Kristian Tlangau - June, 2012

Download as pdf or txt
Download as pdf or txt
You are on page 1of 52

Kristian Tlangau

www.mizoramsynod.org

Kum 101
Editor Joint Editors

Kristian Tlangau June 2012

2 Bu 1,197-na

: Rev. K. Lalpiangthara Ph. 2316411 (R) : Rev. Vanlalzuata Rev. Dr. Vanlalchhuanawma Upa H. Ronghaka Business Manager : Upa C. Lalbiaktluanga Synod Office, First Floor Mission Veng, Aizawl 796 001 Office Phone 2324590; e-mail: [email protected]

Kum khat lak man : Rs` 50.00 A man pe leh a bu la duh chuan Business Manager, Synod Office First Floor, Mission Veng, Aizawl hriattir tur. Thu chhuahte hi Editor ngaih dan a ni vek kher lo.

A CHHUNGA THU AWMTE


1 . Editorial 2 . Chhiartute Huang 3 . Mizoram Synod 4 . Lawrkhawm 5 . Zawhna leh Chhnna 6 . Sermon : Lungawina Thurk 7 . Khawngaihna mak, mawi leh duhawm 8 . Rualbanlote lenna Kohhran kan ni em? 9 . NCCI Inkhawmpui Lian vawi 27-na 10. Hriselna Huang - Septicemia 11. Chhim Bial Pastoral Project List 12. S n n a

phk 3 4 6 15 20 25 29 32 36 42 44 46

Synod Puipate : Rev. Thangzauva : Upa D.P. Biakkhuma (Sr.) Rev. H. Lalrinmawia (Jr.) Finance Officers : Rev. Zosangliana Colney Rev. Dr. Lalhmangaiha Statistician : Upa C. Ngurthanmawia Moderator Secretaries
The Organ of the Presbyterian Church, Mizoram

www.mizoramsynod.org

Kristian Tlangau

RUALBANLOTE NGAIHSAK
Kum 1996 Synod-in Rualbanlote Ni hman ni se tia a rel chu Synod Executive Committee-in bawhzuiin kum tin June Pathianni vawi thumna hi a hman hun atan a rel zui a. Tualchhung Kohhran Committee-in \ha a tih dan angin chawhnuah emaw znah emaw hman a ni \hin a. Hemi hun denchhen hian Kohhran \henkhat chuan Rualbanlote hnenah thilpek an hlan \hin a, Kohhran pawl dang mi thlenga khawngaih thilpek hlan thei Kohhran pawh sawi tur an awm. Rualbanlote puala Presbyterian Kohhranin ni bik kan siam hian anmahni kan lainata, kan ngaihsak a ni tih a lantir kan ti thei ang. Hetianga Kohhranin rualbanlote a ngaihsak viau lai hian mi \henkhat chuan hmangaih leh chawikn tum ahnkin a chhawnchhaih zawnga thiltih kan hmang a, a pawi khawp mai. Lal Isua ni se engtin nge a tih ang ? tih inzawt chunga an \hatna tura kan thawhsak a pawimawh tih hriat reng tur a ni. Rualbanlo nei \henkhatten hmangaih tak leh inpe zo taka an enkawl laiin chhungkaw \henkhat chuan kan ngaihsak tawk lo deuh emaw tih tur a ni ve bawk. An chhungten an chunga rilru kan put dan dan hi vantlang pawhin an en dan a ni \hin. Ram changkang apiangah rualbanloten Kohhran leh sawrkarah pawh duhsak an hlawh \hin a, mipui pun khawmna tura in sakah pawh nawrlirh (wheelchair) thlen theihin an siam vek \hin. Kan Biak in sak danahte pawh hian hetiang lam hi hawi deuh deuh ila a \ha viauvin a rinawm. He rualbanlote puala hun kan hman thlaah hian, ... \awng thei lo te, bengngawng te, mitvar te, mitdel te pawh hi tu tih nge ni ? Kei LALPA hian a ni lo vem ni ? (Ex.4:11) tih leh, ...heng ka unau t berte zinga mi pakhat chunga in tih chu ka chunga ti in ni, (Mt.25:40) tia kan Lal Isua thusawi kha i hre reng ang u.

Editorial

www.mizoramsynod.org

Kristian Tlangau

CHHIARTUTE HUANG Thu thawh duh chuan thu mal 50 aia tam lovin lehkhain emaw, sms-in emaw, e-mail in emaw thawh theih a ni. SMS thawn theihna phone no 9862331632 leh [email protected] a ni e. April 2012 chhuakah R. Zakaplianan Inkhawmpui tia sawi, ziak leh Biak ina puan \hin hi \ha ka va ti em! Khawmpui ti chauhva sawi hi chu \awngkam dik niin ka hre loa ti kha a dik a, a \ha hle a ni. |awngkama sawi chuan in bawngpui ti anga lamrik tur a ni. Thil naran aia nasaah chuan pui kan belh \hin hi: thlipui, ruahpui, minpui, hripui etc. Kohhran mal aia tam, bial huap leh a aia zau mah te inkhawm ho a nih avangin INKHAWMPUI a ni. Upa R.L. Buatsaiha, N. Vanlaiphai (9436964820).

Bible chng i lo chhiar ang u ti lovin Pathian thu thianghlim ilo ngaithla ang u tih ni zawk se. A thu kan tihrik te tih fo pawh hi tih loh ni se, Dr an tiri \hin. K. Zahnuna, Electric Veng, Aizawl (9402515248).

Mizo \awng hman dik inzirtirna lam hi tun aiin han uar deuh ula a va duhawm tak em! Entirna pakhat lek han tar lang ila: Secretary-ten Kohhran hun ruat an puan chhuah chnga hun neitu tia an lam fote hi, \awngkam dik lo niin ka lo hre ve a, thuhriltu tih a dik zawk lom ni? Hmun tam zawkah kan la ching fo mai lehnghal a. Hun neitu chu Pathian ni zwk wm tak te ka lo ti a. |awng hman dan tur lam hi han uar deuh ula a lawmawm ngawt ang. Zautea Khalthang, Khawzawl Dinthar (8014536460). Upa thi sunna column-ah te krah an pian tir fo mai a, chu ai chuan te fapa hi tih ni mai se, \awng kauchheh dik leh mawi zawk a nih a rinawm. Chhuanliana BVT (9862356019).

Kan Bible hman mek, BSI chhuah-ah lehlin thar lo chhuak hi Biak in leh rawngbawlna dangah pawh a hlui/lehlin hmasa ai hian kan chelek lo zawk tlat mai a, chu bakah a hmasa thu hi kan bel zawk bawk si a, lehlin thar kan neiha

www.mizoramsynod.org

Kristian Tlangau

kan hman dan turah a hlui aiin a thara thu a ril lo zawk nge a hlui aia a thu danglam a tam bawk si a, a thar hi hman a hlawh lo riauvin ka lo hria a. Zuala Khawhai (8014342493). Kristian Tlangau rawngbawlna a va ropui em! Chhiar a manhla kan ti a, ka nghakhlel \hin. Chutih rualin Kohhrana rawngbawltu/thusawitu \henkhat hian kan chhiar tam lo em aw ka ti. Kohhran inrelbawlna \hatzia leh, a humhalhna lam thute hi telh ve zeuh zeuh ni se a va duhawm em! Tunlai hun hmawr tawhah hian fimkhur a ngai lehzual ta si a. Kristian Tlangau vul zel rawh se. H. Lalrinenga Chhippui (8575460950).

Kristian Tlangau chanchinbuin kum za hmel a hmu ta hi a lawmawmin a ropui ka ti a. Chhiartute huang awm hi \ha ka ti a, a bu chhunga zawhna leh chhanna hian min tibengvar a, thawktute inpekna leh thawhrimna rah kan lo tl a, Kohhranhote min thlunzawmtu leh sawh nghettu lo ni zel se, kan Pathian ram tizautu a lo nih zel theih nan enkawltute duhsakna ka hlan e, Thlarau Thianghlimin awmpui zel che u rawh se. H. Lal\anpuia, Chawngtlai (801426686).

Kan Biak inah hian Pastor/Upa thite ruang chauh ni lovin, dan zawhkim tawh phawt ruang pawh hi lak luha vui hi a Kristian zawk lo maw? Biak in sakna thawh hi min tiphur lo deuh a. Thenkhat ruang vuina tura nuai tam tak senga Biak in sak pawh hi a \ul em ni? Lalpa pakhat a ni si a. B. Hmuna, E. Lungdar (9862751935)

In lo chk ve ngai em? Kohhran inkhawmah Zaipawl te, soloist-te zai tura koh an ni \hin a, an zai dawn veleh hian zai ve lo tur mipui zawk hian engati nge w hi kan lo then sup sup \hin mai le? Sim vat a hun tawh lo maw? Lalremtluanga , Model Veng (9862541600).

Chhiartute Huanga thu rawn thawntute chungah lawmthu kan sawi e. A vaiin kan rawn tichhuak thei lo va, hming nena rawn thawnah pawh chhuah wm chi deuh thlan leh a ni a, lo hrethiamin rawn thawh zel teh u Editorial Board
www.mizoramsynod.org

Kristian Tlangau

Women's Centre sak mek awareness ni pah fawmin sum tuak zui zel dan kawng sawi hovin an inhmu khawm a, mi 89 an kal. Sawihonaah hian Women Centre hman dan tur leh a sak hnaa hma lak tawh chin te, hmabak la awmte sawi langin Kohhran Hmeichhe Rorel Inkhawm 2012-in a rel anga sum tuakna lam bawhzui dan tur te sawi ho a ni a. Mi mal inphalte tana thilpek pek theih a nih thute puanzar an rel bawk. Kohhran Hmeichhe Hruaitu kal chhuak tawhte hian he Centre choka sakna tur ` 2,00,000/- chuang zet chu tum ve an rel a, chhungte thi tawh hriatrengna atana eng emaw tal pek tum an awm nual bawk. 3. 1) Zin chhuahna PCI Committee April 18 khan Presbyterian Church of India (PCI) Committee, Shillong-ah an \hu a, committee-ah hian Rev. Zosangliana Colney, Executive Secretary a tel. 2) Kohhran Hmeichhia w May 1113 khan Champhai Bethel Bial
www.mizoramsynod.org

Executive Secretary i/c Publicity, etc.


1. SMB Missionary tirh chhuahna April 15 (Pathianni) zan khan Synod Mission Board chuan Dawrpui Vengthar Kohhran Biak Inah Missionary Tirh Chhuah Inkhawm a buatsaih a, Executive Secretary Rev. Lalzuithangan tirh chhuahna hmangin fuihna thuchah nung takin a sawi. Missionary lak tharte hi April 1113 chhung khan Synod Committee Room-ah Orientation training neihpui an lo ni tawh a, an rawngbawlna atana thil pawimawh turte uluk takin zirtir an ni. 2. Women's Centre pualin inhmukhawm April 18 khan Synod Office-a J.M Lloyd Hall-ah Aizawl khawpui chhunga Central Kohhran Hmeichhe hruaitu \ang lai mek leh lo ni tawh zawng zawngte

Kristian Tlangau

chhunga Kohhran hrang hrangah Kristian Chhungkaw Campaign hman a ni a, campaign neihpuiin Central Kohhran Hmeichhe hruaitu Nl. Vanlalsawmi, Pi Ramngaihsangi leh Pi Vanlalpari, Commt. Memberte an kal. w May 12 khan Muallungthu Bial huapin Muallungthu Kohhranah Leadership Training leh Kristian Chhungkaw Campaign hman a ni a, Central Kohhran Hmeichhe hruaitute - Pi Rochuangkimi, Pi C. Zopari leh Pi C. Lalrinliani te an kal. w May 1113 khan Kanhmun Bial huapin Kanhmun Kohhranah Leadership Training & Kristian Chhungkaw Campaign hman a ni a, Central Kohhran Hmeichhe hruaitute - Pi Hmingkhumi, Pi Liansangi leh Pi C. Lalrotluangi te an kal. w Women Centre sak nana thilpek petute : 1. Pi Sawichhungi, Bawngkawn Chhim Veng, ` 10,000/2. David Zothansanga & Family, Bawngkawn Chhim Veng ` 10,000/3. Upa Laldinliana, Nursery Veng ` 30,000/- (A nupui

Pi Lalsangzuali Sailo (L) hriatreng nan). w May 16-20 chhunga North East India Christian Council (NEICC) Annual Session & Platinum Jubilee, Rymbai-a neihah Central Kohhran Hmeichhe hruaitu Pi Laltlanmawii, Chairman; Pi Khawlvuani, Vice Chairman; Pi Liankimi, Fin. Secretary; Pi Lalrinkimi, Coordinator; Pi Lalchawimawii, leh Pi C. Lalrinzuali, Commt. Member ve vete an kal. 3) M.S.S.U. w May 12 khan Thenzawl Field Veng Kohhranah Sunday School Zirtirtu Training neih a ni a, training neihpui hian Upa K. Vanlalnghaka, Ramhlun East leh Pu Lal\hahluna Ralte, MSSU Asst. Co-ordinator te an kal. w May 12 khan Sumsuih Kohhranah Sunday School Zirtirtu Training neih a ni a, training neihpui hian Rev. Jerome Lalchhuanga leh Upa K. Zoremsanga, Kulikawn te an kal. 4) Music May 22 & 23 khan Saitual North Kohhranah Music Training buatsaih a ni a, Pu Lalromawia, Synod
www.mizoramsynod.org

Kristian Tlangau

Music Instructor leh Tv. Remsangpuia, Maubawk te an kal. 5) Social Front May 6 (Pathianni) chawhnu leh zan khan Dawrpui Vengthar Kohhranah Social Front Awareness Campaign neih a ni a, Dr. Robert S. Halliday, Social Front Coordinator-in hun a hmang. 6) FG&CC May12 & 13 khan Bilkhawthlir Kohhranah Kristian Chhungkaw Seminar & Campaign buatsaih a ni a, hemi neihpui hian Rev. R. Lalhmingthanga, FG&CC Director; Pu Lalnghinglova Hauzel, FG&CC Commt. Member leh Pu H. Lalchhandama, O/A te an kal. 4. Ramngaw humhalh leh a kaihnawih zirna April 24 khan Zoram Research Foundation (ZRF) leh Synod Social Front, Mizoram Synod buatsaih Mizorama ramngaw humhalh leh a kaihhnawih chungchang zir hona chu Synod Conference Centre-ah nilengin neih a ni a, Upa J.H. Ro\huama, Land Revenue Minister chu Khuallian a ni.

