UNANG MARKAHAN

ARALIN 4 – Epiko

A. Panitikan : Si Tuwaang at ang Dalaga ng Buhong na Langit

B. Wika at Gramatika : Sanhi at Bunga

C. Uri ng Teksto : Nagsasalaysay

I. Pamantayang Pangnilalaman
Naipamamalas ang mag-aaral ng pag-unawa sa mga akdang pampanitikan sa
Panahon ng mga Katutubo, Espanyol at Hapon

A. Panitikan
 Si Tuwaang at ang Dalaga ng Buhong na Langit

B. Gramatika
 Sanhi at Bunga

II. Inaasahang Pagganap

Nabubuo ang isang makatotohanang proyektong panturismo

III. Mga Kasanayang Pampagkatuto

 Nakikinig nang may pang-unawa upang:

- mailahad ang layunin ng napakinggan
- maipaliwanag ang pagkakaugnay-ugnay ng mga pangyayari
 Nakikilala ang kahulugan ng mga piling salita/pariralang ginamit sa akdang epiko
ayon sa kasingkahulugan at kasalungat na kahulugan
 Napauunlad ang kakayahang umunawa sa binasa sa pamamagitan ng:
- paghihinuha batay sa mga ideya o pangyayari sa akda; at
- dating kaalaman kaugnay sa binasa
 Nagagamit ang mga hudyat ng sanhi at bunga ng mga pangyayari (dahil, sapagkat,
kaya. bunga nito, at iba pa)
 Naisusulat ang talatang:
- binubo ng magkakaugnay at maayos na mga pangungusap
- nagpapahayag ng sariling palagay o kaisipan
- nagpapakita ng simula, gitna at wakas
 Setyembre 26, 2022 (Lunes) - SUSPENSYON NG KLASE

Bilang 22
Setyembre 27, 2022 (Martes)
• 1:00 – 1:45 / Baitang 8 – R. Emerson / TLE 207
• 1:45 – 2:30 / Baitang 8 – N. Mahfouz / THE 307
• 2:30 – 3:15 / Baitang 8 – L. Sulit / TLE 308
• 3:45 – 4:30 / Baitang 8 – A. Tennyson / TLE 306
• 6:00 – 6:45 / Baitang 8 – W. Blake / SB 303

UNANG ARAW

I. Mga Tiyak na Kasanayang Pampagkatuto

A. Nakikinig nang may pang-unawa upang:
- mailahad ang layunin ng napakinggan
- maipaliwanag ang pagkakaugnay-ugnay ng mga pangyayari
II. Proseso ng Pagkatuto
A. Panimulang Gawain
Pagkilala sa mga tauhang nasa larawan.
Kilala Mo Ba?

Mga Gabay na Tanong:

1. Ilarawan ang mga katangiang taglay ng mga nasa larawan.
2. Tukuyin ang akdang pampanitikan na naglalaman ng pakikipagsapalaran at
kabayanihan ng bidang tauhan katulad sa mga larawang ipinakita.

B. Paghahanda
Kaya Mo Ba ‘To?
Panuto: Bigyan ng katumbas na kahulugan ang bawat letra batay sa iyong dating kaalaman
tungkol sa epiko.

E–
P–
I –
K–
O–
 C. Paglalapit sa Aralin
Pagkilala sa mga Manobo sa pamamagitan ng isang video presentation.

Alam Mo Ba?

https://youtu.be/l8GDD0E9OrM

Mga Gabay na Tanong:

1. Ilahad ang layunin ng napanood na bidyo.
2. Ipaliwanag ang ugnayan ng mga pangyayari sa napanood na bidyo sa mga pangyayari sa
epiko.

D. Sintesis
Dugtungan Tayo!
Panuto: Dugtungan ang mga sumusunod na pahayag upang mabuo ang diwa ng
pangungusap.

Natutuwa akong malaman na ___________________________________________________

___________________________________________________________________________

Gagamitin ko ang aking natutuhan sa _____________________________________________

____________________________________________________________________________

III. Takdang-aralin
1. Basahin at Unawain ang Si Tuwaang at ang Dalaga sa Buhong na Langit.
 Setyembre 28, 2022 (Miyerkules) - RAPID LITERACY AND SEL-S ASSESSMENT TEST

