini untuk menerangkan kepada ibu-bapa dan guru
Soalan Kajian

bahawa kerjasama mereka bukan hanya membantu sekolah secara langsung tetapi

i) Adakah peranan PIBG sekolah mempengaruhi sekolah berkesan?

membantu anak-anak mereka secara tidak langsung. Kerjasama semua pihak

diharap mampu mengubah hala tuju pendidikan negara ke arah lebih positif.

Hipotesis Kajian
Hipotesis awal kajian ini diperkuatkan dengan kajian Moong (2009), yang

Rekabentuk Kajian

menyatakan bahawa terdapat hubungan yang signifikan diantara peranan PIBG

Kajian ini telah dijalankan secara tinjauan dan data yang diperolehi adalah dari

dengan sekolah berkesan. Sehubungan itu hipotesis awal kajian ini adalah seperti

kaedah soal selidik. Rekabentuk kajian ini menjadi panduan kepada pengkaji

berikut :

untuk memungut, menganalisis dan menginterpretasi data. Pengkaji telah

i) Peranan PIBG mempengaruhi sekolah berkesan.

menggunakan statistik deskriptif dan inferens untuk menjawab persoalan kajian

secara tepat.

Hipotesis alternatif
i) Peranan PIBG tidak mempengaruhi sekolah berkesan.

Kawasan Kajian
Kajian ini dijalankan di daerah Petaling Perdana dimana 3 buah sekolah dipilih

Kepentingan Kajian

berdasarkan maklumat PPD Petaling Perdana yang meletakkan sekolah ini sebagai

Kepentingan Kajian dari Segi Ilmiah :

sekolah berkesan/cemerlang berdasarkan Gred Purata Sekolah (GPS) tahunan

yang baik dan penilaian yang dibuat dari semasa ke semasa. Tiga buah sekolah

tersebut ialah SMK Subang Bestari, SMK Taman Tun Dr Ismail dan SMK Bukit
Jelutong.

Bahagian B : Ciri sekolah berkesan responden

Untuk mencari korelasi data berkenaan ciri sekolah responden perlu dinilai.

Persampelan

Ketiga-tiga sekolah ini telah diiktiraf oleh PPD Petaling Perdana sebagai sekolah

Guru-guru dipilih secara rawak seramai 100 orang (n=100) daripada tiga buah

berkesan,lalu data ciri sekolah ini diperlukan bagi melihat korelasi signifikannya

sekolah.Sekolah ini dipilih bukan hanya kerana merupakan sekolah berkesan di

dengan peranan PIBG. Ujian kebolehpercayaan telah memberikan bacaan yang

dalam daerah bahkan juga kerana bilangan guru yang ramai dan memenuhi

tinggi dengan nilai Cronbach's Alpha 0.783. Pada bahagian ini terdapat 8 item

kehendak kajian seramai 100 orang responden. Daerah ini juga merupakan daerah

soalan.

yang hampir dengan kawasan penyelidik dan ini memudahkan penyelidik untuk

Bahagian C : Peranan PIBG

mengedar dan mengumpul maklumat.

Soalan yang terdapat pada bahagian ini adalah menggunakan skala Likert seperti
yang terdapat pada lampiran. Item-item yang digunakan dalam instrumen ini

Batasan Kajian

diperolehi daripada penelitian bahan-bahan bacaan dan perbincangan profesional

Kajian dijalankan dalam tempoh yang agak singkat dan kekangan masa

bersama rakan sejawat. Ujian kebolehpercayaan telah memberikan bacaan yang

menjadikan kajian menyeluruh sukar dilakukan. Selain dari itu, jumlah responden

tinggi dengan nilai Cronbach's Alpha 0.766. Terdapat tujuk item yang dinilai di

yang sedikit dan kawasan kajian yang tidak menyeluruh mungkin mempengaruhi

dalam bahagian ini .

dapatan kajian.
Analisis Data
Instrumen Kajian

Frekuensi dan Min data Peranan PIBG.

