Tempier, Syllabus PDF
Tempier, Syllabus PDF
Tempier, Syllabus PDF
~
72 73
per essentiam, nisi sicut ex intell igentia et orbe, hoc est, unum per
13 (122). Lo sensitivo e intelectivo en el hombre no constituyen
operationem.
uno por esencia, si no es como una inteligencia <celeste> y su
14 (143). Quod homo pro tanto dicitur intelligere, pro quanto
orbe, es decir, por una operación.
caeJum dicitur ex se intelligere, vel vivere, vel moveri, id est, quia
14 (143). Se dice que el hombre intelige del mismo modo que el
agens istas actiones est ei unitum ut motor mobili, et non
ciclo sc dice que intelige o vive o se mueve por sí mismo, es decir,
substan tial iter.
porq ue el agente de estas acciones le está unido como el motor a
15 (174). Quod homo post mortem amittit omne bonum.
su móvil y no substancialmente.
16 (20 1). Quod de fide non est curandum, si dicatur aliquid esse
15 (174). Después de la muerte el hombre pierde todo bien.
haereticum quia est contra fidem .
16 (20 1). De la fe no hay que cuidarse, si se dice de algo que es
J 7 (215). Quod non contingit corpus corruptum redire idem herético porque es contrario a la fe.
numero, nec idem numero resurget. 17 (215). No le es dado a un cuerpo corrupto retornar numé
18 (216). Quod resurrectio futura non debet concedi a philosopho, ricamente el mismo, ni resucitará numéricamente el mismo .
quia impossibile est eam investigari per rationem. -Error, quia 18 (216). El filósofo no debe conceder la resurrección futura,
etiam philosophus debet captivare intellectum in obsequium fidei. porque <ésta> es imposible de investigar por la razón. -En"or,
19 (219). Quod anima separata nullo modo patitur ab igne. porque también el filósofo debe constreñir su intelecto en
20 (179) . Quod lex naturalis prohibet interfectionem animalium bcneficio de la fe.
irrationabilium sicut rationabilium, licet non tantum.
19 (219). El alma separada no sufre el fuego de ningún modo.
21 (102). Quod nihil fit a casu, sed omnia de necessitate eveniunt,
20 (179). La ley natural prohíbe matar al animal irracional tanto
et quod omnia futura quae erunt, de necessitate erunt, et quae non
como al racional, sólo que no en igual grado.
erunt, impossibile est esse; et quod nihil evenit contingenter,
21 (102). Nada se produce por azar, sino que todo sucede por
considerando omnes causas. -Error, quia concursus causarllm est
necesidad, y todas las cosas futuras que serán, serán por
de definitone casualis, ut dicit boetius, libro de consolatione.
naturaleza, y las que no serán, es imposible que sean; y nada
22 (173). Quod felicitas non potest a deo inmitti inmediate.
sucede contingentemente si se consideran todas las causas. -Error,
23 (217). Quod dicere deum dare telicitatem uni, et non alii, est
porque el concurso de las causas pertenece a la definición causal
sine ratione et figmentum. <como dice Boecio> en el libro De la consolación.
24 (7). Quod omnes scientiae Sunt necessariae, praeter 22 (173). La felicidad no puede proceder inmediatamente de Dios.
phiJosophicas disciplinas, et qllod non sunt necessariae, nISl
23 (217). Decir de Dios que concede la felicidad a uno sí y a otro
propter consuetudinem hominum.
no, es sin razón y una ficción.
25 (2 14). Quod dells non potest dare perpetu itatem rei 24 (7). Todas las ciencias están desprovistas de necesidad, a
transmutabili vel corruptibili. excepción de las disciplinas fílosófícas, y las ciencias no son
26 (29). QlIod prima causa posset producere etfectum sibi necesarias si no es a causa del hábito de los hombres.
aequalem, nisi temperaret potentiam suam. 25 (214). Dios no puede dar la perpetuidad a una cosa trans
mutable o corruptible.
26 (29). La primera causa podría producir un efecto igual a sí
misma, si no moderara su potencia.
74 75
41 (149). Quod intellectus socratis corrupti non habet scientiam 38 (107). Dios no ha podido producir la materia prima, sino
filosofía.
