Uri NG Bantas at Ang Gamit Nito

ARALIN SA WIKANG FILIPINO
PARA SA SMA 2
Inihanda ni:
Evelyn Sanchez Makadados,

MBA
Guro sa Asignatura
SEKOLAH INDONESIA DAVAO
ANG BANTAS - AY MGA SIMBOLO O

PANANDA NA GINAGAMIT SA
PAGSUSULAT UPANG MABIGYAN NG
KAHULUGAN AT KABULUHAN ANG
MGA PANGUNGUSAP NANG SA
GANUN MADALING MAINTINDIHAN
ANG IBIG IPAHIWATIG NG
MANUNULAT.
Ang mga uri ng Bantas

1.TuldokoPeriod(.)
2.PananongoQuestionMark(?)
3.PadamdamoInterjection(!)
4.KuwitoComma(,)
5.KudlitApostrophe()
6.Gitlingohyphen(-)
7.TutuldokoColon(:)
8.Tutuldok-KuwitoSemicolon(;)
9.PanipioQuotationMark()
10.PanaklongoParenthesis()
11.Tutuldok-tutuldokoElipsis()
1.TULDOK (.)- Ang tuldok ay ginagamit na pananda:

A. Sa katapusan ng pangungusap na paturol o
pasalaysay at pautos.
Halimbawa:
Igalang natin ang ating Pambansang Awit.
B. Sa pangalan at salitang dinaglat
Halimbawa:
Si Bb.MC. Lambaihang ay mabait.
Si Gng. Makarandang ang kanilang guro sa
asignaturang
Basic Christian Living
C. Sa mga titik o tambilang na ginagawang pamilang
sa bawat hati ng isang balangkas, talaan.
Halimbawa:
A. 1.
2.PANANONG (?)- Ginagamit ang pananong:

A. Sa pangungusap na patanong.
Halimbawa:
Ano ang pangalan mo?
Sasama ka ba?
B. Sa loob ng panaklong upang mapahiwatig ang
pag- aalinlangan sa diwa ng pangungusap.
Halimbawa:
Si Benigno Aquino III ang pang labing-anim(?) na
pangulo ng
Republika ng Pilipinas.
3.PADAMDAM (!)- Ang bantas na

pandamdam ay ginagamit sa
hulihan ng isang kataga, parirala o
pangungusap na nagsasaad ng
matindi o masidhing damdamin.
Halimbawa:
Mabuhay ang bagong kasal!
Uy! Ang ganda ng bagong damit mo.
Aray! Naapakan mo ang paa ko.
4.PAGGAMIT NG KUWIT (,)- Ginagamit din

ang kuwit
sa paghihiwalay ng isang
sinipi
A. Sa paghihiwalay ng magkakasunod na
salita at lipon ng mga salitangmagkakauri.
Halimbawa:
Kumain ka ng itlog, gulay at sariwang
bungang-kahoy.
Shana, saan ka nag-aaral ngayon?
B. Sa hulihan ng bating panimula at bating
pangwakas ng
isang liham-pangkaibigan.
Halimbawa:
Mahal kong Marie,
Nagmamahal,
C. Pagkatapos ng OO at HINDI.
Halimbawa:
OO, uuwi ako ngayon sa probinsiya.
HINDI, ayaw niyang sumama.
D. Sa mga lipon ng salitang panuring
o pamuno.
Halimbawa:
Si Andres Bonifacio, ang ama ng
Katipunan, ay isinilang sa Tondo.
Si Pastor Arias, isang mahusay na
tagapagtanggol, ay isang Manobo.
E. Sa hulihan ng bilang sa petsa, o sa pagitan

ng kalye at purok at ng bayan at lalalwigan sa
pamuhatan
ngisang liham.
Halimbawa:
Nobyembre 14, 2008
Project 8, Quezon City
F. Sa paghihiwalay ng tunay na sinabi ng
nagsasalita sa ibang bahagi ng pangungusap.
Halimbawa:
Ayon kay Rizal, Ang hindi magmamahal sa
sariling wika ay higit pa sa mabaho at
malansang isda.
5.PAGGAMIT NG KUDLIT()Ginagamit na panghalili ang

kudlit sa isang titik na kinakaltas:
Halimbawa:
Siyat ikaw ay may dalang
pagkain.
Akoy mamayang Filipino at may
tungkulin mahalin at
6.PAGGAMIT NG GITLING(-)Ginagamit ang gitling (-) sa loob

ng salita sa mga sumusunod na
pagkakataon:
A. Sa pag-ulit ng salitang-ugat
o mahigit sa isang pantig ng
salitang-ugat.
Halimbawa:
araw-araw isa-isa apat-apat
dala-dalawa sari-sarili kabikabila
B. Kung ang unlapi ay