Penyelidik menggunakan borang soal selidik untuk mendapatkan data yang

Didapati min bagi kesemua item dalam bahagian peranan PIBG adalah sangat

dikehendaki oleh responden.Soal selidik dipilih sebagai intrumen kajian kerana

tinggi

arahan dan soalan adalah ringkas dan tujuan tinjauan dapat diterangkan dengan

lantikan AJK perlu berasaskan kebolehan (min=4.20), penting PIBG kreatif

jelas secara bercetak. Soal selidik telah dibahagikan kepada tiga bahagian iaitu :

mencari dana (min=4.35), penglibatan semua pihak dalam perancangan PIBG

Bahagian A : Maklumat Demografi Responden

(min=4.30), tahap pendidikan AJK mempengaruhi peranan AJK (4.38), komitmen

Pada bahagian ini soal selidik yang dikemukakan adalah berkaitan dengan latar

PIBG dengan pihak luar (min=4.36), sosioekonomi AJK mempengaruhi peranan

belakang responden. Soalan yang diberi adalah untuk mengetahui ciri-ciri

(min=4.34 dan sumber kewangan mempengaruhi

responden yang mengambil bahagian. Soalan yang diajukan adalah mengenai

(min=4.36). Kebanyakkan responden setuju dengan kebanyakkan item peranan

umur, jantina,status,pencapaian akademik,tahun perkidmatan,dan pendapatan

PIBG melalui dapatan min yang dibuat.

bulanan responden.

dimana kesemuanya mencatatkan min dengan nilai 4.0 keatas dimana

keberkesanan

sekolah

Perbincangan, Kesimpulan dan Cadangan Lanjutan

Dapatan daripada kajian ini akan dirumuskan bagi menjawab permasalahan kajian
semua
penting
pihak
komitmen sosioekon
sumber
lantikan
PIBG
dilibatkan pendidikan
dengan
omi
kewangan
AJK perlu
kreatif
dalam
mempengar pihak luar pengaruhi pengaruhi
berasaskan
cari
perancang uhi peranan mempeng peranan keberkesana
kebolehan
dana
an
AJK
aruhi
AJK
sekolah

yang telah diutarakan dalam bab 1 sebelum ini. Selain daripada itu,

dapatan

kajian ini juga akan memastikan samada objektif kajian telah tercapai atau
sebaliknya.
Kesimpulan item PIBG dengan sekolah berkesan

Valid

100

100

100

100

100

100

100

Mean

4.2000

4.3500

4.3000

4.3800

4.3600

4.3400

4.3600

Std.
Deviation

.76541

.55732

.68902

.63214

.54160

.57243

.54160

Missing

Didapati bahawa kesemua item berkaitan PIBG tidak mempunyai hubungan yang
signifikan dengan sekolah berkesan. Dapatan kajian ini menunjukkan bahawa
PIBG sekolah bukanlah penyumbang kepada kecemerlangan sesebuah sekolah.
Walaupun terdapat kajian sebelum ini yang menyatakan kerjasama ibu-bapa
merupakan salah satu pembawa kepada kecemerlangan sekolah (Zainon Omar &
Ahmad b. Esa (2008).), namun ianya tidak berlaku pada kajian ini. Ujian korelasi

Jadual 4.3 : Min bagi item peranan PIBG.

keseluruhan item PIBG memberikan nilai p=0.564 yang menunjukkan tiada

hubungan signifikan antara perana PIBG

dengan sekolah berkesan.

Ujian korelasi peranan PIBG dan sekolah berkesan

Ujian korelasi signifikan (two tailed) telah dijalankan bagi mencari perhubungan

Ujian tujuh item PIBG secara individu juga menunjukkan tiada satu hubungan

signifikan pada 0.05 diantara peranan PIBG dengan sekolah berkesan. Didapati

yang signifikan diantara item-item yang diuji dengan sekolah berkesan. Lantikan

bahawa keputusan ujian memberikan bacaan 0.564 yang mana ini menunjukkan

AJK berdasarkan kebolehan memberi bacaan p=0.572. Manakala bagi PIBG yang

tidak terdapat hubungan yang signifikan antara kedua-dua pembolehubah yang

kreatif mencari dana pula memberikan bacaan p=0.384. Ujian korelasi terhadap

dikaji. Keputusan ini memberikan hasil yang mengejutkan dimana hipotesis awal

semua pihak dilibatkan dalam perancangan mempunyai bacaan p=0.67. Untuk

ditolak walaupun terdapat bukti kajian terdahulu yang menyokong kewujudan

latar belakang AJK dengan pendidikan tinggi membantu peranan dalam PIBG pula

hubungan signifikan diantara dua pembolehubah ini.

memberi bacaan p=0.242. Bagi item kelima iaitu hubungan baik PIBG dengan

Pearson Correlation
sekolah

sekolah
1

.564

Sig. (2-tailed)

100

Jadual 4.4.1

PIBG
- .058
100

: Ujian Korelasi (two tailed) perhubungan antara peranan PIBG

dan sekolah berkesan.

