Unit 6.1 -6.1.

KESIHATAN KOMUNITI

Seleman bin Kassiran @ Selemanto

Kolej Sains Kesihatan Bersekutu
Kuching. Sarawak
Objektif spesifik topik.
1. Menyenaraikan komponen2 yg. terdapat
dlm. kesihatan keluarga.
2. Menenaraikan objektif2 bagi setiap
komponen dlm. program kesihatan
keluarga.
3. Huraikan skop aktiviti2 yg. terdapat dlm.
komponen kesihatan keluarga.
4. Terangkan peranan dan tanggungjawab
Pembantu Perubatan dlm. setiap
komponen2 tersebut.
KANDUNGAN KONTEN KOMPONEN2
KESIHATAN KELUARGA.

Ianya merupakan gabungan- gabungan dari

beberapa komponen aktiviti2 kesihatan yang
beroperasi dengan seksen lain seperti pesakit
luar, Farmasi, pergigian, promosi kesihatan,
makmal dan lain- lain.

Komponen2 yang terdapat dalam program ini

adalah:-
Perawatan Ante-natal
1. KESIHATAN ANTENATAL

Merupakan perkhidmatan yang diberikan

pada waktu pejabat yang meliputi aspek
promotif, Pencegahan, kuratif dan
membuat rujukan kepada Pakar atau
hospital sekiranya perlu
Setiap ibu-ibu yang mengetahui diri mereka
mengandung di kehendaki datang sendiri ke
klinik supaya dapat diberikan penjagaan
dan pengawasan yang berterusan.

Skop perkhidmatannya adalah terhadap

ibu2 hamil yang datang sendiri atau
melalui rujukan.
Buku rekod antenatal
ANTE
NATAL
PERKEMBANGAN
ANTE NATAL
1.1 Ojektif- objektif.
Objektif Am

Adalah untuk memastikan setiap ibu

mengandung dapat diberi pengawasan oleh
kakitangan terlatih serta mempunyai tahap
kesihatan yang optima dan melahirkan bayi
dengan selamat.
 Objektif- objektif spesifik

1.1.1 Memastikan kesihatan ibu sihat semasa

mengandung, bersalin dan selepas
bersalin.
1.1.2 .Menyediakan ibu-ibu untuk penyusuan ibu

1.1.3.Mengenalpasti, merawat dan mengendalikan

ibu-ibu mengandung yang bermasalah.

1.1.4. Memberikan penjagaan berterusan

dan susulan dirumah.
1.2. Jenis- jenis perkhidmatan
1.2.1.Pengambilan sejarah kandungan lalu dan
semasa serta menandakan pelekat kod
warna ( putih, hijau, kuning atau merah )
pada antenatal mengikut risiko ibu

1.2.2.Pengambilan ukuran ( tinggi & berat ),

tekanan darah, ujian urin dan darah (Hb%,
faktor rh, kump. Darah, VDRL, Hep B dan
HIV ) kepada setiap ibu
1.2.3. Pemeriksaan fisikal seperti:

 Pemeriksaan umum
 Sistem kardiovaskular.
 Abdomen ( saiz dan
ketinggian fundus.
 Janin ( kedudukan dan
denyutan apeks ) dan lain-
lain lagi.
Pemeriksaan
gigi
Pemeriksaan payudara
1.2.4. Pemberian tablet- tablet hematinik:

 Zat Ferum
 Asid askorbik.
 Asid folik.

1.2.5. Pemberian pelalian terhadap tetanus.

1.2.6. Membuat rujukan:

 Ke hospital.
 Pergigian.
 Pegawai zat makanan dan lain- lain.
1.2.7. Penetapan tarikh susulan dan
ulangan.

1.2.8. Ceramah kesihatan dan pemakanan

serta demonstrasi masakan.

1.2.9. Lawatan kerumah terutamanya

terhadap kes- kes cicir dan berisiko.
1.3. Peranan Pembantu Perubatan
1.3.1. Mengesan ibu2 hamil semasa
pemeriksaan biasa dan merujuk ke
klinik antenatel untuk tetapkan
tarikh temujanji.

1.3.2. Memeriksa dan merawat kes-kes

yang dirujuk oleh klinik dan
membuat rujukan kepada pakar
perubatan keluarga / hospital
sekiranya perlu.
13.3. Mengesan penyakit- penyakit atau
keadaan- keadaan yang merbahaya
semasa pemeriksaan biasa terhadap
ibu-ibu seperti kes-kes:-

 Hipertensi.
 Diabetes mellitus.
 Penyakit-penyakit kardiovaskular.
 masalah ginjal dan lain-lain lagi.
1.3.4. Bekerjasama dlm.
memberikan pendidikan
dan promosi kesihatan /
kaunseling terhadap
ibu-ibu dan keluarga.
2. KESIHATAN POSNATAL.
Perkhidmatan yang diberikan adalah juga dlm.
bentuk promotif, pencegahan dan kuratif
terhadap ibu-ibu posnatal. Sesi klinik adalah
pada waktu pejabat.

Skop perkhidmatannya adalah terhadap ibu-ibu

Lepas bersalin termasuklah bayi mereka
Hingga lepas pantang ( Puerperium ) iaitu
6 minggu selepas bersalin.
2.1. Objektif- objektif.