77
76
42 (15). Quod prima causa nOn habet scientiam futurorum .ra causa no posee la ciencia de los futuros
contingentium. Prima ratio, quia futura COntingentia Sunt nOn 42 (15) . La prinf~ra razón: porque los futuros contingentes no
en tia. Secunda, quia futura contingentia Sunt particularia; deus 11
con tingentes. Pril <razón> : porque los futuros contingentes son
autem cognoscit virtute intel/ectiva que nOn potest cognoscere son entes. Segun(l\ ien, Dios conoce por la potencia intelectiva,
particu1are. Unde, si non esset sensus, forte intel/ectus nOn particulares; ahor,\;onocer de modo particular. Por ello, si los
distingueret inter Socratem et platonem, licet distingueret inter la cual no puede :10, quizá el intelecto no distinguiría a Sócrates
hominem et asinum. Tertia est ordo causae ad causatum: sentidos no existi¡'1 distinguiría al hombre del asno. La tercera
praescientia enim divina est causa necessaria praescitorum. de Platón, aunqu¡',fl de la causa al causado: pues la presciencia
Quarta est ordo scientiae ad scitum: quamvis enim scientia non sit <razón> es el orci"lccesaria de las cosas previstas. La cuarta
causa sciti, ex quo tamen scitur, determinatur ad alteram partem div ina es causa ',11 de la ciencia al conocido: pues, aunque la
Contradictionis, et hoc multo magis in scientia divina quam nostra. <razón> es el orel' 'ausa de lo conocido, esto es, sin embargo,
43 (68). Quod primum principium non potest esse causa ci encIa no sea la ~ de los dos términos de una contradicción a
diversorum factorum hic inferius, nisi mediantibus aliis causis, eo determinado a un l1 c:n que es conocido, y esto sucede mucho más
quod nullum transmutans diversimode transmutat, nisi
transmutatum. pa rtir del momen tc',¡encia divina que en la nuestra.
en <el caso de> la I,rincipio no puede ser la causa de las diversas
44 (28). Quod ab uno primo agente non potest esse multitudo
effectuum. 43 (68). El primer :~lS aquí abajo si no es por mediación de otras
rea lidades produci" llgún transmutante transmuta según modos
45 (37). Quod primum principium non est propna causa causas, porque n l mismo> transmutado.
l
aetemorum, nisi metaphorice, quia conservat ea, id est, quia ni si
esset, ea non essent. di versos si no es <~ Id de efectos no puede provenir de un primer
44 (28). Una multi l'
46 (108). Quod sicut ex materia non potest aliquid tieri sine
agente único. rincipio no es la causa propia de las <cosas>
agente, ita nec ex agente potest aliquid tieri sine materia; et quod
45 (3 7). El primer I',tafóricamente, pues él las conserva, esto es,
deus non est causa efficiens, nisi respectu ei us quod habet esse in
eternas, si no es tri " ellas tampoco existirían .
47 (96). Quod entia declinant ab ordine primae causae, in se 46 (108). Así comel l1pOCO a partir del agente puede hacerse nada
49 (66). Quod deus non possit movere caelum motu recto. Et est
ratio, quia tunc relinqueret vacllum . 49 (66). Dios no podría mover el cielo con un movImIento
SO (23). Quod deus non potest irregulariter, id est, al io modo
rectilíneo . Y la razón es que entonces dejaría tras sí el vacío.
quam movet, movere aliquid, quia in eo non est diversitas
50 (23). Dios no puede mover algo irregularmente, esto es, de
voluntatis.
otro modo del que mueve <actualmente>, porque en él no hay
51 (24). Quod deus est aeternus in agendo et movendo, sicut in
di versidad de voluntad.
essendo; aliter ab alio determinaretur, quod esset prius illo.
51 (24). Dios es eterno en su actuar y su movimiento, así como en
52 (18). Quod id quod de se determinatur ut deus, vel semper agit,
su ser; de otro modo sería determinado por otro que sería anterior
ve! nunquam; et quod multa sunt aeterna.
a él.