** signifikan pada 0.05

pihak luar pula mencatat p=0.133. Bagi

sosioekonomi

AJK

mempengaruhi

peranan AJK member bacaan p=0.875. Dan bagi item yang terakhir iaitu sumber
kewangan PIBG mempengaruhi sekolah berkesan pula memberi bacaan 0.464.
Kesemuanya tiada hubungan yang signifikan dengan sekolah berkesan.

Pemilihan sampel dari tiga buah sekolah dengan responden yang kecil (n=100),

BIBLIOGRAFI

mungkin menyumbang kepada dapatan kajian yang homogenus. Oleh kerana itu

Amatea (2009), Buliding Culturally Responsive Family School Relationship. New

kajian ini tidak

boleh digeneralisasikan kepada semua sekolah berkesan di

Jersey. Pearson Education Inc.

Malaysia. Mungkin sekiranya masa yang diberikan lebih panjang, maka item
soalan yang dibina akan lebih tepat kepada tujuan kajian. Meskipun mempunyai
nilaian alpha Cronbach yang tinggi namun dapatan kajian ini menolak hipotesis

Gestwicki (2010). Home,School and Community Relation. United State of

America Wadsworth Cengage Learning.

awal yang diramalkan.

Grant & Ray (2010). Home,School and Community Collaboration. United States
Dari satu segi mungkin kajian ini menunjukkan tiada hubungan signifikan, namun

of America SAGE Publication.

berdasarkan kajian (Moong,2009), beliau mendapati peranan PIBG menyumbang

kepada keberkesanan sekolah. Jika dilihat dari kajian-kajian terdahulu dan kertas-

Noraini Idris (2010). Penyelidikan Dalam Pendidikan. McGraw Hill Education.

kertas cadangan meletakkan PIBG sebagai komponen penting membantu

kecemerlangan

sekolah. Mungkin terdapat kekurangan dalam pembinaan item

soalan, responden yang

homogenus, dan saiz sampel yang kecil mengakibatkan

kajian ini mempunyai dapatan yang sebaliknya.

M. Al Muz-Zammil Bin Yasin & M.W Kuan (2009). Peranan Ibubapa dalam
Persatuan Ibubapa dan

Guru (PIBG) Sekolah Kebangsaan Cina di

Kulai, Johor. Fakulti Pendidikan Universiti Teknologi Malaysia.

Cadangan Kajian

Zainon Omar & Ahmad b. Esa (2008). Persepsi Guru Terhadap Hubungan Pihak

Dapatan kajian ini sekiranya dilakukan secara terperinci dengan masa yang lebih

Sekolah dengan Ibubapa. Seminar Kebangsaan Pengurusan Pendidikan

panjang, mungkin dapat membantu pihak sekolah dan pihak Kementerian

(PPKGB) UTHM.

Pelajaran Malaysia dalam memahami peranan dan tanggungjawab besar PIBG di

sekolah-sekolah Malaysia. Meskipun dapatan kajian ini tidak menunjukkan

Tveit (2009). A parental voice: parents as equal and dependent rhetoric about

adanya hubungan signifikan, namun tidaklah boleh disangkal kepentingan

parents, teachers, and their conversations. Educational Review Vol. 61,

hubungan dan peranan ibu-bapa disekolah. Penggunaan sampel yang lebih besar

No. 3, August 2009,

dan menyeluruh di seluruh Malaysia mungkin boleh memberikan

sebaliknya. Sehubungan dengan itu kajian lanjutan sangatlah diperlukan
memperlihatkan generalisasi secara menyeluruh di Malaysia.

289300.

keputusan
bagi

Padak & Rasinski (2010). Welcoming Schools: Small Changes That Can Make a
Big

Difference

The

Reading

Teacher,

64(4),

pp.

294297

DOI:10.1598/RT.64.4.12.
Caudle, Bayan, Harrington & Barnes (2012). Practices in the Homes of Rural
Minority Parents that Support School Learning. National Teacher
Education Journal Volume 5, Number 1.

Hamedah Wok Awang & Normah Teh, (2010). Sinergi Dalam Pengurusan
Sekolah. PTS Professional Publishing Sdn.Bhd. Batu Caves: Selangor.
Nik Aziz Nik Pa & Noraini Idris, (2008). Perjuangan Memperkasakan Pendidikan
Di Malaysia Pengalaman 50 Tahun Merdeka. Utusan Publication &
Distributor. Cheras: Kuala Lumpur.