Filipino 10: Ikaapat Na Markahan - Modyul 7
Filipino 10: Ikaapat Na Markahan - Modyul 7
Filipino 10: Ikaapat Na Markahan - Modyul 7
Filipino 10
Ikaapat na Markahan – Modyul 7:
El Filibusterismo
(Si Simoun)
Self-Learning Module
Filipino – Ikasampung Baitang
Alternative Delivery Mode
Ikatlong Markahan – Modyul 7: El Filibusterismo (Si Simoun)
Unang Edisyon, 2021
Isinasaad sa Batas Republika 8293, Seksiyon 176 na: Hindi maaaring magkaroon
ng karapatang-sipi sa anomang akda ang Pamahalaan ng Pilipinas. Gayonpaman,
kailangan muna ang pahintulot ng ahensiya o tanggapan ng pamahalaan na naghanda ng
akda kung ito ay pagkakakitaan. Kabilang sa mga maaaring gawin ng nasabing ahensiya o
tanggapan ay ang pagtakda ng kaukulang bayad.
Ang mga akda (kuwento, seleksiyon, tula, awit, larawan, ngalan ng produkto o brand
name, tatak o trademark, palabas sa telebisiyon, pelikula, atbp.) na ginamit sa modyul na ito
ay nagtataglay ng karapatang-ari ng mga iyon. Pinagsumikapang matunton ang mga ito
upang makuha ang pahintulot sa paggamit ng materyales. Hindi inaangkin ng mga
tagapaglathala at mga may-akda ang karapatang-aring iyon. Ang anomang gamit maliban
sa modyul na ito ay kinakailangan ng pahintulot mula sa mga orihinal na may-akda ng mga
ito.
Office Address: Don Simeon St., San Vicente, Gapan City, Nueva Ecija
Telephone Number: (044)-486-7910
E-mail Address: [email protected]
Alamin
Subukin
1
2. “Sa pakiwari ko, mabuti kung humukay ng malalim na kanal mula
sa bunganga ng Ilog Pasig hanggang sa labasan na maglalagos sa
Maynila, at ang lupang mahuhukay ay itatabon sa dating ilog.”
Ang ginamit na salitang hudyat sa pahayag ay ___________.
A. itatabon sa C. maglalagos sa
B. mabuti kung D. sa pakiwari ko
2
7. Pumasok ang bapor sa lawa. Lubhang napakaganda ng tanawin sa
paligid. Namangha ang mga nakatingin. Ang salitang naglalarawan
sa tagpo ay ____________.
A. tanawin sa paligid
B. pumasok ang bapor
C. lubhang napakaganda
D. namangha ang mga nakatingin
3
Aralin
El Filibusterismo
1 (Si Simoun)
Balikan
Padre Florentino
__________ __________
__________ __________ __________
__________ __________ __________
__________ __________ ________
___ _______
4
Tuklasin
5
Suriin
Kabanata 1:
Sa Cubierta
Isang umaga ng Disyembre, ang bapor Tabo, na sinasabing “daong ng
pamahalaan” ay hirap na hirap na sumasalungat sa mabilis na agos ng Ilog
Pasig. Gawa ito sa bakal kaya sobra ang bigat nito. Marami ang sakay nito
na ihahatid sa Laguna. Sa cubierta ng barko nag-uusap sina Donya
Victorina, Don Custodio, Ben Zayb, na isang manunulat, Padre Salvi, Padre
Sibyla, Padre Camorra, Padre Irene, at ang mag-aalahas na si Simoun.
6
Sa kanilang talakayan, ay
pinag-usapan nila ang
pagtutuwid ng Ilog Pasig at ang
mga gawain ng Obras del Puerto.
“Sa pakiwari ko, Mabuti
kung humukay ng malalim na
kanal mula sa bunganga ng Ilog
Pasig hanggang sa labasan na
maglalagos sa Maynila, at ang
lupang mahuhukay ay itatabon
sa dating ilog. Sa ganitong
paraan, iikli ang biyahe at
mawawala ang bahaging
mababaw na nakapipigil sa daloy
ng tubig. Hindi magiging
problema ang gastos sa paggawa
sapagkat pagtatrabahuhin ng
libre ang mga bilanggo at presidiyaryo. Kung kulang pa ang mga ito,
magtatrabaho din ang taumbayan ng sapilitan at libre.” Mungkahi ni
Simoun.