53 (20). Quod deum necesse est facere quicquid inmediate fit ab
52 (J 8). Lo que, como Dios , se determina por sí, o bien actúa
ipso. -Error, sive intelligatur de necessitate coactionis, quia tollit
siempre o nunca; y muchas realidades son etemas.
libertatem, sive de necessitate inmutabilis, quia ponit im
53 (20). Dios hace de manera necesaria todo lo que es producido
possibilitatem aliter faciendi.
inmediatamente por él. -Error, sea que se comprenda <en el
54 (67). Quod primum principium non potest inmediate producere
sentido> de una necesidad de coacción, porque quita la libertad,
generabilia, quia Sunt effectus novio Effectus autem novus exigit
sea <que se comprenda en el sentido> de una necesidad de
causam inmediatam quae potest aliter se habere.
inmutabilidad, porque supone la imposibilidad de hacer de otra
SS (30). Quod primum non potest a!iud a se producere, quia
manera de la que hace.
omnis differentia quae est inter agens et factum est per materiam .
54 (67). El primer principio no puede producir inmediatamente
56 (14). Quod deus non potest inmediate cognoscere contingentia,
las <cosas> generables, porque son efectos nuevos. Pero, un
nisi per aliam causam particularem et proximam.
efecto nuevo exige una causa inmediata que puede ser de otra
57 (65). Quod si omnes causae aliquando fuerint in quiete,
manera <de como es>.
necesse est deum ponere mobilem.
SS (30). El primero no puede producir otra <cosa> distinta de él,
58 (34). Quod deus est necessaria causa primae intelligentiae: qua
porque toda diferencia que existe entre un agente y su efecto
posita ponitur effectus, et Sunt simul duratione.
existe por la materia .
59 (64). Quod deus est causa necessaria motu s corporum
56 (14). Dios no puede conocer inmediatamente los contingentes,
superiorum et coniuctionis et divisionis contingentis in stel1is.
sino es por <mediación > de alguna causa particular y próxima.
57 (65). Si todas las causas han estado en reposo en algún
momento, es necesario suponer que Dios es móvil.
58 (34). Dios es la causa necesaria de la primera inteligencia
<celeste>: porque puesta <la causa> el efecto es <igualmente>
puesto, y ambos son simultáneos en cuanto a la duración .
59 (64). Dios es causa necesaria del movimiento de los cuerpos
superiores así como de las conjunciones y separaciones
contin gentes de las estrellas.
80 81
82
Unlverso.
78 (51). Las substancias separadas desde siempre de la materia
UnIVerso.
80 (40). Quod omne quod non habet materiam est aetemum, quia
ha sido hecho por transmutación no ha existido anteriormente:
quod non est factum per transmutationem materiae prius non fuit:
por lo tanto , <lo que no tiene materia> es eterno.
aeterne cognitionis.
83 (45). La inteligencia <celeste> recibe su perfección de Dios en
85
84
imposs ibi le est innovationem esse in effectu sine innovatione in innovación en el efecto sin una innovación en la causa.
88 (78). Quod nihil esset novum, nisi caelum esset variatum materia de los <seres> sujetos a generación.
respectu materiae generabilium. 89 (89). Es imposible refutar los argumentos del Filósofo <en
89 (89). Quod impossibile est solvere rationes phil osophi de favor> de la eternidad del mundo, a menoS que digamos que la
aetemitate mundi, nisi dicamus quod vo luntas primi implicat volu ntad del Primero implica incomposibles.
incompossibilia. 90 (191). El fís ico debe negar absolutamente la eternidad del
90 (l91). Quod naturalis philosophus simpliciter debet negare mundo porque se apoya sobre causas y razones naturales. En
mund i novitatem, quia innititur causis et rationibus naturalibus. cambio, el creyente puede negar la eternidad del mundo porque se
Fidelis autem potest negare mundi aeternitatem, quia innititur
apoya en causas sobrenaturales.
causis supematuralibus. 91 (80). El argumento del Filósofo demostrando que el
91 (80). Quod ratio phi losophi demonstrans motum caeli esse mov imiento del cielo es eterno no es sofistico; es extraño que
hoc non vident. 92 (73). Los cuerpos celestes son movidos por un principio
92 (73). Quod corpora caelestia moventur a principio intrinseco, externo, que es el alma; y son movidos por el alma y por la virtud
quod est anima; et quod moventur per animam et per virtutem apetitiva, como el animal. En efecto, como el animal es movido
appetitivam, sicut animal. Sicut enim animal appetens movetur, por su apetito, así es movido el cielo .
