Magandang

Hapon!
 Edukasyon
sa Pagpapakatao
 MGA PAALALA SA ATING ONLINE CLASS

1. Pumasok ng 10-5 minuto bago magsimula ang klase.

2. Maging handa sa klase
3. Magsuot ng maayos na damit sa ating online class.
4. Maging magalang
 MGA PANUNTUNAN SA ONLINE CLASS (NETiquette)

1. Panatilihing naka-mute ang mic kung kinakailangan.

2. Maging responsible sa chatbox
3. Makinig at makibahagi sa talakayan
4. Alisin ang mga bagay na hindi kailangan sa pag-aaral
Panuto: Pag-aralan ang mga sitwasyon. Pagkatapos ay
iyong punan ng
akmang salita ang mga patlang upang mabuo ang
prinsipyong naging batayan ng
tauhan sa bawat sitwasyon. Piliin ang mga salita sa
kahon ng pagpipilian
1. Kulang ang kinikita ni Samuel sa pagtitinda sa palengke para buhayin ang kanyang limang
anak. Para madagdagan ang kanyang kita, naisip niyang gumaya sa dagdag timbang. Pero sa
bawat mamimili na kanyang dinadaya ay nakakaramdam siya ng pagkakasala kaya minabuti
niya itong itigil.
Prinsipyo: “_________ ang mabuti, iwasan ang __________”

gawin pangalagaan
masama papag-aralin
2. Mag-isang itinataguyod ni Nanay Belen ang kanyang tatlong anak mula nang namatay ang
kanyang asawa. Sa kabila ng isipang pahintuin sila sa pag-aaral upang matulungan siya sa
paghahanapbuhay, ay minabuti niyang maghanap ng iba pang pagkakakitaan para tuloy-tuloy ang
kanilang pag-aaral.

Prinsipyo: “Kasama ng mga hayop, _________ sa tao ang pagpaparami ng uri at

__________ ang mga anak”

likas gawin
papag-aralin buhay
3. Pagkatapos ng trabaho, kinagawian ni Mang Ben na magpahinga sa kanilang bahay kaysa
magtambay sa tindahan ni Aling Mely kasama ang kaniyang mga kaibigan. Katwiran niya,
nakabubuting bigyan niya ang kanyang sarili ng pahinga kaysa uminom at manigarilyo sa oras na
walang trabaho.

Prinsipyo: “Kasama ng lahat ng may buhay, may kahilingan ang taong _____________ ang
kaniyang ___________”

pangalagaan gawin

papag-aralin buhay
4. Nahuli mong nangungupit ang bunso mong kapatid. Alam mong parurusahan siya sa oras na
malaman ng inyong mga magulang. Pero, minabuti mong sabihin ang totoo dahil alam mong
masama ang magsinungaling.

Prinsipyo: “Bilang _________ na nilalang, May likas na kahilingan ang tao na alamin ang
___________ at mabuhay sa ____________”

likas rasyonal

katotohanan lipunan
1. Kulang ang kinikita ni Samuel sa pagtitinda sa palengke para buhayin ang kanyang
limang anak. Para madagdagan ang kanyang kita, naisip niyang gumaya sa dagdag
timbang. Pero sa bawat mamimili na kanyang dinadaya ay nakakaramdam siya ng
pagkakasala kaya minabuti niya itong itigil.

Prinsipyo: “Gawin ang mabuti, iwasan ang masama”

2. Mag-isang itinataguyod ni Nanay Belen ang kanyang tatlong anak mula nang namatay
ang kanyang asawa. Sa kabila ng isipang pahintuin sila sa pag-aaral upang matulungan
siya sa paghahanapbuhay, ay minabuti niyang maghanap ng iba pang pagkakakitaan para
tuloy-tuloy ang kanilang pag-aaral.

Prinsipyo: “Kasama ng mga hayop, likas sa tao ang pagpaparami ng uri at papag-
aralin ang mga anak”
3. Pagkatapos ng trabaho, kinagawian ni Mang Ben na magpahinga sa kanilang bahay
kaysa magtambay sa tindahan ni Aling Mely kasama ang kaniyang mga kaibigan.
Katwiran niya, nakabubuting bigyan niya ang kanyang sarili ng pahinga kaysa uminom at
manigarilyo sa oras na walang trabaho.

