Wikang Pilipino sa Pambansang Kalayaan at Pagkakaisa Wala nang lungkot, takot, luha, dusa’t hinagpis

ni Patrocinio Villafuerte Wala nang tanda, ng dustang pagkalupig

Bagwis ng ibong dati’y pinuyian sa tinid ng galit
(Sabayang Pagbigkas)
Ngayo’y nakalipad na … umaawit, humuhuni, umaawit
Sa bawat panahon Dahil malaya
Sa bawat kasaysayan Dahil sa wika
Sa bawat henerasyon Dahil sa lakas
May palawakan ng isip
May palitan ng paniniwala
May tagisan ng matwid
Maging ito’y magbunga ng tuwa, ng lungkot, ng galit
Sila-sila’y nagtatagpo, kayu-kayo’y nagpapangkat
Isang diwa ang nagpasya, isang wika ang ginamit
Wikang Pilipino! Wikang maka-Diyos, makabayan,
makatao
Wikang naglalagos sa isipang makabansa
Wikang nanunuot sa damdaming makalupa
At paisa-isang dila, parami-raming labi, sama-samang
tinig
Bumubulong, sumasatsat, humihiyaw, nagngangalit
Hinihingi’y Kalayaan! Katarungan! Kalayaan!
Katarungan!
Hanggang saan susukatin?
Hanggang kailan bubuhayin?
Hanggang kailan maaangkin?
Layang mangusap, layang sumulat
Layang mamuhay, layang manalig
Layang humahalakhak, layang mangarap,
Layang maghimagsik
Maghimagsik! Maghimagsik! Maghimagsik!
A, parang isang pangarap, parang isang panaginip
Kasaysayan pala’y mababago isang saglit
Sa dakong silangan … doon sa silangan
Ang sikat ng araw … sumilip, sumikat, uminit
Sari-saring mukha, magkakabalat, magkakadugo,
magkakapatid
Sama-samang gumising, magkakapit-bisig, nag-alsa’t
tumindig
Lakas ng tao! Lakas ng bayan! Lakas ng daigdig!
Laban sa tirano, sa gahaman, sa mapanupil, sa
mapan-lupig
Bata’t matanda, propesyonal at di propesyonal
Manggagawa, kawani, guro, mangangalakal
Mangigisda’t magbubukid, pari, madre, iskolar
Sundalo, pulis, drayber, estudyante, istambay
A, lahat-lahat na
Sa sama-samang tinig, sa sama-samang lakas
Nagkakaisa, nagkasama
Nagkasama, nagkaisa
Mga bagong bayani ng Bagong Republika
At …
Wala nang dapithapon
Wala nang takipsilim
 FILIPINO: WIKA NG ang wikang flipino

KARUNUNGAN wikang panlahat na tatanglaw sa

ni Pat V. Villafuerte aking dinaraanan

kaytaas ng lambak, burol at upang hindi tayo mangamba

bundok na nilalandas ng ating mga upang hindi tayo matakot

kababayan upang hindi tayo maligaw

mula sa kaitaasan, ibinababa ang ito ang wikang flipino

paningin ang wika ng karunungan.

upang masilayan ang ganda ng kalikasan isang wikang ilaw na tatanglaw sa

kayrami ng taniman, karagatan at ating mga mithiin at pangarap,

kagubatang kinukuhanan ng pag- sa maraming pagbabago na ating

agdong-buhay, iniisip at ibinabalangkas

panlunas sa sikmurang isang wikang lakas sa ating mga

kumakalam-kalam kilos at galaw

kaylawak ng dagat na na lulunas sa kahirapan,

namamagitan sa mga isla ng ating kagutuman, kamangmangan,

kapuluan katiwalian

nilalangoy, mula puno hanggang at kawalan ng katarungan

dulo, mula doon hanggang dito isang wikang panlahat sa

kayyaman ng kulturang pinayaman nagsusulong sa maraming

ng ating mga ninuno, pagbabago

sinamba ng dating henerasyon, sa lipunan at sa bayan

sinusunod ng mga bagong sibol sa bayan at sa lipunan

kayrami ng wikang lumaganap at upang maghari ang kaisahan,

pinalalaganap sa bawat pulo, sa katarungan, kalayaan, kadakilaan

bawat distrito, at pagkakapantay-pantay

sa bawat lungsod, sa bawat para sa pambansang kamalayan,

rehiyon pagkakapatiran, pag-uugnayan,

wikang pinayayaman, kasarinlan at kaunlaran.

pinayayabong, pinauunlad Filipino, ang wika ng karunungan

panghabang panahon. ang wikang panlahat

kung ang alinmang wika’y nakaugat sa pambansang

instrumento sa mabisang pagkakakilanlan

pakikipagtalastasan nakaangat sa politika at lipunan

kung ang alinmang wika’y susi sa Filipino, ang wika ng karunungan

mabuting pakikipag-ugnayan at ang wikang panlahat

pagkakaunawaan nakapanday sa kultura’t

kung ang alinmang wika’y tugon sa kasaysayan

pambansang kaisahan at kaunlaran nakahubog sa dangal ng bayan

mas naisin nating gamitin ang nakalantad sa kalakasan at

wikang sinusuyo ’t minamahal, katagumpayan.