Objektif Am
Adalah untuk memastikan ibu dan anak dapat
diberikan perhatian, penjagaan yang sempurna
dan sihat lepas bersalin.
Objektif-objektif spesifik:

2.1.1.untuk membantu ibu dlm. memberi

penyusuan ibu secara ekslusif kepada anak
sekurang-kurangnya selama 6 bulan.
Penyusuan ibu
2.1.2. Untuk mengesan masalah-masalah yang
mungkin berlaku terhadap bayi dan ibu spt:

 Jaundis neonatal.
 Sepsis puerperal.
 Perdarahan pospatum ( PPH ) sekunder.
 Deep vein thrombosis. ( DVT ) dan
sebagainya
2.1.3. Utk. Memberikan penjagaan yang berterusan
terhadap ibu dan anak di rumah.
2.1.4. Utk. Membantu dlm. memilih kaedah
perancang keluarga yang sesuai untuk
menjarakkan kelahiran.
2.2. Jenis- Jenis Perkhidmatan

Semua kelahiran perlu dimaklumkan

dgn. segera kpd. Kakitangan klinik dlm.
kawasan operasi berhampiran dlm.
masa 24 jam untuk tindakan susulan.
Perkhidmatan- perkhidmatan yang
disediakan terbagi kepada:

2.2.1. Perkhidmatan di rumah.

 membuat lawatan ke rumah dalam masa
24jam setelah diberitahu.

 Menjalankan penjagaan di rumah

berdasarkan senarai semak yang
disediakan.
Samb. Jenis- Jenis Perkhidmatan

 Pengesanan keadaan-keadaan
luarbiasa pada Kesihatan
ibu dan anak serta membuat
rujukan sekiranya
perlu.

 Membuat tindakan susulan dan

rawatan lanjut mengikut
keperluan.
 Menetap tarikh temujanji untuk
Pemberian dos
kedua pelalian Hepatitis B.

 Menyediakan khidmat bimbingan

terhadap kaedah- kaedah
perancangan keluarga yang sedia ada
kepada ibu dan suami.
2.2.2. Perkhidmatan posnatal di klinik
 Pendaftaran di kaunter.
 Melakukan ujian urin & dadah, pemeriksaan
tekanan darah dan berat badan.

 Pemeriksaan fisikal, abdomen dan

vagina bagi mengesan keadaan seperti
mastitis dan “ engorgement” pada buah
dada, keadaan uterus ( “non-voluting”,
atau “bulky uterus” dan “para – uterine
tenderness), discaj, “lochia dan lain2.
Samb. Perkhidmatan posnatal di klinik
 Penjagaan lanjut dan rawatan susulan
mengikut keperluan serta memberikan
khidmatan kaunseling dan pendidikan
kesihatan.

 Menyediakan kaedah-kaedah perancang

keluarga mengikut kehendak dan
kesesuaian ibu.
 2.3.1. Peranan Pembantu Perubatan.
2.3.1.1. Mengesan masalah2 dan komplikasi yang
dialami oleh ibu-ibu posnatal dan bayi
semasa pemeriksaan biasa di klinik
pesakit luar.

2.3.1.2. Memeriksa dan merawat kes-kes yang di

rujuk oleh klinik antenatal serta
membuat rujukan kepada pakar
perubatan keluarga atau hospital jika
perlu.
 Samb. Peranan Pembantu Perubatan.

2.3.1.3. Membantu dlm. mengendalikan kes-kes

kecemasan berkaitan dengan ibu-ibu
posnatal seperti dlm. kes2 PPH dan
lain- lain.

2.3.1.4. Bekerjasama dlm. memberikan pendidikan

dan promosi kesihatan / kaunseling
terhadap ibu- ibu dan keluarga.
KESIHATAN KANAK - KANAK
3. KESIHATAN KANAK - KANAK

Merupakan perkhidmatan kesihatan

yang di sediakan terhadap kanak-
kanak hingga ke Peringkat pra-
sekolah.

Skopnya adalah terhadap kanak

berumur 6 tahun ke bawah.
3.1. Objektif – objektif.

Objektif Am

Adalah untuk memberikan perkhidmatan

Kesihatan yang optima terhadap kanak-
Kanak bagi memastikan generasi yang
akan datang sentiasa sihat dan produktif.
Objektif- objektif spesifik
3.1.1. Memberi perlindungan kpd. Kanak-kanak
melalui program imunisasi lengkap.(spt:
BCG,Polio, Hib (Haemphilus Influenzae B),
Hep B, MMR (Measles, Mumps & Rubella)
& Dpt,
3.1.2. Mengenalpasti, mengesan dan merujuk
kanak – kanak yg. bermasalah kpd. Pihak-
pihak yg. berkaitan.(Kecacatan kongenital )
3.1.3. Memberikan pengetahuan dan memastikan
amalan pemakanan yg. seimbang dikalangan
kanak-kanak.
Samb. objektif- objektif spesifik
3.1.4. Mejalankan penjagaan lanjut
dan tindakan susulan.

