JABATAN AKAUNTAN NEGARA MALAYSIA

INSTITUT PERAKAUNAN NEGARA

KANDUNGAN
1.
2.
3.

AKAUNTABILITI

4.
5.

SURCAJ

PENGURUSAN KEWANGAN

AKAUNTABILITI DALAM PENGURUSAN

KEWANGAN
AUDIT

DEFINISI AKAUNTABILITI

Konsep etika

Sifat bertanggungjawab kepada seseorang atau terhadap

sesuatu tindakan, keputusan dan sebagainya, justifikasi
dan sebagainya yang diperlukan (Kamus Dewan Edisi
Keempat)

Responsible, liable or explainable (Websters New World

Dictionary)

The liability to give account for something to samebody

(The Chambers 20th Century Dictionary)

Sebagai suatu aspek tadbir urus

Kebertanggungjawaban
(Kamus
Perniagaan Pengajian Tinggi - DBP)

Istilah

Pentadbiran

AKAUNTABILITI
DALAM KONTEKS KERAJAAN MALAYSIA
Akauntabiliti ialah obligasi / kewajipan seseorang
untuk memberi jawapan dan penjelasan mengenai
sesuatu tindakan dan prestasinya kepada pihak
yang berhak untuk mendapatkan jawapan dan
penjelasan tersebut. Ianya merupakan satu proses
di mana Agensi adalah bertanggungjawab ke atas
semua keputusan yang dibuat dan tindakan yang
diambil.
Tan Sri Ahmad Sarji, Mantan KSN

KONSEP AKAUNTABILITI
Pegawai
perlu
bertanggungjawab
ke
atas
tanggungjawab yang diberikan dan bersedia
menghadapi implikasi keputusannya

OBJEKTIF AKAUNTABILITI
Kawalan efektif untuk memastikan pengurusan
kewangan
mematuhi
undang-undang
dan
peraturan yang sedang berkuatkuasa
Satu sistem yang efektif untuk memastikan
penjawat-penjawat awam menjalankan tugas dan
tanggungjawab yang telah diamanahkan.

SYARAT-SYARAT PENTING AKAUNTABILITI

Amalan etika dan nilai-nilai murni (Nilai Teras dan

nilai kembangan)

Tadbir urus yang baik (Good Governance)

Menggunakan sumber-sember dengan cekap dan

berkesan

Melalui perwakilan kuasa

Mematuhi semua undang-undang dan peraturan

kewangan

Perlu melaporkan balik kepada pihak yang

mewakilkan kuasa pelaksanaan tugas yang telah
dipertanggungjawabkan

ETIKA DAN NILAI

1.
2.
3.
4.
5.
6.

TERAS
Benar
Amanah
Telus
Bijaksana
Bersyukur
Adil

1.
2.
4.
5.
6.
7.

KEMBANGAN
Berdisiplin
Bekerjasama
Taat setia
Komitmen
Berakhlak
Profesional

Benteng Ketahanan Individu

TADBIR URUS TERBAIK

Proses menggubal dan melaksanakan
polisi melalui persetujuan bersama dari
pelbagai sektor bagi memperbaiki dan
meningkatkan kualiti dan kesejahteraan hidup
rakyat .
Tan Sri Halim Ali, 2000

FORMULA TADBIR URUS TERBAIK

Pemimpin
Tanggungjawab
Pencapaian objektif
Kesaksamaan
Pengurusan
Berkesan
Cekap
berhemah
Tatacara dan Prosedur Yang Baik
Pematuhan 100%
Semakan dan penambahbaikan
Terkini dan semasa

KEPENTINGAN AKAUNTABILITI

Falsafah Perbendaharaan dalam sistem pengurusan

kewangan Kerajaan Let Managers Manage

Penurunan kuasa melakukan perbelanjaan, agihan dan

pindah peruntukan
Sekatan dihapuskan atau dilonggarkan dengan harapan
pengurusan kewangan dapat dilaksanakan dengan lebih
cekap dan berkesan lagi tanpa merujuk kepada pihak
atasan ataupun Perbendaharaan