5. PBS-a zir chhuakte pual inkhawm April 26 khan Presbyterian Bible School (PBS) chuan Pi Zaii Hall, Synod Conference Centre-ah Session 24-na Graduation Service an hmang a, Synod Moderator Rev. Thangzauvan kaihruaiin hunserh a hmang a, Executive Secretary Rev. Lalzuithangan thuchah sawiin zirlai pass chhuakte hnenah certificates a hlan a, Synod Secretary (Jr.) Rev. Lalrinmawian lawmman a sem. Tun \umah hian zirlai 37 zingah 28 an pass a; First Division-ah 1, Second Divisionah 14, Third Division-ah 7, Simple Pass 6 an awm a, Exam lo 5 leh Failed 4 an awm bawk. Ti \ha zual pathumte 1. H. Lalbiakdika s/o H. Lalhmingliana, Kawlkulh North Kohhran 2. Lalrindiki d/o Vanlallawma, Mualpheng Kohhran 3. Zosangzuala s/o V.L. Nun\awmpuii, Mission Vengthlang Kohhran 6. NCCI Inkhawmpui Lian vawi 27-na April 25-29 khan National Council of Churches in
www.mizoramsynod.org

Kristian Tlangau

India (NCCI) XXVII Quadrennial Assembly, Bangalore-ah hman a ni a, Mizoram Synod aiawhin Rev. Dr. Lalhmangaiha, Synod Finance Officer a kal a, Kohhran Hmeichhe aiawhin Pi H. Lalpianthangi, General Secretary, Central Kohhran Hmeichhia a kal a, Kristian |halai Pawl (K|P) aiawhin Dr. Zothansanga a kal bawk. 7. NEICCYA Inkhawmpui vawi 14-na April 20-22 khan North East India Christian Council Youth Assembly (NEICCYA) Biennial Conference vawi 14na, Qualapatty, Meghalayaah neih a ni a, he assembly hi Church of God-in an thleng a ni. Assembly-ah hian CK|P aiawhin mi 47 an kal. Assembly-in a rel angin CK|P Annual Target atan ` 19,000/- leh Annual Fee ` 1,000/- tuk a ni a, hei hi CK|P chuan a pe tla nghal a ni. Kum 2012-2014 chhunga NEICCYA hruaitu thar thlannaah CK|P-in a nominate Dr. Lalliansanga, CK|P Committee Member chu Secretary atan thlan thar a ni. Kum 2014 Youth Assembly chu Saiha-ah nghah a ni ang.

8. Lay Leaders Training vawi 168-na April 2528 khan Synod Multipurpose Training Centre buatsaihin Kohhran Upate puala Lay Leaders Training vawi 168-na neih a ni a, training chhuakte hnenah Synod Secretary Upa D.P. Biakkhuman Certificate hlanin thuchah a sawi. Tun \um Lay Leaders Training vawi 168-naah hian Aizawl Bethel, Aizawl Central, Aizawl Chhimthlang & Aizawl East Presbytery a\angin Kohhran Upa 19 an tel thei a ni. 9. Zaipawl Hruaitu Training vawi 17-na May 1-5 khan Synod Music Committee buatsaih Zaipawl hruaitu Training (Residential Choir Conductors Training) vawi 17-na chu Pi Zaii Hall, Synod Conference Centre-ah buatsaih a ni a, Training-ah hian Bial hrang hrang - Champhai Kahrawt, Champhai Vengthlang, Damparengpui, E. Lungdar, Farkawn, Hmun\ha, Kanhmun, Kawrthah, Khawbung, Khawhai, Khawlailung, Khuangleng, Lunglei Venglai, Lungpho leh
www.mizoramsynod.org

Kristian Tlangau

10

Vanzau) a\angtein Kohhran tin aiawh mi pakhat zel tel tura sawm an ni a, mi 60 an lo tel thei a ni. 10. Ruihhlo do chungchanga inrawn khawmna May 2 khan Mizoram Synod Social Front chuan Synod Conference Centre-a Pi Zaii Hall-ah Ruihhlo dona kawnga chak zawka hma lak dan tur inrawn khawmna a buatsaih a, khawpui chhung Presbyterian Kohhran Social Front Committee chairman leh Secretary \heuhte bakah Central YMA, Mizoram Excise & Narcotics Departmentte sawm an ni a, mi 180 zet an kal khawm. He inrawn khawmna hi Rev. Lalzuithanga, Executive Secretary, Social Front changtuin a kaihruai a, Social Front buatsaih concept paper zir ho a nih hnuah inrawn khawmna neih zui a ni. Thuziak zir hovah hian ruihhlo dona kawnga Mizoram Presbyterian Kohhranin hma a lo lak tawhnate tar lan a ni a, Kohhran chu dan lektu a nih loh avangin a tih theihna lam demand tihtawp tuma tha a thawh reng thu tar lan a ni. Mizoram Presbyterian Kohhran chuan \halaite

rilruah ruihhlo mamawhna a bo theihna turin inzirtirna chi hrang hrang bakah camping, seminar leh workshop te buatsaihin Zoram hmun hrang hranga Kohhran tam takah kalin programme a buatsaih \hin a. Ruihhlo vanga buaite tan Rescue Home siamin mi tam tak an enkawl tawh bawk a ni. Mizorama ruihhlo hluar chho zel titawp tura beitu pawl hrang hrangte tha tichak turin Mizoram Presbyterian Kohhran chuan a theihna lai laia lo \an ve chu a tih tura ngaiin Synod 2011 khan Ruihhlo dotute tha tichak zawnga hma lak a rel a, vawiin thleng hian heti lam zawng hian tha a thawh chho ta zel a ni. 11. NEICCWA Inkhawmpui vawi 10-na May 3-6 khan Nongpoh Presbyterian Church, Ribhoi Synod, Meghalaya-ah NEICC Women Assembly Biennial Assembly vawi 10-na hman a ni a, thupuiah Li thk lam pan (Dive Deeper) tih an hmang. Thupui hi mi hrang hrangin an sawi a, zing karah Dr. Lalrindiki Ralte, ATC Lecturer hovin Bible Study neih \hin a ni.
www.mizoramsynod.org

Kristian Tlangau

11

Assembly-ah hian Central Kohhran Hmeichhe aiawha palai turin Pi Lalrinkimi, Kohhran Hmeichhe Co-ordinator; Pi Laldawnkimi, Central Kohhran Hmeichhe Asst. Secretary; Central Kohhran Hmeichhe Committee member 13 leh Bial aiawh mi 15 an kal. 12. PCI Inkhawmpui Lian vawi 40-na Presbyterian Church of India (PCI) chuan May 3-6, 2012 chhung khan Champhai Vengsang Kohhran Biak Inah Biennial General Conference vawi 40na tluang takin an nei. Palai kal zawng zawng hi 1100 zet an ni a, Mizoram Synod a\angin palai 350 an kal a ni. He Assembly-ah hian thu pawimawh tak tak rel a ni a. Administrative Secretary-te term kum thum ni tawh tura tihdanglam te, PCI Biennial General Assembly hi Inkhawmpui pawimawh dangte nena a inrual fo avangin intibuai lo zawnga siam remin hunbi nghet nei tawh tura tih te rel a ni a, hengte hi Executive Committee-in an rawn bawhzui atan tih a ni. Tun \um Assembly-ah

hian Mizoram Synod a\anga thu lt Meitei Synod siam thar rawtna chu Executive Committee-in a \ul anga a en zui tura rel a ni. Kum 2010-2011 chhunga sum lt zawng zawng chu ` 27,15,158/- a ni a, 2011-2012 chhunga hmuh zat chu ` 28,37,816/- a ni. Kum 2012-2013 budget atan ` 37,98,993/- pawm a ni. Kum 2011-2012 budget session-ah khan Synod 8 zinga sum thawh khawm danah Mizoram chu thawh \ha ber a ni a, ` 15,00,000 (Nuai sawmpanga) zet a thawh a, pahnihna chu KJP Synod Sepngi an ni a, ` 5,54,212/(Nuai nga singnga sangli zahnih sawmpahnih) a thawh. Statistics lama PCI dinhmun chu hetiang hi a niSynod pariat leh Administrative Area pakhat an awm mek a, Presbytery 106 a awm a, Pastor Bial 553, Kohhran 2767, Branch Church 838, Minister 841, Pro Pastor 125, Upa 9719, Mission Worker 2091, Dan Zawhkim 6,89,960, Baptisma chang Dan zawhkim lo 5,17,236 an awm. Kohhran mi Mipa zawng zawng 6,01,070, Hmeichhia 6,09,646 niin
www.mizoramsynod.org

Kristian Tlangau

12

Member zawng zawng chu 12,30,716 an ni. Kum 2014 General Assembly chu KJP Synod Sepngi-in an thleng ang (hre chiang duh tan www.mizoramsynod.org -ah en theih a ni e). 13. Synod Pastoral Committee a \hu May 8 khan Synod Office-a J.M. Lloyd Hall-ah Synod Pastoral Committee a \hu a, Upa D.P. Biakkhuma, Synod Secretary-in report pein Secretary report-ah hian hengte hi tar lan a ni 1. Kum 2011 Synod Inkhawmpui thurel angin February 11, 2012 khan Presbytery thar paruk hawn a ni a, Tripura Mission Fielda mi chu May 15, 2012-a hawn turin rel a ni. 2. Kum 2011 Synod Inkhawmpuiin Pastor Bial thar hawn tura a rel pasarih chu January 14, 2012 khan tluang takin hawn a ni. 3. Kum 2011 Synod Inkhawmpuiin a rel angin Minister 56 leh Pro. Pastor 19-te chu an awmna tura ruatah OM-in hun a ruat angin February 15, 2012 khan tluang takin dah ngheh an ni.

4. PCI Biennial General Assembly vawi 40-na chu May 2-6, 2012 chhung khan Champhai Vengsang Kohhranah tluang takin neih a ni a, palai 952 an kal. 5. Kum 2012-13 chhungin Pastor quarters thar panga sak remtih a ni a, Pastor quarters awm sa paruk sak \hat tura remtih a ni bawk. 14. Synod Bookroom Conference 2012 May 10 & 11 khan Synod Bookroom chuan kum tina an lo tih \hin angin Zosaphluia Building, Mission Vengah Synod Bookroom Conference an hmang. Report a\anga a lan danin kum kal ta khan Synod Bookroom hian nasa takin hma a sawn a. Kum hmasa 2010 - 2011 lama thawh chhuah ` 6,19,54,508/- chu khumin ` 8,36,07,062/- hmuh a ni. Khmna ringawt hi ` 2,16,52,554/- zet a ni. Hei hi Synod Bookroom-in a la thawh chhuah \hat ber \um a ni a, kum kal ta chhung khan Net Profit ` 57,25,520/lai Synod Bookroom hian a nei bawk. Financial Year thar atana Synod Bookroom budget ` 5,20,00,000/-chu pharh a ni bawk.
www.mizoramsynod.org

Kristian Tlangau

13

Kum kal taa Synod Bookroom Branch ti \ha zual pathumte chu 1. Kolasib Branch 2. Lawngtlai Branch 3. Bawngkawn Branch Rev.Vanlalzuata, Senior Exe. Secretary, i/c PRESCOM hovin Thlarau lam intuaitharna' hman a ni a. Synod Bookroom hian Branch 12 nei mekin Distribution Centre 16 a enkawl mek a ni. 15. Missionary Pastor-te pual Training May 8-15 khan Missionary Training College, Mission Vengthlangah Pastors Orientation Training buatsaih a ni a, Mission Field hrang hranga Field Secretary leh Pastor dah thar mi pakuain training hi an nei a ni. 17. NEICC 75th Annual Session & Platinum Jubilee May 16-20 khan North East India Christian Council (NEICC) 75th Annual Session & Platinum Jubilee lawmna, Rymbai Presbyterian Kohhran, Jaintia Hills District, Meghalaya-ah neih a ni a, Mizoram Synod a\angin Rev. Zosangliana Colney, Executive Secretary & Synod Finance Officer ni bawk leh

Rev. Dr. Lalhmangaiha, Synod Finance Officer te hovin mi 60 zet an kal a ni. 18. SMB Missionary Retreat for NE Region May 17-20 khan Synod Mission Board buatsaihin India Hmarchhak huam chhunga Missionary-te chuan Bethlehem Kohhran Biak Inah Missionary Retreat an hmang a, thupui, Hma i sawn zel ang u (Philippi 3:16) tih chu Rev. Vanlalzuata, Sr. Executive Secretary-in a sawi. Rev. Lalbiaknia i/c Bethlehem Pastor Bialin Character Study Zawlnei Habakuka a zirpui \hin bawk. Retreat-ah hian North East huam chhunga Synod Mission Board Missionary leh an kawppui te, Field Worker Mizo te, Partnership hnuaia Mizo te, Tent Making Ministry hnuaia Mizo te leh Kohhran leh mi mal chawm Mizo Missionary te koh an ni a, mi 777 zet an tel a ni. 19. Masihi Sangati Evangelist la thar Synod Mission Board chuan kum 2012 (June - December) chhunga Masihi Sangati rawngbawltu atan mi pasarih an la thar a, June
www.mizoramsynod.org

Kristian Tlangau

14

15, 2012-a zawm tura tih an ni. An awmna hmun tur nen hetiang a ni 1. Lalruatthanga s/o Hmingliana (L) Ramthar Veng Bial 2. Umesh Kr. Pradhan s/o Rabindranath Pradhan G/Team, Aizawl 3. R. Lalrinpuia s/o R. Lalneihkunga Thingthelh Kohhran 4. Raju Kumar s/o Santabir Raj Hmunnuam (H/M S) 5. Prem Suba s/o Bir Bahadur Venghnuai Bial 6. Prakash Singh s/o Ram Harak Singh Sesawng Bial 7. Lalzidinga Sailo s/o Lalsangzuala Sailo University Campus 23. Synod-in ram lei Mizoram Synod chuan Bawngkawn Jantere (Sipai Cinema Hall hlui) mual LSC pasarih chu ` 5,48,00,000/(nuai zanga sawmli leh pariat)-in a lei a, May 15 khan man inhlan fel a ni.