3.1.5. Memberikan pendidikan mengenai

kaedah mengelakkan kemalangan
di rumah dan khidmat nasihat,
kaunseling dan pendidikan
kesihatan terhadap ibu bapa.
 3.2. Jenis- jenis Perkhidmatan
3.2.1.Melakukan penilaian terhadap semua kanak
kanak, kes-kes dari segi:
 Antropometri.-
Perkembangan.
 status makanan. Dengan melakukan
ujian susulan pada Kanak-kanak
Maramus – kurus < ‘carbohydrate’
kwashiorko – gemuk < protin
3.2.2. Memberi imunisasi terhadap kanak-kanak
mengikut skedul yang ditetapkan dan cicir
Samb, Jenis- jenis Perkhidmatan

3.2.3.Rawatan dan rujukan mengikut

keperluan.

3.2.4.Menyediakan khidmat nasihat,

kaunselling dan pendidikan
kepada ibu bapa.

3.2.5.Penjagaan lanjutan dan tindakan

susulan di rumah mengikut
keperluan.
Carta Pembangunan Kanak-kanak
(Disesuaikan daripada Carta Denver)

0 – 2 bulan - membalas senyuman

1.5 – 5 bulan - menegak kepala semasa

duduk

2.5 – 5 bulan – meniarap dan melentang

3 – 5 bulan - mencapai objek

3.5 – 8 bulan – memusing kepala ke arah

bunyi
5 – 8 bulan - duduk tanpa disokong

7 – 10.5 bulan – memegang dengan ibu jari

dan telunjuk

10- 16.5 bulan - minum daripada cawan

tanpa dibantu

11.5- 14.5 bulan – berjalan beberapa langkah

14 –22 bulan – menanggal pakaian

14 – 26 bulan – menyatukan dua perkataan.

15 – 24 bulan - menendang bola ke depan

15 – 33 bulan - mengikut arahan

20 –36 bulan - memakai pakaian

20.5 – 36 bulan – melompat setempat

20 – 42 bulan - bermain secara interaktif

27 – 39 bulan – melukis bulatan.

 Jadual Imunisasi KKM:
Umur dalam bulan sekolah
0 1 2 3 5 6 9 12 18 T1 T6 T3
BCG *
* NS

Hep B’ * * * *
DTPw * * * B
Hib * * *
OPV * * * B B
 Jadual Imunisasi KKM:
Umur dalam bulan sekolah
Imunisasi 1
0 1 2 3 5 6 9 18 T1 T6 T3
2
Measles S
MMR * B
Rubella 1*
Tetanus B
DT B

* Primary S. Sabah
B. Booster
imunization Sahaja
Jadual imunisasi Negeri Sarawak
1. Bayi baru lahir

Hepatitis B - Dos 1
BCG - Dos 1

2. Umur 2 bulan

DPT- Hib – Dos 1

OPV - Dos 1
Hepatitis B - Dos 2

* OPV = oral polio vaccine

* BCG = Bacillus Calmette–Guérin
3. Umur 3 bulan

DPT – Hib - Dos 2

OPV - Dos 2
Hepatitis - Dos 3
5. Umur 5 bulan

Hepatitis - Dos 4
DPT – Hib - Dos 3
OPV - Dos 3
6. Measles 6 bulan
(Sabah Sahaja )

7. Umur 9 bulan
JE - Dos 1
8. Umur 10 bulan
JE - Dos 2
9. Umur 12 bulan

MMR – Dos 1

10. Umur 18 bulan

DPTw –Dos booster 1

OPV - Dos booster 1
JE - Dos booster 1

11. 4 ½ tahun

JE - Dos Booster 2
12. Umur 7 tahun ( darjah 1 )
OPV - Dos booster
MMR - Dos booster
DT - Dos booster
JE - Booster 3

13. Umur 11 tahun ( Darjah 5 )

JE - Booster 4
14.Umur 12 tahun ( Darjah 6 )

Rubella - Dos 1 ( Pelajar Perempuan )

15. Umur 15 tahun / Tingkatan 3

Tetenus – Booster

JE - Booster.
Peranan Pembantu Perubatan
3.3.1.Melakukan penilaian terhadap kanak2
semasa mereka dtg. utk. Pemeriksaan
dan rawatan biasa.

3.3.2.Memeriksa dan merawat kanak2 yg. di

rujuk oleh klinik kanak2 dan seterusnya
melakukan rujukan kepada pihak-pihak
tertentu sekiranya perlu.
 3.3. Peranan Pembantu Perubatan

3.3.1. Melakukan rawatan dan

pemeriksaan umum kanak-kanak.

3.3.2 .Memeriksa serta merawat kanak2

yang dirujuk oleh KKIK serta
merujuk mereka jika perlu.
3.3.3. Mengesan kanak2 yg. tercicir
imunisasi dan memeriksa lalu
bekerjasama dengan JM
Lengkapkan imunisasi.

3.3.4. Bekerjasama dengan KKIK

membuat promosi dan
pendidikan kesihatan serta
kaunselling.
 OBJEKTIF PEMBELAJARAN:

Akhir sesi syarahan, pelatih dapat:

1. Mendefinisikan perancang keluarga.
2. Menyenarai kan kaedah-kaedah
perancang keluarga.
3. Menerangkan kebaikan dan keburukan
pengunaan kaedah perancang keluarga.
 OBJEKTIF PEMBELAJARAN

4. Menerangkan cara penggunaan satu-satu

kaedah perancang keluarga.
5. Menyenaraikan komplikasi mengunakan
perancang keluarga.
6. Memberikan Pendidikan kesihatan
mengenai perancang keluarga.
 DEFINISI:

• Merupakan kaedah yang digunakan untuk

merancang bilangan anak dan jarak
kehamilan demi kesejahteraan keluarga.
PERANCANG KELUARGA
Perkhidmatan tertumpu pada pasangan2
yang ingin menjarakkan kelahiran anak.