Tuntutan Akauntabiliti prasyarat dalam penurunan kuasa

Tanpa akauntabiliti, perwakilan dan penurunan kuasa hanya

sekadar penyerahan kuasa sahaja tanpa menggariskan apa
yang sepatutnya dihasilkan melalui penggunaan kuasa
terutamanya untuk tujuan menggunakan, mengagihkan dan
memindah peruntukan yang diberikan

KEPENTINGAN AKAUNTABILITI

Setiap anggota perkhidmatan awam bertanggungjawab

menentukan bahawa wang awam dibelanjakan mengikut apa
yang telah dirancang dan dianggarkan mengikut sistem,
undang-undang, prosedur dan peraturan yang ditetapkan
Akauntabiliti merupakan jaminan bahawa wang awam
diuruskan dengan cekap dan berkesan
Proses dan mekanisme akauntabiliti akan menentukan sama
ada seseorang anggota perkhidmatan awam telah:

Membelanjakan peruntukan yang diberikan kepada agensi,

program, aktiviti atau projeknya mengikut perancangan dan
anggaran, sistem, prosedur dan peraturan semasa
Mengutip hasil dengan cekap dan cepat
Mendapatkan pulangan terbaik bagi setiap ringgit
yang
dibelanjakan; dan
Menyelenggarakan aset dan stor di bawah kawalannya dengan
baik

KEPENTINGAN AKAUNTABILITI
Tanpa akauntabiliti dalam pengurusan
beberapa kesan negatif boleh
sesebuah jabatan, antaranya :

kewangan,
berlaku dalam

Kekurangan / kemorosotan amaun kutipah hasil

Pembaziran penggunaan sumber kewangan,

tenaga

kerja dan masa

Kelewatan menyiapkan sesuatu projek

Aset dan stor tidak diselenggarakan dengan baik
Melumpuhkan pengurusan perkhidmatan awam
Membuka peluang dan ruang untuk rasuah, salahguna
kuasa dan penyelewangan

Instrumen Akauntabiliti
Akauntabiliti
Kewangan

Akauntabiliti
Pengurusan

Akauntabiliti dari
segi integriti
maklumat
(disclosure)
kewangan
& perakaunan,
penyelenggaraan
rekod-rekod serta
pematuhan
kepeda undangundang-undang &
peraturan.

Kecekapan dan
keberkesanan pihak
pengurusan dalam
menggunakan
sumber-sumber
awam seperti wang,
tenaga manusia
dan sumber-sumber
lain bagi mencapai
objektif yang telah
ditetapkan

Akauntabiliti
Program

Akauntabiliti dari
segi impak
program samaada
mencapai objektif
yang dirancangkan
dan opsyen yang
terbaik telah
dipilih dengan
mengambil kira
jumlah kos dan
output

PENGURUSAN KEWANGAN

Proses yang melibatkan jentera pentadbiran dan di

mana dana untuk membiayai perbelanjaan awam
diperolehi, dibelanja dan diperakaunkan
Termasuk proses perancangan, pembentukan dan
pelaksanaan
dasar
mengenai
belanjawan,
perbelanjaan, perolehan, perakaunan, hasil, aset
dan lain-lain.
Tatacara dan langkah-langkah tertentu agar wang
negara dapat diuruskan dengan cekap dan
berkesan untuk mencapai objektif
Mengagih sumber terhad mengikut keutamaankeutamaan tertentu

BIDANG-BIDANG UTAMAN
PENGURUSAN KEWANGAN
Belanjawan

Perakaunan

Hasil

PENGURUSAN
KEWANGAN
Perolehan

Perbelanjaan
Aset

KEPENTINGAN PENGURUSAN KEWANGAN

Sumber-sumber (manusia, wang, bahan dan masa)

adalah terhad
Permintaan terhadap sumber-sumber tersebut tidak
terhad
Terdapat

alternatif

dalam

menggunakan sumber-sumber tersebut

memperolehi

dan

STRUKTUR KUASA DALAM PENGURUSAN KEWANGAN

SERI PADUKA
BAGINDA YANG
DIPERTUAN
AGONG

JAWATANKUASA
KIRA-KIRA
WANG AWAM

JEMAAH
MENTERI

MENTERI
KEWANGAN

PEGAWAI
PENGAWAL

PARLIMEN

PERLEMBAGAAN MALAYSIA
Sistem pengurusan kewangan samaada di peringkat Kerajaan
Negeri atau Persekutuan adalah berlandaskan peruntukan
dalam perlembagaan