20. Moderator Programme Synod Moderator Rev. Thangzauva chuan hetiang hian hun a hmang April 20 - 22 New Serchhip Kohhranah Bial Inkhawmpui hmanpui April 28 (Inrinni) - Zote S Thenzawl Biak In thar a hawng April 29 (Pathianni) Chhipphir Kohhran tlawh May 3-6 - PCI Biennial General Assembly vawi 40-na, Champhai Vengsang May 10-15 - Tripura-ah Baramura Presbytery thar a hawng a, Kohhran \henkhat a tlawh nghal. May 19 (Inrinni) - Aiduzawl Kohhran tlawh May 20 (Pathianni) Chawhma Rabung Vengthlang Kohhran tlawh Chawhnu - Murlen Kohhran tlawh Zan - Rabung Kohhran tlawh

Miin Pathian a rinna a bansan hian, eng mah a ring lo a ni lo va; chu aia chhia engkim a ring zawk a ni. C.K. Chesterton
www.mizoramsynod.org

Kristian Tlangau

15

pawhin a thlawp thu a sawi rualin sakhaw nei ve lo pawlten he hmalakna an do avangin he thilah hian sawrkar sum hman loh \haa a hriat thu a sawi.

King James Bible-in kum 400 a tling ta


Khawvela English Bible lehlin lar ber tia sawi ngam, King James Version (KJV) Bible chuan kum 400 a tling ta a, he a kum 400 tlin denchhenin UK Education Secretary Michael Grove-a chuan England ram chhunga School tinah he Bible hi thawn kim vek turin ruahmanna a siam a, England ram chhunga naupang zawng zawngin English \awnga ziak lehkhabu pawimawh ber hi an chhiar ngei theihna remchang siam kan tum a ni, a ti. May thla laihawl (2012) thleng khan bu 24,000 dawn lai an sem chhuak tawh. He hmalakna hi Kristian pawl hrang hrang te, mi thiam rual te, chanchin kal tawh zir mi (historian) te, English hnam mi pawimawhten an thlawp thu an sawi hlawm a. Prime Minister David Cameron-a

Sawrkar hmalaknaa English Bible lehlin hmasak ber hi lal thupeka lehlin a nih avangin Authorised Version tia sawi a ni \hin bawk. He Bible lehlin hna hi England lal James Pakhatna (King James I) thupekin 1604 khan \an a ni a, 1611 khan tihchhuah a ni a, lehlin hnaa bul tumtu (King James I) hming chawiin King James Version tih chu sawi leh hriat dan tlanglawn ber a ni a. England sawrkar awp ram hrang hrangah hman a ni a, he Bible lehlin hian ngainat a hlawh hle. Mi tam takin English (\awng)-a Bible lehlin dik leh \ha berah tun thlengin an la ngai. England Kohhran (Church of England) pawhin he hmalakna hi an thlawp a, Muslim hruaitu Maulana Shahid Raza pawhin hnam ro leh hnam nun dan zirna lamah thil \angkai a nih theih dan sawiin a thlawp thu a sawi ve bawk!
CHRISTIAN POST www.mizoramsynod.org

Kristian Tlangau

16

Kristian hruaituten mahni mipatpui inneih thua Obama ngaih dan an sawisel.
America President Barack Obama chuan kumin May thla bul lam khan TV-a chanchin thar tichhuak \hin te nen an inkawm \umin mahni mipatpui nena inneih theihna dan (mawngkawhurte inneihna) siam a thlawp thu a sawi chhuak a; sawi zui a hlawh hle. Hemi chungchanga a ngaih dan a sawi chhuahna chhan hi kumin kum tawp lama America President inthlan lo awm tura vote a zawnna chi khata ngai an awm a, Vice President Joe Biden-a pawhin hemi chungchanga President Obama-an tlang taka a ngaih dan a puang chu lawmawm a tih thu a phuh chhuak ve nghal. Evangelical Kohhran hruaitu tam takin Obama ngaih dan puan chhuah an duh loh thu an tlangaupui a, America leh khawvel hmun danga Kristian pawl/ Kohhran hruaitu eng emaw zatin mahni anpui nupuia neih chu Bible zirtirna kalh a nih thu an sawi hlawm. Mipui ngaih dan la khawmtu pawlte pawhin hemi chungchang hi an buaipui zui nasa hle.

Assembly of God Kohhran (USA), member maktaduai thum nei chuan mawngkawhurte inneih phalna dan siam thlawp zawnga Obama thu sawi chu an duh loh thu an chhuah a; Billy Graham-a fapa Franklin Graham-a, BGEA President & CEO pawhin ram mamawh chi hrang hrang ei leh bar, ram ven him leh kawlphetha (power) lama hmasawnna lam thil ngaih pawimawh tur tam tak a awm laia an hnamin dan anga nau tihtlak phalna leh mawngkawhur inneih theihna dan siam vel a buaipui chu vanduai thlak a tih thu leh hengte hi Pathian thu a\anga sawi rem ngaihna awm lo a nih thu a ziak a, heng mite chan tur pawh Rom 1:26 leh 28-ah chiang takin ziak a ni, a ti. Thlarau lama Obama thurawn petu (spiritual adviser) tia an sawi mai \hin Florida-a Northland Kohhran Pastor, Rev. Joel Hunter-a pawhin Obama chu a khak hial niin an sawi. Hetih lai hian mihring dikna (human right) chawisang pawl intiten \ha an tih thu leh lawmawm an tih thu an sawi ve bawk a; mahni mipat hmeichhiatpui kawp pawl hrang hrangin lawmawm
www.mizoramsynod.org

Kristian Tlangau

17

an tih thu an theh darh nasa hle bawk. He thil hi US President inthlan lo awm turah Obama-an a \hatpui ring leh a chhiatpui ring pawh an inzat thial a ni. President thlanna lo awm tura Obama khingpui Republican candidate Mitt Romney-a hi nau tihtlak leh mahni mipat hmeichhiatpui inneih duh lo bur mai, mi hausa tawntaw a ni a; amaherawhchu Mormon (Church of the Later Day Saints) puithu tak, he kohhran missionary pawh lo ni tawh a ni a; Mormon-ho hi Kristiana chhal tur an nih leh nih lohvah inhnial theih tak a ni.
CHRISTIAN POST/CHRISTIAN TODAY

Kohhran pakhata inchhn fin rawtna hi 1960 vela in\an daih tawh a ni a; inbiakna \an a nihin Lutheran Kohhran hian an tet zawk avangin cheh ral mai an hlauthawng a, infin tura hma lakna pawh a chak lo hle a. Kum 2001 khan ruahmanna thar an siam a, mi mal duh lo awm mah se a tlangpuiin an pawm thei ta a, kum 2007 khan inchhn fin hman an tum hial a; amaherawhchu, an Kohhran inkhawmpui ve veah sawi \ulte sawi zel a nih avangin kuminah hian an inchhn fin thei ta chauh a ni. Reformed Church of France President chuan, A tu ve ve mahin incheh ral (absorb) \ha kan ti lo ve ve a, inchhn fina Pathian ram zau nana chak zawka rawngbawla hma lam pan erawh chu \ha kan ti a, Kohhran inang tak ni lo mah ila, Isua Krista dah chungnung berin, mahni Kohhran ze pui chhawm thua zalnna zau tak nei chungin kan inchhn fin thei a ni, a ti. He Kohhran tharah hian member 272,000 an awm a, tualchhung kohhran 960 neiin Pastor 456 an awm.
ECUMENICAL NEWS INTERNATIONAL www.mizoramsynod.org

France rama Kohhran pahnih an inchh<n fin


Kohhran pakhata inchhun fin tura kum rei tak chhung hma an lak hnuah France rama Protestant Kohhran pawl pahnih, The Reformed Church of France leh Evangelical Lutheran Church of France (ELCF)-te chu kumin May 17 - 20 chhung khan a huhova inkhawmpui hmangin an inzawm fel ta a; United Protestant Church of France tih hming puin an awm tawh dawn a ni.

Kristian Tlangau

18

Khawvela Muslim tam berna ramah |awng\ai Inkhawmpui Lian


Khawvel hmun hrang hranga Evangelical Kristian hruaitu intel khawm chuan thla kal ta, May thla laihawlah khan Indonesia ramah |awng\ai Inkhawmpui Lian, World Prayer Assembly (WPA) an buatsaih a; ram hrang 60 chuang a\angin Kristian hruaitu 9,000 zet an fuan khawm a; Kristiante nek chpna ram - Pakistan, Afghanistan, India, Nigeria, Laos, Vietnam, Egypt, China leh North Korea a\ang pawhin he Inkhawmpuiah hian palai an kal thei. |awng\ai Inkhawmpui lian ber nia rin WPA huaihawttute hian khawvela Muslim tamna ber Indonesia thuneitute hnen a\angin hetiang Inkhawmpui buatsaih phalna hi an hmu hlauh mai a, kum li chhung hemi atan hian inbuatsaihin Jakarta khawpuia Sentul International Convention Centre, mi 11,000 lennaah Inkhawmpui hi hman a ni a. Tunlaia khawvel hmun tina Kohhranhote hmachhawn mek thu zirhona (seminar/

workshop) chi hrang hrang 12 lai he inkhawmpui kar tluan hian buatsaih a ni a, palaite chu an tuina apiangah an tel mai a; kar tluan hian a duh apiang tan chhun zan zawmin (darkar 24 x ni sarih) \awng\aina hmun bik siam a ni bawk a, chumi hmunah chuan an khat tlat reng bawk. May 16, 2012 zan chu Indonesian Kristian, a duh apiangin Inkhawmpui an chhim theih hun a ni a, Jakarta-a Bung Karno Stadium, mi 80,000 \hut theihnaah \awng\ai rualna hman a ni a, an inkbeng tak meuh meuh va, chuvangin heta kal khawm hi mi 1,00,000 chuang chu tling ngei tura ngaih an ni. Huaihawttute chuan he inkhawmpui hi a zau thei ang bera Chanchin |ha puan darhna remchang ber leh Thurin leh ze inang lo tak takte pawh lungrual taka an tel theihna, pumkhata awm khawm theihna danglam tak a nih thu an sawi a, an sawi tam ber pawh inpumkhat tura Isua \awng\aina Johana 17:21 thu a ni. A huhova \awng\ai hian hnam leh ze hranna avanga indaidanna kulh bang chi hrang hrang a tichim tih an sawi uar hle.
www.mizoramsynod.org

Kristian Tlangau

19

Kristianten |awng\ai Inkhawmpui Lian an buatsaihna Indonesia ram hi khawvela Muslim tam berna ram a ni a, khawvel puma Muslim za zela 12.7 lai he ramah hian an awm. Kristiante chuan te zawk chan an chang a; mahse, a ram mihring za zela pakua lai Kristian an ni. Kristian an pun chak avangin Muslim-hovin an ngaimawh a, nek chepna leh tihduhdahna chi hrang hrang pawh a thleng chamchi a, April thla chhung ringawt pawh khan Aceh Province (State) Governor, Muslim ruh tak chuan Kristian Biak in 17 lai a kharsak hmiah mai. Hetiang kara buaina awm hauh lova |awng\ai Inkhawmpui an hman theih avangin a huaihawttute pawh an lawm hle.
CHRISTIAN POST

hrem theihna dan an siam thar. Muslim ni lote he sualnaa an inhnamhnawih chuan kum 10 aia tlem lo lung ina tantir tur an ni. MP Ali al-Deqbasi-a chuan, Ngaih dan thuhla avanga tihhlum thlenga inhrem chu kan duh ber a ni bik lo va; amaherawhchu, Pathian sawichhiarna hi tun hnaiah a pun nasat em avangin hetiang dan neih hi kan mamawh a ni, a ti. He dan \antu MP 40 an nih laiin parukin an duh lo va, duh lotu Shia MP Abdulhameed Dashti-a chuan, Eng vangin nge Isalam (Muslim) sakhua hi thisen chhuahna leh thihna sakhuaa siam \lh kan tum? A nihna dik tak chu hemi lehlam (opposite) chiah hi a ni si a, tiin he dan siam a duh lohzia a sawi chhuak. Kuwait ramah hian Muslim pawl inhal tak pahnih Sunni leh Shia te an iner em em a, he dan pawh hi Shia Muslim Hamad al-Naqia-an Mohammed-a leh a nupui sawi chhiatna internet-a a ziak a\anga lo irh chhuak ta zel niin thil chk mite chuan an ngai. Kuwait hi Sunni Muslim tamna a ni
WORTHY NEWS www.mizoramsynod.org

Kuwait-in Pathian sawichhiate tihhlum theihna dan an nei thar


Kuwait sawrkar rorel khawl chuan Muslim zingah an pathian emaw, an lehkhabu thianghlim Quran emaw, zawlnei Mohammed-a leh a nupuite emaw sawichhiaa anchhelawh an awm chuan thi khawp hiala

Kristian Tlangau

20

Upa Hleikapa leh P.C. Lalhlira, Champhai zawhnate 1. Kan Bible-ah hian, mipain chumi chu a hring a tih hlir a ziak a ni a, Mizoramah chuan, hmeichhiain an hring, tia sawi a ni si a, hei hi dah dik dn a awm thei lawm ni? Mipa hian an hring tak tak wm bik si lo va. Eng nge a awmzia? Chhanna: Hmeichhia aia mipa dah chungnun zawkna vang leh thlahtu bul a nih zwkna vanga hetianga dah hi niin a lang a. Amaherawhchu in ngaih dan ang deuh hian Mizo \awngah chuan nau hringtu chu hmeichhia an ni miau si a. Mizo \awng hman dik duhna rilru a\ang chuan Abrahaman Isaaka a hring a tih aiah Isaaka pa chu Abrahama a ni a ti zawnga dah pawh a fuh zawk mai thei e. Bible Society lama kan hotute hnenah pawh a duh chuan rawtna thlen theih reng a ni bawk e. 2. Missionary chawm thu Rs. 1000/- (Sangkhat) miin a thawh chuan Missionary pakhat a chwm kan ti a, tunhma chuan chng za lek pawhin a chwm theih a.
www.mizoramsynod.org

Lalnunthara Hauhnar zawhna Kumin Puitling Sunday School zirlai 9-na leh 10-naa hnam hruaitute thil hlan zingah Sekel sawm tluka rit rimtuia khat rangkachak fian pakhat tih hi Bible-in min hrilh dn a nih laiin, zirlaibu siamtu hian a hrilhfiahnaah rangkachak berhbu tiin a dah zel mai a; berhbu tih chu a hma chiahah chawhtawlh tiin a dah tawh bawk si a, a sawi tum a \helh deuh lo maw? Fian chu fian tih hian a fiah mai lom ni? Chhanna: Zirlaibu ziaktu hian a hrilhfiahnaah hian Bible lehlin thar anga a dah vang a nih a rinawm. Mizo (Lushai) - O.V. Reference-ah rangkachak fian tia dah a ni a, Mizo (Lushai)- C.L. Reedited-ah rangkachak berhbu tia dah a ni. Mizo Study Bible-ah pawh khan rangkachak fian tih kha rangkachak berhbu tiin a dah ve tho mai.