Objektif Am

 Menyediakan perkhidmatan yg. mampu

meningkatkan tahap kesihatan wanita
dalam merancang keluarga bahagia.
 Objektif spesifik
 Merancang serta menjarakkan
kelahiran.

 Membantu memilih kaedah

perancang keluarga yg. Sesuai bagi
ibu dan suaminya.

 Mengesan awal barah servik dan

payudara melalui pengambilan “Pap
smear” dan pemeriksaan payu dara.
 Merujuk kes mengikut senarai semak yg.
disediakan setiap 6 bulan sekali bagi kes2
yang bermasalah.

 Memberi khidmat nasihat, kaunselling dan

pendidikan kes. Kpd. Pasangan normal dan
bermasalah.
Jenis- jenis perkhidmatan
 Menemubual pasangan bermasalah
kesuburan utk. Mendapat sejarah masa
lampau, obstetrik,
seksual dan lain-lain yang berkaitan.

 Pemeriksaan antropometri(mukus pelvis)

urin utk. Glukos dan albumin dan juga
tekanan darah.

 Memberi tunjukajar kpd. Setiap ibu

mengenai pemeriksaan sendiri payudara.
 Samb. Jenis- jenis perkhidmatan
 Membuat rujukan dan tindakan lanjut terhadap
sesuatu masalah / keabnormalan.

 Pemeriksaan “ pap Smear” bagi wanita yg.

berkahwin. Bagi pasangan baru pemeriksaan
akan dilakukan setiap tahun selama 2 tahun
berturut-turut. Jika tiada masalah pemeriksaan
seterusnya akan dilakukan 3 tahun sekali.

 Merujuk kes2 bermasalah kesuburan

untuk di diperiksa doktor sebelum dirujuk
kpd. Pakar perubatan keluarga.
 Samb. Jenis- jenis perkhidmatan

 Merujuk pasangan yg. mempunyai

masalah keturunan kpd. Pakar
perubatan keluarga ( oleh pegawai
perubatan ).

 Menyediakan perkhidmatan khidmat

nasihat, pedidikan kesihatan, promosi
kesihatan dan kaunseling kpd.
Pasangan2 termasuk kaedah
perancang keluarga yang sedia ada.
Peranan Pembantu Perubatan.
 Mengenalpasti pasangan yg. Mempunyai
masalah kesuburan dan membuat rujukan
kpd. Pegawai / pakar kesihatan keluarga
untuk tindakan lanjut.

 Mengesan sebarang komplikasi2 dan

kesan2 sampingan terhadap pengguna2
kaedah kontraseptif dan seterusnya
membuat rujukan kpd. Pegawai
perubatan/ pakar perubatan keluarga utk.
tindakan lanjut.
 Samb. Peranan Pembantu Perubatan.

 Bekerjasama dgn. Unit perancang

keluarga dalam memberikan
pendidikan dan promosi kesihatan/
kaunseling berkenaan kaedah-kaedah
perancang keluarga terhadap
pasangan -pasangan yang
memerlukan
Kaedah perancang keluarga
1. Kaedah fisiologikal.
 Masa selamat (safe period) – kalender.
 Sukatan suhu badan ( meningkat semasa
ovulasi.)
 Mukus servikal.

2. Kaedah mekanikal.
 Kondom.
 diafram
 alat dalam uterus – ( IUCD ).
Samb. Kaedah perancang keluarga
3. Kaedah kimia
 foam tablet ( Spermicide )
 Jeli dan krim.

4. Kaedah konvensional.
 Cara asal ( coitus interruptus )
 Menyusu bayi dlm. jangka masa
yang lama.
KAEDAH PERANCANG KELUARGA
 KAEDAH / JENIS-JENIS :
• Oral contraceptive pill.
• Suntikan.
• Intrauterine contraception.
• Barrier constraception.
• Ritma dan simto-thermal.
• Coitrus innerruptus.
• Regulasi haid.
• Sterilisasi.
 1. ORAL CONTRACEPTIVE
PILL:
• Sejenis bahan perubatan yg dimakan.
• Mengandungi 2 jenis hormon tiruan / sintetik.
• Cegah ovulasi / memekatkan lendir serviks –
menghalang sperma.
• Wanita berumahtangga – umur > 35 tahun.
• Menjalani pemeriksaan doktor.
• 2 jenis peket ( 21 tab. / 28 tab ).
ORAL CONTRACEPTIVE PILL:
indication:
• Makan satu biji sehari semama 21 hari
• Mula hari ke 5 kedatangan haid.
• Selepas keguguran.
• Ibu menyusu – selepas 3 /52.
• Ibu tidak menyusu – 4/52.
• Berhenti selama 7 hari – ulang semula.
• Berkesan hampir 99% - ikut peraturan.
• Pemeriksaan kesihatan – 6/12 sekali kali
pertama & setahun sekali berikutnya.
 ORAL CONTRACEPTIVE PILL:
contraindication:
• Mengandung.
• Sakit hepar.
• Kanser buah dada / rahim.
• Sakit jantung.
• Vericos vein.
• Hpt / DM / Migrane / sawan / pendarahan luar
biasa.
PIL PERANCANG KELUARGA
 2. SUNTIKAN :
• Sejenis hormon sintetik.
• Secara intramaskular.
• Setiap 2 bulan mengikut jenis.
• Hormon ini akan menghalang pundi telur (
ovari ) mengeluarkan ovum.
• Memekatkan lendir serviks dan menyukarkan
sperma memasuki rahim.
• Kesan – giddiness / headache / HPT / Weight
gain.
 3. INTRAUTERINE
CONTRACEPTION.
• IUCD / ADR.
• Sejenis alat yang dimasukan dalam
rahim.
• Menghalang proses persenyawaan.
Ganggu perjalanan sperma.
• Perlu pemeriksaan doktor sebelum
guna.
• Tanpa pembedahan.
 IUCD / ADR
indikasi:

• Hujung kedatangan haid.

• 6/52 lepas bersalin normal.
• 3 – 6/12 selepas pembedahan.
• Kesan 97 – 98%
• Boleh guna 2 – 5 tahun.
 IUCD / ADR.
Kesan sampingan:
• Haid sedikit / banyak.
• Sakit pinggang.
• Sakit ari-ari.
• Kejang ketika kedatangan haid.
• Hilang dlm masa singkat.
4. BARRIER CONSTRACEPTION.

• Cap.
• Diaphragm.
• Cervical.
• Vault ( dumas ).
• Vimule.
• Kondom.
BARRIER CONSTRACEPTION.
• Diperbuat drp getah lembut.
• Sarong pada zakar / serviks.
• Keluarkan selepas ejakulasi.
• Cap / diafragm.
• Doktor.
• Periksa setiap tahun.
• 75% berkesan.
 5. RITMA DAN SIMTO-THERMAL.

• Mengenalpasti fasa subur & tidak subur

dengan pengiraan kelander.
• Mengunakan alat mengukur suhu di
virgina.
• Suhu subur 37.5 – 38.0 darjah celcius.
 6. COITUS INTERRUPTUS:

• Pengeluaran zakar dari faraj sebaik

sahaja merasa akan ejakulasi berlaku.
• Perlu peka dan waspada.
• Jaminan tiada.
 7. REGULASI HAID:

• Pengeluaran kandungan uterus bagi wanita

yang tidak datang haid < 14 hari yang mana
sebelumnya kedatangan haid normal.
• Pengeluaran mengunakan karman kanula
bersama syringing ginekologi.
 8. STERILISASI:

• VASEKTOMI BAGI LELAKI.

Pemotongan Ke Atas Vas
Deferens.

• BILATERAL TUBAL LIGATION.

Pemotongan dilakukan ke atas tuid
fallopion.
 RUMUSAN
8 KAEDAH PERANCANGAN KELUARGA.
• Pil.
• Suntikan.
• Alat dalam rahim.
• Kondom.
• Ritma masa selamat simto-thermal.
• Spermisied gel.
• Coitus interruptus.
• Tubal ligatin
 RUMUSAN
• FAEDAH MERANGCANG KELUARGA:
• Menjarakkan kehamilan.
• Merancang bilangan anak.
• Memelihara kesejahteraan kesihatan ibu.
• Mengurangan tanggungan ekonomi.
• Mengurangkan risiko kecacatan kandungan.
• Halangan ikut usia.
• Mengeratkan kasih sayang ahli keluarga.
 Kaedah Perancang Keluarga
S.1 JWP
Adalah Bertujuan:
Untuk Merancang Bilangan
A B S
Kehamilan.
B Untuk Menjarakkan Kehamilan. B S
Untuk Mengelak Komplikasi Ibu
C B S
Hamil..
Untuk Menjaga Kesihatan
D Ibu/Bayi Bagi Kehamilan B S
Berikutnya.
 Kaedah perancang barrier
S.2 JWP
contraception adalah.
A Vimule cap. B S

B Kondoms. B S

C Cervical cap. B S

D diaphram cap. B S
 Keadaan yang tidak sesuai untuk
S.3 JWP
mengunakan pil perancang.
A Vericose vein. B S

B Hipertensi. B S

C Diabetes Melitus B S

D Sawan. B S
 Kesan sampingan suntikan
S.4 JWP
perancang keluarga.
A Sakit kepala pening. B S

B Loya muntah. B S

C Tekanan darah menurun. B S

D Penambahan berat badan. B S

 Berikut kaedah merancang
S.5 JWP
secara pembedahan adalah.
A Bilateral tubal ligation. B S

B Cyctectomi. B S

C Uvulectomi. B S

D Vasektomi. B S
 Pn.Chong terpaksa melalui
prosuder “ LSCS” setiap kali
S.1 MRK
kelahiran dan dinasihatkan
merancang.
Nyatakan 4 kaedah dan satu
A contoh setiap cara merancang 4.
keluarga.

Jelaskan 3 kaedah merancang ke

B. 6.
arah keluarga bahagia ?.
5. KESIHATAN REMAJA
Perkhidmatan adalah pd. waktu pejabat
shj. bagi kes2 yg. ditetapkan melalui
temujanji / melalui rujukan kecuali kes2
bermasalah/krisis akan di kendalikan
selepas waktu pejabat oleh Staf yg.
menunggu atas panggilan “Staf on call”.
Anggota yg terlibat adalah
dari pelbagai disiplin yang
releven.Skop perkhidmatan
nya adalah terhadap remaja
yang berumur antara 10 – 19
tahun.
Objektif.