Bilang 23
Setyembre 29, 2022 (Huwebes)
• 1:00 – 1:45 / Baitang 8 – R. Emerson / TLE 207
• 1:45 – 2:30 / Baitang 8 – N. Mahfouz / THE 307
• 2:30 – 3:15 / Baitang 8 – L. Sulit / TLE 308
• 3:45 – 4:30 / Baitang 8 – A. Tennyson / TLE 306
• 6:00 – 6:45 / Baitang 8 – W. Blake / SB 303

IKALAWANG ARAW
I. Mga Tiyak na Kasanayang Pampagkatuto
A. Nakikilala ang kahulugan ng mga piling salita/pariralang ginamit sa akdang epiko ayon sa
kasingkahulugan at kasalungat na kahulugan
B. Napauunlad ang kakayahang umunawa sa binasa sa pamamagitan ng:
- paghihinuha batay sa mga ideya o pangyayari sa akda; at
- dating kaalaman kaugnay sa binasa
C. Nagagamit ang mga hudyat ng sanhi at bunga ng mga pangyayari (dahil, sapagkat, kaya.
bunga nito, at iba pa)

II. Proseso ng Pagkatuto

A. Panimulang Gawain
Hambingan Tayo!
Panuto: Paghambingin ang dalawang larawang ipinapakita.

Mga Gabay na Tanong:

1. Tukuyin ang pagkakatulad at pagkakaiba ng dalawang larawang ipinakita.
2. Ilahad ang naging resulta o bunga ng kanilang kabayanihan.

B. Paglinang ng Talasalitaan
Panuto: Pagtapatin ang kasingkahulugan ng mga salita mula sa Hanay A sa Hanay B.
Hanay A Hanay B
1. Patung a. instrumentong pangmusika
2. Sinaunang gong b. tropikal na halaman
3. Gintong salumpuwit c. inukit na batong imahe ng isang tao
4. Nganga d. gintong plawta
5. Gintong bansi e. upuang ginto
C. Pagbasa ng Akda
Panuto : Basahin at unawain ang akda.

D. Pagtalakay sa Aralin
Panuto : Sagutin ang mga sumusunod na tanong hinggil sa epikong binasa.
1. Ilarawan ang magagandang katangiang ipinakita ni Tuwaang.
2. Kung, ikaw si Tuwaang tutulungan mo rin ba ang Binata ng Sakadna?
3. Sa iyong palagay, tama bang hamunin ng Binata ng Sakadna si Tuwaang ng dahil
lamang sa pagseselos?
4. Ilahad ang dahilan at naging bunga ng pagseselos ng Binata ng Sakdna kay Tuwaang.
5. Bilang isang kabataan, paano ka makatutulong sa iyong bayan?

E. Pangkatang-Gawain
Batay sa iyong karanasan,
aling karunungang-bayan ang
maiuugnay
mo sa iyong buhay? Bakit?
Pangkat 4 – Fishbone Mapping!
Gamit ang fishbone map, ipaliwanag ang sanhi at bunga ng mga pangyayari sa akdang binasa.

Pangkat 1 - Picture It!

Mungkahing Estratehiya :
POSTER-IFIC!
Pumili ng isang karunungang
bayan na maiuugnay mo sa
iyong buhay at
iguhit ito.
Gumuhit o gumamit ng mga larawang nagpapakita ng kahanga-hangang katangian ni
Tuwaang at ipaliwanag ang naging bunga nito.
Pangkat 2 - Tableau
Sa pamamagitan ng isang tableau, ipakita ang naibigang bahagi mula sa akdang binasa na
nagpapakita ng kabayanihan ni Tuwaang. Ipaliwanag ang sanhi at bunga ng kabayanihan.

Pangkat 3 – Score mo... Show mo!

Rubric sa Pangkatang Gawain
Nilalaman ng Ulat 5 4 3
Kawastuhan ng mga Nailahad nang lubusan Nailahad ang May ilang impor-masyon
impormasyon ang hinihinging hinihinging ang hindi angkop
Impormasyon Impormasyon
Pagkakaisa 5 4 3
Pakikilahok ng lahat ng Aktibong nakilahok ang Aktibong nakilahok Aktibong nakilahok ang
Kasapi lahat ng kasapi ang nakararami ilan
Pagsasalita at 5 4 3
Pagbigkas
 Maayos na Lubhang malinaw ang Naging malinaw ang Di - gaanong malinaw ang
pagpapabatid ng pagbigkas at paghatid ng paghatid ng mensahe mensahe
Mensahe Mensahe

F. Pagbibgay ng Input
Paggamit ng mga Hudyat ng Sanhi at Bunga

May mga pandiskursong pananda na ginagamit sa pagtukoy ng sanhi at bunga. May kaugnayan
sa isa’t isa ang sanhi at bunga ng pangyayari. Ang sanhi ay nagpapakita ng dahilan ng pangyayari na
humahantong sa tinatawag nitong bunga o resulta ng pangyayari. Karaniwang ginagamit dito ang:
dahil/dahil sa, sapagkat, kaya/kaya nga, bung anito, sa ganoon, dahil doon/dito, anupa’t, at kung gayon.