Prinsipyo: “Kasama ng lahat ng may buhay, may kahilingan ang taong pangalagaan
ang kaniyang buhay”
4. Nahuli mong nangungupit ang bunso mong kapatid. Alam mong
parurusahan siya sa oras na malaman ng inyong mga magulang. Pero,
minabuti mong sabihin ang totoo dahil alam mong masama ang
magsinungaling.

Prinsipyo: “Bilang rasyonal na nilalang, May likas na kahilingan ang

tao na alamin ang katotohanan at mabuhay sa lipunan”
Ano ang Konsensiya?
 Ano ang Konsensiya?
Ang konsensiya ang munting tinig sa loob ng tao na
nagbibigay ng payo sa tao at nag-uutos sa kaniya sa gitna ng
isang moral na pagpapasiya kung paano kumilos sa isang
konkretong sitwasyon.

Suriin natin ang isang sitwasyon mula sa aklat ni Felicidad

Lipio (2004 ph. 3-4)
 Gagarahe na sana ang drayber ng taxi na si Mang Tino nang
matuklasan niyang may nakaiwan ng pitaka sa likod ng upuan
ng sasakyan niya. Nang buksan niya ito ay natuklasan niyang
marami itong laman; malaking halagang maaari niyang
gawing puhunan sa negosyo. May nakabukod ding mga papel
na dolyar sa kabilang bulsa ng pitaka. Walang nakakita sa
kanya kaya minabuti niyang itabi ang pera. “Malaki ang
maitutulong nito sa pamilya ko,” sabi niya sa sarili.
 Noong dumating ang gabi ay hindi siya mapakali. Sa
kalooban niya, nararamdaman niyang para siyang nalilito.
Bago dumating ang umaga, nagbago na ang isip niya.
“Hahanapin ko ang may-ari ng pitaka at isasauli ko ito,”
nasabi niya sa sarili.
 Kung ikaw ang nasa kalagayan ni Mang Tino, ano ang
gagawin mo?

Ayon kay Lipio, binagabag siya ng kanyang konsensiya. Ito

ang nagsilbing “liwanag” sa kanyang isip at nagpaalala sa
kanya sa gawaing taliwas sa kabutihan. Ito ang nag-utos sa
kaniya na isauli ang pera sa may-ari.
 Malinaw mula sa sitwasyon ang sinasabi ng ating
konsensiya: Gawin mo ang mabuti, iwasan mo ang masama.
 Mga Uri ng Kamangmangan
Ang konsensiya ang batayan ng kaisipan sa paghuhusga ng
tama o mali.

Ngunit, ibig bang sabihin na laging tama ang hatol ng

konsensiya at hindi ito kailanman nagkakamali?
 Mga Uri ng Kamangmangan
Maaaring magkamali ang paghuhusga ng konsensiya kung
tama o mali ang isang kilos. Ito ay nakadepende sa kaalaman
ng tao tungkol sa katotohanan. Kung mabuti ang ikinilos, ibig
sabihin nito na ang kaalaman ng tao sa katotohanan ay tama
at kung masama ang ikinilos, nangangahulugan ito na taliwas
sa katotohanan ang taglay niyang kaalaman.
 Mga Uri ng Kamangmangan

Ngunit dapat nating isaalang-alang na hindi lahat ng

maling gamit ng konsensiya ay maituturing na masama. May
mga pagkakataon na hindi ito kinikilalang masama dahil sa
kamangmangan ng tao. Ang kamangmangan ay kawalan ng
kaalaman sa isang bagay.
 1. Kamangmangang madaraig
(vincible ignorance).

Ang kamangmangan ay madaraig kung mayroong

pamamaraan na magagawa ang isang tao upang malampasan
ito at ang pagkakaroon ng kaalaman dito ay magagawa sa
pamamagitan ng pagsisikap o pag-aaral. Ang kamangmangan
ay dahil na sa sariling kapabayaan ng tao.
 1. Kamangmangang madaraig
(vincible ignorance).

Halimbawa: Nakita mong dumadaing sa sobrang sakit ng

tiyan ang iyong nakababatang kapatid. Nais mo siyang
bigyan ng gamot pero hindi mo tiyak kung alin sa mga gamot
sa lalagyan ang para sa sakit ng tiyan. Ano ang gagawin mo?
 2. Kamangmangan na di madaraig
(invincible ignorance).