Untuk memberi perkhidmatan

kepada para remaja meliputi
aspek Pendidikan Kesihatan,
promosi kesihatan, rawatan
asas, rehabilitasi dan kebajikan,
penekanan kepada cara hidup
yang berisiko tinggi.
Jenis Perkhidmatan.

1. PK. Masalah kesihatan, amalan cara

hidup sihat, cara mencegah masalah
reproduktif – kedatangan haid dan akil
baligh ( Puberty )

2. Kaunseling yang dilakukan oleh

kaunselor perubatan/ psikologis bagi
kes-kes yang dirujuk.
3. Pemeriksaan kesihatan dan investigasi
bagi kes-kes baru untuk status
kesihatan, dirawat atau di rujuk jika perlu.

4. Memberi khidmat rawatan:-

sakit kepala.
gangguan gastro-usus
simptom berkaitan haid
masalah kulit ( acne )
obesiti
kebimbangan mengenai perubahan tubuh
semasa remaja

Disorder pemakanan
kemalangan
merokok
ketagih alkohol/ dadah
Tidak mampu menghadapi perubahan
gangguan seksual.
Peranan Pembantu Perubatan.
PP. Terlibat secara langsung dan menjadi
seorang daripada anggota pasukan.

1. Terlibat secara langsung:-

PK dan promosi kesihatan.
Kaunselling
Pemeriksaan dan investigasi untuk
menilai status kesihatan remaja.
Merawat / merujuk kes.
2. Mengesan remaja bermasalah
serta merujuk kepada pakar.

3. Mengumpul dan menyimpan data

serta membuat reten-reten
berkaitan.

4. Bekerjasama dengan anggota

lain dalam pasukan.
Masalah warga tua
6. Kesihatan Wargatua.

Wargatua = mereka yang berumur 60

tahun ke atas.

Perkhidmatan untuk mereka yang

datang sendiri, dibawa oleh penjaga/
keluarga discaj dari hospital dirujuk
untuk rawatan susulan dan
rehabilitasi.
Objektif am

Untuk menyediakan
perkhidmatan yang
komprehensif kepada
wargatua yang meliputi
promosi kesihatan, rawatan,
pencegahan penyakit dan
rehabilitasi.
Objektif spesifik

1. Memberi PK – cara menjaga

kesihatan sendiri untuk mencegah
penyakit.

2. Memberi khidmat nasihat kepada

wargatua dan penjaganya apabila
menghadapi masalah kesihatan.
3. Mengambil tindakan susulan
untuk wargatua yang discaj dari
hospital.

4. Menilai aktiviti harian wargatua di

rumah serta menentukan
perkhidmatan kesihatan dan
rehabilitasi yang diperlukan mereka.
5. Membuat investigasi bagi
penyakit-penyakit kronik
diabetes, hipertensi, penyakit
kardio- vaskular

6. Memberi perkhidmatan rawatan

dan penjagaan di rumah ( home
nursing care ) bagi wargatua
yang tidak berupaya ke klinik
(pallatif care )
Jenis perkhidmatan.
1. PK dan promosi
kesihatan.
2. Pencegahan penyakit
3. Penilaian kesihatan
4. Rawatan asas
5. Rujukan- pakar geriatik.
6. Rehabilitasi
7. Pemakanan
8. Rawatan perubatan
9. Pengangkutan – kes rehabilitasi
10. Pengendalian khusus –
‘incontinence’
11. home nursing care
12. khidmat nasihat – alat bantuan
mobiliti dan rehabilitasi
13. khidmat rujukan ke institusi
berkaitan.
Peranan Pembantu Perubatan.
1. Bekerjasama dengan anggota lain
sebagai sebuah pasukan.
2. Terlibat secara langsung:
PK dan promosi kesihatan.
Investigasi ke atas status kesihatan
dan pemakanan.
Pencegahan penyakit
Rawatan asas
 Merujuk kes kepada yang
berkaitan.
Membimbing cara mengguna
alat-alat mobiliti dan rehabilitasi.

3. Mengumpul dan menyimpan

rekod pesakit.
7. KESIHATAN MENTAL
7. Kesihatan Mental.

Objektif

Untuk menyediakan satu

perkhidmatan yang
komprehensif untuk semua
golongan umur yang ada
masalah kesihatan mental.

.
Jenis Perkhidmatan
1. Perekhidmatan untuk pesakit dan
keluarga.

2. Pendaftaran pesakit – di klinik

berhampiran.

3. PK, promosi kesihatan, kuratif dan

rehabilitasi

4. Kaunseling kepada pesakit dan

keluarga
Peranan Pembantu Perubatan.

• Mengenalpasti pesakit yang

bermasalah mental serta
merujuk mereka kepada pakar.

• Menerima pesakit yang dirujuk

oleh unit-unit psikiatrik dan
meneruskan rawatan mengikut
jadual
3. Mengumpul dan menyimpan
rekod-rekod pesakit.

4. Bekerjasama dengan ahli

pasukan lain untuk memberi
PK dan promosi kesihatan
kepada pesakit dan
keluarganya.
Unit Kesihatan Keluarga
-antenatal, posnatal, kanak-
kanak, remaja, wargatua
Unit kesihatan keluarga
Sihat- ahli keluarga dan pekerja.