Mga Halimbawa:

Ang sugnay na di-makapag-iisa na nakasalungguhit ang sanhi ng pangyayari at ang bunga o

resulta ng pangyayaring ito ay naka-itim.

1. Tumabi ang Dalaga kay Tuwaang kaya’t nagalit ang Binata ng Sakadna, hinamon niya si
Tuwaang.
2. Sinagot siya ni Tuwaang na isa rin siya bagani kaya’t maari siyang dumalo sa kasal.

G. Sintesis
Dugtungan Tayo...

Dudugtungan ng mag-aaral ang mga sumusunod na pahayag:

 Ang aking natutuhan sa akdang binasa ay______________________________________.
 Pagkatapos kong basahin ang akda, nakaramdam ako ng__________________________.
 Ang nais kong baguhin sa aking gawi o asal pagkatapos kong mabasa ang akda
ay______________________________________________________________________.

III. Takdang-aralin
Bumuo ng limang pangungusap na ginagamitan ng mga hudyat ng sanhi at bunga.

Bilang 20
Setyembre 21, 2022 (Miyerkules)
• 1:00 – 1:45 / Baitang 8 – R. Emerson / TLE 207
• 1:45 – 2:30 / Baitang 8 – N. Mahfouz / THE 307
• 2:30 – 3:15 / Baitang 8 – L. Sulit / TLE 308
• 3:45 – 4:30 / Baitang 8 – A. Tennyson / TLE 306
• 6:00 – 6:45 / Baitang 8 – W. Blake / SB 303

IKATLONG ARAW
I. Mga Tiyak na Kasanayang Pampagkatuto
A. Nagagamit ang mga talinghaga, eupemistiko o masining na pahayag ayon sa
kasingkahulugan at kasalungat na kahulugan

II. Mga Proseso ng Pagkatuto

A. Panimulang Gawain
Awiting Pilipino, Ating Pakinggan
Pakikinig ng awiting pinamagatang Bayan Ko ni Freddie Aguilar.

Mga Gabay na Tanong:

1. Tungkol saan ang napakinggang awitin?
2. Ano-ano ang mga masining o matalinghagang pahayag ang binanggit sa
awiting napakinggan? Ipaliwanag.

B. Pagpapatibay ng Aralin
Gawain 1
Tukuyin ang mga talinghaga , eupemistiko o masining na pahayag sa tulang Pag-ibig sa
Tinubuang Lupa ni Andres Bonifacio at ibigay ang kahulugan at kasalungat na kahulagan
nito sa tulong ng tsart.
SAKNONG MATALINGHAGANG KAHULUGAN KASALUNGAT
PAHAYAG

Gawain 2
Ang nasa Hanay A ay mga eupemestikong pahayag. Suriin ang kahulugan nito at hanapin
ang kasalungat na kahulugan nito sa Hanay B.

Hanay A Hanay B

1. sumakabilang bahay A. nakakakita, hindi

bulag
2. walang ilaw ang mata B. malumay magsalita
3. matalim ang dila C. masunurin
4. matigas ang ulo D. busog
 5. kumukulo ang tiyan E. tapat sa asawa
F. madaldal

C. Sintesis
Dugtungan Tayo!
Panuto: Dugtungan ang pahayag.
Matapos kong maunawaan ang akdang_____________________,
Natutuhan / nalaman ko na_______________________________.