Sumabad si Ben Zayb sa ganitong panukala ni Simoun at sinabing ito
ay isang panukalang yankee.
Hindi rin sang-ayon si Don Custodio sa panukala. “Hindi maaari iyan.
Sa nakikita ko, kapag iyan ay isinagawa, pagmumulan iyan ng pag-aalsa ng
mga tao. Sa pakiwari ko mas mainam kung ang lahat ng bayan na nasa
baybayin ng ilog ay pag-aalagain ng mga itik upang lumalim ang lawa sa
pagkuha nila ng mga susong pangunahing kinakain ng mga ito.”
“Napakagandang panukala. Maaari ko ba iyang ilathala?” tanong ni
Ben Zaybe kay Don Custodio. Ngunit bago nakasagot ang Don ay sumabad
na si Donya Victorina at walang gatol na tinutulan ang mungkahi at
sinabing, “Kung ang lahat ng tao ay mag-aalaga ng itik, ako ay sigurado na
darami rin ang balot na aking pinandidirihan. Mas Mabuti pang matabunan
na lamang ng buhangin ang lawa!”
7
Pinuntahan ni Simoun
ang ibaba ng cubierta. Naroon
ang dalawang mag-aaral, si
Basilio na nag-aaral ng medisina
at mahusay na manggagamot, at
ang isang katatapos pa lamang
sa Ateneo, isang makata, si
Isagani. Kausap nila si Kapitan
Basilio. Napag-usapan nila ang
hindi bumubuting lagay ni
Kapitan Tiyago.
Nabaling ang usapan sa
paaralang balak ipatayo ng mga
mag-aaral tungkol sa pagtuturo
ng wikang Espanyol. Hindi raw
iyon magtatagumpay ayon kay kapitan Basilio, na sinalungat naman ng
dalawa. Lumayo na sa dalawa ang matandang Basilio. Napag-usapan rin
nila si Paulita Gomez, ang pamangkin ni Donya Victorina at kasinatahan ni
Isagani na ubod ng ganda, mayaman at may pinag-aralan.
Lumapit si Simoun at kinausap ang magkaibigan. Ipinakilala ni
Basilio kay Simoun si Isagani. Sinabi ni Simoun na hindi niya nadadalaw
ang lalawigan nina Basilio sapagkat ang lalawigang ito’y mahirap at di
makabibili ng alahas. Matigas na tumutol si Isagani sa pagsasabing, “Hindi
kami namimili ng alahas dahil hindi namin kailangan.” Napangiti si
Simoun. Nasabi raw niyang mahirap ang lalawigan, dahil ang mga pari sa
simbahan ay Pilipino.
Inanyayahan ni Simoun ang dalawa na uminom ng cerbeza ngunit
tumanggi ang mga ito. Sinabi ni Simoun na ayon kay Padre Camorra na
kaya tamad ang mga Pilipino ay dahil palainom ng tubig at hindi ng
cerbeza, sinabi naman ni Isagani rito na, ipasabi raw nito sa pari na
makabubuti kay Camorra na uminom ng tubig upang mawala ang mga
sanhi ng bulong-bulungan tungkol sa kaniya. Dinagdag pa ni Basilio na,
“Ang tubig ay lumulunod sa alak at sa cerbeza na pumapatay ng apoy; na
kapag pinainit ay sumusulak; nagiging malawak na karagatan at
gumugunaw ng santinakpan.”
Nang umalis Simoun, may dumating na utusan. Ipinatatawag raw ni
Padre Florentino ang pamangkin, si Isagani. Ang pari ay anak mayaman,
nabibilang sa alta sosyedad sa Maynila. Naging pari dahil panata ng
kaniyang ina. Sa gulang na 25 ay naging pari na siya. Namuhay siya sa
baybayin ng Dagat Pasipiko kung saan inaruga niya ang pamangking si
Isagani.
8
Kabanata 3:
Mga Alamat
9
si Simoun naman ay namutla at nawalan ng kibo. Ipinalagay ng kapitan ng
bapor na si Simoun ay nahilo dahil sa paglalakbay.
Kabanata 7:
Si Simoun
Nagulantang si Basilio sa
kanyang natuklasan ngunit ito ay
lumapit upang tumulong nang
makita niyang pagod at patigil-tigil
na si Simoun sa paghuhukay.