nagtatapos sa katinig at ang
salitang nilalapian ay
nagsisimula sa patinig na
kapag hindi ginitlingan ay
magkakaroon ng
ibangkahulugan.
Halimbawa:
mag-alis nag-isa nag-ulat
pang-ako mang-uto pag-alis
C. Kapag may katagang kinaltas sa pagitan ng

dalawang salitang pinagsama.
Halimbawa:
pamatay ng insekto - pamatay-insekto
kahoy sa gubat - kahoy-gubat
humgit at kumulang - humigit-kumulang
lakad at takbo - lakad-takbo
bahay na aliwan - bahay-aliwan
dalagang taga bukid - dalagang-bukid
Subalit, kung sa pagsasama ng dalawang

salita ay magbago ang kahulugan, hindi na
gagamitan ng gitling ang pagitan nito.
Halimbawa:
dalagangbukid (isda)
buntunghininga *** 5-11-12
D. Kapag may unlapi ang tanging

ngalan ng tao, lugar, brand o tatak
ng isang
bagay o kagamitan, sagisag o
simbolo. Ang tanging ngalan ay
walang
pagbabago sa ispeling
Halimbawa:
maka-Diyos maka-Rizal makaPilipino
pa-Baguio taga-Luzon tagaAntique
E. Sa pag-uulit ng unang pantig ng

tanging ngalang may unlapi, ang
gitling ay
nalilipat sa pagitan ng inulit na
unang pantig ng tanging ngalan at
ng buong
tanging ngalan
Halimbawa:
mag-Johnson magjo-Johnson
mag-Corona magco-Corona
mag-Ford magfo-Ford
mag-Japan magja-Japan
F. Kapag ang panlaping ikaay iniunlapi sa numero o

pamilang.
Halimbawa:
ika-3 n.h. ika-10 ng umaga
ika- 20 pahina
ika-3 revisyon ika-9 na
buwan ika-12 kabanata
G. Kapag isinulat nang patitik ang mga

yunit ng fraction.
Halimbawa:
isang-kapat (1/4)
limat dalawang-kalima (5-2/5)
tatlong-kanim (3/6)
H. Kapag pinagkakabit o pinagsasama

ang apelyido ng babae at ng kanyang
bana o asawa.
Halimbawa:
Gloria Macapagal-Arroyo
G. Kapag isinulat nang patitik ang mga yunit ng
fraction.
Halimbawa:
isang-kapat (1/4)
limat dalawang-kalima (5-2/5)
tatlong-kanim (3/6)
H. Kapag pinagkakabit o pinagsasama ang apelyido ng

babae at ng kanyang
bana o asawa.
Halimbawa:
Gloria Macapagal-Arroyo
Conchita Ramos-Cruz
Perlita Orosa-Banzon
I. Kapag hinati ang isang salita sa dulo ng isang linya.

Halimbawa:
Patuloy na nililinang at pinalalawak ang pag-gamit ng
Filipino.
7.TUTULDOK( : )- ginagamit matapos

maipuna ang pagpapakilala sa mga
sumusunod na paliwanag.
A. Ginagamit kung may lipon ng mga
salitang kasunod.
Halimbawa:
Maraming halaman ang namumulaklak
sa hardin tulad ng: Rosal, Rosas,
Orchids,Sampaguita, Santan at iba pa.
B. Pagkatapos ng bating panimula ng
pormal na liham o liham-pangangalakal.
Halimbawa:
Dr. Garcia:
Bb. Zorilla:
C. Sa paghihiwalay sa mga
minuto at oras, sa yugto ng
tagpo sa isang dula, sa
kabanata at taludtod ng
Bibliya at sa mga sangkap ng
talaaklatan.
Halimbawa:
8:00 a.m Juan 16:16
8.TUTULDOK - KUWIT( ; )- Ito ay

naghuhudyat ng pagtatapos ng
isang pangungusap na kaagad
sinusundan ng isa pang sugnay nang
hindi gumagamit ng pangatnig
A. Maaaring gumamit ng
tuldukuwit sa halip na tutuldok sa
katapusan ng bating
panimula ng liham pangalakal.
Halimbawa:
Ginoo;
B. Ginagamit sa pagitan ng mga sugnay ng

tambalang pangungusap kung hindi
pinag-uugnay ng pangatnig.
Halimbawa:
Kumain ka ng maraming prutas; itoy
makabubuti sa katawan.
Naguguluhan siya sa buhay; iniisip nya ang
magpatiwakal.
C. Sa unahan ng mga salita at parirala tulad

halimbawa, gaya ng, paris ng, kung
nangunguna sa isang paliwanag o halimbawa.
Halimbawa:
Maraming magagandang bulaklak sa Pilipinas
na hindi na napag-uukulan ng
pansin; gaya ng kakwate, kabalyero, banaba,
dapdap at iba pa.
9.PANIPI ( )- Inilalagay ito sa