Tiada cukai boleh dikutip atau bayaran dibuat melainkan

melalui undang-undang yang diluluskan oleh Parlimen atau
Dewan Undangan Negeri

Fungsi Kumpulan Wang Yang Disatukan, kecuali kutipankutipan zakat, fitrah dan baitumal

Kerajaan Persekutuan tidak dibenarkan meminjam wang

kecuali selepas mendapat kebenaran dari Parliman

Kerajaan Negeri tidak dibenarkan mendapat pinjaman kecuali

dari Kerajaan Persekutuan atau selepas mendapat kebenaran
dari Kerajaan Persekutuan

PIHAK BERKUASA DALAM PENGURUSAN KEWANGAN

Perkara 39, Perlembagaan Persekutuan :

Kuasa

Pemerintah Persekutuan adalah terletak pada

Yang diPertuan Agong dan kuasa ini boleh dijalankan
oleh mana-mana Menteri yang diberikuasa oleh
Jemaan Menteri, tetapi Parlimen boleh dengan undangundang memberi tugas-tugas pemerintah kepada
orang-orang lain

Berhubung dengan pengurusan kewangan awam, Yang

diPertuan Agong bertindak menurut nasihat Jemaah
Menteri melalui Menteri Kewangan yang telah diberi
kuasa eksekutif oleh Badan Perundangan
[Seksyen 6(1), Akta Acara Kewangan 1957]

SIAPA BERTANGGUNGJAWAB BERKENAAN PKSA

Menteri Kewangan adalah bertanggungjawab secara

keseluruhan ke atas Pengurusan Kewangan Kerajaan

Persekutuan
Seksyen 6(1), Akta Acara Kewangan 1957 (dipinda 1972)
menyatakan :

Pengurusan Kumpulan Wang Disatukan dan kawalan dan

arahan bagi semua perkara berhubung dengan hal ehwal
Kewangan Persekutuan.. Terletak hak pada Menteri

Bagi melaksanakan tugas dan tanggungjawab tersebut,

Menteri Kewangan dibenarkan mengikut Seksyen
15(A)1, Akta Acara Kewangan untuk mewakilkan
kuasanya kepada Pegawai Pengawal yang juga
menjadi Ketua Pengawai Perakaunan bagi agensiagensi di bawah kawalannya untuk melaksanakan
tugas pengurusan kewangan di agensi masing-masing.

UNDANG-UNDANG DAN PERATURAN BERKAITAN

TUGAS DAN TANGGUNGJAWAB
PEGAWAI PENGAWAL

AKTA TATACARA KEWANGAN 1952 (Pindaan 1972)

ARAHAN PERBENDAHARAAN (AP53)

PERLANTIKAN PEGAWAI PENGAWAL

Pegawai yang boleh dilantik atas nama

jawatannya oleh Menteri/Menteri Besar/Ketua
Menteri
mengikut
tiap-tiap
maksud
perbelanjaan yang diperuntukkan di dalam
anggaran
perbelanjaan
tahunan
yang
dibentangkan di hadapan Badan Perundangan
menurut
Perkara
99
Perlembagaan
Persekutuan /Perlembagaan Negeri.
[Sek. 151(1) dan (5) Akta Prosedur Kewangan
(APK)]

TANGGUNGJAWAB PEGAWAI PENGAWAL

Tertakluk kepada apa-apa arahan yang diberi oleh pihak

berkuasa kewangan, untuk:
Mengawal perbelanjaan yang dibenarkan di bawah maksud

perbelanjaan yang dibenarkan

Menjadi Ketua Pegawai Perakaunan mengenai:

Semua wang awam yang dipungut,diterima atau

dibelanjakan, dan

Semua stor awam yang telah diterima, dipegang atau

dilupuskan,
oleh atau kerana jabatan atau
perkhidmatan
yang
maksud
perbelanjaannya
diperuntukkan.
[Sek. 15A(1) APK].