 Filipino, ang wika ng karunungan Filipino, ang wika ng karunungan

ang wikang panlahat ang wikang panlahat

na kumikilala sa anumang edad, sa panahon ng pagbabago sa

lahi at kasarian politikang nakagisnan

anumang antas ng pamumuhay sa panahong itinatakwil at

anumang pananalig na kinaaaniban itinataboy ang bisyo’t kasamaan

anumang politikang kinabibilangan sa panahong may parusa ang mga

anumang antas ng karunungan nangulimbat sa bayan

walang pagkiling sa panahong sa atin ang

walang pag-ayaw inaangking mayamang karagatan

tanggap ng mga mamamayang para sa atin ang dikreto

may respeto’t integridad para sa atin ang batas

may puri at dangal para sa atin ang pandaigdigang

tanggap ng lahi kahatulan.

tanggap ng bayan. Filipino, ang wika ng karunungan

Filipino, ang wika ng karunungan ang wikang panlahat

ang wikang panlahat – sa panahong ang hinihingi’y

wikang pambansa pambansang pagbabago

wikang opsyonal flipino ang uungos sa larangang

wikang akademiko pangkabuhayan

wikang pampanitikan flipino ang aangat sa larangang

wikang bilinggwal panteknolohiya’t pang-agham

wikang multilingguwal flipino ang lalawig sa larangang

wikang mother tongue kultural at kasaysayan

wikang dayalekto flipino ang tutugon sa minimithing

wikang kolokyal kalayaan at katarungan

wikang balbal upang palawakin ang minimithing

unang wika? pambansang kaunlaran.

pangalawang wika?

Lingua francang may handog- yaman.

Filipino, ang wika ng karunungan

ang wikang panlahat

ilaw at lakas

sa pagtuklas ng agham

sa paggalugad ng kasaysayan

sa paghanap ng bilang

sa paghubog ng gawi at asal

sa pagpuri sa sining, awit at sayaw

sa paghatid ng komunikasyong

berbal at di berbal

sa paglaganap ng makrong kasanayan.

 Ang Buhay ng Tao PAG-IBIG
ni Jose Corazon de Jesus
Tula ni

Jose Corazon de Jesus

Isang aklat na maputi, ang isinulat: Luha!
Inakay na munting naligaw sa gubat, Kaya wala kang mabasa kahit isa mang talata;
Kinabisa at inisip mulang ating pagkabata;
ang hinahanap ko’y ang sariling pugad;
Tumanda ka't nagkauban, hindi mo pa maunawa.
ang dating pugad ko noong mapagmalas
Ang Pag-ibig, isipin mo, pag inisip, nasa-puso!
nang uupan ko na ang laman ay ahas. Pag pinuso, nasa-isip, kaya't hindi mo makuro.
Oh! ganito pala itong Daigdigan, Lapitan mo nang matagal ang pagsuyo'y naglalaho;
Layuan mo at kay-lungkot, nananaghoy ang pagsuyo!
marami ang sama kaysa kabutihan;
Ang Pag-ibig na dakila'y aayaw nang matagalan,
kung hahanapin mo ang iyong kaaway,
Parang lintik kung gumuhit sa pisngi ng kadiliman.
huwag kang lalayo’t katabi mo lamang. Ang halik na ubos-tindi, minsan lamang nahalikan,
At ang ilog kung bumaha, tandaan mo't minsan lamang.
Ako’y parang bato na ibinalibag,

ang buong akala’y sa langit aakyat; Ang Pag-ibig kapag duwag ay payapa't walang agos,
Walang talon, walang baha, walang luha, walang lunos!
nang sa himpapawid ako’y mapataas, Ang Pag-ibig na matapang ay puso ang inaanod,
Pati dangal, yama't dunong nalulunod sa pag-irog!
ay bigat ko na rin ang siyang naglagpak.