ita et caelum. 93 (72). Los cuerpoS celestes poseen por sí la eternidad en cuanto
93 (72). Quod corpora celestia habent ex se aetemitatem suae a su substancia, pero no la eternidad en cuanto al movimiento.
substantiae, sed non aetemitatem motus. 94 (32). Hay dos principios eternos, a saber, el cuerpo del cielo y
95 (31). Quod tria sunt principia in caelestibus: subiectum motus eterno, el alma del cuerpo celeste y el Primero, que mueve como
aeterni, anima corporis caelestis et primum movens ut deseado. - Error en cuanto a los dos primeros.
desideratum. -Error est quoad duo prima. 96 (42). Dios no puede multiplicar a los individuos bajo una
1
97 ( J6). Quod individua eiusdem speciei, ut SOcrates et plato,
differunt So/a positione materiae suae; et quod forma humana 97 (116). Los indi viduos de una so/a especie, como Sócrates y
existente in utroque eadem numero, non est mirum si idem Platón, difieren solamente por la posición de su materia; y la
numero est in diversis /ocis.
fo rma humana existente numéricamente la misma en cada uno de
98 (84). Quod mundus est aetemus, quia omne quod habet ellos, no es extraño si la misma cosa numéricamente <una> está
naturam per quam possit esse in toto futuro, habet naturam per en diversos lugares.
quam potuit esse in toto praeterito.
98 (84). El mundo es eterno, porque todo lo que posee una
99 (83). Quod mundus, licet sit factus de nihilo, nOn tamen est naturaleza por la cual podría ser para siempre en el futuro, tiene
factus de novo; et quamvis de non esse exierit ad esse, tamen non una naturaleza por la cual podría haber sido por siempre en el
esse non praecessit esse duratione, set natura tantum. pasado.
100 (192) Quod the%gi dicentes quod cae/um quandoque 99 (83). El mundo, aunque haya sido producido a partir de la nada ,
quiescit arguunt ex falsa suPpositione; et quod dicere caeJum esse no ha sido, sin embargo, producido de nuevo, y aunque haya
et non moveri est dicere contradictoria.
salido del no-ser para llegar al ser, sin embargo, el no-ser no ha
lO 1 (91). Quod infinite praecesserunt caeli revo/utiones, quas non precedido al ser en cuanto a la duración, sino solamente en cuanto
fuit impossibile comprehendi a prima causa, sed ab inte/lectu
creato. a la naturaleza.
100 (192). Los teólogos que dicen que el cielo está a veces en
l02 (75). Quod anima caeli est intel/igentia, et orbes caelestes non
reposo razonan a partir de una falsa suposición ; y decir que el
Sunt instrumenta inte11igentiarum sed organa, sicut auris et oculus
cielo existe, pero que no es movido, es afirmar contradictorios.
SUnt organa virtutis sensitive.
10/ (91). Una infinidad de revoluciones del cielo han precedido a
l03 (l 09). Quod forma quam Oportet fieri et esse in materia non <la revolución actual>. No es imposible comprender esta
potest agi ab i110 quod nOn agit ex materia.
revoluciones in finitas por la primera causa, pero <es imposible
104 (124). Quod humanitas non est forma rei, sed rationis. comprenderlo> por un intelecto creado.
l05 (120). Quod forma hominis non est ab extrinseco, sed 102 (75). El alma del cielo es una inteligencia creada y las órbitas
educitur de potentia materiae, quia aliter non esset generatio
unIvoca. celestes no son instrumentos de las inteligencias <celestes>, sino
sus órganos, como la oreja y el ojo son los órganos de la potencia
l06 (8/). Quod omnium formarum causa effectiva inmediata est
orbis. sensi tiva.
103 (109). La forma que debe devenir y ser en la materia no
puede ser producida por aquello que no actúa a partir de la
materia .