TANGGUNGJAWAB PEGAWAI PENGAWAL

Menetapkan orang yang menguruskan wang awam atau
barang-barang awam adalah seorang pegawai perakaunan dan
boleh terpakai bagi Ketua Jabatan atau bagi pegawai bawahannya
yang paling rendah
(AP 9).
Pegawai Pengawal boleh menetapkan had kuasa dan tugas
yang diberi atau dikenakan ke atasnya boleh dijalankan atau
dilaksanakan bagi pihaknya oleh mana-mana pegawai
perakaunan di bawah kawalannya, dan memberi arahan-arahan
tertentu sebagaimana yang perlu untuk menjamin perjalanan atau
perlaksanaan sempurna kuasa dan tugas-tugasnya.
[ Sek. 15(2)APK ]

. Samb.
ARAHAN PERBENDAHARAAN (AP53)
SETAKAT MANA KEWAJIPAN DIWAKILKAN
DIDALAM JABATAN ATAU PEJABAT HENDAKLAH
DINYATAKAN DENGAN ARAHAN BERTULIS.
SESEORANG PEGAWAI TIDAKLAH MELEPASKAN
DIRINYA DARIPADA TANGGUNGJAWAB AMNYA
DENGAN
MEWAKILKAN
PERLAKSANAAN
KEWAJIPANNYA
KEPADA
PEGAWAI
BAWAHANNYA.

PEGAWAI PERAKAUNAN
Pegawai Perakaunan ialah seorang pegawai yang ditugaskan
berkenaan wanga atau barang-barang awam
Mengikut Akta Acara Kewangan 1957 : Pegawai Perakaunan
termasuklah tiap-tiap pegawai awam yang dipertanggungjawabkan
denan tugas-tugas berikut :
Pungutan, penerimaan, perakaunan wang awam; atau
Perbelanjaan wang awam; atau
Penerimaan, jagaan, pelupusan barang-barang atau storstor awam.

Prinsip Utama Pengurusan Kewangan

1. LEGALITI

Tanggungjawab
seseorang untuk
memberi jawapan
dan penjelasan
kepada pihak yang
berhak untuk
mendapatkannya
mengenai yang
dipertanggungjawab
kan ke atasnya.

2.
AKAUNTABILITI

Pengurusan
kewangan mestilah
mematuhi semua
undang-undang
dan peraturan yang
digubal oleh
kerajaan.

Undang-undang & Peraturan Dalam Pengurusan Kewangan

Perlembagaan Persekutuan
Peruntukan Kewangan (96-112)
Akta Prosidur Kewangan 1957
Prosidur kawalan dan pengurusan wang awam

Arahan Perbendaharaan
Dikeluarkan dibawah kuasa seksyen 4 Akta Prosedur Kewangan 1957 iaitu mengikat semua
Pegawai Perakaunan mematuhi tatacara kewangan dan perakaunan.

1 Pekeliling Perbendaharaan

Surat Pekeliling Akauntan Negara Malaysia

Undang-undang & Peraturan Dalam Pengurusan Kewangan

ARAHAN PERBENDAHARAAN (AP)

Semua pegawai perlu memahirkan diri dengan Arahan
Perbendaharaan.
Kurang pengetahuan mengenai Arahan Perbendaharaan
tidak akan diterima sebagai suatu alasan sekiranya Arahan
Perbendaharaan tidak dipatuhi, ataupun jika berlakunya
apa-apa kehilangan Wang Awam atau Aset Awam akibat
ketidakpatuhan Arahan Perbendaharaan.
Catatan 9, Pendahuluan

Bidang Bidang Utama Dalam Pengurusan Kewangan

PENGURUSAN
BELANJAWAN/
BAJET

PENGURUSAN
PERAKAUNAN

PENGURUSAN
HASIL

PENGURUSAN
PEROLEHAN

PENGURUSAN ASET

PENGURUSAN
PERBELANJAAN

1. AKAUNTABILITI
DALAM PENGURUSAN BELANJAWAN
Belanjawan melalui proses yang rapi serta mengandungi
maklumat mengenai objektif yang hendak dicapai;
penyusunan program dan aktiviti yang teratur serta jumlah
peruntukan yang sewajarnya disediakan bagi mencapainya.
Setiap perbelanjaan adalah mengikut perancangan dan
berasaskan kepada peruntukan yang diluluskan.

