Q3 - Filipino - Lesson and Worksheet

Download as docx, pdf, or txt
Download as docx, pdf, or txt
You are on page 1of 17

PAGDADAGLAT – ang tawag sa pagpapaikli ng mga Halimbawa:

panawag. MERALCO – Manila Electric Company


1. Karaniwang ginagamit lamang ang mga unang titik ng PLDT – Philippine Long Distance Telephone Company
bawat salita na nakasulat nang malalaki. Makikita ang DepEd – Department of Education
mga ito sa mga chat, text o post sa social media. DOH – Department of Health
EDSA – Epifanio Delos Santos Avenue
Halimbawa: CAR – Cordillera Administrative Region
ILY – I love you o mahal kita NCR – National Capital Region
IDK - I don’t know o hindi ko alam
JK – just kidding o nagbibiro lang ako
GWS – get well soon o magpagaling ka agad
BRB – be right back o babalik agad ako

2. Nagagamit din ang malalaki at maliliit na titik kasama


ang bantas na tuldok sa pagdadaglat o pagpapaikli ng
titulo ng mga tao gayundin ng mga pangalan ng buwan.

Halimbawa:
Bb. – Binibini Atty. – Attorney
Gng. – Ginang Kgg. – Kagalang-galang
G. – Ginoo Pang. – Pangulo
Dr. – Doktor Gob. – Gobernador
Peb. – Pebrero Dis. - Disyembre

3. Karaniwan ding dinadaglat o pinaiikli ay ang mga


tanggapan (agencies or departments) at mga lugar.
Ginagamitan din ito ng malalaking titik para sa unang
titik ng bawat salita. Ginagawa ito para mapaikli at mas
madaling matandaan ang mga tinutukoy.
PANG-URI (adjective) ay salita na naglalarawan o lubha / lubhang… kaysa
nagbibigay-turing sa pangngalan (noun) o panghalip Halimbawa:
(pronoun). Ito ay nagbibigay ng karagdagang impormasyon - Kasing-ganda ko si Liza Soberano.
tungkol sa isang pangngalan (tao, bagay, hayop, lugar, - Magkasingtangkad kayo ni Fatima.
atbp.) o panghalip sa pangungusap.
- Malakas kumain si Anna gaya ni Lea.
KAANTASAN NG PANG-URI - Kapwa matulungin ang magkaibigang Nena at Delia.
- Parehong malinis sa katawan si Nimpha at Farrah.
1. Lantay - pang-uring naglalarawan ng ISANG pangngalan
o panghalip. - Mataas ang puno ng lansones kesa puno ng santol.
Halimbawa: - Mahirap ang pagsusulit sa Araling Panlipunan, di-gaya
- Matangkad ako. ng sa Filipino.
- Matulungin si Janice. - Di-hamak na mas mayaman ka kumpara sa akin.
- Mahinhin si Rebecca.
3. Pasukdol – nagpapakita ng kasukdulan na
2. Pahambing – DALAWA ang pangngalan o panghalip na paghahambing.
pinaghahambing. - Ito ay ginagamit kung higit sa dalawang tao,
Uri ng Pahambing at halimbawa bagay, hayop, lugar o pangyayari ang
Magkatulad Di-Magkatulad pinaghahambing.
katangian na pinaghahambing katangian na pinaghahambing ay
Uri ng Pasukdol
ay PAREHAS o MAGKAPATAS HINDI PAREHAS o MAGKAPATAS
pag-uulit ng salita panlapi paggamit ng salita
kasing / kasin - kaysa
Maputing- Napakaganda lubhang
magsin / magsing- di-tulad maputi
magka / magkasing- di-gaya Pulang-pula Pagkaganda- masyadong
sin / sing mas ganda
gaya di-hamak kay baho-baho Kaysipag-sipag ubod nang
kapwa di-gaano ang baho-baho Pinakamagand saksakan nang
tulad lalo / lalong… kaysa a
pareho mas… kaysa sukdulan nang
higit na… kaysa tunay na
talagang sa + pangngalang pantangi
hari ng
Maraming nag-aaral sa Dominican.

PANG-ABAY – salitang nagsasabi kung paano, kailan Mga Pananda ng Pang-abay:


o saan ginawa, ginagawa o gagawin ang salitang nang
kilos sa pangungusap. sa
- Salitang naglalarawan ng KILOS. kung
kapag
- Salitang naglalarawan ng pandiwa, pang-uri o
tuwing
kapwa pang-abay.
buhat
Uri ng Pang-abay mula
1. PAMARAAN – nagsasabi kung paano ginawa, umpisa
ginagawa o gagawin ang salitang kilos. hanggang
- Ginagamit ang panandang nang o na, -ng. Halimbawa:
- Ito ay sumasagot sa tanung na paano. 1. Kailangan ni Ester na magbayad ng buwis nang
Halimbawa: taon-taon.
Kinamayan niya ako nang mahigpit. 2. Tuwing Bagong Taon sila nagkakaroon ng
Bakit siya umalis na umiiyak? reunion.
2. PAMANAHON – nagsasabi kung kalian ginawa, Walang Pananda:
ginagawa o gagawin ang salitang kilos. Kahapon
3. PANLUNAN – tumutukoy sa pook na Kanina
pinangyarihan, pinangyayarihan o pangyayarihan Ngayon
ng salitang kilos Mamaya
Bukas
sa + pangngalang pambalana Sandali
Kagabi - Laban sa manggagawa ang kanilang
Araw-araw pinapanukala.
Gabi-gabi - Ang mga aklat na ito ay para sa mahihirap.
Taun-taon
PANG-UKOL – mga kataga o salitang nag-uugnay ng
pangngalan o panghalip sa iba pang salita sa 2. Ginagamit sa ngalan ng tanging tao – ang gawa,
pangungusap. ari, layon, at kilos ay para lamang sa ngalan ng
- Ito ay ginagamit upang matukoy kung saan lulan tao, tulad ng ukol kay, laban kay, para kay,
o kung anong bagay ang mula o tungo, tungkol kay, ayon kay, hinggil kay
kinaroroonan, pinangyarihan ng kilos. Ito ay Halimbawa:
laging may layon na pangngalan o isang - Para kay Juan ang pagkaing ito.
panghalip. - Hinggil kay Enrico ang kanilang problema.
- Ayon kay Rizal, ang pananaliksik ay
Mga uri o mga karaniwang pang-ukol nagdaragdag sa ating kaalaman.
sa / sa mga ng / ng mga ni / nina
- Ang napili naming paksa para sa dula ay
kay / kina sa / kay labag sa
tungkol kay Andres Bonifacio.
nang may tungkol sa / kay alinsunod sa/ kay
hinggil sa / kay nang wala para sa / kay
laban sa / kay ayon sa / kay tungo sa
mula sa

