Salbiah Othman

[2002] 1 MSLR lwn. Hj Ahmad Abdul Ghani 123

SALBIAH OTHMAN
lwn.
HJ AHMAD ABDUL GHANI

Mahkamah Tinggi Syariah, Seremban

Mohd Shukor Sabudin H
[Tuntutan Mal No: 05100-009-01-2001]
19 Disember 2002

PENGHAKIMAN

Mohd Shukor Sabudin H:

[1] Di hadapan mahkamah ini adalah suatu tuntutan untuk suatu gantirugi
pertunangan, yang mana pihak pemohon menuntut suatu gantirugi akibat
putus pertunangan kepada pihak defendan.

[2] Pihak-pihak telah menyempurnakan keterangan dan hujahan masing-

masing. Mahkamah mengucapkan terimakasih kepada wakil pihak-pihak ini
kerana telah membantu mahkamah dalam usaha untuk menzahirkan keadilan
dan memberikan keputusan yang seadilnya.

[3] Sebelum daripada itu sukacita mahkamah melihat kepada beberapa

perkara penting dan pengertian beberapa isu yang timbul daripada kes ini.

Bidangkuasa Asal

[4] Mahkamah berpendapat bahawa ianya berbidangkuasa untuk mendengar

dan memutuskan tindakan ini. Pihak-pihak adalah pemastautin di dalam
negeri ini dan memenuhi semua kehendak bagi maksud permohonan ini,
selaras sepertimana yang disebutkan di dalam Enakmen Pentadbiran Hukum
Syarak (Negeri Sembilan) 1991; sub-seksyen 41(2) yang memperuntukkan:

Mahkamah Tinggi Syariah hendaklah

(b) dalam bidangkuasa Mal, mendengar dan memutuskan semua

tindakan dan prosiding dalam mana semua pihak adalah orang Islam
dan yang berkaitan dengan:

(i) Pertunangan, perkahwinan, perceraian, pembatalan perkahwinan

(fasakh) atau perpisahan (faraq);

[5] Subseksyen 42(2) pula memperuntukkan:

Mahkamah Rendah Syariah hendaklah:

(a) ...
 Salbiah Othman
124 lwn. Hj Ahmad Abdul Ghani [2002] 1 MSLR

(b) dalam bidangkuasa Mal, mendengar dan memutuskan

semua tindakan dan prosiding yang Mahkamah Tinggi
Syariah dibenarkan mendengar dan memutuskan dalam mana
jumlah atau nilai hal perkara yang dipertikaikan tidak
melebihi lima puluh ribu ringgit atau yang tidak dapat
dianggarkan dengan wang.

Pengertian Pertunangan

[6] Pertunangan bererti menzahirkan keinginan oleh seorang lelaki kepada

seorang perempuan yang tertentu atau memberitahu kepadanya atau kepada
walinya sama ada melalui dirinya sendiri atau melalui wakilnya.

[7] Pertunangan mengikut hukum syarak ialah suatu perjanjian sama ada
secara bertulis atau perjanjian mulut untuk berkahwin. Pada ketika itu haram
bagi orang lain untuk mengikat pertunangan dengan perempuan itu.

[8] Mengikut s 15 Enakmen Undang-Undang Keluarga Islam (Negeri

Sembilan) 1983, ('EUKINS') 1983:

Jika seseorang telah mengikat suatu kontrak pertunangan mengikut

hukum syarak, sama ada secara lisan atau secara bertulis, dan sama
ada secara bersendirian atau melalui perantaraan, dan kemudiannya
enggan berkahwin dengan pihak yang satu lagi kepada kontrak itu
tanpa apa-apa sebab yang sah manakala pihak yang satu lagi bersetuju
berkahwin dengannya, maka pihak yang mungkir adalah
bertanggungjawab memulangkan pemberian-pemberian pertunangan,
jika ada, atau nilainya dan membayar apa-apa wang yang telah
dibelanjakan dengan suci hati oleh atau untuk pihak yang satu lagi
untuk membuat persediaan bagi perkahwinan itu, dan yang demikian
boleh dituntut melalui tindakan dalam mahkamah.

[9] Dari seksyen ini memberikan makna bahawa apabila suatu pihak yang
enggan berkahwin dengan pihak yang satu lagi itu selepas termeterai
pertunangan tanpa sebab-sebab yang munasabah dan sah, manakala pihak
yang satu lagi bersetuju untuk meneruskan perkahwinan itu dengannya maka
pihak yang memungkiri adalah bertanggungjawab memulangkan:

a. pemberian-pemberian pertunangan (jika ada), atau

b. memulangkan nilainya, atau

c. membayar apa-apa wang yang telah dibelanjakan oleh satu pihak

dengan suci hati untuk membuat persediaan bagi perkahwinan itu.