104 (124). La humanidad no es la forma de una cosa, sino <un
ser> de razón.
105 (120). La forma del hombre no proviene de un <principio>
extrínseco, sino que está sacada de la potencia de la materia, pues
de otro modo no habría generación unívoca.
106 (81). La causa efecti va inmediata de todas las formas es un
orbe.
88 89
107 (112). Quod elementa SUnt aeterna. SUnt tamen facta de novo
in dispoSitione guam modo habent. 107 (112). Los elementos son eternos. Sin embargo, han sido
108 (127). Quod anima humana nul10 modo est mobilis secllndum producidos de nuevo en cuanto a la disposición que tienen
locum, nec per se, nec per accidens; et si ponatur alicubi per actualmente.
substantiam suam, nunquam movebitur de ubi ad ubio 108 (127). El alma humana no es de ningún modo móvil según el
109 (129). Quod substantia animae est aetema; et quod intellectus lugar, ni por sí; e <incluso> si se la supusiera <situada> en algún
agens et possibilis Sunt aetemi. lugar por su substancia, no se movería jamás de un lu gar a otro
110 (1 19). Quod motus caeJi SUnt propter animam intelJectivam; lugar.
et anima intellectiva sive intellectus non potest educi, nisi 109 (J 29). La substancia del alma es eterna; y los intelectos
mediante COrpore.
agente y posible son eternos.
I I I (12 1). Quod nulJa forma ab extrinseco veniens potest facere 110 (119). Los movimientos del cielo son a causa del alma
unum cum materia. Quod enim separabile est, cum eo guod est intelectiva ; y el alma intelectiva o el intelecto no puede ser
corruptibiJe, unum non facit.
extraída <de la materia> más que por la mediación de un cuerpo
112 (63). Quod inteltigentiae superiores imprimunt in inferiores, <celeste>.
sicut anima una intellectiva imprimit in aliam, et etiam in animam 111 (121). Ninguna forma proveniente de un <principio>
sensitivam; et per talem impressionem incantator aliquis proiecit extrínseco puede constituir unidad con la materia . En efecto, lo
camelum in foveam solo visu.
que es separable no puede constituir unidad con lo que es
113 (135). Quod anima separata non est alterabilis secundum
corruptible .
philosophiam, licet secundum fidem alteretur.
112 (63). Las inteligencias superiores imprimen en las inferiores
I 14 (134). Quod anima rationalis, guando recedit ab animali, del mismo modo que un alma intelectiva imprime en otra, y
adhuc remanet animal vivum.
también en un alma sensitiva; y por una impresión semejante,
115 (/45). Quod anima intellectiva cognoscendo se cognoscendo cualquier mago proyecta un camello en una fosa sólo por la vista .
se Cognoscit omnia alia. Species enim omnium rerum Sunt sibi 113 (135). El alma separada no es alterable según la filosofía,
concreate. Sed haec cognitio nOn debetur intellectui nostro, aunque pueda ser alterada según la fe.
secundum
agens. gllod nos ter est, sed secundum guod est inteJJectus 114 (134). Cuando el alma racional se retira de un animal, el alma
se mantiene todavía viva .
116 (133). Quod anima est inseparabilis a corpore, et ad 115 (145). El alma intelectiva conociéndose conoce todas las
corruptionem harmoniae cOrporalis corrumpitur anima. otras cosas. En efecto, las especies de todas las cosas le son
concreadas. Pero este conocimiento no es debido a nuestro
intelecto, en tanto que es nuestro, sino en tanto que es intelecto
agente.
116 (133) . El alma es inseparable del cuerpo, y al corromperse la
armonía corporal se corrompe el alma.
90 91
opposita sicut materia; determinatur autem ab appetibili, sicut ellos mismos, sino por una causa eterna, esto es, por los cuerpos
136 (168). Quod homo agens ex passiones coacte agit. 134 (159). El apetito, cuando cesan los impedimentos, es movido
intelectivo.
94 95
96
156 (79). Quod si caelum staret, ignis in stupam non ageret, quia [54 (2). Los sabios del mundo son sólo los filósofos .