Kristian Tlangau

21

Tunlai chuan sangli/ sangngate lo chuan hna thawktu tu mah an inchwm zo tawh si lo va, chu vang chuan sangkhat leka Missionary chwm kan inti fo hi tihdanglam a hun tawh lwm ni? Chhanna: Hei pawh hi zawh awm tak, mi dang pawhin Ramthar Board lama an lo thlen tawh \hin a ni a. Amaherawhchu Synod-in kalpui tura a tih anga la kalpui zel kan ni a. Mi mal leh Kohhran harsa zawkte tn pawha khawngaih rawngbwlna Pathianin Synod hmanga min hawnsakah ngai mai hrih ila a \ha mai ang e. 3. Pulpit zahawm nn tunhma kha chuan thu rawngbawltuten Pulpit-ah hla bu leh Bible bak an lawn pui ngai lo va, tunlai chuan tuithawl leh no nen kan lawn a, mipui hmaah alangin an in vuah vuah a, a \hente chu an kun zuk zuk bawk a. Hei hi chin zel chi em ni dawn? Chhanna: Pulpit zahawmna vawn nun zel duhna rilru a\anga in rawn zawh a niin a lang a, a lawmawm hle mai. In zawhna hian pulpit-a ding \hinte min fimkhurtr lehzual

ang tih pawh ring ila! Amaherawhchu, hrisel dn a inchen vek lo va, pulpit zah loh vang pawh ni chuang lova taksain a mamawh avanga tui inchhawp leh in te pawh thil awm ve thei tak a ni tih erawh chu inhriatpui a \ha ang chu. R. Rokhuma (Sna), Khawzawl Vengthar zawhna Zakaria 14:6-ah (Lehlin tharah) chumi niah chuan ng a awm lo vang a ti a, chng 7-ah Tlai thlengin a ng reng ang a ti si a, engtia sawi rem tur nge? Lehlin hlui zawkah chuan chumi niah chuan a ng lutuk lo vang a, a thim lutuk lo vang a ti a. Eng anga ng tur nge? Chang 7-ah chuan chhun ni lo, zan ni lo, tlai lamah chuan ng a lo awm ang a ti a, chhun leh zan hi a thim vek ang a; tlaiah chauh a ng dawn em ni? Chhanna: Helai thuah hi chuan Bible lehlin thar aiin a lehlin hmasa hi a fuh zawkin a lang. Eng pawh nise, zawlnei \awngkam a ni a; ni khata hun kan chhiar dna zing, chhun, tlai leh zan tia hmehbel ngawt chi a ni lo va. Pathian phuba lak
www.mizoramsynod.org

Kristian Tlangau

22

ni Juda-ho chunga a lo thlen huna a rapthlak turzia leh, an tn ngei pawh zngkhua a la bungbu ang a, thimin khuh reng bik lovin, an tn kwl a la n ve tr thu sawina niin a lang. Lalnunmawia, Kahrawt, Champhai zawhna 1. Buhfai\ham tam lawmman Kohhranin a hranpaa a lo siam ve hi, Synod rel nge Hmeichhe Inhawmpui Lianin a rel? Khawvel thila intihsiakna ang Kohhrana lo seng luh ve hi tih zel tur em ni? Chhanna: Tualchhung Kohhrana buhfai \ham tam lawmman insiam tur zawng chuan Synod Inhawmpui leh Kohhran Hmeichhe Inkhawmpui chuan ro a rel lo va. |hahnem ngaihna avanga lawmman lo insiam an awm a nih pawhin inkhap ch-ah a ngaiin a rinawm loh, Kohhran mal zalnna a nih hmel e. 2. Kohhran Rawngbawlna pawimawh chelh tur ruat hi, thil tih namai a ni lo anga ngaihtuah tur leh thlir tur tam tak awmin a lang a. Eng tehfung nge hman \hin a nih? Heng ang ruat hi Kohhran Committee te thuneihna nge Kohhran Secretary? Synod

hian Dn/inkaihhruaina fel tak a nei em ? Chhanna: Tualchhung Kohhrana rawngbawltu ruat chungchang hi chu Kohhran Committee mawhphurhna a ni a. Sub-Committee hnena a pek chhawn \henkhatte chu thil awm thei a ni mai thei e. 3. Kohhran rawngbawltu pawimawh tak ni si Kohhran Doctrine a hmin chiah lo, Lalpa Zanriah Sakramen pawh ngai pawimawh lo, Tual\o Kohhran (Pawl) e.g. Bet Israel te pawm dan tuipui zawk a awm theih a. Kohhran Committee-ten engtia enzui chi nge? Chhanna: Kan rawngbwltute chu kan thurin leh serh leh sangte ngai pawimawh tura beisei kan nih bakah Presbyterian Kohhranah an nghet tur a ni a. An tui lohna tur lama tui tlatte leh an awm lohna tur lama awmte an awm chuan Kohhran Committee-in ralthlir mai lovin, ngaihven zuia a \ul dan azira kawm leh \awng\aipui a \ha ang. Ma Hlima, Lamzawl zawhna 1. Inkhawm ban dawna \awng\ai rual hian Lalpa \awng\aina kan tih tak hi
www.mizoramsynod.org

Kristian Tlangau

23

Synod thuchhuak a niin a lang a. Mahse Mathaia 6:9ah hian Lal Isuan \awng\ai dn min zirtir/hrilh a ni si a. Inmil lo deuh lai awmin a va lang ve, min hrilhfiah deuh teh. Chhanna: Lalpa |awng\aina hi Mat. 6.9-13; Lk. 2-4 leh Didakhe 8:2-ah kan hmu a. Kohhran hmasa hun lai a\ang tawhin Lalpa |awng\aina tih a lo ni tawh a, chu chu Synod pawhin min kaihhruaina a ni a. Khawi laiah emaw chuan Lal |awng\aina Lal Biakna tia la sawi nawk nawk pawh kan la awm ve tho mai. |awng\ai dan tur zirtirtu Lal Isua hi kan Lalpa a ni a, chuvangin Lal Isuan \awng\ai dan tur min zirtir angin ti duah lovin Lalpa |awng\aina tih a ni mai zawk a. A hman remchang tur zawngin Lal Isua sawi ang diak diak lo deuhvin Kohhran hmasa lama miten an phuah rem a nih hmel e. 2. Joh. 1:3-ah hian Engkim a zain am siam a ni, a siam loh eng mah a awm lo tih kan hmu a. Pathianin sual a siam lo kan ti bawk si h i min hrilhfiah deuh thei em?

Chhanna: Kan Pastor Senior pakhatin, In kan sa a, kan sak tel hauh loh in hnuai a lo awm ve mai ang hian Pathian siam ni hauh lo sual hi Pathian siam khawvelah hian a lo awm ve mai a ni, a ti a. Pathian siam ni lo khawvela lo awm ve anga pawm mai hi a hahdamthlak maiin a lang e. Upa Lalthangliana, Airfield zawhna 1. Dr vuak kaihhruainaah (Pathian Biak Inkhawm Inkaihhruaina Phek 323)-ah No. 3-na khual dr hi eng huna vuak tur chi nge? Chhanna: Khual dr hi Kohhran tam berah chuan kan vaw tawh hlawm lo niin a lang a. Hetiang a nih avang hian Pathian Biak Inkhawm Hruaina buah pawh fimkhur takin khual dar vuak \hinnaah chuan ti chauhvin dah a ni a. A vuak dan tur a sawi chu vawi hnih zel vuaka \um 15 vuak tur tih a ni. Kohhran hun hmasa lama tlachawp tka mikhual thusawi tra inrawih thut thut ang kha kan chng lo tial tial a. Tun hmaa \ha ve tak, Kohhran hmasawnnain a kalsan hret hret znga mi a ni ber wm e.
www.mizoramsynod.org

Kristian Tlangau

24

2. Dr vuak kaihhruaina tho No. 9 (3) hi ngaihsual theih tak thil a ni a. Dr kan vuak lohnate tih-ah Biak in hawng lova innei tih hi a chung pahnihte mitthi chungchang a nih avangin Biak in hawng lova inneite chu an thih pawhin dr vuak loh tur tihna em ni? Chhanna: I sawi ang hian hei hi ngaihsual palh thei tak a ni a. Kan inkhawmhruaina dn erawh hi chuan Biak in hawng lova inneite thih huna vuak lo tur a tihna lam ni lovin, Biak in hawng lova innei an awm \umin dar vuak loh tur a tihna a ni e. Biak in hawng lova innei an awmin tia dah a \ha mai thei. 3. Sakramen inkhawm hi kan inkhawm urhsun tak mai a ni a, Pastor/minister-in nemngheh mi ni ve lote he programme chhungah hian Sackramen thawhlawm hlantu atn te, Sakramen chan avanga lawmthu sawi \awng\ai atan te sawm tawk lo awm ta se engtianga ngaih tur nge ni ang? Chhanna: Ordained Misister emaw, Kohhran Upa emaw an awm chuan sawm tur a ni. Amaherawhchu, Ramthar Field leh Kohhran Upa neih

mumal mang lohna hmunah chuan nemngheh lohte zinga mi han insawm mai chang pawh a awm ve tho mai. A \ha berah chuan Lalpa Zanriah Sakramen \hehtu bak nemngheh rawngbawlna nei an awm loh chuan a \hehtuin mi dang swm lova a ken tlang mai hi a ni ang e. 4. Synod Hospital chu Presbyterian Hospital ti a thlk a ni a, 2011 Synod inkhawmpui khan Synod Hospital tiin a hming hmasa kan lo duh tawh loh hming vkin a thlak leh ta a, chhan \ha tak a awm em ni? Chhanna: Presbyterian Hospital tih duah ai chuan Synod Hospital han tih mai hi han lam leh ziak pawh a nuam zawk a, Synod Inkhawmpuiin a thlak ta a ni ber mai e. 2. Puitling Sunday School Zirlaibua Bible chng tar lan, chngvawn tih hi NPSS Zirlaibua ziak angin Thuvawn tia ziak ve a dik zwk lo maw? Chhanna: MSSU Textbook Cell-in 2010 khn a lo rel tawh a. Kumin Puitling zirlai buah pawh i rawt ang hian Thuvawn tiin dah a lo ni tawh e.
www.mizoramsynod.org

Kristian Tlangau

25

LUNGAWINA THURUK
- Rev. C. Thalai Chhuarlung, Saiha "Ka tlkchham thu sawi zawng ka ni lo ve; kei zawng eng ang pawhin awm mah ila, lungawi zel ka chng tawh si a." (Philippi 4:11)

SERMON

Paula chuan khawvel ropuina leh nawmsaknate hi a indltir ve ngai lo, a in dltir lohzia hetiang hian a lo sawi tawh a ni. "Tu ma tangka te, rangkachak te, silhfente ka awh ngai loh kha," (Tirh. 20:33). Krista avang erawh chuan "engkim hi chnnaah ka ruat ta a ni," tiin min hrilh a ni. Nang leh kei hian kan hlawkna tur leh khawvel thila kan \hatna tur thilte hi Krista avangin kan chn ve ngam ang em? Krista avangin kan tlawm ve thei ang em? Tirhkoh Paula angin kan hlawhtlin pawhin, hlawh tlin loh pawhin lungawi zel kan ching ve em? Khawvel hi lungawina ram a ni lo Kan hriat \heuh angin 2011 a\angin India sawrkarin sawrkar hnathawkte hlawh nasa takin a tipung a, Mizoram ngeiah pawh sum hman dan a danglam chak hle. Heti chung hian hlawha lungawi lo hi an pung tial tial emaw tih mai tur a ni. India rama thlawhtheihna khalhtu (Pilot)-te pawh an hlawh a tam tehlul nen an hlawhah an lungawi loh avangin India sawrkar pawhin a buaipui hle a. Hlawh tama kan ngaih doctor-hote pawh an hlawh chu duh tawk lovin privatein clinic an hawng thluah zel bawk. Duh tawk neih hi zawng a har hle a ni ang. India sorkar hi a \ha em em a, Job Card te min siamsak a, kum 60 chung lama Upate tan pawh chhawmdawlna sum a ruahmansak a, heng bakah hian mipui leh khawtlang tan \anpuina chi hrang hrang min siamsak zel a. Hengah pawh hian mi tam tak chu kan vui tho. Tun hnai a\ang khan kan ramah building \ha leh mawi tak tak a ding thar zel a, a lawmawm hle. Hlim leh lungawi taka chen ho nan a \hat tehlul nen, tunlai khawvel changkang zelah hian nu leh pate tilungngaia
www.mizoramsynod.org

Kristian Tlangau

26

an mittui titla tamtu ber chu an faten zu leh drugs, ruih theih thil an tih vanga an lungngaihna mittui hi a ni, a pawi hle! In leh lo \ha leh hausakna pawh hian lungawina min pe tak tak lo tih chu a chiang khawp mai. Khawvela nawmna zawng \halai tam takte chuan ni tinin mual min liamsan reng a. An nun a tuihal a, an nun a beidawng a, \anpuitu an mamawh a, chhantu an ngai a ni. Khawvel hi eng mah lo mai a nihzia leh lungawi lohna khawvel a nihzia hei hian a tichiang zel a, a lian ber a\anga a te ber thlengin chan tawka lungawi kan va tlem hmel m! Solomona'n "Thil zawng zawng hi eng mah lo mai an lo ni e," tih hlira vawi nga lai a lo sawi kha tunah a lang chiang zel a ni (Thuhriltu 1:1-14). Hla siamtuin Khawvel lawmna a ral mek a, A ropui leh mawina nen; Zion fate chauh lo chuanin, Lawmna tak an nei lo ve. a lo tih hi a dik hle a ni. Khawvel hi eng mah lo mai a nihzia tlem han sawi leh ila - Nu pahnih hi an ti ti a, pakhat zawk fapa chu mo-

tor accident avanga thi a ni a, a \hiannu fapa chu ve thung chu BA exam dawnah, exam hman lova thi a ni ve thung a, an pahnihin an fate chungchang sawiin mittui nen, "Hun a rei poh leh ngaih a zual zel a ni," tia an titi lai chu ka hria a, ka lung an tichhe hle a ni. Nu, a fa accident-a thi zawk chuan heti hian a sawi a, "Bible-in 'thil engkim hi eng mah lo mai a lo ni' tia a sawi hi a dikzia ka hre chhuak ta. Keini chhungkua hi chhungkaw rual kan ni a, chhungkaw kima kan awm lai chuan kan hlim hle \hin a; amaherawhchu, kan chhungkua hi kan vanduai em em a, kan thi tam ta hle a, kan chhungkuaah hian mittui hi a luang zawm reng a ni. Chuvangin, chhungkaw rual hi lungngaihna leh mittui sen tamna mai niin ka hre ta. Kan awhawm lo hle a ni. Awhawm bera ka hriat zawk chu, kan vengah hmeithai pakhat, amah chauhva khawsa a awm a, tu mah ngaihtuah tur leh rilru tihahtu tur an awm lo va, zing leh zana nghei lova ei tur a neih reng avangin Pathian hnenah lawmthu a sawi \hin. A chng chuan he hmeithai
www.mizoramsynod.org