Nagpakilala si Basilio at sinabing;
“Labintatlong taon na po ngayon nang ating ilibing ang aking ina sa pook na
ito at ikaliligaya ko kung ako’y makaganti naman sa inyo.”
10
“Hindi po, kung dahil sa Kastila ay mapapalapit tayo sa pamahalaan,
magiging sanhi ito ng paglalapit-lapit ng mga pulo.” Saad ni Basilio
Kabanata 10:
Kayamanan at Karalitaan
Dumating si Kapitan
Basilio kasama ang
kaniyan g asawa, anak na
si Sinang at ang kaniyang
manugang na handang
gumastos ng tatlong libo
para sa pagbili ng alahas.
Naroon din si Hermana
Penchang upang bumili ng
singsing na brilyante.
Tinanong ni Simoun
si Tales, “Kayo Kabesang
Tales, wala ba kayong
alahas na ipagbibili sa
akin?”
11
Sinagot naman ito ni Tales at sinabing, “Kung hindi ako nagkakamali
ay naipagbili nang lahat ng aking anak na si Huli ang lahat ng alahas
maliban na lamang sa agnos na bigay sa kaniya ni Basilio.”
Ipinakita ni Tales ang agnos kay Simoun. Tinitigan niya itong mabuti.
Hindi siya nagkakamali, iyon nga ang agnos ni Maria Clara. Nais ni Simoun
ang agnos kaya tinawaran niya ito. Isasangguni raw muna ito ni Tales kay
Huli.
Kabanata 11:
Los Baňos
12
ipinagyabang niya ang kaniyang kahusayan sa pangangaso sa Peninsula
kasabay ng pag-aglahi niya sa pangasuhan sa Pilipinas.
Sa huling araw ng
Disyembre, sila ay naglaro ng
baraha o tresilyo. Ang kalaro ng
heneral ay sila Padre Irene,
Padre Sibyla at Padre Camorra.
Libangan nila ang paglalaro ng
baraha. Gusto ng mga pari na
bigyan ng kasiyahan ang
heneral kaya kusang
nagpapatalo sina Padre Irene at
Padre Sibyla, samantalang
nagpuputok naman ang butse
ni Padre Camorra. Lingid sa
kaniyang kaalaman ang
dalawang pari ay nagsisipsip sa kapitan tungkol sa Akademya ng Wikang
Kastila na nais ng mga mag-aaral.
13
Ang kanina pa gustong magsalitang kawani ay magiliw na hinihiling
sa kapitan na palayain na si Tandang Selo. Pinagtibay ng heneral ang
kahilingan at nagbigay ng tagubilin na padalhan ng liham ang tinyente ng
guwardiya sibil upang pawalan na ito. Idinagdag pa ng heneral na siya ay
maawaing tao at iniiwasan niyang sabihin ng mga tao na siya ay malupit.
14
ibibilanggo. Marami tayong kikitain sa paglalakad na makawala ang mga
napipiit. Alam na ninyo?” Pangungumbinsi ni Simoun kay Quiroga.
Kabanata 35 :
Ang Piging
15
“Ayoko! Ibig kong dumito. Ibig ko siyang makita sa huling sandali.
Sapagkat bukas ay iba na siya.” Malungkot na wila ni Isagani.
“Iyan ang kaniyang pirma. Iyan ang tunay na sulat ni Ibarra.” Sagot
ni Padre Salvi.
16
Kabanata 39:
Ang Wakas
Umaga ng araw na
iyon ay nakatanggap ng
telegrama si Padre
Florentino galing sa
tinyente ng guwardiya sibil.
Dahil hindi masyadong
malinaw ang nakalahad sa
telegrama, inakala ni Don
Tiburcio na siya ang
tinutukoy bagama’t si Simoun ang nabanggit.
Naitanong din ng pari sa kaniyang sarili kung ano ang sanhi ng mga
sugat nito. Mas lalo pang naghinala ang pari na tumakas nga si Simoun sa
mga sibil na umuusig sa kanya nang matanggap nito ang sulat at dahil
ayaw ni Simoun na magpadala sa ospital upang doon magpagamot.