[10] Pertunangan hanya suatu perjanjian untuk mengadakan perkahwinan dan

tidak mengujudkan perkahwinan itu dengan sendirinya. Oleh kerana itu,
mana-mana pihak boleh membatalkan perjanjian itu, jika ada sebab yang sah
 Salbiah Othman
[2002] 1 MSLR lwn. Hj Ahmad Abdul Ghani 125

yang membolehkannya berbuat demikian. Akan tetapi, perjanjian seperti itu

tidak harusnya dibatalkan tanpa sebab yang munasabah. Disebutkan dalam Al
Quran, surah al Maidah ayat 1:

[Text Omitted. Please refer to pdf version]

Maksudnya:

Wahai orang-orang yang beriman, tunaikan serta sempurnakanlah

perjanjian-perjanjian kamu.

[11] Hadis Rasulullah saw menyebutkan yang maksudnya:

Orang-orang Islam terikat dengan perjanjian mereka dan perkara-

perkara yang mana mereka telah bersetuju.

Fakta Ringkas

[12] Fakta di dalam kes ini menyebutkan bahawa, suatu perjanjian

pertunangan telah terjalin antara plaintif, Puan Salbiah binti Othman dengan
defendan, Tuan Haji Ahmad bin Abdul Ghani pada tarikh 28 Julai 2001 dan
tarikh perkahwinan telahpun ditetapkan pada 31 Ogos 2001.
Walaubagaimanapun pihak defendan telah memutuskan pertunangan tersebut
melalui wakilnya, pada 17 Ogos 2001.

[13] Atas kemungkiran dan pembatalan tersebut pihak plaintif telah

memfailkan tuntutan ke mahkamah ini:

1. Gantirugi keaiban RM200,000

2. Gantirugi perbelanjaan RM9,677

[14] Pada tahap ini mahkamah bersetuju bahawa pemungkiran dan

pembatalan pertunangan ini oleh pihak yang enggan berkahwin (defendan)
dengan pihak yang satu lagi (plaintif) selepas termeterai pertunangan adalah
dibuat dan dilakukan tanpa sebab-sebab yang munasabah dan sah di sisi
hukum syarak.

Soal Bidangkuasa Terhadap Gantirugi Keaiban

[15] Mahkamah percaya bahawa tuntutan bil (1.) di atas adalah tidak
berkaitan di mahkamah ini kerana tempat yang paling layak dan sesuai bagi
isu ini adalah di Mahkamah Tinggi Sivil (Tuntutan Sivil), yang mana hal ini
adalah berkaitan dengan ganti rugi am kerana keaiban/malu, tohmahan
masyarakat, penderitaan, tekanan jiwa dan perasaan dan lain-lainnya.

[16] Oleh hal yang demikian, hanya tuntutan bil (2.) sahaja akan diberikan
perhatian, sepertimana yang di sebutkan oleh s 15 EUKINS berkenaan.
 Salbiah Othman
126 lwn. Hj Ahmad Abdul Ghani [2002] 1 MSLR

[17] Mahkamah akan menghalusi tuntutan yang dikemukakan sepertimana

pecahan berikut:

1. Persiapan untuk Pertunangan

Majlis pertunangan telah diadakan pada malam 28 Julai 2001 yang

dihadiri oleh beberapa orang ahli keluarga kedua belah pihak. Makan
malam telah diadakan untuk majlis ini. Plaintif mendakwa kos yang
telah dikeluarkan sebanyak RM500. Jika diperhatikan, ahli-ahli
keluarga yang hadir adalah kira-kira 9 orang dari pihak plaintif dan
kira-kira 9 orang dari pihak defendan yang berjumlah 18 orang.
Melalui saksi-saksi pihak defendan (langsung tidak dicabar),
mahkamah percaya bahawa dakwaan kos RM500 adalah agak tidak
munasabah.

Bagi tuntutan ini, mahkamah meluluskan sebanyak RM250 sahaja

2. Persiapan untuk Perkahwinan

Mahkamah membahagikan kepada pecahan berikut:

a. Barangan untuk perkahwinan:

i. Baju pengantin/tempahan persalinan

Jumlah Kos/tuntutan: RM700

Mahkamah meluluskan jumlah ini

ii. Tempahan langsir/cadar (P4, P5, P6)

Kos cadar/menjahit: RM279

Kos langsir/menjahit: RM1,000

Mahkamah meluluskan jumlah ini

iii. Deposit khemah: RM100

Deposit katil (P8): RM192

Mahkamah meluluskan jumlah ini

iv. Barangan runcit/basah

kos jemputan

Jumlah tuntutan/kos yang dituntut bagi perkara ini adalah berbeza-

beza. Saksi-saksi bercanggahan antara satu sama lain. Mahkamah
 Salbiah Othman
[2002] 1 MSLR lwn. Hj Ahmad Abdul Ghani 127

mendapati jumlah tuntutan tidak konsisten. Tiada apa-apa resit atau

bukti yang dikemukakan.