Kristian Tlangau

27

nun hi ka awt ngawih ngawih \hin a ni," tiin. Eng dang vang mah a ni lo, kan chenna khawvel hi lungawi lohna khawvel a ni miau a lawm! Tuar chunga Paula lungawina thuruk II Kor. 11:23-28-ah chuan Paula chuan nasa taka a tuar thu a sawi a. Vuak te, tihduhdah te, lunga den te, hlauhawm chi hrang hrang tawkin ril\am leh tuihal a tuar a. Chngte bakah chuan Kohhran a ngaihtuahna khan nasa takin ni tin a delh bawk. Chutianga Krista vanga hrehawm tinreng a tuar tam tawh tehreng nen, a lawmin a la lungawi ta reng a, a chhan chu thil hlu ber Isua Krista a neih tawh vang a ni. Chuvangin, ".....engkim ka nei a, ka ngah a ni.." tiin thu ropui tak a lo sawi chhuak a ni. Lal Isuaah chuan engkim mai hi a kim vek a lo ni (Phil. 4:16-18). Khawvel pek lungawina leh Isua pek lungawina Khawvel pek theih lungawina thil tum (target) tihhlawhtlinna a\anga lo awm a ni. Amaherawhchu hlawhtlinna hi chi hrang hrang a awm a, sawrkar hnaa

hlawhtlinna avanga lungawina te, building \ha tak din theih avanga lungawina te, sum leh paia lungawina te, ei leh ina lungawina te, silh leh fena lungawina te, nulat tlangvalnaa lungawina te, fanu fapa neih avanga lungawina te, heng zawng zawnga lawmna leh lungawinate hian kum rei leh ni rei a daih lo. Thil pakhata kan hlawhtlin avanga kan hlima kan lawm em em lai hian, lehlamah ve thung chuan hlawhchhamna leh lungngaihnaten min chimbuai leh tho \hin. He kan chnna khawvel hi zawng, lungawi lohna khawvel a nih miau avangin nei tam apiangin neih tam lehzual an duh a, rualawhna leh duhmnate hian chin lm an nei ngai dawn lo zawng a ni e. Lungawina tak tak erawh chu Kalvari Kraws a\anga nunna tui lo luang chhuak hi a ni. Chu tui hnar chu chatuan thlengin a kang lo vang a, a luang reng ang. Tunah hian a duh apiangte nunna tui in tur hian min sawm mek a ni (John. 4:13, 14; Thup. 22:17). Paula lawmna leh lungawina chhan ber chu thil
www.mizoramsynod.org

Kristian Tlangau

28

hmuh theih loh, thuruk, khawvel piah lam ram, lungngaihna leh thihna avanga in\hen awm tawh ngai lohna, van angelte lenna ram, Isua Krista thisen zara kan chan tur Hmangaihna Khawpui chu rinna mita a thlir \hin vang a ni. "Keini zawng vn khua leh tui kan ni si a, vn a\anga min chhandamtu Lal Isua Krista lo kal tur chu nghakhlel takin kan thlir a ni," tiin a sawi chhuak a (Phil. 3:20). Harsatna, vanduaina, natna chi hrang hrang tuar mah sela, nakinah kuta sak loh in nghet, chatuana awmna tur Pathianin a buatsaihsak tih a hriat chian avangin hrehawmna karah pawh lungawina rk a nei a (II Kor. 4:17, 18; 5:1;II Tim. 4:68).Chu nun thuruk chu a neih avangin he leiah pawh hian nun dan a thiam phah a ni. Chu nun chu keini pawhin Krista zarah kan nei thei a, khawvel thil eng mahin a tihbuai theih tawh ngai loh nun, hrehawmna leh harsatna pawhin a hneh theih loh, chatuan lungpui Kristaa him tlat nun kan lo nei thei ta a ni.

A tlangkawmna He khawvel thilte kan ngaihtuah chuan lawmna leh lungawina kim emaw min pe theitu a nih lohzia a chiang em em a, Isua Krista lam kan en erawh chuan lawmnain kan khat leh \hin. Chuvangin, he khawvel thilahte hian kan ngaihtuahna leh kan thinlungte dah lovin, min tlantu Krista lam chauh en tlatin rinawm takin a rawngbawl zel ang u. Chu chu lungawina kim, hlimna kim, lawmna kim chu a ni si a. He Bible thu ropui tak hi rinnain, thinlung leh tih tak zetin vawi thum tal han chhiar nawn teh Phillipi 4:11-13 : "Ka tlakchham thu sawi zawng ka ni lo ve; kei zawng eng ang pawhin awm mah ila, lungawi zel ka ching tawh si a. Tlawm taka awm dan ka thiam a, hausaa awm dan ka thiam bawk a; thil tinrengah leh thil zawng zawngah tlai leh ril\ama awm dn, hausa leh tlachhama awm dan thuruk chu ka hre chhuak tawh. Mi tichaktuah chuan engkim ka ti thei a ni. Lalpan malsawm rawh se. Amen.

www.mizoramsynod.org

Kristian Tlangau

29

KHAWNGAIHNA MAK, MAWI LEH DUHAWM


(Johana 1:16)

- Upa Zarzokima Khiangte Shillong - 21 South Africa hi tun hma chuan mingo (English)-hovin an awp \hin a, finna leh rlthuam lamah pawh an chheh vel ramte ai chuan an changtlung zawk em em a. Mihangho chu kawng engkimah an chp m m a, an tiduhdahin an rap bet hneh hle a ni. Sap-ho awp behna laka tl chhuak thei turin zalnna sual pwlte pawh an pung zel a. A hnuah chuan Nelson Mandela pawh a lo lar ta a, tn inah pawh rei tak a tn phah nghe nghe a ni. |um khat chu mingo Police Officer, Van der Brocka leh a \hiante chuan Negro nu pakhat fapa neih chhun hi an man a, an hruai bo daih a, an that zui nghe nghe a. A hnu lawkah chuan an lo kal leh a, an nupain an hruai chhuak a, a pasal chu a mithmuh lai ngeiin an sawisa a, khawnvartuia leihin an hal hlum a. Chu pa thusawi hnuhnun ber chu, Ka pa ngaidam rawh, tih a ni. South Africa sawrkara Truth and Reconciliation Commission Committee inrawlhna azarah mi nunrwng Van der Brock-a chu man a ni ta a, Court-ah khin niin, a tawpah a inpuang ta nge nge a. Chutah Commission member zinga pakhat chuan mihang nu, a fapa neih chhun leh a pasal Van der Brock-an a thahsaka hnenah chuan, He pa chungah hian engtia tih nge i duh? tiin a zawt a. Chu nu chuan thil pathum Court chu a dil a. A pakhatna chu a pasal leh a fapa ruang hlwma phum leh theihna a dil a. A pahnihnaah chuan Lal Isua Krista a aia a thih avang leh a ngaihdam avangin, ani pawhin Van der Brock-a chu a ngaidam tih a sawi a, Hei hi ka pasal duh dan pawh kha a ni, a ti a! A pathumnaah chuan, Van der Brock-a hi ka fapa atan pawm ka duh a ni, pasal leh fapa ka nei tawh si
www.mizoramsynod.org

Kristian Tlangau

30

lo va, a ti a. A thusawite Van der Brock-an a han hriat chuan mak a ti lutuk a, a thidang der mai a. Chutia eng mah hre lova a tluk dr lai chuan court room-a awm zawng zawngte chuan lungrual takin Khawngaihna mak, mawi leh duhawm tih hla an sa ta a ni. He khawngaihna hi kan chang tawh em le? Fapa tlan bo a pa hnena a lo kir leh khan chhuan tur eng mah a nei lo; a nihna ang angin a lo kal mai a, a pan a lo pawm mai a ni. Hei hi khawngaihna avang liau liau a ni. Americaah chhim leh hmar bwih chungchanga an indova, hmar lam an chak khan an hruaitu, President Abraham Lincoln-a hnenah mi pakhat chuan, Chhim lam mite hi engtin nge i tih ang? tiin a zawt a. Abraham Lincoln-a chuan, Hel lo angin ka pawm leh ang, a ti. Hetiang deuh hian Pathian chuan sima a lam hawi lehte chu a lo lawm \hin. Hosea hnenah chuan Pathianin Israel-ten sual sima Pathian lam an hawi leh phawt chuan, Ka hmangaih hrim hrim ang, a ti. Maryland, USA-a an khawpui Baltimore-ah chuan

hmeichhe naupang Ellen-i a awm a. An in kawtah chuan a duh apiang tan a thlwna in turin tui leh bawnghnute a \hutpui \hin a. A man pek an tum pawhin a la duh ngai lo va. |um khat chu damdawi in awm ngai khawpin a lo dam lo ta a. Damdawi in a\anga dama a chhuah dawn chuan a bill chu a lo sang hle mai a. Amaherawhchu, chu bill hnuai lam pangah chuan hming sign hi a lo awm a, chumi chungah chuan doctor kutziak ngei mai hi a awm bawk a, chu a thu ziak chu I bill hi bawnghnute no khatin a pe tlingtla, tih hi a lo ni a! Amah enkawltu doctor chu hun eng emaw chen kal taah khan a ramvk a, kawng a bo avangin a \mchhwl a, a haw kawngah chuan Elleni chu tuisik in tur a dil a, Ellen-i chuan bawnghnute a pe a; a man pek a tum pawhin a tih theih tawk, a thlawna mi dang tana a tih \hin a nih thu hlim hmel pu chungin a hrilh a. chu chu hre reng lo mah se, doctor chuan a chauh ber laia a thlwna a mamawh tihsaktu chu a theihnghilh thei lo va, a tana tih theih a neih ve hmasak berah a thlawnin a tihsak ve a lo ni.
www.mizoramsynod.org

Kristian Tlangau

31

Olney hmun, England rama thlanmuala thlanlung pakhatah chuan hetiang hian a inziak - John Newton-a, Clerk, mi bawlhhlawh, Africa salte hmanga sumdawng \hin chu Pathian khawngaihna avangin zuah a ni a. Ngaihdam a ni. A lo tihbawrhban tawh rinna thu puang tura tirh a ni, tiin. Hei hi Khawngaihna mak, mawi leh duhawm tih hla phuahtu John Newton-a thlan a ni a, a dam laia a thlan lunga ziak dan tura a lo ruahman sa a ni, an ti! William Booth-a vuinaah hian lalnu a tel ve a. A bulah chuan nu pakhat, \awp tak hi pangpar kengin a \hu ve rn mai a. Lalnu chuan, Engtin nge amah hi i hriat a? tiin a zawt a. Chu nu

chuan, Keimah ang hi a ngaihsak \hin a... tiin mittui tla chungin a chhng an ti. Engtin nge he khawngaihna ropui tak hi kan chan ve ang? Thupuan 3:20-ah chuan, Ngai teh, kawngkhar bula dingin ka kik hi, tu pawhin ka w hria a, kawng (thinlung kawngkhar) a hawn chuan a hnenah ka lut ang a.... a ti a ni. Miin rinnaa, Lalpa tunah ka thinlung kawngka i tan ka hawng e, a tihin Pathian a lo lut mai a ni. Chutichuan unaute u, Pathian khawngaihna avang hian, inthawina nung leh thianghlim leh Pathian lawm tlak ni turin in taksa chu inhlanah ka ngen a che u. Chu chu in rawngbawlna wm rng a ni (Rom 12:1).

Pathian khawngaihna lo hi chu eng mah a ni lo. Khawngaihna avangin kan che a, kan thaw a, kan nung a, kan thi bawk \hin. R.L. Stevenson Ni >ngin a chhun loh chuan thlai eng mah a \ha thei lo ang bawk hian, Pathian khawngaihna tel lovin eng mah kan ti thei lo. St. John Vianney Dnin a hruai chhuak a, khawngaihna chauhvin a hneh. St. Augustine
www.mizoramsynod.org

Kristian Tlangau

32

RUALBANLOTE LENNA KOHHRAN KAN NI EM?


Lalthanmawia Bawngkawn Chhim Veng Kan fa hmasa ber lo piang tur chu nghakhlel takin kan thlir a. A pian tirha a hmel ka han hmuh chuan ka beiseina leh lo suangtuah ve zawng zawngte chu hlauhthawnna leh ngaih\hat lohna chuan chawp leh chilhin a rawn thlak nghal a. Ka thinlung hi a su dup dup mai a, ka bing mup mup mai bawk a. Sawi chhuak ngam si lo, ngaih\ha bawk si lovin damdawi in kan chhuahsan a. Thla li a nih pawhin ring a la tun thei lo va, doctor hnna kan kal chuan kan duh loh leh beisei hauh loh; kan hlauhthawn rilruk leh ngaih\hat lohna chu a dik a ni tih min lo hrilh ta mai a! Damdawi in a\anga kan hawng chu \ap chungin inah kan lut a, thil tam tak ka ngaihtuah a. Engati nge ka chungah hetiang hi a thlen bik tiin ka hun kal tawh zawng zawng ka chhui kir a. Ka sualnate avangin Pathianin ka chungah phuba a la ta a nih hi, ka ti a. Ka rilru-ah chuan, nchhia tih ringawt mai hi a inthum rawn tlut tlut mai a, Pathian anchhedawngah ka inngai a. Hun rei tak chhung chu rilru na em emin hun ka hmang a, \ah hi ka inpeih deuh at reng mai a, ka \ap deuh reng bawk a. Kan chhungkua chu inhnem tur chuang kan awm lo. Kan lo suangtuah ngai rng rng loh lamah chuan ka fanu school luhna tur buaipuiin, a hming chauh ka lo hriat \hin leh ka rila rah ngei a la lut ang tih ka ngaihtuah ngai hauh loh Saron Venga Gilead Special School chu ka va zawng chhuak ta a. Chutiang school ka va zawng ta mai chu mak hi ka ti em em a. Vanduai bik hi ka inti m m a. Zing ni chhuakte hian nna leh mawina reng reng a nei lo va; ni hi a rei em em mai a, tla vat vat se ka ti a. Zn te hi a hrehawm leh ngawih ngawih mai bawk si. Chutiang rng rnga hun kan hman lai chuan \um khat chu ka fanute class room banga thu inziak chuan ka mit a la ta riau mai a. Ka pan hnai a,
www.mizoramsynod.org