Mga Gamit ng Pang-ukol:


1. Ginagamit na pangngalang pambalana – ukol sa,
laban sa, hinggil sa, ayon sa, tungkol sa, para sa
Halimbawa:
- Ukol sa mga Filipino ang paksa ng usapin.
Malalaman din sa card catalog ang kilalalagyan
ng aklat o kung nasa aklatan bai to o wala.

2. Dapat manatiling tahimik at iwasang


makipagkuwentuhan sa loob ng silid-aklatan
PAGGAMMIT NANG WASTO SA SILID-AKLATAN para hindi makaistorbo sa ibang mag-aaral na
 Isang mahalagang bahagi ng paaralan at gusting magbasa o manaliksik.
karaniwang paboritong puntahan ng mga mag- 3. Hindi dapat kumain at uminom sa loob ng
aaral ang silid-aklatan. aklatan.
 Dito makahihiram at makapagbabasa ng iba’t 4. Ingatan ang mga aklat. Hindi dapat sulatan,
ibang uri ng aklat, magasin, diyaryo at iba pang kulayan, sirain o punitin ang mga pahina ng aklat
nakalimbag na kagamitan. na hihiramin.
 Sa mga makabagong silid-aklatan ay may mga 5. Ang aklat na hihiramin at iuuwi oilalabas sa silid-
kompyuter ding konektado sa internet kung saan aklatan ay may petsa kung kalian dapat maibalik.
maaring kumuha ng impormasyon ang mag-
aaral. Iwasang mahuli sa pagsasauli o pagbabalik ng
 Marami tayong makukuhang impormasyon sa mga aklat na nahiram.
silid-aklatan kaya kailangan alam ng bawat mag-
aaral ang tamang paggamit nito.

Mga dapat tandaan:


1. Ang aklat sa aklatan ay karaniwang nakaayos
ayon sa Dewey Decimal System kung saan
magkakasama ang mag-kakauring aklat.
Makakatulong ito para madaling malaman ang
kinalalagyan ng aklat batay sa kategorya nito.
- May bersiyon na rin ito na pwedeng
mabasa kapag konektado sa
internet o naka-online ang mga tao.

PANGKALAHATANG SANGGUNIAN – ay mga aklat na


magagamit sa pagkuha ng mahahalagang impormasyon.
LIBRO PAGLALARAWAN
ALMANAC - Mababasa dito ang mahahalagang MAGAGALANG NA PANANALITA SA PAGTANGGAP NG
impormasyon at pangyayari sa PANAUHIN
isang bansa o mundo sa isang
Kailangan alamin ang gagawin at sasabihin kapag may
partikular na taon.
mga panauhin o bisita kayong dadalaw sa inyong
- Nakasulat ditto ang pangunahing
balita, mahahalagang pangyayari sa tahanan.
lugar, kilalang tao, mga sakuna, Ito ang mga kailangang gawin kapag may bisita na
mga pangunahing imbensiyon sa
kakilala:
taon, mga gusali, datos sa
1. Magalang na patuluyin at paupuin sa loob ng bahay
populasyon, atbp.
ang bisita.
ATLAS - Makikita sa aklat na ito ang mga
kaalamang pang-heograpiya tulad 2. Ipakilala sa kasapi ng mag-anak.
ng mapa ng iba’t ibang bansa at 3. Maaaring Hainan ng maiinom at makakain ang bisita.
continent sa buong mundo. 4. Magalang na makipagkuwentuhan at makipag-usap.
5. Ihatid sa labas ng pinto o gate ang bisita kung mag-
papaalam na siya.

ENCYCLOPEDIA - Mababasa dito ang iba’t ibang Ito ang mga kailangang gawin kapag may bisita na hindi
detalyadong impormasyon tungkol kakilala:
sa iba’t ibang paksa.
- Ang paksa ay nakaayos ng
paalpabeto.
1. Iwasan magpapasok sa inyong tahanan ng taong
hindi mo kilala. Maging maingat sa pagtanggap ng
bisitang hindi kilala.
2. Maingat at magalang na itanong ang pangalan at
kung sino at ano ang kailangan.
3. Iwasang patuluyin sa loob ng bahay ang hindi
kakilala hangga’t hindinakasisiguro sa pagkatao nito.
Salungguhitan ang pang-uri. Isulat sa patlang Isulat sa patlang ang L kung Lantay, PH kung
ang L kung Lantay, PH kung Pahambing at PS Pahambing at PS kung Pasukdol ang salitang
kung Pasukdol may salungguhit
Bilugan ang tamang pang-uri sa kaantasang
ipinahihiwatig sa pangungusap.

You might also like