Unit juga memberi promosi

amalan pemakanan sihat dan
menyalurkan bantuan kepada
golongan miskin dan wargatua
miskin.
Objektif

Untuk menyediakan
perkhidmatan penjagaan
pesakit yang cekap dan
berkesan bagi mencapai
status pemakanan yang
optima.
Jenis perkhidmatan.

1. Bagi kanak-kanak bawah 6 tahun.

Promosi kesihatan dan

pengawasan pembesaran .

Bantuan makanan kering bagi kes

kurang Zat makanan (KZM)

2. Investigasi untuk mengetahui

masalah pemakan
3. Kaunseling pemakanan kepada:-

-Ibu mengandung

-Ibu yang menyusukan anak.

-Ibu kanak-kanak KZM

-Remaja bermasalah ‘eating disorder’ dan

ketagihan alkohol

-Pesakit obes.

-Pesakit yang berpenyakit pemakanan.

4. Menyediakan terapi diet bagi mereka
yang memerlukannya.

5. Bagi ibu-ibu hamil;

- member ubat hematinik

- Nasihat tentang penyusuan ibu.

- Khidmat bantuan bagi yang

bermasalah laktasi
Samb.

menyediakan bilik penyusuan susu ibu

dan ‘creche’ ( pusat jagaan bayi )

memberi bantuan makanan kering bagi

kes-kes KZM

6. Bagi wargatua miskin

bantuan makanan kering

multi- vitamin.
7. Demonstrasi masakan, ceramah
serta kempen pemakanan.

8. Memberi khidmat terapi pemakanan

di rumah dan pusat jagaan
wargatua.

9. Merujuk kes-kes bermasalah

pemakanan kepada pakar.
Peranan Pembantu Perubatan.

1. Mengesan kes-kes berikut di klinik

pesakit luar:

KZM
Golongan termiskin
Remaja yang bermasalah
pemakanan.
Pesaki yang memerlukan terapi
pemakanan.
2. Merujuk kes jika perlu

3. Memberi multi – vitamin kepada

wargatua.

4. Bekerjasama dengan anggota lain

untuk memberi PK dan kaunseling
kepada wargatua yang memerlukannya
9. Perkhidmatan Rehabilitatif.

Perkhidmatan untuk orang cacat

anggota, mental wargatua dan
golongan lain yang memerlukan
perkhidmatan pemulihan
perubatan dan pembedahan
samada yang datang sendiri,
discaj dari hospital atau yang
dirujuk oleh mana-mana pihak.
Objektif

Untuk menyediakan
perkhidmatan yang
komprehensif diperingkat
primer.

Jenis perkhidmatan.
1. Pendaftaran di kuanter.
2. Menyediakan perkhidmatan
Fisioterapi
Pemulihan cara kerja
Perkhidmatan kebajikan perubatan
Penjagaan ‘peripatetic’
Kemudahan pengangkutan
PK/nasihat
Penjagaan harian bagi kes-kes mental
Merujuk kepada pakar jika perlu.
Peranan pembantu Perubatan.
1. Mengesan dan merujuk kes yang perlu
khidmat rehabilitasi.

2. Melakukan rehabilitasi di KK dengan

diselia oleh doktor dan jurupulih
anggota.

3. Memberikan PK dan kaunseling kepada

pesakit.
10. Pusat Bersalin Alternatif

Skop Perkhidmatan

1. Semua ibu-ibu mengandung yang

dikelaskan sebagai kod putih termasuk
ibu tunggal.

2. Jarak kelahiran melebihi 2 tahun tetapi

kurang dari 5 tahun.

3. Tidak ada kecacatan pelvis

4. Ibu yang tingginya kurang dari 145 Sm.

Tetapi ujian pelvimetrinya normal
Objektif

Untuk menyediakan tempat bersalin yang

Lebih selamat dan selesa bagi ibu-ibu di
Luar bandar.

Jenis perkhidmatan.
1. Pendaftaran kes.

2. Pengambilan sejarah oleh jururawat ‘

On call’.

3. Ujian urin untuk semua kes.

4. Pemeriksaan fisikal termasuk pemeriksaan
faraj.

5. Kelahiran dibuat mengikut teknik asepsis.

6. Suntikan IM syntometrin kepada ibu

sebaik sahaja bayi dilahirkan.

7. Pemeriksaan urin dan selaput selepas

setiap kelahiran.
8. Pengawasan sebelum discaj.
Ibu-
sakit abdomen dan kaki
perdarahan faraj
rahim tinggi
kontraksi rahim
perineum koyak.

Anak;
menilai skor apgar
masalah pernafasan,pendarahan tali
pusat. Masalah berkencing dan buang
air besar.
9. Memberi imunisasi sebelum discaj

- Hep. B ( Dos 1 )
- BCG ( Dos 1 )
- Vit. K ( rutin )

10. Memberi PK. Kepada ibu

penyusuan susu ibu
penjagaan bayi (tali pusat, jaundis )
jagaan ibu selepas bersalin
(demam,sepsis, perdarahan, DVT, dll )
senaman
perancang keluarga.
11. Pemeriksaan oleh doktor sebelum
discaj.