Ang kamangmangan ay di madaraig kung walang

pamamaraan na magagawa ang isang tao upang ito ay
malampasan. Ito ang uri ng kamangmangan na bumabawas o
tumatanggal sa pananagutan ng tao sa kaniyang kilos o
pasiya.
 2. Kamangmangan na di madaraig
(invincible ignorance).

Halimbawa: Nagbigay ka ng pera sa isang batang

namamalimos sa kalye dahil sa labis na awa. Magaan sa loob
mo na ikaw ay nakakatulong sa iyong kapwa. Pero nalaman
mo na ipinambibili pala ng bata ang perang ibinibigay sa
kanya ng rugby.
 III. Ang Apat na Yugto ng Konsensiya
Ang “krisis” na tinutukoy dito ay isang kritikal na sandali
sa ating buhay.
 Unang yugto:
Alamin at naisin ang mabuti.
Gamitin ang kakayahang ibinigay sa atin ng Diyos upang
makilala ang mabuti at totoo.
 III. Ang Apat na Yugto ng Konsensiya
Ikalawang yugto:
Ang pagkilatis sa partikular na kabutihan sa isang
sitwasyon.
Gamit ang kaalaman sa mga prinsipyo ng moralidad,
kilatisin kung ano ang mas nakabubuti sa isang partikular na
sitwasyon.
 III. Ang Apat na Yugto ng Konsensiya
Ikatlong yugto:
Paghatol para sa mabuting pasiya at kilos. Pakinggan
ang sinasabi ng konsensiya:
“Ito ang mabuti, ang nararapat mong gawin”. “Ito ay
masama, hindi mo ito dapat gawin”.
 III. Ang Apat na Yugto ng Konsensiya
Ikaapat na yugto:
Pagsusuri ng Sarili/Pagninilay.
Pagnilayan ang naging resulta ng ginawang pagpili.
Ipagpatuloy kung positibo ang naging bunga ng pinili at
matuto naman kapag negatibo ang bunga ng pinili.
 Crossword Puzzle
Panuto: Isulat ang salitang tinutukoy at kukumpleto sa bawat aytem sa loob ng crossword puzzle box.
Pahalang
1. Ang munting tinig sa loob ng tao na nagbibigay ng payo sa tao at nag-uutos
sa kaniya sa gitna ng isang moral na pagpapasiya kung paano kumilos sa
isang kongkretong sitwasyon.
2. Ito ay uri ng kamangmangan kung saan walang pamamaraan na
magagawa ang isang tao upang malampasan ito.
3. Ito ay uri ng kamangmangan kung saan mayroong pamamaraan na
magagawa ang isang tao upang malampasan ito sa pamamagitan ng
pagsisikap o pag-aaral.
4. Tumutukoy ito sa isang kritikal na sandali sa ating buhay.
5. Kawalan ng kaalaman sa isang bagay.
 4 P
5 K N
2 P
1 K 1N A

4 K S 3 P

N 3M G
Y
2 D G
S

L
 4 P
5 K A M A N G M A N G A N
2 P
1 K O 1N S E N S I Y A

4 K R I S I S 3 P

N 3M A D A R A I G
Y
2 D I M A D A R A I G
S

L
 Crossword Puzzle
Panuto: Isulat ang salitang tinutukoy at kukumpleto sa bawat aytem sa loob ng crossword puzzle
box.
Pababa (Mga Yugto ng Konsensiya)
1. Unang Yugto: Alamin at _____________ ang mabuti.
2. IkalawangYugto: Ang _______________ sa partikular na kabutihan sa isang
sitwasyon.
3. Ikatlong Yugto: ___________para sa mabuting pasiya at kilos.
4. Ikaapat na Yugto: Pagsusuri ng sarili o _______________.
 4 P
5 K A M A N G M A N G A N
2 P
1 K O 1N S E N S I Y A

4 K R I S I S 3 P

N 3M A D A R A I G
Y
2 D I M A D A R A I G
S

L
 4 P
5 K A M A N G M A N G A N
G 2 P
N 1 K O 1N S E N S I Y A
I A G
N I K
4 K R I S I S I 3 P
L I L A
A N 3M A D A R A I G
Y T H
2 D I M A D A R A I G A
S T
O
L
MARAMING SALAMAT!
Keep Safe & God bless! 