157 (171). Quod horno ordinatus quantum ad intellectum et 156 (79). Si el cielo se detuviera, el fuego no actuaría sobre la
affectum, sicut potest sufficienter esse per virtutes intellectuales et estopa, porque la naturaleza se frustraría.
alias morales de quibus loquitur philosophus in ethicis, est 157 (171). El hombre ordenado en cuanto a su intelecto Y sus
sufficienter dispositus ad felicitatem aetemam. afectos, como puede serlo suficientemente por las virtudes
158 ([ 65). Quod post conclusionem factam de aliquo faciendo , intelectuales Y las otras <virtudes> morales de las que habla el
vol untas non manet libera; et quod pene non adhibentur a lege, Filósofo en las Éticas , está suficientemente dispuesto para la
-----_.
99
98
voluntatis.
164 (158). Quod horno in omnibus actionibus suis sequitur si,mp" el mayo' -ErrOC, si se enti,nde el mayo' po' el hecho d,
166 (206). El pecado contra natura, como por ejemplo el mal uso
190 (16). Quod prima causa est causa en ti um remotissima. -Error, 190 (16). La primera causa es la causa remotísima de los entes .
SI intelligatur cum praecisione, scilicet ita: quod non Error, si se comprende eso en sentido estricto, a saber, así: que no
191 (110) . Quod foonae non recipiunt divisionem, nisi per 191 (110). Las formas no reciben la división más que por la
materiam. -Error, nisi intelligatur de formis eductis de potentia materia. -Error, salvo si se piensa en las formas sacadas de la
192 ( 194). Quod foona materialis non potest creari. 192 (194). Una forma material no puede ser creada.
193 (136). Quod intellectus potest transire de corpore in corpus, 193 (136). El intelecto puede transitar de un cuerpo a <otro>
ita quod successive sit motor corporum diversorum . cuerpo , y ser así sucesivamente el motor de di versos cuerpos.
194 ( 151). Quod anima nihil vult, nisi mota ab alio a se. Unde 194 (151). El alma no quiere nada , salvo si es movida por otra
illud est falsum: anima seipsa vult. -Error, si intelligatur mota ab cosa distinta de ella. -Error, si se entiende 'ser movida por otra '
alio, scilicet ab appetibili vel obiecto, ita quod appetibile uel en el sentido de '<ser movida> por lo apetecible o el objeto' , de
obiectum sit tota ratio motus ipsius voluntatis. modo que lo apetecible o el objeto sería la razón su ficiente del
195 (94). Quod fatum , quod est dispositio universi, procedit ex movimiento de la voluntad misma.
providentia divina non inmediate, sed mediante motu corporum 195 (94). El destino, que es la disposición del universo, no
superiorum ; et quod istud fatum non imponit necessitatem
procede inmediatamente de la providencia divina , sino por la
inferioribus, quia habent contrarietatem, sed superioribus .
mediación del movimiento de los cuerpos superiores; y este
196 (97) . Quod dignitatis esset in causis superioribus, posse
destino no impone su necesidad a las realidades inferiores, pues
facere peccata et monstra praeter intentionem, cum natura hoc
éstas son capaces de contrariedad, sino a las realidades superiores.
possit.
196 (97). Habría dignidad en las causas superiores por el hecho de
197 (93). Quod aliqua possunt casualiter evenire respectu causae
poder producir sin intención errores Y monstruos, puesto que la
prim ae; et quod falsum est omnia esse praeordinata a prima causa,
naturaleza puede <hacerlo> .
200 (86). Quod aevum et tempus nihil sunt in re, sed solum in
199 (100). En las causas eficientes, si la primera <causa> cesa
apprehensione.
<de actuar>, la <causa> segunda no cesa <sin embargo de
104
lOS
20 I (190). Quod qui generat mundum secundum totum ponit 20 I (190). Quien <afirma que se> genera el mundo en su
vacuum, quia locus necessario praecedit generatum in loco; et totalidad supone el vacío, pues el lugar precede necesariamente a
tunc ante mundi generationem fuisset locus sine locato quod est lo que es engendrado en un lugar; y, entonces, antes de la
vacuum .
generación del mundo, habría habido un lugar sin una cosa
202 (111). Quod elementa prima generatione sunt facta ex illo localizada <en ese lugar>, lo que es el vacío .
chaos, sed sunt aeterna.