Pengurus boleh mengawal kos dan pengunaan sumber

untuk mempastikan perbelanjaan tidak dilampaui serta
mengelak pembaziran.

2. AKAUNTABILITI
DALAM PENGURUSAN PERAKAUNAN
Pegawai Pengawal bertanggungjawab atas betulnya
semua perbelanjaan yang dilakukan [ AP 92a(i) ]

Pegawai

Pengawal hendaklah mengemukakan laporan

perbelanjaan berkala kepada Bahagian Kewangan mengikut
format yang diperlukan untuk dikemukakan kepada
Perbendaharaan [ AP 92a(ii) ]

Pegawai

Pengawal hendaklah menyelenggarakan buku

vot [ AP 95a ]

Penyata

penyesuaian buku vot perlu disediakan pada

tiap-tiap bulan seperti yang ditetapkan dalam Pekeliling
Perbendaharaan Bilangan 8 Tahun 1987.

3. AKAUNTABILITI
DALAM PENGURUSAN HASIL
Resit mesti dikeluarkan sebagai akuan terimaan wang pada masa
urusan dibuat AP60
Orang awam perlu diberitahu untuk meminta resit bagi semua wang
yang dibayar AP61
Meminda sesuatu resit adalah dilarang. Resit yang rosak harus
dibatalkan dan disimpan. Resit batal tersebut serta salinannya
hendaklah dikemukakan untuk diaudit - AP62
Resit mestilah direkodkan pada hari yang sama ke dalam Buku
Tunai AP72
Pemungut adalah bertanggungjawab bagi menyimpan selamat dan
menggunakan dengan sepatutnya semua resit, lesen dan lain-lain.
AP65

3. AKAUNTABILITI
DALAM PENGURUSAN HASIL
Semua terimaan hendaklah dimasukkan ke dalam bank pada hari yang sama
jika AP78(a)
i. Pungutan wang kertas dan duit syiling melebihi RM500 atau
ii. Jumlah pungutan (termasuk wang kertas, duit syiling, cek, wang pos dan
kiriman wang) melebihi RM2000
Pungutan, tanpa mengambil kira jumlahnya, hendaklah dibayar pada hari kerja
yang akhir dalam tempoh akaun bulanan- AP78(b)
Pungutan yang dimasukkan ke bank hendaklah disemak dengan penyata
pemungut untuk menentukan tarikh dan cap terima dengan mesin oleh bank AP80(d)
Pungutan hendaklah direkodkan ke dalam buku tunai oleh seorang pegawai
yang lain daripada yang menerima pungutan kecuali jika tiada pegawai lain dan
telah mendapat kebenaran Akauntan Negara atau sekiranya sistem
bermesin/elektronik berupaya menjana buku/daftar tunai AP73

4. AKAUNTABILITI
DALAM PENGURUSAN PEROLEHAN

Perbelanjaan wang awam mestilah menggunakan tatacara yang

ditetapkan oleh YB. Menteri Kewangan selaras dengan Akta Acara
Kewangan 1957 (Disemak 1972) dan pematuhan Arahan
Perbendaharaan (AP) 166 hingga 206 dan 229 hingga 300

Pindaan Arahan Perbendaharaan dan penetapan dasar/tatacara

tertentu diperjelaskan melalui 1Pekeliling Perbendaharaan (PP)

Semua agensi Kerajaan mestilah mematuhi peraturan perolehan

kecuali dengan kebenaran Perbendaharaan Malaysia

Pegawai Awam adalah bertanggungjawab sendiri termasuk

bertanggungjawab membayar balik jika berlaku kerugian berhubung
dengan bekalan, perkhidmatan dan kerja yang diterima di bawah
kawalannya atau dalam simpanannya - AP167.2