Kristian Tlangau

33

ka han chhiar a, ka mittui hi a tla ta zawih zawih mai a, dan rual a ni lo. Chhiar pawh ka chhiar hlei thei ta lo va. Ka rilru natna leh hrehawmna zawng zawngte chu chu thu chuan min lak kiansak a. Ka thaw ipik em em mai \hinte chu thawklehkhatah a veng duak a, ka zng ta hawk hian ka hria a. Engkim mai hi Pathian ruat a ni tih leh Pathian ropuizia tarlanna a ni, tihte hi ka pawm thiam ve \an ta a ni. Chu thuziak ka rilru khawih zualtu chu A pian a murna turin, I rawngbawlna a nih hretu, Hmangaihna famkim hlana Dawi ang dawm thiam tur chn leh zua, Nangman thlansak ang che, tih lai hi a ni. Van Committee chuan chu nau pian tur thu chu an pass tawh si, a nu leh pa tur chu Pathian kutah an dah ta. Chutah tak chuan a ni, kei mi tling lo hi Lalpan tlingah min pawm a, hmangaihna ka hriatthiam theih nan hmangaih tur min pe a, ka inngaih ang ngawt ka lo ni miah lo mai a, rualbanlo fa neih chu Pathian rawng-

bawlna a nih hretu, hmangaihna famkim hlan chunga dawi ang dawm thiam tur chn leh zua, Pathian mi hriat, Pathian ngaiha mi ropui ka lo ni reng mai tih ka inhre chhuak ta a. A va ropui em! Lalpa chu fakin awm rawh se. Anchhia nia ka hriat chu malsawmna a lo ni reng tih ka han hriat chuan ka mittui a hul a, he khawvelah mi \ha leh fel tak tak an tam tehlul nen chungte thlang lova kei min thlang tlat mai chu a ropuiin mak ka ti a, Pathian mihriat nih inhriatnaah chuan ka hlimin ka lungawi thei ta a ni. Keinin vanduainaah kan ruat, A hmangaihna lantirtu, tih dikna chu kan tem ve \an ta. Rualbanlo fa neite hi kan inpawh bik zual a. La inhre ngai lo pawh hi fate vangin kan innl em em hlawm a. Chu bkah an zirtirtute hian nu leh pate hi min ko khawm fo bawk a. Thil pawimawh tak tak min zirtirin min hrilh \hin a. |um khat chutianga min koh khawm \um chuan; nu pakhat chuan hetiang hian a sawi a, |um khat chu
www.mizoramsynod.org

Kristian Tlangau

34

Naupang Sunday School Inkhawmpui ni hian phur takin kan nufain kan chhuak dun a. Biak In kan thlen chuan an lo \hu \hap mai a (a hma tlaiah \hut dn tur an lo rem fel vek tawh a). Ka fapa chuan a zir ve ngai loh avangin \hutna a nei ve ta lo va. Tu man min lo chiauau lo bawk nen hawpui mai ka tum a, a duh ta der lo mai a. Tlar hnung berah mipui zingah ka \hutpui ta a. Ka rilruin, nakkumah chuan a zir ang a, inkhawmpuiah a tel ve ngei tawh ang, ka ti a. Chutichuan a kum lehah chuan inkhawmpui thil an zir tirh a\angin a zir ve ta ziah a, ama tawkah chuan a thiam ve vek a ni. Inkhawmpui hma chiah zan inkhawm banah an zirtirtu pakhat hi a lo lut a, a lo luh lai tak chuan bed room-ah thawmhnaw ka lo nawt a. A \hut muan deuh hnu chuan, Ka lo len chhan chu englo a nia, a ti a. A sawi tum chu ka lo rin hriat mai a. Intihsiak kan ni a, \an te hi a na duh si a, a han ti \an a. Kei chuan. Nikumah a zir ve loh avangin a tel lo tawh a. Chuvang chuan kumin chu zir apiangin a kal ziah a, a thiam ve vek tho alawm! ka

ti a. Sawi tur a hre vak bik lo va; mahse, tel lo se an duh tih a hriat hle mai a, a sawi dawt lo va. Ka rilru na lutuk chu chumi zan chuan ka muhil miah lo. A tk khaw lo varte chu a va han hrehawm tehrng em! Ani lahin eng mah hrethiam hek lo, a phur em em mai a; Chaw ei hun aia hmaah chaw ka eipui a, ka siam sawk sawk a; chu Naupang Sunday School Inkhawmpui Ni chuan dr rik hmain veng dangah ka tlanbopui ta ringawt mai a ni, tiin \ap zawih zawih chungin a sawi a, ngaithlatute zingah \ap lo kan awm lo. Nu leh pa tna rilru natna tur dang a tam tehlul nen Rualbanlote Ni hmangtu Presbyterian Kohhran huang chhung ngei a\anga hetiang thil lo awm \hin hi chu a inhmeh lo a ni. Heng thilte hi ka tawk ve ang em, tih ka ngaihtuah ringawt pawhin eng emawti takin awm a nuam lo ru tlat \hin. Naupang Sunday School Inkhawmpui hun hi rualbanlo nu leh pate tan chuan lungngaih thla hi a ni ngawt mai.
www.mizoramsynod.org

Kristian Tlangau

35

|um khat chu kan titihonaah nu pakhat chuan a fapain Lalpa Zanriah Sacrament ei a chk ve em em a, a ei ve theih loh avanga Salvation-a a inkhawm tak tlat thu a sawi a. Anni lahin an ti thiamin an lo duat em em mai a. Nuam ti takin a inkhawm \hin tih thu a sawi a. Hun rei tak hnuah chuan a pain Lalpa Zanriah Sacrament an neih ve loh thu leh i ei duh chuan kan Kohhranah i awm a ngai tiin a hrilhfiah a. Phur takin Lalpa Zanriah Sacrament ei chk vang liau liauvin kan Kohhranah a lo lt leh ta. Kum tawpah an fapa chu dan chhungah mi dangte luh ruala an lak luh ve tk thu te, Lalpa Zanriah Sacrament a ei ve tk avanga a lawmzia a sawite kha ka hre reng mai. Kohhran hi a inan loh theih khawp mai. |henkhat chuan Rualbanlote hi an duatin Sunday School an kai kim emaw, kai kim lo emaw lawmman an pe kum tin \hin. |henkhat chu lmtualah an lm reng mai. Ka fanu pawh a lm \hin, lm paha khuang han khawihte hi nuam a ti a, vuak ve \alh a tum fo. Pulpit-ah te

a lawn leh mai \hin. A nu zak leh inthlahrung hian inkhawm loh a tum fo. Rualbanlote tlngnlna kohhran, rualbanlote lenna kohhran, rualbanlote huapzo kohhran, rualbanlote ngaithei kan ni em le? Rualbanlo fa nei miah lo, mi ang pangngai vek fa neite hian rualbanlo fa an neih loh avangin Pathian hnenah lawmthu an sawi \hin ang em, tihte hi ka ngaihtuah fo bawk. Kei chuan rualbanlo fa ka neih avangin Pathian hnenah lawmthu ka sawi thei tawh asin! Pathianin zir tur min pe a nih hi ka ti a, ka zir a, pass erawh a har ka va ti em! P r e s b y t e r i a n Kohhranin Rualbanlote Ni kan hmannaah hian eng emaw ti kawng zwng tala kan rilru put hmang a lo danglama, nu leh pate tawrhna hriatthiampui chunga rualbanlote hi Pathianin a duh taka a siam, a hmangaih, a tlansate an ni tih kan hriat thar theih nn leh keimah anga rualbanlo fa neiten Pathian thlamuanna leh awmpuina in chan \heuh theih nan Lalpan malsawm che u rawh se, tih hi ka \awng\aina a ni e.
www.mizoramsynod.org

Kristian Tlangau

36

NCCI INKHAWMPUI LIAN VAWI 27-NA


Dr. Hrangthan Chhungi Executive Secretary Commission Tribals & Adivasis, (NCCI) Kum li dana hman \hin, National Council of Churches in India (NCCI) Inkhawmpui Lian chu April 25-28, 2012 chhung khan India ram pum puia Methodist Kohhran inzawmkhawm (Methodist Church of India)-in St. John's Medical College Campus, Bangalore-ah hneh takin an thleng. NCCI hi India ram pum puia Protestant leh Orthodox Kohhran hrang hrangte thawhhona leh inzawm khawmna lian ber a ni. Inkhawmpui Thupui, "Chanchin |ha Khawvel Rm Mek Tan" (The Gospel in a Groaning World) Rom bung 8: 18-25 kha chng thlanah hmangin, thupui zir tur ziak leh sawihona chi hrang hrangah Kristianten tunlai khawvel rm meka kan mawhphurhna sanzia leh pawimawhzia te uar taka sawi lan a ni. NCCI hnuaia Commission peng hrang hrangte chuan thupui zir chianna buatsaihin, Pre-Assembly chu April 20-22, 2012 khan Bangalore leh Chennaiah te lo hman hmasak a ni a. Pre-Assembly-a palai kal khawmte hian Kohhrante hma lak zelna tur thil tam tak an chhawp chhuak a, chungte chu Quadrennial Assembly-ah palai 400 rualin an sawi ho leh a. Chung hma lakna tur chhawp chhuah langsar zualte chu a tlangpuiin hetiang a ni: 1. Khawvela mihringte leh thilsiam zawng zawngte rmna leh harsatnaah hian Chanchin |ha hi zalnna thlentu bul pawimawh a ni tih puanzar. 2. Pathian ngaihsakna nun dik, mite tana chhenfkawm leh rawngbawltu \ha leh rinawm ni tura infuih leh mihringte chunga harsatna chi hrang hrang kan insiam tawn dan te leh mihringte duhamna avanga, thilsiam dang zawng zawngte pawh tuartu an lo nih dan zir chian. 3. India ramah Mission Hospital \henkhat khr ngai hial khawpa an dinhmun a tla hniam zel chu Inkhawmpui chuan pawi a ti hle a. Mission
www.mizoramsynod.org

Kristian Tlangau

37

Hospital-te hi Kohhranhote rawngbawlna, khawvel hriata hmuh theih leh India ram chhunga mi rethei leh chanhai zawkte tana kan rawngbawlna ropui tak a nih zia uar taka sawiin, Mission Hospitala thawktu zawng zawngte, a t ber a\anga a lian ber thlengin Missionary ropui tak an nih zia uar takin Inkhawmpui chuan a puang a. Kohhranhote he Mission hnaah hian hma la thar lehzual turin a sawmin a fuih bawk a ni. 4. Kohhranhoten zirna School kan ngai pawimawh zel hi Inkhawmpui chuan wm a ti a. Amaherawhchu, Kohhran school tam tak hi, mi hnuaihnung leh mi rethei zawkte tan luh ve phak lohna school a ni mai ang tih a hlau va, zirna lama kan Mission hna hi khawtlang huapzo school ni thei zel se tiin Kohhranhote a fuih bawk a. Zirna sang zawk, eizawnna nena inkaihhnawih (professional line) leh Civil service lamah hian Kristianten hmun kan luah tam ve zel theih nan, Kohhran Schoolten \an la thar zel turin Inkhawmpui chuan a fuih bawk a ni.

5. Rualbanlo te, transgender (mipa/hmeichhia an nihnaa harsatna tawk te), HIV/AIDSin a tihbuai te, humsual dai te leh vanduaina chi hrang hrang avanga rual pawl thei lova awm zawng zawngte chungah Kohhranhoten bengvar chhuah zel ni se. An harsatna avanga an 'rmnaah an nuna beiseina ng thlentu ni thei turin inkhawmpui chuan Kohhranhote a swm a ni. 6. Ei leh barah leh sum leh paia intodelh tuma nasa taka a beihna karah hian fimkhurna tur a tam hlein Inkhawmpui chuan a hria a. Ram pawn lam leh State pawn lam a Company lian tak tak te hmalaknaah hian a ram mipuite, a bik takin 'Tribal' mite hi Sawrkar hian a dim lo hle tih chu uar takin a sawi a. "Development" hmingin 'Tribal' ram chu company hrang hrang tan chhuhsakin a hralhsak mek a. Chhatishgarh, Orissa, Jharkhand leh Bihar-ah te phei chuan hmuh theihin a ram mi tribal-hote chu an 'rm' a. Hengahte hian Kohhranhoten kan beng chhu ngawng mai lovin, kan awmna State \heuhvah invenpuiin thil dik lo awmah chuan aw chhuah ngam
www.mizoramsynod.org

Kristian Tlangau

38

\heuh turin uar takin Inkhawmpui chuan Kohhranhote a ngen a ni. 7. India rama chi inthliarna avanga, hnam hnufual zawk (Dalit)-te rahbehna (Caste system) avanga, Kristian tam tak tihduhdah leh endawng hi NCCI chuan Pathian pawi sawina leh sual lian takah a lo puang a. He chi inthliarna hi tihtawp a nih theih nan \ang ruala, theihtawp chhuah turin Inkhawmpui chuan Kohhran mite a sawmin a ngen bawk a ni. 8. Inkhawmpui chuan India ram Kohhrante hi Kohhran sum leh pai enkawlna lamah leh Kohhran ram leh bungrua humhalhnaah rinawm turin a fuih thar a, eiruknaa inhnamhnawih lo turin a ngen a ni. 9. Pathian biak inkhawmah \halai, naupangte leh hmeichhiate huapzo programme siam uar tur leh Kohhran member-te inthliarna nei lo turin Inkhawmpui chuan India ram kohhrante a ngen. 10. Mihring hmanga sumdawnna chi hrang hrang (human trafficking) rapthlak tak tak -nawhchizawrhna chi

hrang hrangte, kum tling lo hnathawka chhawr te, mi retheihna remchanga laa buma, hna hahthlak tak tak thawh luihtir te, sum leh pai hlawkna ma mihring inhralh te, tihluihnaa nupui pasal inneih luihtir te a bo theih nana \an la thar turin Inkhawmpui chuan Kohhrante a ngenin a fuih bawk a ni. 11. Tunlai khawvel sik leh sa inthlak danglam nasa ta lutuk, a hun leh hmun lova khaw kheng te, ruah sur ta chiam chiam te, sik leh sa danglam tak tak kan tawn tkte hi mihringten thilsiam chunga kut kan thlak nasat lutuk avanga thil lo thleng a ni tih hi Scientist leh Environmentalist-ho chuan uar takin an tlangaupui a. Kohhranhoten a siam\hat lama mawhphurhna nasa tak chu kan kohvah a tla a ni tih Inkhawmpui chuan uar takin a sawi bawk a. Nuclear power plant, leilung leh a chhunga awm tichhe vek theite hi India ram hian kan mamawh ber a ni em tih hi kan inen chian a ngai hlein a hre bawk. 12. State thuneihna hmanga Sawrkarin sipai leh police te, khawtlang tana
www.mizoramsynod.org

Kristian Tlangau

39

rwng taka an chet \hinnate chu Inkhawmpui lian chuan a dem a. Kohhranhote \angruala, thukhat vuaa, remna leh muanna \ha tak thlentirtu kan nih theih nan hna thawk ho thei turin Inkhawmpui lian chuan India ram kohhrante a ngen bawk a ni. 13. Inkhawmpui chuan kan chheh vel ram t zawkte leh rethei zawkte pawh kan 'Chanchin |ha' hian thlengin, raltlan (refugees)-te leh an ram rorelna fel hlel avanga mipui tuarnate leh an harsatna chi hrang hrangte hriatthiampuia, an mangannate ngaihtlaksaka \anpui turin Kohhranhote a ngen bawk a ni. 14. Kum 2014-a NCCI kum 100 tlin lawmna tur thil hrang hrangte kalpui mek a ni a. NCCI chuan he Centenary lawmna 'year-mark"-ah an Headquarters Nagpur-a mi chu Delhi-a sawn turin a rel a, a tihhlawhtlinna erawh Kohhran memberte kutah a awm avangin, member zawng zawngte \awng\ai leh thilpeka \ang ho turin Inkhawmpui chuan Kohhrante a sawmin a ngen bawk a ni.