202 (1 11). Los elementos han sido producidos por una primera
203 (90). Quod universum non potest deficere, quia primum generación a partir de un cierto caos, pero son eternos.
agens habet transmutare aeternaJiter vicissim, nunc ad istam 203 (90). El universo no puede cesar de ser, pues el primer agente
formam, nunc ad illam ; et similiter materia nata est transmutari. posee el poder de transmutarlo eternamente, ahora hacia tal forma ,
204 (55). Quod substantiae separatae sunt alicubi per operationem; ahora hacia tal otra; y, de igual modo, la materia es naturalmente
et quod non possunt moveri ab extremo in extremum, nec in apta para ser transmutada.
medium, nisi quia possunt velle operari aut in medio, aut in 204 (55). Las substancias separadas están situadas en alguna parte
extremis. -Error, si intelligatur sine operatione substantiam non por su operación; y no pueden moverse de un extremo a otro
esse in loco, nec transire de loco ad locum. extremo ni al medio, si no es porque pueden querer operar en el
205 (88). Quod tempus est infinitum quantum ad utrumque medio o en los extremos. -Error, si se piensa que una substancia
extremum: licet enim impossibile sit infinita esse pertransita no está en un lugar, ni transita de un lugar a otro lugar sin su
quorum aliquid fuit pertranseundum, non tamen impossibile est operación.
infinita esse pertransita quorum nullum fuit pertranseundum. 205 (88). El tiempo es infinito en cuanto a sus dos extremos:
206 (106). Quod sanitatem, infirmitatem, vitam et mortem pues, aunque sea imposible atravesar una infinidad en la que cada
attribuit positioni siderum et aspectui fortune, dicens quod si eum elemento ha debido ser atravesado <sucesivamente>, no es, sin
aspexerit fortuna, vivet; si non aspexerit, morietur. embargo, imposible atravesar una infinidad en que ningún
207 (105). Quod, in hora generationis hominis, in corpore suo et elemento ha debido ser atravesado <sucesivamente>.
per conseqüens in anima, quae sequitur corpus, ex ordine 206 (106). Se atribuye la salud, la enfermedad, la vida y la muerte
causarum superiorum et inferiorum, inest homini dispositio a la posición de las estrellas y a la mirada de la fortuna , diciendo
inclinans ad tales actiones et eventus. -Error, nisi intelligatur de que si la fortuna ha mirado a alguno vivirá, y si no lo ha mirado
eventibus naturalibus, et per viam dispositionis. momá.
208 (157). Quod duobus bonis propositis, quod forti us est, fortius 207 (105). A la hora de la generación de un hombre en su cuerpo
movee -Error, ni si intelligatur quantum est ex parte boni y, en consecuencia, en su alma, que sigue al cuerpo en virtud del
moventis.
orden de las causas superiores e inferiores, inhiere en el hombre
una disposición que inclina a tales acciones y sucesos. -Error,
salvo si se entiende de sucesos naturales y <solamente> por vía de
disposición.
208 (157). Si dos bienes son propuestos, el que es más fuerte
mueve más fuertemente. -Error, salvo si se entiende desde el
punto de vista del bien que mueve.
;.ur~,
-'-~<l'~
-r". J
;" ~.'
;:1,\
- E:::iI -V':
~"1~/.cS
~n. 9
107
106
209 (152). Quod omnes motus voluntarii reducuntur in motorem 209 (152). Todos los movimientos voluntarios se reducen al
primum. -Error, nisi intelligatur in motorem primum simpliciter, primer motor. -Error, sa lvo si se entiende el primer motor tomado
non creatum, et intelligendo de motu secundum substantiam, non absolutamente, no creado, y entendiendo el movimiento según la
secundum defformitatem. substancia, no según la deformidad.
210 (62). Quod materia exterior obedit substantiae spiritua li. 210 (62). La materia exterior obedece a la substancia esp iritual.
Error, si intelligatur simpliciter et secundum omnem modum Error, si se entiende abso lu tamente y según todo modo de
transmutationis. transmutación.
