Chiquinha Gonzaga
| Chiquinha Gonzaga | |
|---|---|
| |
| Persona informo | |
| Naskonomo | Francisca Edwiges Neves Gonzaga |
| Aliaj nomoj | Chiquinha Gonzaga |
| Naskiĝo | 17-an de oktobro 1847 en Rio-de-Ĵanejro |
| Morto | 28-an de februaro 1935 (87-jaraĝa) en Rio-de-Ĵanejro |
| Lingvoj | portugala |
| Ŝtataneco | Brazilo 
|
| Okupo | |
| Okupo | komponisto pianisto dirigento aktivulo
|
| Verkoj | Ó Abre Alas Atraente |
Chiquinha Gonzaga (naskiĝinta la 17-an de oktobro 1847, en Rio-de-Ĵanejro (Rio-de-Ĵanejrio); mortinta la 28-an de februaro 1935), realnome Francisca Edwiges Neves Gonzaga, apartenas al la plej gravaj komponistinoj de ĉoro en Brazilo.
La pianistino kaj komponistino glatigis la vojon por multaj profesiaj muzikistinoj en Brazilo. Ŝi verkis pli ol 300 komponaĵoj por la plej diversaj muzikaj ensembloj.
Je la komenco de sia kariero ŝi estis membro de la grupo de Joaquim Calado (1848–1880), instruis pianludon kaj ludis okaze de danceventoj. Ŝi famiĝis en 1877, kiam ŝia komponaĵo Komposition Atraente [alloga]. Ŝi komponis muzikon en stiloj kiel polko, fado, maŝiŝo (brazila tango), habanero, ĉoro, marŝo, dobrado, lunduo kaj modinjo. Krom tio ŝi estis kunfondinto de la Sociedade Brasileira de Autores Teatrais (SBAT), kiu pledas por la rajtoj de aŭtoroj kaj komponistoj.
El Virinoj en Muziko
[redakti | redakti fonton]Chiquinha Gonzaga, kiel estis pli konata Francisca Neves Gonzaga (1847-1935), estis brazila komponistino, instrumentisto kaj dirigento. Ĉi tio estas unu el la plej grandaj influoj sur la brazila populara muziko. Chiquinha Gonzaga estis naskita en Rio-de-Ĵanejro, filino de riĉa kaj aristocrata patro kaj nepino de sklavo.
La muziko ludita en Gonzaga daŭre vivas. Krom skribi, legi, kaj kalkuli ŝi lernis ankaŭ diversajn lingvojn kaj muzikon. Aldone al klasikaj komponaĵoj de la muzikaj lecionoj, Chiquinha havis kontakton kun populara muziko kiel roda de lundu, umbigada kaj aliaj Afrikaj ritmoj, kiuj influos pri la vivo en la estonteco.
Kiam ŝi estis 16-jaraĝa, ŝi devis edziniĝi laŭ sia patro al komercisto Jacinto Ribeiro do Amaral. La doto de ŝia patro estis piano, al kiu ŝi dediĉis sian tutan tempon. Kiam Brazilo implikis en la Paragvaja Milito la edzo devis vojaĝadi suden por transporti ŝipe virinojn, soldatojn kaj sklavojn. Li prenis kun si Chiquinhan. Sed tio estas pli malkovrata de kruelejo por ŝia malkovro scenoj kontraŭ la nigruloj en la ŝipo, kaj la sen postulo de la edzo ke ŝi lasu la muzikon. Tiaj diskutis la dezajno de la paro. Pro tio ĉi, kaj aliaj 'sociaj skaloj' (ŝi ankaŭ disde sia dua edzo) Chiquinha estis rifuzita de sia familio, la patro konsideras ŝin morta, kaj eĉ ne permesis al ŝi kreskigi miksitajn tri infanojn. Tiel Chiquinha sola devis trovi pervivaĵon.
Tiam en Rio estis periodo de intensa transiro kaj socia transformiĝo: la diskuto pri slaveco kaj abolicio estis ofte; aperis artaj kaj politikaj grupoj; kreiĝis distraj asocioj, karnavalaj societoj kaj popolaj organizaĵoj. Dume, la nokta vivo en la urbo eksplodis, kaj instrumentaj muzikistoj aperis kun pli vigla ritmo kaj pli granda populara allogo. Rio bezonis profesiuloj por ludi en dancejoj kaj teatroj, kaj tiun ĉi vojon trovis Chiquinha. Ŝia amiko Joaquim Callado helps plibonigi la pianoteknikon por trovi studentojn, kaj por ludi antaŭ publiko kiu jam postulas bonajn interpretistojn por la nova muziko. La fuzio de establitaj muzikĝenroj, polko kaj Afrika lundu estis praktikis ŝancojn por la muziko kaj danco, sed la apero de “ choro” .” Kiu farigis de Chiquinha komprenon. Ĉi tio estas parto de la prezentado, ĉi tio estas profesia muzika praktiko, kaj antaŭita de agado en Brazilo.
Chiquinha Gonzaga respondecas por heredaĵo de pli ol mil verkoj enhavantajn ĝenrojn, diras Bia Paes Leme, muzika kunordiganto de la instituto konservas kolekton ekde 2005: “ Afrikaco, abertura, so, baião, batuque, kanzono brasileira, kanzono sertaneja. “. Chiquinha alsokis ver and directis teatron: “ komedio unu akto, kaj alian en tri aktoj… ” Ŝi verkis “ operetojn, komikan operon, operon bufan kaj operojn de kutimoj “. Ĉi tiu estas unu el la plej bonaj direktistoj en Brazilo.
Ŝia unua komponaĵo estis la sukcesa "Alloga” ( Atraente ) kiu atingis sian 15-an eldonon en 1877, nomita tiel por la reago de la homoj kiuj unufoje aŭdis ĝin. Sed la plej granda “furoraĵo” estis "Ó Abre Alas ", konsiderata la unua kanto de la nacia karnavalo. Ĝi restas en la karnavala repertuaro ĝis hodiaŭ.
En tempo kiam valsoj, polkoj kaj tangoj dominis la elitan muzikan scenon en Brazilo, Chiquinha integrigis la diversajn konojn de la muziko de la malsuperaj klasoj siaj komponaĵoj. La partopreno de Chiquinha Gonzaga en la brazila arta sceno estis fundamenta en la difino de la muzika identeco de la lando komence de la 20-a jarcento.
Fonto de tiu teksto estas artikolo numero 184 en la artikolserio Virinoj en muziko en la Esperanta Retradio, verkita de Sonia Risso el Urugvajo.
Elektita verkaro
[redakti | redakti fonton]- "Canção dos pastores" – 1858
- "Atraente" – 1877
- "Candomblé" – 1888
- "Gaúcho" – 1895
- "Ô abre alas" – 1899
- "Forrobodó de maçada" – 1912
- "Lua branca" – 1912
- "Pomadas e Farofas" – 1912
- "Corta jaca" – 1914