unahan at dulo ng isang salita
A. Ginagamit upang ipakita
ang buong sinasabi ng isang
nagsasalita o ang
tuwirang sipi.
Halimbawa:
Hindi kinukupkop ang
criminal, pinarurusahan, sabi
ng Pangulo.
B. Ginagamit upang mabigyan diin ang

pamagat ng isang pahayagan, magasin,
aklat at ibat ibang mga akda.
Halimbawa:
Nagbukas na muli ang Manila Times.
Isang lingguhang babasahin ang Liwayway.
Napaluha ang marami nang mapanood ang
dulang Anak Dalita.
C. Ginagamit sa pagkulong ng mga salitang
banyaga.
Halimbawa:
Ang binasa niyang aklat ay hinggil sa bagong
Computer Programming.
10.PANAKLONG ( () )- Ang mga

panaklong ay ginagamit na
pambukod sa salita o mga salitang
hindi direktang kaugnay ng diwa ng
pangungusap, gaya ng mga ginamit
sa pangu-ngusap na ito.
A. Ginagamit upang kulungin ang
pamuno.
Halimbawa:
Ang ating pambansang bayani
(Jose Rizal) ang may-akda ng Noli Me
B. Ginagamit sa mga pamilang o halaga

na inuulit upang matiyak ang
kawastuhan.
Halimbawa:
Ang mga namatay sa naganap na
trahedya sa bansang Turkey ay
humigitkumulang sa labindalawang
libong (12,000) katao.
C. Ginagamit sa mga pamilang na

nagpapahayag ng taon.
Halimbawa:
Jose P. Rizal ( 1861 1896 )
11.TUTULDOK-TULDOK O ELIPSIS ()- nagpapahiwatig

na kusang ibinitin ng nagsasalita ang karug-tong ng
nais sabihin.
A. Upang ipakilalang may nawawalang salita o mga
salita sa siniping pahayag.
Tatlong tuldok ang ginagamit kung sa unahan o sa
gitna ng pangungusap ay
may nawawalang salita, subalit apat na tuldok kung
sa mga salitang nawawala
ay sa hulihan ng pangungusap.
Halimbawa:
Pinagtibay ng Pangulong Arroy
B. Sa mga sipi, kung may iniwang di-kailangang
sipiin.
Halimbawa:
Kung ikawy maliligo sa tubig ay aagap upang
MARAMING SALAMAT
SA
INYONG PAKIKINIG!
EVIE

Uri NG Bantas at Ang Gamit Nito

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Uri NG Bantas at Ang Gamit Nito

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Uri NG Bantas at Ang Gamit Nito

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

ARALIN SA WIKANG FILIPINO

Evelyn Sanchez Makadados,

SEKOLAH INDONESIA DAVAO

ANG BANTAS - AY MGA SIMBOLO O

Ang mga uri ng Bantas

1.TULDOK (.)- Ang tuldok ay ginagamit na pananda:

2.PANANONG (?)- Ginagamit ang pananong:

3.PADAMDAM (!)- Ang bantas na

4.PAGGAMIT NG KUWIT (,)- Ginagamit din

E. Sa hulihan ng bilang sa petsa, o sa pagitan

5.PAGGAMIT NG KUDLIT()Ginagamit na panghalili ang

6.PAGGAMIT NG GITLING(-)Ginagamit ang gitling (-) sa loob

B. Kung ang unlapi ay

C. Kapag may katagang kinaltas sa pagitan ng

Subalit, kung sa pagsasama ng dalawang

D. Kapag may unlapi ang tanging

E. Sa pag-uulit ng unang pantig ng

F. Kapag ang panlaping ikaay iniunlapi sa numero o

G. Kapag isinulat nang patitik ang mga

H. Kapag pinagkakabit o pinagsasama

G. Kapag isinulat nang patitik ang mga yunit ng

H. Kapag pinagkakabit o pinagsasama ang apelyido ng

I. Kapag hinati ang isang salita sa dulo ng isang linya.

7.TUTULDOK( : )- ginagamit matapos

8.TUTULDOK - KUWIT( ; )- Ito ay

B. Ginagamit sa pagitan ng mga sugnay ng

C. Sa unahan ng mga salita at parirala tulad

9.PANIPI ( )- Inilalagay ito sa

B. Ginagamit upang mabigyan diin ang

10.PANAKLONG ( () )- Ang mga

B. Ginagamit sa mga pamilang o halaga

C. Ginagamit sa mga pamilang na

11.TUTULDOK-TULDOK O ELIPSIS ()- nagpapahiwatig

You might also like