21 1 (8). Quod intellectus noster per sua natural ia potest pertingere 211 (8). Nuestro in telecto por su natura leza puede llegar al
ad cognoscendum essentiam primae cause. - Hoc male sonat et est conoci mi ento de la esencia de la primera causa. Esto suena mal, y
error, si intelligatur de cognitione inmediata. es un error, si se entiende un conocimiento inmediato.
212 (74). Quod intelligentia so la vo lun tate movet caelum. 212 (74). La inteligencia mueve el cielo por su sola vo luntad.
2 13 (71). Quod natura quae est principium motus in corporibus 213 (71). La natura leza que es el principio del movimiento en los
caelestib us est intelligentia movens. -Error, si intelligatur de cuerpos celestes es una inteligencia que mueve. - Error, si se
natura intrinseca, quae est actus vel forma. entiende en el sentido de una naturaleza intrínseca, que es el acto
214 (128). Quod anima nunquam moveretur, nisi corpus o la forma.
moveretur, sicut grave vel leve nunquam moveretur, nisi aer 2 14 (128) . El alm a no se movería nunca si no se moviera el
2 1S (lO). Quod de deo non potest cognosci, nisi quia ipse est, sive moviera el aire.
ipsum esse. 2 1S (10). No se puede conocer nada de Dios sa lvo que él mismo
216 ( 11 ). Quod deum esse ens per se positive non est intelligibile, es, o que es el ser mismo.
sed privative est ens per se. 2 16 (11). No es inteligible que Dios sea un ente positivo por sí,
217 (187). Quod creatio non debet dici mutatio ad esse. - Enw, si sino un ente privativo por sí.
intelligatur de omni modo mutationis. 217 ( 187). No debe decirse que la creación es un cambio hacia el
218 (53). Quod inteliigentia, angelus, vel anima separata nusquam ser. - Error, si se entiende de todo modo de cambio.
219 (54). Quod substantiae separatae nusquam sunt secundum ningu na parte.
substantiam. -Error, si intelligatur ita quod substantia non sit in 219 (54). Las substancias separadas no están en ninguna parte
loco. Si au tem intelligatur ita quod substantia sit ratio essendi in segú n su substancia. - Error, si se entiende por esto que la
loco, verum est quod nusquam sunt sec undum substantiam 8 4 substancia no esté en un lu gar. Pero si se lo entiende en el sentido
de que la substancia sería la razón de estar en un lugar, 8s
es
verdadero que no están en ninguna parte según su substancia.
....
109
1:[
,
11 "
1,
"
,
BIBLIOGRAFÍA ¡':
,
ll
It
patrísticos hasta el fin del siglo XlV, Madrid, editorial Gredos, 2"
1999.
Aguilar, 1962.
1998
París , Librairie philosophique J. Vrin, 2000 .
GRANT, E., La ciencia fisica en la edad media, Méx ico D. F.,
DE MURALT, A., L'enjeu de la philosophie médiévale, Études
Cie, 1954.
Neuve, Pub1. Uni ve rs ., 1977 .
FLASCH , K., Aujkliirung im Mitte/alter? Die Verurteilung von
HYMAN , A. Y WALSH , 1., Ph ilosophy in the Middle Ages. The
12 77, Mainz, Dietrich, 1989.
Christian, 1slamic and Jewish Traditions, Nueva York, Harper
FOREST, A., VAN STEENBERGHEN, F. , DE GANDILLAC,
and Row, 1970 .
Press, 1982.
Spinoza, México, Fondo de Cultura Económica, 1983.
La notion de liberté au Moyen Áge. Islam, Eyzance, Occident, VAN STEENBERGHEN, Aristotle in the West. The origins of
Universitaires de France, 1973.
VV.AA La notion de liberté au Moyen Áge. Islam, Byzance,
Occident, Penn -Paris-Dumbarton Oaks Col1oquia, rv session des
12-15 octobre 1982, París, Société d'edition «Les Belles Lettres»,
1985.
VY.AA., The cultural context oi medieval learning. Proceedings
of the first intemational colloquium of Phi1osophy, Science and
Theology in the Middle Ages, September 1973, Dordrecht,
Holland, Reidel, 1975.
Press, 1995.