Mahirap nga pala ang gawang mabuhay, Ang Pag-ibig na buko pa'y nakikinig pa sa aral,
Tandang di pa umiibig, nakikita pa ang ilaw,
sarili mong bigat ay paninimbangan, Ngunit kapag nag-alab na pati mundo'y nalimutan ---
kung ikaw’y mabuti’y kinaiinggitan, Iyan, ganyan ang Pag-ibig, damdamin mo't puso lamang!

kung ikaw’y masama’y kinapopootan. Kapag ikaw'y umuurong sa sakuna't sa panganib

Ay talagang maliwanag at buo ang iyong isip:
Takot pa ang pag-ibig mo, hindi ka pa umiibig:
At gaya ng isdang malaya sa turing Pag umibig, pati hukay aariin mong langit!

ang langit at lupa’y nainggit sa akin; Ang Pag-ibig ay may mata, ang Pag-ibig ay di bulag;
subalit sa isang mumo lang ng kanin, Ang marunong umibig, bawat sugat ay bulaklak:
Ang pag-ibig ay masakim at aayaw ng kabiyak;
ako’y nabingwit na’t yaon pala’y pain. O wala na kahit ano, o ibigay mo ang lahat!

At sa pagkabigo’y nag-aral na akong

"Ako'y hindi makasulat at ang Nanay ay nakabantay!"
mangilag sa mga patibong sa mundo; Asahan mo, katoto ko, hindi ka pa minamahal!
Ngunit kapag sumulat na sa ibabaw man ng hukay,
kahit sa pagtulog, huwag pasiguro’t Minamahal ka na niya nang higit sa kanyang buhay!
bangungot mo’y siyang papatay sa iyo.
Kayong mga kabataang pag-ibig ang ninanais,
Ang buhay ng tao ay parang kandila Kayong mga paruparong sa ilawan lumiligid,
Kapag kayo'y umiibig na, hahanapin ang panganib,
habang umiikli’y nanatak ang luha;
At pakpak ninyo'y masusunog sa pag-ibig!
buhat sa pagsilang hanggang sa pagtanda,

ang luksang libinga’y laging nakahanda.

Ang palad ay parang turumpong mabilog,

lupa’y hinuhukay

sa ininug-inog;

subalit kung di ka babago ng kilos,

sa hinukayan mo’y doon mahuhulog.

 Marupok Isang Punongkahoy

Tula ni Jose Corazon de Jesus Tula ni

Kalapating puti sa gitna ng hardin, Jose Corazon de Jesus

Iginawa kita ng bahay na siím;
May dalawang latang palay at inumin,
Saka walong pinto sa apat na dingding. Kung tatanawin mo sa malayong pook,
ako’y tila isang nakadipang kurus,
Minsan kang nagutom at ako’y nalingat,
sa napakatagal na pagkakaluhod,
Oh, kalapati ko, bigla kang lumipad.
parang hinahagkan ang paa ng Diyos.
Sa nagdaang kawan sumama ka agad,
Ayaw mong mabasa ng luha ang pakpak. Organong sa loob ng isang simbahan
ay nananalangin sa kapighatian
Ikaw naman rosas, na mahal kong mahal,
habang ang kandila ng sariling buhay,
Dinilig kita kung hapong malamlam;
magdamag na tanod sa aking libingan…
Sa bawat umaga’y pinaaasuhan,
At inaalsan ko ng kusim sa tangkay. Sa aking paanan ay may isang batis,
maghapo’t magdamag na nagtutumangis;
Minsan lang, Nobyembre, nang di ka mamasid,
sa mga sanga ko ay nangakasabit
Nakaligtaan kong diligin kang saglit;
ang pugad ng mga ibon ng pag-ibig.
Aba, nang Disyembre, sa gitna ng lamig,
Sa mga tangkay mo’y nag-usli ang tinik. Sa kinislap-kislap ng batis na iyan,
asa mo ri’y agos ng luhang nunukal;
Ang hardin ko ngayo’y ligid ng dalita,
at saka ang buwang tila nagdarasal,
Walang kalapati’t rosas man ay wala;
ako’y binabati ng ngiting malamlam.
May basag na paso’t may bahay na sira,
At ang hardinero’y ang puso kong luksa. Ang mga kampana sa tuwing orasyon,
nagpapahiwatig sa akin ng taghoy,
Babae, hindi ka marapat lumiyag,
ibon sa sanga ko’y may tabing nang dahon,
Napakarupok mo, maselan at duwag.
batis sa paa ko’y may luha nang daloy.
Sa Tabor ay walang tuhod na di gasgas,
Sa Glorya, anghel ma’y may sira ring pakpak.