4. AKAUNTABILITI
DALAM PENGURUSAN PEROLEHAN
Setiap pegawai yang menguruskan perolehan wajib membuat kajian
pasaran yang berpatutan supaya perolehan itu adalah yang paling sesuai dan
menguntungkan - aspek kualiti, harga, kegunaan, kos penyelenggaraan dan
faktor-faktor lain yang berkaitan - AP 169.1
Mematuhi prinsip-prinsip perolehan :
Akauntabiliti awam (public accountability) - Dilaksanakan
bertanggungjawab berdasarkan undang-undang dan peraturan

secara

Diuruskan secara telus (transparent) - Dilaksanakan secara jelas, diketahui

dan difahami umum
Nilai faedah yang terbaik (best value for money) - Pulangan terbaik bagi
setiap ringgit yang dibelanjakan
Saingan terbuka (open competition) - Peluang terbuka kepada semua
pihak yang bertanding
Adil dan saksama (fair dealing) - Proses dilaksanakan dengan adil dan
saksama mengikut dasar dan peraturan

4. AKAUNTABILITI
DALAM PENGURUSAN PEROLEHAN
Perolehan dibuat dengan mencapai objektif :
Nilai faedah terbaik (Best value for money) harga yang
paling
menguntungkan
dan
berpatutan
dengan
mengambilkira kualiti yang terjamin, kuantiti dan tempoh
penyerahan/siap yang ditetapkan
Sebagai alat untuk mencapai dasar Kerajaan.
Menggalakkan pertumbuhan industri tempatan
Menggalakkan pemindahan teknologi yang bersesuaian
dengan kehendak semasa industri negara
Menjimatkan pertukaran wang asing.

4. AKAUNTABILITI
DALAM PENGURUSAN PEROLEHAN
Memastikan dasar perolehan dipatuhi:
Menggalakkan pertumbuhan industri tempatan melalui
penggunaan bahan/barangan tempatan dan penggunaan
sektor perkhidmatan tempatan.
Mempertingkatkan keupayaan industri tempatan melalui
pemindahan teknologi.

Menggalakkan penglibatan usahawan Bumiputera.

Memelihara dan mempertahankan kepentingan dasar
perolehan kerajaan bagi mencapai objektif nasional dalam
menghadapi cabaran globalisasi dan liberalisasi.

5. AKAUNTABILITI
DALAM PENGURUSAN ASET
Memastikan pengurusan aset dilaksanakan secara teratur, cekap dan
berkesan dengan melaksanakan :
Pewujudan Unit Pengurusan Aset.
Melantik:i.
Pegawai
Aset
di
peringkat
Kementerian/Jabatan/
PusatTanggungjawab (PTJ);
ii. Pegawai-pegawai menjalankan pemeriksaan ke atas aset;
iii. Lembaga Pemeriksa bagi melaksanakan pelupusan aset; dan
iv. Jawatankuasa Penyiasat bagi menyiasat kes kehilangan aset.
Menubuhkan Jawatankuasa Pengurusan Aset Kerajaan (JKPAK).
Mengemukakan laporan tahunan ke Perbendaharaan
Memastikan semua aset alih Kerajaan diuruskan mengikut tatacara yang
telah ditetapkan meliputi proses penerimaan, pendaftaran, penggunaan,
penyimpanan dan Pemeriksaan, penyelenggaraan, pelupusan; dan
kehilangan dan hapuskira

6. AKAUNTABILITI
DALAM PENGURUSAN PERBELANJAAN

Perbelanjaan yang dilakukan selaras dengan undang-undang dan

peraturan yang berkuatkuasa
Perbelanjaan tidak boleh melebihi peruntukan yang diluluskan
Perbelanjaan
perlu
mendapat
kelulusan
pegawai
yang
bertanggungjawab
Pembayaran dibuat secepat mungkin setelah barang/perkhidmatan
telah sebenar diterima /dilaksana
Perlu semak belanjawan tahunan.
Adakan perancangan perolehan yang rapi.
Buat perolehan yang utama dahulu.
Rancang perbelanjaan lain sewajarnya.
Selia dengan rapi.
Pastikan pembelian dirancang selesai dalam tahun yang sama