III. Takdang-Aralin
Magsaliksik ng iba pang tula hinggil sa Pag-ibig sa Bayan.

Bilang 21
Setyembre 22, 2022 (Huwebes)
• 1:00 – 1:45 / Baitang 8 – R. Emerson / TLE 207
• 1:45 – 2:30 / Baitang 8 – N. Mahfouz / THE 307
• 2:30 – 3:15 / Baitang 8 – L. Sulit / TLE 308
• 3:45 – 4:30 / Baitang 8 – A. Tennyson / TLE 306
• 6:00 – 6:45 / Baitang 8 – W. Blake / SB 303
 IKAAPAT NA ARAW
I. Mga Tiyak na Kasanayang Pampagkatuto
A. Nakasusulat ng isang tula na ginagamitan ng mga matalinghaga, eupemistiko o masining na
pahayag

II. Mga Proseso ng Pagkatuto

A. Panimulang Gawain
Basahin Natin ‘To!
Kapagka ang baya’y sadyang umiibig,
Sa kanyang salitang kaloob ng langit.
Sanlang kalayaan nasa ring masapit,
Katulad ng ibong nasa himpapawid.

 Tungkol saan ang binasang saknong ng tula ?

 Paano nakatutulong ang talinghaga , eupemistiko o matalinghang salita sa
pagbuo ng tula ?

B. Paghahanda sa Gawain
Unawain ang mga matatalinghaga at masining na pahayag na ginamit sa tulang
mapapanood.

https://youtu.be/x-e8nvdWMjA
Mga Gabay na Tanong:
1. Tungkol saan ang pinanood na video?
2. Ano-ano ang mga matalinghaga, eupemistiko o masining na salita o
pahayag ang ginamit sa napanood na video? Ipaliwanag.

C. Pagtalakay sa Gawain
Pagbibigay ng input o paliwanag ng guro kaugnay sa isasagawang gawain.

D. Pagbibigay ng Gawain
Goal – Nakasusulat ng isang tula na may mga talinghaga, eupemistiko o masining na
 pahayag na binibigyan ng kahulugan at kasalungat na kahulugan.
Role – Makata
Audience – Guro at mga kamag-aral
Situation – Ang Kagawaran ng Turismo sa Pilipinas ay naghahanap ng isang mahusay na
Makata na susulat ng isang tula na may paksang
“Pilipinas Kong Mahal”, ikaw ay inatasan ng iyong
guro na sumulat bilang isang mahusay na manunulat ng tula.
Product – Bumuo ng isang tulang may paksang “Pilipinas Kong Mahal” na binubuo ng
Limang saknong na may tig-apat na taludtod. Isaalang-alang ang paggamit ng
talinghaga, eupemistiko o masining salita sa pagbuo ng tula.
Standard – Rubrics

Rubric sa Pagmamarka ng nabuong Tula na naglalaman ng mga Matalinghaga Salita

Napakagaling (10) Magaling Katamtaman Nangangailangan ng

(8) (6) Pagsasanay
(4)

Ma Ba Maba
Napakamakahulugan
ang kabuuan ng tula

lali hag baw at

m yan literal
at g ang
ma ma kabuu
kah y an ng
ulu lali Tula.
gan m
Mababaw at literal ang
kabuuan ng Tula.

ang ang
 kab kab
uua uua
n n
ng ng
tula tula
.
Makahulugan
.
ang kabuuan
ng tula.

Bahagyang
may lalim ang
kabuuan ng
tula.

uma Gu um Wala
mit ma ami ni
ng mit t ng isang
simb ng 1-2 pagtat
olism ilan sim angka
o/ g boli ng
pahi sim sm ginaw
watig boli o a
na sm na upang
naka o/ nak makag
pagp pah alit amit
aisip iwa o ng
sa tig sa simbo
mga na mg lismo.
mam bah a
Wala ni isang
pagtatangkang ginawa
upang makagamit ng
masining o

babas agy ma
matalinghagang
pahayag.

a. ang mb
Pilin nag aba
g-pili pai sa.
ang sip An
mga sa g
salita mg mg
at a a
parira ma sali
lang mb ta
gina aba ay
mit. sa. di-
Ma gaa
Gumamit ng mga
matalinghaga at
masining na mga
pahayag na

y non
nakapagpaisip sa mga
mambabasa. Piling-
pili ang mga salita at
pariralang ginamit.

ilan g
g pili
pili
Gumamit ng
1-2
matalinghaga
at masining na

ng
pahayag na
nakalito sa
mga
sali
mambabasa.
Ang mga salita
ay di-gaanong
pili.

ta
at
pari
rala
ng
gin
ami
t.
uGumamit ng
ilang
matalinghaga
at masining na
mga pahayag
na bahagyang
nagpaisip sa
mga
mambabasa.
May ilang
piling salita at
pariralang
ginamit.
III. Takdang-aralin
Basahin at Unawain ang Tulang “Sa aking mga Kabata.”