17
Nagtangka pa itong humanap ng lunas ngunit nakiusap nalang na
huwag nang mag-aksaya ng panahon at dahil ayaw niyang mahuli siya ng
mga sibil na buhay. Sinabi ni Simoun na mayroon siyang lihim na
ipagtatapat. Sinabi niyang siya
ay si Juan Crisostomo Ibarra.
Panandaliang nagulat
ang pari. Naupo ito malapit sa
ulunan ni Simoun at nakinig
sa salaysay nito.
18
“Magpatuloy sa kanilang itinatangis? Dugtong ng pari sa winika ni
Simoun. “Hindi ko alam ginoo. Batid kong hindi Niya pinababayaan ang
mga bayang nananalig sa Kaniya.”
“Sa pakiwari ko’y ang mga tapat ang loob at ang mga karapat-dapat
ay kailangang magtiis upang ang kanilang adhikain ay kumalat at
malaman, mayroon ding hatol at pag-uusig ang Diyos sa mga maniniil. Ito
ang Diyos na makatarungan. Siya ang nagpapala sa mababait at
nagpaparusa sa masasama.”
19
“Itago ka nawa ng kalikasan sa kailaliman, na kasama ng mga korales
at mga perlas. Kung sa isang banal at matayog na layon ay kakailanganin
ka ng mga tao, pahihintulutan ka ng Diyos na makuha sa sinapupunan ng
mga alon. Samantalang habang naririyan ka, hindi mo maililiko ang
katwiran at hindi ka makapag-uudyok ng kasakiman.”
Halimbawa:
20
Karagdagang Kaalaman
1. Sa pakiwari ko...
Halimbawa: Sa pakiwari ko ay gagamitin ni Kabesang Tales ang
baril ni Simoun sa pag-aalsa.
2. Sa aking pananaw…
Halimbawa: Sa aking pananaw ay hindi makatarungan ang ilagay
sa kamay ang batas.
7. Sa pagkakaintindi ko…
Halimbawa: Sa pagkakaintindi ko, ang nais ng mga mag-aaral ay
magkaroon ng Akademya ng Wikang Kastila sa Pilipinas.
8. Aminado ako…
Halimbawa: Aminado ako na mali ang ginawa ni Simoun subalit
hangad lamang niya ay ang mapalaya ang bansa.
9. Sa nakikita ko…
Halimbawa: Sa nakikita ko, si Padre Florentino lamang ang paring
pinagkakatiwalaan ni Simoun
21
10. Sa ganang akin…
Halimbawa: Sa ganang akin, walang maniniil kung walang
magpapasiil.
Pagyamanin
1. Quiroga
2. Don Custodio
3. Kabesang
Tales
4. Isagani
5. Kapitan
Heneral
22
1. Padre Camorra
2. Ben Zayb
3. Donya Victorina
4. Ilalim ng kubyerta
23
Isaisip
Kahon ng Pag-unawa
1 Reyalisasyon 2 Integrasyon
3 Emosyon 4 Aksyon
24
Isagawa
Pangyayari
Tauhan interes kasiglahan pagkayamot pagkapoot Pagkatakot
Simoun
Basilio
Padre
Florentino
Ilarawan ang mga tauhan at pangyayari sa itaas sa tulong ng mga pang-
uring umaakit sa imahinasyon at mga pandama.
25
Tayahin
Magaling! Binabati kita sa kahusayang ipinamalas mo sa araling ito.
Ihanda mo ngayon ang iyong sarili para sa isang pagsusulit.
26
6. Anong salitang naglalarawan ang nasa pahayag na; Samantala
ninais ni Basilio na pumanhik sa itaas subalit nalimot niya ang
madungis niyang kasuotan kaya’t pinigil siya ng mga guwardiya?
A. kasuotan C. nalimot
B. madungis D. pumanhik
27
Karagdagang Gawain
28
29
Balikan: Pagyamanin Isaisip:
Maaaring magkakaiba
ang sagot Maaaaring magkakaiba
Gawain 1: ang sagot
Subukin:
1. a
Maaaaring magkakaiba
2. d ang sagot
Tayahin:
3. a
4. d Gawain 2: 1.a
5. a Maaaring magkakaiba 2.b
6. d ang sagot 3.a
7. d 4.b
8. d Gawain 3: 5.d
9. a Maaaaring magkakaiba
10. b
6.b
ang sagot 7.c
8.c
9.a
10.b
Susi sa Pagwawasto
Sanggunian
30