NCCI-ah hian India rama Kohhran mal lian tak tak 30 te chu member an ni a (Presbyterian Church of India (PCI) Synod pariatte chu Kohhran mala chhiar a ni). Kohhran mal bakah hian Regional Council member 17 te (NEICC hi member pakhat a ni), Christian agency pawl hrang hrang pasarih, Christan organization hrang hrang 17-te chu member an ni a. Member-te hi maktaduai 13 vel kan ni. NCCI hi kum 1914 khan National Missionary Council of India tiin International Missionary Council nena inzawmin koh a ni a. Kum 1923 khan The National Council of India, Burma and Ceylon tiin thlak a ni a. India independence hnuah Ceylon leh Burma an indang a, tuna a hming put tak ber National Council of Churches in India (NCCI) hi kum 1979 a\ang khan a pu ta zel a ni. NCCI Inkhawmpui lianah hian palai 500 vel an kal khawm a. PCI a\ang pawhin palai 15 kan tel thei a. Mizoram Synod a\angin Rev. Dr. Lalhmangaiha, Pi H. Lalpianthangi leh Dr. Zothansanga te tirh an ni a. Pi H. Lalpianthangi leh Dr. Zothansanga hi Pre-Assemwww.mizoramsynod.org

Kristian Tlangau

40

bly, Commission on Mission/ Policy - NCCI-ah an tel nghal bawk a. Commission on Youth-ah Mizoram Synod, Bangalore Bial lam a\angin Tv. Samuel Lalrozama Hmar, Tv. K. Remruatfela leh Nl. Joanne Lianthangi te chu an palai bawk. NCCI Office bearers inthlan \hatah President atan Rt. Rev. Dr. Taranath S. Sagar, Methodist chu a term hnihna atan thlan nawn leh niin, Vice-President pathumte chu mi tharin an thlak a, chungte chu Rev. Dr. Mar Atsongchanger, (Nagaland Baptist), Mrs. Mrs. Pearly Jos (Chaldean Church) leh Mr. Suman Bishwas (Church of North India) an ni a. A khaipa ber leh hun puma thawk chu Rev. Prof. Roger Gaikward-a Mizoram Presbyterian Kohhran minister a ni a, ani hi chu kum nga term a ni. Treasurer atan Rev. Dr. A. G. Augustine Jeyakumar (Lutheran) te an ni. PCI a\angin Executive Committee member tharte chu Rev. Vanmawia (Manipur Synod) leh Mrs. Martha Mary Marwein (KJP Synod) te an ni a, Rev. Dr. Lalhmangaiha (Mizoram Synod) chu CoOpted member a ni bawk.

Inkhawmpui thupui sawitu pawimawh zual deuh deuhte chu, Dr. Olav Fykse Tveit (WCC- General Secretary) thupui hawnna (keynote) a nei a, Bible Study chu Bishop Dulip de Chickera (Sri Lanka)-in min kaihruai a. Thlirna hrang hrang atanga thupui zirna paper ziaktute zingah Dr. Lalrindiki Ralte (PCI-ATC) a tel. Inkhawmpui chhung hian tuk tin Pathian Biak inkhawm a awm a, a hmasa ber chu hmeichhiate pualin a ni a, hetah hian Dr. Hrangthan Chhungi (Ex. Secy. NCCI) chuan thuchah tawi a sawi a, a ni hnihnaah \halaite puala hman a ni leh a, a ni thumnaah chuan naupangte paulin a ni thung. Inkhawmpui hawnna Pathian biak inkhawm chu NCCI-a Secretary lianten an kaihruai a, tichuan a kharna inkhawm leh hruaitu tharte hlannaah chuan NCCI General Secretary Rev. Prof. Roger Gaikwad-an kaihruaiin lawmluhna thu te a chhamtir bawk a. A kharnaa inkhawmah hian naupang leh \halai lamte pawhin chanvo an nei. Kharna inkhawm hruaitute zingah kan synod palai zinga mi Dr.
www.mizoramsynod.org

Kristian Tlangau

41

Zothansanga pawh telin, inkhawm \an nan, hla mawi tak takin palai kal khawmte min awi bawk a, beng a tlai kher mai. Inkhawmpui chhung hian NCCI-a Commission \henkhat chuan lehkhabu an tlangzarh a, heng lehkhabute hi kum 3/4 chhunga an hnathawh rahte an ni hlawm a. Pathian hruaina ropui tak changa Executive Secretary-ten hah taka an thawhna hi Inkhawmpui lian chuan a hriatpuiin, Kohhrante tana malsawmna ni zel turin duhsakna a hlan bawk a ni. Heng lehkhabute hi NCCI office a\angte leh ISPCK a\ang tein a lei duh chuan lei theiha buatsaih a ni. Inkhawmpui lian report leh hun hman dan chi hrang hrangte chu XXVII NCCI Quadrennial Assembly website-ah en theih a ni e. Inkhawmpui ni hnihna tlaiah Public Reception hman a ni a, His Excellency H.R.

Bharadwaj chu khuallian a ni a. India ram pumpuia Kristiante hnathawh ropuizia te sawiin, Karnataka State chhunga Kristiante himna tur leh an zalnna tur atana a thawh te leh a \ul anga thawh zel pawh a inhuam thu a sawi. India rama Kohhrante kan hmachhawp a zauvin, a ko hle a, hetah hian NCCI chuan Kohhran member zawng zawngte tih tak zeta thawk ho turin Kohhran mal tin leh member zawng zawngte hnenah thahnemngai takin, Pathian ropui nan, he khawvel leh a chhunga thilsiam zawng zawngte chunga zalna kwl ng mawi tak thlentirtu ni \heuh turin Pathian hmingin NCCI chuan a ngenin a sawm a che u. "Thil siam zawng zawngte chuan beisei em emin, Pathian fate lo lanna ni chuan nghakhlel hle si a" (Rom 8:19)

Kal khawm hi a bul \anna, vawn khawm hi hmasawnna, thawh ho hi hlawhtlinna a ni.

- Henry Ford

www.mizoramsynod.org

Kristian Tlangau

42

Hriselna Huang

SEPTICEMIA
Dr Vanlalsiama Chhangte, MD Vaivakawn, Aizawl
Hman deuh a\ang khan Mizoramah 'Septicemia' avanga natna leh thihna hial te a awm ta zeuh zeuh a, a hming hi kan hre fo tawh wm e. Septicemia chu eng natna nge a nih? A hlauhawm em? Engtin nge kan inven ang? Heng zawhna chhannate hi mi tin tan hriat \ul tak a nih tk avangin tun \umah hian mimir tana hriatthiam awl leh tawi thei angin chhn kan tum dawn a ni. Pathianin mihring Damlo pakhat chu taksa a siam dan hi a ropui damdawi in Emergency De- hle mai. Eng lai mai pawhin partment-ah thawhah takin natna hrikten min hual vel a, an rawn hruai lut a, a BP luh chilha bu khuar tumin (Blood Pressure) a hniam hle min bei reng tia sawi theih a a, a lungphu a rang hle bawk ni. Amaherawhchu kan a, a khua a sik a, a sa vur mai taksaah hian natna hrik dona a. Thisen test-ah chuan \ha tak a awm a; sipaiin thisen var (Leucocyte) a sang anmahni beitu tur rl an em em a. He damlo natna ber hmuh veleha an che ve nghal hi han sawi mai dawn chuan vat ang hian kan taksaa natna bik hming han sawi fak natna hrik dotute chuan an tur a awm mai rih lo va; lo bitum ve nghal chat zel a, amaherawhchu, a dinhmun a natna hrikte nen chuan indo hlauhthawn awmin a nat an puang hi a ni hrim mai. zual (serious) hmel hle mai. Chung natna hrikte chu kan Doctor-te chuan, Septicemia taksa hmun tam berah lut a nei a nih hi, an ti a. Oxy- thei lo mah se kan taksa chak gen an pe a, natna hrik loh lai leh pem te kan neihin thahna damdawi (Antibiotic) taksaah bu an khuar thuai a, leh BP tihsanna damdawi leh an inthlah pung a, kan taksa enkawlna dangte an \an tihchhiat an tum char char a. Natna hrikte leh natna nghal ta char char a.
www.mizoramsynod.org

Kristian Tlangau

43

hrikin kan taksa an tihchhiatte khan k chhia (Chemicals) chi hrang hrang an chhuah a, chu chuan taksa a tichau va, thawhah leh BP hniam te a siam a, taksa bung hrang hrang kl, chuap, lung leh thluak te pawh an tibuai vek thei a, nikhaw hriat lohna leh thihna hial pawh a thlen thei a, hetia kan taksa tihbuaia awm hi 'Septicemia' tiin an vuah a ni. Septicemia hi Cancer, TB, Malaria leh AIDS-te angin natna bik hming a ni lem lo va, natna hrikin nasa taka taksa a tihbuai sawina a ni ber. Damlo taksaah natna dang nen a awm kawp thei a, chuvangin natna hrang hrang neite hi natna hrikin nasa taka an taksa a tihbuai chuan septicaemia tiin a nat dan chu sawi mai \hin a ni. Damlo natna zawnnaah septicemia hi hmuh chhuah thuai a nih chuan enkawl dam theih a ni a, enkawl har erawh chuan thihna pawh a thlen tam hle. Septicemia hi ram changkang zawk leh khawvel pum pawhin a buaipui em em a, doctor-te hman tur septicemia enkawl

dan "Surving sepsis guidelines" te pawh an siam hial a ni. Septicemia avanga natna leh thihna hi ram changkang berah pawh a la tam ve hle. Septicemia hi tawngpwng hlauh chi a ni lo va, doctor leh nurse te rawn vata, enkawl thuai chi a ni. Enkawl hma chuan a dam duh em em a, tlai erawh chuan damdawi chak ber pawh a swt mawh hle. Mizote hian nat fe hnuah pawh doctor leh nurse-te kan rwn hreh fo. Damlo na tak tak, damdawi ina awm duh lo, tlwma la tlat, mahni ina thiam leh thiam lova inenkawl hi kan tam \hin. A twpkhwkah damdawi in kan pan leh lo thei lo va, a lo tlai lutuk \hin si. Hetiang nunphunga kan lo neih \hin hi tihdanglam a \ul a; septicemia ang chi-ah phei chuan enkawl hma leh tlai hi inchhan theih leh theih loh hriltu tia sawi theih deuhthaw a ni a, enkawl hma a pawimawh tak zet a ni. Damdawi lam thiam te aiin mahnia intihria, thiamna nei lote thurawn kan zawm fo \hin a, damdawi thiamna nei loten damdawi chawh kan ching \hin bawk, hei hi a pawi thui \hin em em a, a natna
www.mizoramsynod.org

Kristian Tlangau

44

dik tak hmuh chhuah a nih meuh chuan phengphehlepa khua a tlai zo ta an tih ang a ni mai. A bik takin natna benvawn - zunthlum, thisen sang leh lung \ha lo nei sate phei chu heng lakah hian fimkhur lehzual a ngai.

Invenna \ha ber chu kan taksa enkawl fai ila, pn leh pn te kan neih chuan doctor leh nurse-te rwn vat ila, nat zual chuan damdawi in pan vat ila, enkawlna dik tak kan hmuh chuan kan dam awlsam zawk ngei ang.

He thu ziaktu, Dr. Vanlalsiama Chhangte hi na hre lo tura damlo enkawlna lam leh na zual bikte enkawlnaa thawk, Specialist, Anesthesia & Intensive Care Unit (ICU) Civil Hospital, Aizawl a ni a. Kan sawmna ngai pawimawha thu pawimawh tak a rawn ziak avangin kan lawm hle Editor

CHHIM BIAL PASTORAL PROJECT LIST 2012


1. College Veng Kohhran (Lunglei Venglai Bial) Biak in sak \hat nana mamawh ` 200,000/2. Pachang Kohhran (Lunglei Venglai Bial) Biak in sak \hat nana mamawh ` 100,000/3. Rahsi Veng Kohhran (Lunglei Venglai Bial) Biak in sa zo thei lo, chhuzawm nana mamawh ` 200,000/4. Electric Veng Kohhran (Lunglei Venglai Bial) Biak in sa zo thei lo, chhuzawm nana mamawh ` 200,000/5. Parva II Kohhran (Vathuampui Bial), an Biak in thlipuiin a nuai chhiat, sak \hat nana mamawh ` 2,00,000/6. Bunghmun Kohhran (Buarpui Bial) Biak in sak \hat nana mamawh ` 2,00,000/7. Thingkah Kohhran (Lawngtlai Bial) Biak in sak \hat nana mamawh ` 2,00,000/8. New Lungrang Kohhran (Chawngte L Bial) Biak in zauh nana mamawh ` 50,000/www.mizoramsynod.org

Kristian Tlangau

45

9. Thiltlang Kohhran (Hnahthial Bial) Biak in sa zo thei lo, chhuzawm nana mamawh ` 2,00,000/10. Sangau Kohhran Biak in sak chhunzawm nana mamawh ` 100,000/11. Rawlbuk Kohhran (Sangau Bial) Biak In sa zo thei lo, chhuzawm nana mamawh ` 2,00,000/12. Laki Kohhran (Saiha Bial) Biak in la nei lo, sak nana mamawh ` 2,00,000/13. Tuipang Kohhran (Saiha) Biak in la nei lo, sak nana mamawh ` 2,00,000/14. Lawngtlai AOC Veng Kohhran (Lawngtlai Bazar Bial) Biak in la nei lo, sak nana mamawh ` 2,00,000/15. Lunglawn Kohhran (Lunglei Chanmari Bial) Biak in sak chhunzawm nana mamawh ` 2,00,000/Project List-a kan han tar lante hi Biak in la nei lote leh sa mek, zo hlei thei lote leh an Biak in neih lai Assam Type sak \hat ngai tawh tak takte a ni hlawm a. Mihring khawsakna thu-ah Chhim lama kan Kohhranhote hi khawsak harsa tak tak an nih hlawm avangin anmahnia Biak in han sak chu thil harsa tak a ni a, \anpui an ngaihzia hriain thla kal taa Kristian Tlangauva kan rawn tar lan tawh ang khan Kohhran \henkhat chuan sum leh tha sengin Kohhran eng emaw zat an \anpui tawh a, kan lawm m m a ni. A chunga tar lan Kohhrante pawh hian \anpuitu an mamawh tak zet a. Pawisa \ul leh mamawh zat kan han tarlante hi a wm vel entirna mai a ni a. Tlem lua leh tam lua awm lovin a \anpui thei theite chuan Administrative Secretary, Synod Office, Lunglei kaltlangin \anpuina hi pek theih a ni e.