12. Menetapkan tarikh lawatan susulan kes

biasa- l bulan selepas bersalin. Kes
bermasalah mengikut keperluan

13. Merujuk kes yang berkomplikasi ke

hospital. Sebelum itu perlu
 stabilkan dengan drip IV
 darah untuk ujian kumpulan
 memaklumkan kepada pihak hospital
 menghantar kes dengan ambulan diiringi
jururawat masyarakat.
Peranan Pembantu Perubatan.

1. Mengesan ibu-ibu yang berisiko tinggi

di OPD.

2. Merujuk kes kepada doktor

3. Memberi rawatan kecemasan semasa

kelahiran di PBA jika perlu.

4. Bekerjasama dengan staf KKIA memberi

penerangan mengenai fungsi dan
objektif PBA.
PENILAIAN KEADAAN BAYI SEMASA
DILAHIRKAN
Tanda 0 markah 1 markah 2 markah

Warna kulit Sainosis Sainosis Merah jambu

Pucat Periferi
Ton otot Lembik Boleh Baik
(Flaccid) menggerakkan
anggota
Pernafasan Tiada Tercungap- Baik
cungap
Kadar Tiada < 100 > 100
denyutan
jantung
Tindakan Tiada Sedikit Baik.
terhadap
stimulus
Apgar score dibuat pada

-1 minit selepas lahir.

- ulang 5 minit kemudian.

SKOR

7 – pernafasan memuaskan

< 6 – mungkin mengalami Sindrom Penderitaan

Pernafasan (RDS)

< 4 – resuscitasi diperlukan.

 KESIHATAN WANITA
OBJEKTIF
1. Mempromosi pembangunan institusi keluarga yang
sihat dan berkualiti
2. Memastikan setiap wanita dan pasangan memahami
dan dapat memilih cara merancang keluarga yang
efektif, selamat, senang diperolehi dan diterima
masyarakat
3. Memperkukuhkan program penyaringan kanser
reproduktif di kalangan wanita..
4. Merancang dan melaksanakan aktiviti penjagaan
kesihatan di kalangan wanita dalam skop yang lebih
meluas dan seiringan dengan isu-isu semasa
berkaitan wanita bersama program-program lain dalam
pencegahan penyakit berjangkit dan tidak berjangkit di
kalangan wanita.
Aktiviti-aktiviti yang
dijalankan
1. Perancang keluarga,
2. Penyaringan kanser reproduktif
seperti kanser payudara dan servik
3. Aktiviti-aktiviti kesihatan -isu gender,
keganasan terhadap wanita
4. Rawatan menopos.
 Kesihatan sekolah
Objektif
1. Memelihara dan meningkatkan persekitaran
sekolah yang bersih, ceria dan selamat.
2. Membina satu persekitaran sosial sekolah yang
menggalakkan amalan cara hidup sihat.
3. Meningkat kerjasama dan penglibatan komuniti
di dalam program kesihatan sekolah.
4. Memberi pengetahuan serta memupuk sikap
dan amalan kesihatan yang baik agar setiap
warga sekolah lebih bertanggungjawab
terhadap penjagaan kesihatan diri, keluarga
dan masyarakat.
 Aktiviti-aktiviti yang
dijalankan
1. Penilaian taraf kesihatan murid-pemeriksaan
fizikal
2. Khidmat rawatan (termasuk rawatan
kecemasan), rujukan, bimbingan dan
kaunseling.
3. Pengawalan dan pencegahan kejadian
penyakit- imunisasi
4. Mengenalpasti, merujuk dan membantu dalam
penempatan kanak-kanak kurang upaya.
5. Pendidikan kesihatan
 Peranan PPP
1. Melakukan penilaian status
kesihatan
2. Pengesanan awal
3. Memberikan khidmat nasihat
kesihatan
4. Melatih guru dan murid dalam
pertolongan cemas
5. Melakukan promosi kesihatan
6. Membantu pengawalan
penyakit berjangkit
 Pemakanan dan dietetik
Objektif
1. Mempromosi makanan dan amalan
pemakanan sihat di kalangan
masyarakat.
2. Mencegah dan mengawal penyakit-
penyakit berkaitan pemakanan melalui
makanan dan amalan pemakanan sihat.
Kurang zat
makanan

Piramid makanan
 Aktiviti-aktiviti yang
dijalankan
1. Merancang dan melaksanakan promosi pemakanan
bagi semua peringkat umur dan di pelbagai tempat
seperti kemudahan-kemudahan kesihatan, sekolah dan
tempat kerja.
2. Nasihat dan kempen makanan seimbang
3. Nasihat pemakanan golongan sasaran -DM,HPT,
masalah renal, obesiti
4. Promosi penyusuan susu ibu kepada ibu mengandung
dan orang awam.
5. Merancang dan melaksanakan Program Pemulihan
Kanak-Kanak Kekurangan Zat Makanan
6. Merancang dan melaksanakan aktiviti-aktiviti
pemakanan bagi pencegahan dan pengawalan masalah
di kalangan ibu mengandung
9. Perkhidmatan Rehabilitatif.

Perkhidmatan untuk orang cacat

anggota, mental wargatua dan
golongan lain yang memerlukan
perkhidmatan pemulihan
perubatan dan pembedahan
samada yang datang sendiri,
discaj dari hospital atau yang
dirujuk oleh mana-mana pihak.
Terima Kasih…

SEMOGA MAJU JAYA

Program 9