Di atas imbangan kemunasabahan, mahkamah meluluskan sebanyak

RM1,000. (sepertimana di dalam penggulungan hujah)

b. Ubahsuai untuk persiapan perkahwinan

i. Bilik tidur/ bilik air: RM4,000

Ubahsuai ini dibuat khusus untuk bilik pengantin yang mana

perkahwinan yang dicadangkan. Ubahsuai ini adalah
bertujuan untuk mernberikan keselesaan bagi bakal pengantin.
Walaupun tiada sebarang bukti resit dikemukakan,
mahkamah berpuashati bahawa kadar itu adalah suatu kadar
biasa bagi apa-apa ubahsuai, yang melibatkan pemasangan
tiles, dinding papan ke simen, kolah, membesarkan bilik air di
dalam bilik tidur, shower dan lain-lainnya.

Jumlah diluluskan: RM4,000

ii. Cat-mengecat bilik/rumah (P3, P7)

Melibatkan bilik dan rumah, di bahagian luar dan dalam dan

bilik pengantin. Mahkamah mendapati jumlah yang dituntut
adalah berbagai-bagai, tidak konsisten. Ada disebutkan secara
"lum-sum", ada disebutkan hanya upah sahaja, barangan
dibeli secara berasingan. Mahkamah meluluskan berdasarkan
kepada jumlah yang disebutkan di dalam penyata tuntutan.

Jumlah di luluskan: RM306.10

iii. Grill/jeriji (P9)

Kos bagi Grill bagi pintu dan tingkap yang dikemukakan

sebanyak RM 1950. Mahkamah mendapati bahawa pihak
defendan membantah berkaitan tarikh resit yang dikemukakan
iaitu pada 16 November 2001, terlalu jauh dari tarikh putus
pertunangan. Tiada keterangan yang menjelaskan keadaan
ini.

Kos/Tuntutan Ini tidak diluluskan

iv. Wiring semula rumah/kipas (P2).

Pemasangan/wiring semula yang melibatkan kepada beberapa

pemasangan baru, alatan suis, 2 kipas, lampu dan sebagainya.
Saksi ada menyebutkan bahawa pendawaian lama adalah baik
dan masih berfungsi.
 Salbiah Othman
128 lwn. Hj Ahmad Abdul Ghani [2002] 1 MSLR

Kos dituntut adalah sebanyak RM1,300.

Apapun, disebutkan bahawa pendawaian ini diadakan adalah

bertujuan untuk majlis perkahwinan yang dicadangkan
tersebut.

[18] Mahkamah meluluskan sebanyak RM450 sahaja (atas kadar/upah kerja).

[19] Jumlah Besar tuntutan yang diluluskan: RM8277.10.

[20] Dalam beberapa hal mengenai kos-kos dan tuntutan ini, Mahkamah
menghadapi beberapa kesukaran bagi membuat penilaian dan pemerhatian
memandangkan tiada apa-apa resit-resit dan bukti-bukti pembelian
dikemukakan. Walauapapun, mahkamah mendapati bahawa beberapa
perkara tersebut adalah mempunyai asas dan munasabah, logik, dapat
diterima dan menjadi suatu perkara yang biasa pada adat setempat. Ini adalah
kerana ianya bersesuaian bagi maksud persiapan untuk majlis pertunangan
dan perkahwinan sebagaimana keadaan amalan biasa masyarakat setempat (
a'dat muhakkamah). Atas alasan dan pertimbangan ini maka mahkamah telah
membenarkan beberapa tuntutan tersebut.

[21] Seterusnya, pihak defendan mengaku bahawa telah menyerahkan

RM2000 sebagai wang pendahuluan bagi bayaran untuk persiapan
perkahwinan itu dan selepas disempurnakan dengan sumpahnya, menyokong
dakwaannya tersebut maka, jumlah ini ditolak daripadajumlah tuntutan yang
diluluskan, menjadikan jumlah bersihnya sebanyak RM6,277.10 sahaja.

Keputusan

[22] Mahkamah menghukumkan sepertimana berikut:

1. Mahkamah menolak tuntutan gantirugi kerana keaiban.

2. Mahkamah meluluskan tuntutan gantirugi terhadap perbelanjaan

persiapan pertunangan dan perkahwinan sebanyak RM6,277.10
sahaja.

3. Kos ditanggung oleh masing-masing pihak.