(REV. Dr. C. CHAWNGHMINGLIANA) Administrative Secretary Synod Office, Lunglei.


www.mizoramsynod.org

Kristian Tlangau

46

UPA C. LALROPUIA TLUNGVEL VENGTHAR

Kohhranah Chairman, Ramthar leh Finance Committee Chairman te, S.S. Supdt. pawh vawi eng emaw zat a chelh tawh a ni. Tlungvel Pastor Bialah Chairman a ni tawh bawk. Presbytery Committee pawimawhah a \hu tawh \hin a, MSSU Diploma Award a dawng tawh bawk. Pathian faka zai leh lam nuam ti em em \hin a ni. Zai hruai leh khuang put a thiam hle a. Bible chhiar taima tak leh Pathian thu hre tak leh chhinchhiah reng thei mi a ni. June 2010-ah hrawk cancer a nih a inhria a, a natna chuan zual lam a pan zelin ni 24.9.2011-ah min lo kalsan ta a ni. A tkah a chenna inah Bial Chairman Upa C. Thanzaman thlahna hun a hman hnuin Biak inah Bialtu Pastor P.C Vanlalhruaian a vui a. Presbytery chhung leh pawn lam thlenga Kohhran Upa te, Kohhran Zaipawl leh Kohhranhoten ui tak leh ngai tak chungin kan thlah liam ta a ni. Upa C. Lalnunmawia Tlungvel Vengthar Kohhran Ziaktu
www.mizoramsynod.org

Upa C. Lalropuia (73), Pu Zabuaia leh Pi Kapchhingi te fa hi August 1938-ah Darlawng khuaah a lo piang a. Ni 20.11.1959-ah Pi Laldawli nen inneiin pali an nei a. Rambuai avangin 1967-ah Tlungvelah hruaikhawm an ni a. Tlungvel Kohhran a\anga 1973-a indang Tlungvel Vengthar Kohhran lamah a lawi a. Kum 1982-ah Tual Upa atan thlan a ni a; 1987ah Kohhran Upa atan thlan niin, 1988-ah |awi Presbytery-in Tlungvel Vengthar Kohhran Upa atan a nemnghet a; Tualchhung

Kristian Tlangau

47

UPA F. THANKIMA MAMIT

Bial Committee hrang hrangah te tel \hinin, Bial Chairman vawi hnih a ni a; Presbytery Committee pawimawhah a tel deuh vek tawh bawk. Pathian faka zai leh lam \hin, zing \awng\ai inkhawm ngai pawimawh tak a ni a, Kohhran ngui leh chauh chang pawha Kohhran mipuite innghahna niin \awngtai mi tia hriat; ni tin chhung inkhawm leh swma pakhat pek ngai pawimawh em em a ni a, a tu leh fate leh Kohhranho a chah ngun hle. August 2011-a chaw kawng cancer a ni tih hmuh chhuah a nih hnuah mahni in lama inenkawlin ni 2.12.2011 khan Lalpa hnenah min kalsan ta a ni. A tukah vuina hun Bialtu Pastor C. Lalthanzaran in lamah hmangin Biak inah Tlawng Presbytery Moderator Pastor Gospel Thanmawian a hmang a, Kohhran Zaipawl leh Bial Zaipawl te, Presbytery Upa te leh Kohhran mipui ten ui tak chungin kan thlah liam ta. Upa H. Vanlalhruaia Mamit Kohhran Ziaktu

Upa F. Thankima (81) hi Pu Chhuntama leh Pi Darthwngvungi te fa a ni a, April 4, 1930-khan Hnahlan khuaah a lo piang a, 1934-ah N. Bukpuiah pmin Mamitah te, Phaizauvah te a pem leh hnuin 1963-ah Mamitah a lt leh a, an awm hlen ta a ni. October 19, 1956-khan Pi Thanhnuni nen inneiin fa pali an nei a. Middle School chowkider hna, kum 2008-a a pension thlengin thawk. Kum 1971-1984 thleng Mamit Kohhran Tual Upa a ni a, kum 1984-ah Kohhran Upa a thlan niin, hemi kum vek hian Khawthlang Presbyteryin Mamit Kohhran Upa atan a nemnghet a ni. Kohhranah Building Committee Chairman leh Treasurer te, Ramthar Committee Chairman te a ni \hin a, MSSU Jubilee Award a dawng tawh bawk.

www.mizoramsynod.org

Kristian Tlangau

48

UPA HRANGZINGA VENGHNUAI

Upa Hrangzinga (82) hi Rotlaia leh Chhingtei fa niin, March 15,1929-ah Tachhip khuaah a lo piang a. May 16, 1955-ah Pi Biakliani nen inneiin fa pariat an nei a. Primary School zirtrtu hna thawkin kum 1994-a a pension thlengin Venghnuai Primary School-ah Head Teacher a ni. Kum 1972-ah Tualchhung Upa atan thlan a ni a, 1975-ah Chhimphei Presbytery-in Venghnuai Kohhran Upa atan a nemnghet a; Kohhran Secretary hlun tih mai tur khawpa rei Secretary hna a chelh a. Bial Chairman a ni tawh bawk. Aizawl Theological College sak nn 1994 khan ` 5000/-thawhin donor member a ni a. MSSU Jubilee Award a dawng bawk. Mahni hna leh rawngbawlnaa rinawm tlat leh inkhawm ngai pawimawh

m m mi a ni. Mize zawi, rilru nghet tak, mi nelawm tak a ni bawk. Pathian faka zai nuam a ti m m \hin. Kum 2009, August thla khan cancer a ni tih hmuh chhuah a ni a, \awng\ai damna changa a chanvote pawh hlen chhuak thei zela a awm leh hnuin, April, 2010 khn zai a ni a. A chak loh hle hnu pawh hian a theih hram chuan inkhawmnaah a tel \hin. Kum 2011-ah a natna lo zual zelin ni 6.12.2011-ah chatuan ram min lo pansan ta a. A vuina hun Biak In-ah Pastor Lalneihvura, Moderator Aizawl East Presbytery chuan a hmang a, ui tak chungin Kohhran hoten kan thlah liam ta a ni. Upa C. Remtluanga Venghnuai Kohhran Ziaktu UPA F. LALDAILOVA RAMHLUN VENGLAI

Upa F. Laldailova (62), Upa Salhnuna leh Pi Tlangthangi te fa hi Sept. 11,


www.mizoramsynod.org

Kristian Tlangau

49

1949-ah Tualbungah a lo piang a, Kum 1982-ah Pi Rohmingliani Ramhlun North nen inneiin fa pali an nei a. B.A. a pass hnuin Mizoram sawrkarah LDC hna a thawk a, kaisang zelin a thih hian Deputy Secretary Finance (Control) hna a chelh mek nghe nghe a ni. Kum 1986-ah Ramhlun South Kohhranah Tual Upa atn thlan a ni a, kum 1988ah Kohhran Upa atn thlan leh niin 9.10.1988-ah Aizawl Hmar Presbytery-in Ramhlun South Kohhran Upa atn a nemnghet a. Kum 1990-a Ramhlun Venglai Kohhran a lo pianin indan puitu atn ruat a nih angin Ramhlun Venglai Kohhran Upa atn a awm zui ta a ni. Ramhlun Venglai Kohhranah Office Bearers chanvo hrang hrang a chelh kim deuh vek a; Ramhlun Bialah leh Ramhlun North Bialahte pawh Bial Secretary leh Chairman a lo ni tawh a, Aizawl Bethel Presbytery Secretary a ni tawh bawk. Presscom Board-ah leh Synod Executive Committee member-ah a awm tawh bawk. A chauh hma \hin avanga doctor a inentirin

Lung lam a \ha lo nia hriain Kolkata-ah kal turin an ti a. Birla Hospital, Kolkataah14.12.2011 tlai lama a lung zai a ni chu harh chhuak lovin ni 15.12.2011 zanah min kalsan ta mai a. A ruang hi ni 16.12.2011-ah Aizawl, Ramhlun Venglai an chenna thlen puiin 17.12.2011-ah Upa C. Thansiama Moderator, Aizawl Bethel Presbytery-in Ramhlun Venglai Kohhran Biak inah a vui a ni. Upa F.Laldailova boralna hian Kohhran hote min barakhaih nasa hle a, rawngbawltu rinawm, \hahnemngai, Kohhran Ban nghet tak kan chn ta mai hi kan ui em em a ni. Upa Neihthanglunga Ramhlun Venglai Kohhran Ziaktu

UPA R. LALKOHBIKA
SERCHHIP CHHIM VENG

Upa R. Lalkohbika (81) hi Chawngkhaia leh Lallawni te karah kum 1930 Sept. ni 7
www.mizoramsynod.org

Kristian Tlangau

50

khan Serchhipah a lo piang a. Kum 1951 Nov. ni 10-ah Chhinghnuni nen inneiin fa pakua an nei. Tual Upa-ah kum 13 a \ang a; 1988-ah Chhim Veng Kohhran Upa atan thlan tlin niin hemi kum vek hian Chhimchhak Presbytery-in Serchhip Chhim Veng Kohhran Upa ni turin a nemnghet a. Kohhranah chanvo hrang hrang - S.S. Supdt., Chairman, Secretary, Inneihna kawltu leh Sum vawn hnate rinawm taka chelh \hin a ni a. Bial sum vawngtu-ah leh Presbytery Committee pawimawhahte a tel \hin bawk. Kum 2001 khn MSSU Jubilee award a dawng a ni. Upa R. Lalkohbika hi Inkhawm tlai ngai lo, Biak ina inchei pawh duhtui tak a ni. Thusawi thiam leh thil chhinchhiah peih tak a ni

bawk. Gospel Centenary-ah pawh khan Kohhran chanchin ziaktu a ni a, amah a\ang hian thil hlui chanchin tam tak kan hriat phah a ni. Khawtlang rawngbawlnaah MUP-ah hruaitu leh khaipa a ni a, Hruaitu min chawimawina pawh a dawng tawh a ni. Asthma natna avangin 2011 kum tawp lamah chuan damdawi inah leh in lamah enkawl a ni a. Nat zual em em pawh nei chuang lovin December 27, 2011 tlai khan Lalpa hnenah min lo chawlhsan ta a ni. A tkah ama inah leh Biak inah vuina inkhawm neih niin Bialtu Pastor C.Lalduh-awman avui a, Presbytery Moderator te, Upa \hahnem tak leh Zaipawl te nen kan thlah liam ta a ni. Upa C. Lalrosanga Serchhip Chhim Veng Kohhran Ziaktu

Mitthi thawhlehna pawh hi chutiang bawk chu a ni. |awih theia tuhin a awm a; \awih thei lova kaihthawhin a awm; chawimawi lohva tuhin a awm a, ropui taka kaihthawhin a awm; chak lova tuhin a awm a, thiltihtheihna neia kaihthawhin a awm; mihring lam taksaa tuhin a awm a, thlarau lam taksaa kaihthawhin a awm. I Kor. 15:42-44
www.mizoramsynod.org

Kristian Tlangau

51

SYNOD BOOKROOM BOOK NEWS 1. Lalpa Kohna Chhangin : Lalpa kohna chhanga Mizoram Presbyterian Kohhran ordained minister zinga India ram pawn lama missionary-a chhuak hmasa ber, Rev. R. Lianbuanga'n Huli hnam zinga rawng a bawl dan hi chhiar a manhla a, a ngaihnawmin a ropui hle. A man ` 100/Assam Rama Pathian Hnathawh Thleng Leh Ringtute Testimony: Khawvelah thilmak tam tak a thleng mek a. A mak ber chu Isua ringtute'n nun thar an neih hi a ni. Assam rama Muslim tam tak chu Kristianah an rawn inlet mek a. Chu'ng mite Testimony chu North East India Harvest Network chuan an rawn tichhuak a, a ropui hle. A lehkhabu hming hi Sakhaw dang betuten an ngaihmawh loh nan a mam thei ang bera dah a ni. A man ` 30/Zodinpuii: MAL chuan kum 2011 chhunga Mizo irawm chhuak lehkhabu \ha ber a thlang fel ta a. He Zodinpuii, Lalchhantluanga ziak hi thlan a ni ta! Lehkhabu tam tak zinga a \ha bera thlan a nih avangin lehkhabu ropui tak tura ngaihsa a ni. A man ` 100/Tuktin Par: Lalrammawia Ngente, Book of the Year hial lo ziak tawh chuan a thuziak hrang hrangte chu bu khatah khungkhawmin article tha zual lawrkhawm ni hial awm lehkhabu a rawn peih fel ve leh ta. A man ` 100/Nobody's Child: Remia chu lal thisen kai, lalthutthleng luahtu tur a ni. Mahse nausente a nih laiin a pan a thihsan a. A pami chuan itsik avangin a ru bo va, kawtthler hmun fianrialah amaha tal hlum mai mai turin a hnutchhiah a. Mahse Pathianin a thih a phal lo aniang, miin an chhar a, a hrehawmna erawh a kaltluang hle. Thu ziak mi, Pi Khawlkungi lehlin ` 100 man a ni e.

2.

3.

4.

5.

www.mizoramsynod.org

Kristian Tlangau

52

www.mizoramsynod.org

You might also like