Edukira joan

Mugarik Gabeko Medikuak: berrikuspenen arteko aldeak

Artikulu hau "Kalitatezko 2.000 artikulu 12-16 urteko ikasleentzat" proiektuaren parte da
Wikipedia, Entziklopedia askea
Nabigazio historia interaktiboa
← Aurreko ezberdintasuna
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
IkusizkoaWikitestua
t →‎Ibilbidea: Barne lotura zuzenketa: Khmer Gorriak
Luistxo (eztabaida | ekarpenak)
31.478 edits
 
(19 erabiltzailek tartean egindako 35 berrikusketa ez dira erakusten)
1. lerroa: 1. lerroa:
{{HezkuntzaPrograma|Geografia eta Historia}}
⚫
[[Fitxategi:MSF front door in Chad.jpg|thumb|right|Mugarik Gabeko Medikuen egoitza bat, [[Txad]]en.]]
{{erakunde infotaula}}
⚫
[[Fitxategi:MSF front door in Chad.jpg|thumb|Mugarik Gabeko Medikuen egoitza bat, [[Txad]]en.]]


'''Mugarik Gabeko Medikuak''', edo [[frantses]]ez eta jatorrian ''Médecins Sans Frontières'' ('''MSF'''), gizaldeko laguntzarako [[gobernuz kanpoko erakunde]] bat da. Mediku laguntza eskaintzen du munduko 80 herrialdetan baino gehiagotan, [[1971]]az geroztik. [[Geneva]]n ([[Suitza]]) dute egoitza nagusia.
'''Mugarik Gabeko Medikuak''' (jatorrian, {{lang-fr|Médecins sans frontières}} edo ''MSF''), gizaldeko laguntzarako [[gobernuz kanpoko erakunde]] bat da. Mediku laguntza eskaintzen du munduko 80 herrialdetan baino gehiagotan, [[1971]]az geroztik. [[Geneva]]n ([[Suitza]]) dute egoitza nagusia.


== Helburu eta egitekoak ==
Helburu nagusien artean egoera ezegonkorretan dauden komunitateak eta hondamendi naturalen edo gatazka armatuen biktimak laguntzea da, arraza, erlijio sinesmen edo ideologia politikoaren arabera inor baztertu gabe. Krisialdietako lekuetan independentzia eta inpartzialtasuna mantentzea berehalako erantzunak emateko eta eraginkortasuna eskaintzeko bidea du elkarteak bestela. Hala ere, arriskuak onartzen ditu elkarteak, boterearen aurrean jarrera irmoak hartzeko eta herritarren aldeko testigantzak emateko.
Helburu nagusien artean dauden komunitateak eta hondamendi naturalen edo gatazka armatuen biktimak laguntzea da, arraza, erlijio sinesmen edo ideologia politikoa kontuan hartzeke, inor baztertu gabe. Krisialdietako lekuetan independentzia eta inpartzialtasuna mantentzea berehalako erantzunak emateko eta eraginkortasuna eskaintzeko bidea du elkarteak. Hala ere, arriskuak onartzen ditu elkarteak, boterearen aurrean jarrera irmoak hartzeko eta herritarren aldeko testigantzak emateko.


Bazkideei proposatzen dieten diru-aportazioetan, lau bide eskaini ohi ditu MSFk aportazioak bideratzeko:<ref name=":0">{{Erreferentzia|izenburua=Mugarik Gabeko Sortzaileak {{!}} Médicos Sin Fronteras|hizkuntza=es|url=https://www.msf.es/mugarik-gabeko-sortzaileak|aldizkaria=www.msf.es|sartze-data=2024-03-10}}</ref>
[[2010]]ean, [[Espainia]]ko atalak 266.000 bazkide pasatxo zituen, %&nbsp;57 emakumezkoak eta %&nbsp;43 gizonezkoak zirelarik, eta %&nbsp;74k 40 urte edo hori baino gehiago zituelarik. Probintziei begiratuta, [[Bizkaia]] laugarren tokian eta [[Gipuzkoa]] seigarrenean ziren, bazkideen kopuruaz den bezainbatean; [[Nafarroa Garaia]] eta [[Araba]], ordea, 15 lehenengoetatik kanpo zeuden.<ref>{{es}} [http://www.msf.es/sites/default/files/publicacion/MSF88-Memoria2010.pdf MSF Espainia, 2010eko oroitidazkia.]</ref>