AKAUNTABILITI AWAM KERAJAAN PERSEKUTUAN

J/K Kira-kira
Wang Negara

Jawapan
Kepada
Laporan
Audit

Parlimen

Laporan
Audit

Akaun Awam
Telah
Diaudit

Akaun Awam
Ketua
Audit Negara

Belanjawan

Waran Am
Jabatan
Akauntan
Negara

Belanjawan
Perbendaharaan

Call
Circular

Laporan
Audit

Data urusniaga Harian

Kementerian/
Jabatan

Waran &
Sub Waran
Pusat
Tanggungjawab
Perbelanjaan
/Hasil

Pejabat
Perakaunan

MODEL AKAUNTABILITI PERKHIDMATAN AWAM

Parlimen

Ketua Audit
Negara

Perbendaharaan
Waran
Peruntukan

Akauntan
Negara/ Ketua
Exsekutif

Agensi
Penyelarasan

MODEL AKAUNTABILITI PEGAWAI AWAM

PENGURUSAN PERINGKAT ATASAN
(Upper Level of Management)

Kuasa yang diserahkan

melalui perjanjian program

Akauntabiliti melalui
laporan-laporan

PENGURUSAN PERINGKAT BAWAHAN

(Lower Level of Management)

SURCAJ
Tindakan mengutip balik wang atau nilai wang bagi
harta Kerajaan yang hilang atau yang tidak dapat

dikutip, yang dikenakan terhadap penjawat awam

yang bertanggung jawab atas perkara itu kerana
kecuaiannya,

kelalaiannya,

kealpaannya

tindakannya yang kurang berhati-hati.

atau

Seksyen 18, APK 1957 - Surcaj boleh dikenakan kepada mana-mana

orang yang sedang dan telah berkhidmat dengan Kerajaan jika:
a) Gagal memungut apa-apa wang yang terhutang kepada Kerajaan;
b) Bertanggungjawab tentang apa-apa bayaran yang tidak
sepatutnya atau tidak disahkan
c) Bertanggungjawab tentang apa-apa kekurangan atau kebinasaan
apa-apa wang awam, setem, sekuriti, stor atau harta-harta
kerajaan yang lain.
d) Sedang atau telah menjadi seorang pegawai perakaunan gagal
atau telah gagal menyimpan akaun-akaun atau rekod-rekod yang
sempurna
e) Telah gagal membuat apa-apa bayaran atau bertanggungjawab
atas kelewatan dalam pembayaran wang awam kepada pihak
penerima.

45

Surcaj yang boleh dikenakan bagi kegagalan (a) hingga (c)

adalah maksimum tidak lebih daripada jumlah kehilangan
atau amaun yang kurang darinya tertakluk kepada amaun
disyor oleh Perbendaharaan dan diputuskan oleh Lembaga
Tatatertib.

Kegagalan (d) dan (e) tertakluk kepada amaun disyor oleh

Perbendaharaan dan diputuskan oleh Lembaga Tatatertib.

Audit Kewangan
Pengauditan Terhadap Penyata Kewangan;
Pengauditan Pematuhan; dan

Pengauditan Prestasi
Audit Pengurusan

Struktur Organisasi
Sistem dan Prosedur
Jawatankuasa dan Unit Audit Dalam
Pengurusan sumber manusia

PUNCA-PUNCA KELEMAHAN
Kurang Pematuhan Kepada Peraturan dan Arahan;
Kurang Kemahiran;
Penempatan Kakitangan Tidak Ikut Kepakaran;
Tiada Bimbingan dan Tunjuk Ajar;
Tiada Tindakan Tatatertib dan Surcaj;
Undang-Undang dan Peraturan Yang Kabur.

. Samb.
Kelemahan Pengurusan Kewangan

Kurang penyeliaan dan pengawasan dalam perkara berikut:

*
*
*

menyemak dan mengesahkan rekod perbelanjaan;

kegagalan mematuhi undang-undang dan peraturan

berkaitan pengurusan tabung dan akaun amanah.

J/K Pengurusan kewangan dan Akaun tidak bersidang

mengikut tempoh

kegagalan memungut hasil;

kesalahan dalam mengakaun kutipan hasil dan

perbelanjaan;

Akauntabiliti

Menjadi tanggungjawab setiap pegawai awam.

Memastikan setiap tugas dilaksanakan mengikut
undang-undang dan peraturan.

Keperluan Latihan

SEKIAN
TERIMA KASIH