* Gatazken biktimak

* Desnutrizioa
* Haurren txertaketa
* Hondamendi naturalak

== Bazkidetza ==
[[2010]]ean, [[Espainia]]ko atalak 266.000 bazkide pasatxo zituen: haietako %&nbsp;57 emakumezkoak ziren eta, adinari dagokionez, %&nbsp;74k 40 urte edo hori baino gehiago zituen. Probintziei begiratuta, [[Bizkaia]] laugarren tokian eta [[Gipuzkoa]] seigarrenean ziren, bazkideen kopuruaz den bezainbatean; [[Nafarroa Garaia]] eta [[Araba]], ordea, 15 lehenengoetatik kanpo zeuden.<ref>{{es}} [https://web.archive.org/web/20131206181047/https://www.msf.es/sites/default/files/publicacion/MSF88-Memoria2010.pdf MSF Espainia, 2010eko oroitidazkia.]</ref> MSFko arduradun nagusietako bat [[Aitor Zabalgogeaskoa]] euskalduna izan da hainbat urtez, MSF Espainiakoaren zuzendari nagusia izan da,<ref>{{Erreferentzia|izena=Fermin|abizena=Etxegoien|urtea=2008|izenburua=Aitor Zabalgogeazkoa: “Potolo egoteak errespetua irabazteko balio dit”|hizkuntza=eu|url=https://www.argia.eus/argia-astekaria/2129/aitor-zabalgogeazkoa-potolo-egoteak-errespetua-irabazteko-balio-dit|aldizkaria=Argia|sartze-data=2024-03-10}}</ref> edo [[Siriako Gerra Zibila|Siriako gerran]] 2010eko hamarkadan MSFk izan duen koordonatzaile nagusia.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=IBAIZABAL: Siria eta Hego Sudaneko errealitate latzak bildu ditu Mugarik Gabeko medikuak Bilbo Areatzan jarritako erakusketan {{!}} Bilbo Hiria irratia|hizkuntza=eu|data=2016-09-30|url=https://www.bilbohiria.eus/43605|sartze-data=2024-03-10}}</ref>

Bazkidetza pertsonalak eta aportazio ekonomiko pribatuak sustatzen ditu MSFk, bere diru sarreren %95 baino gehiago jatorri pribatukoa baita. Funtsak gizarte-misiorako erabiltzen dira (medikuntza eta lekukotza), baita aurreko guztia betetzeko beharrezkoak diren administrazio-lanak egiteko eta baliabideak eskuratzeko ere.<ref name=":0" />


== Ibilbidea ==
== Ibilbidea ==
* [[1971]]an batzorde batek erakundea sortu zuen [[Paris]]en ([[Frantzia]]). Urte hartan bertan [[Bangladesh|Ekialdeko Pakistanek]] independentzia aldarrikatu eta gerra piztu zen. Bi urte lehenago, [[Biafra]]ko gerrarekin, "gizaldeko laguntza garaikidea"ren kontzeptua sortu zen. Bi krisialdi hauetan nazioarteak emandako erantzun urriak eragin zuen MSFren sorrera.
* [[1971|1971n,]] batzorde batek erakundea sortu zuen [[Paris]]en ([[Frantzia]]). Urte hartan bertan, [[Bangladesh|Ekialdeko Pakistanek]] independentzia aldarrikatu eta gerra piztu zen. Bi urte lehenago, [[Biafrako gerra]]rekin, "gizaldeko laguntza garaikidea"ren kontzeptua sortu zen. Bi krisialdi horietan nazioarteak emandako erantzun urriak eragin zuen MSFren sorrera.


* [[1975]]ean maila handiko lehen parte hartzea egin zuten [[Kanbodia]]ko errefuxiatuei lagunduz, lehenik eta behin [[Khmer Gorriak|Khmer Gorri]]engandik ihesean eta gero [[Vietnam]]ekiko gerragatik.
* [[1975]]ean, maila handiko lehen parte hartzea egin zuten [[Kanbodia]]ko errefuxiatuei lagunduz, lehenik eta behin [[Khmer Gorriak|Khmer Gorriengandik]] ihesean eta gero, [[Vietnam]]ekiko gerragatik.


* [[1976]]an lehen aldiz parte hartu zuten gerrako gune batean, [[Libano]]ko gudan hain zuzen ere.
* [[1976]]an, lehen aldiz parte hartu zuten gerrako gune batean, [[Libano]]ko gudan hain zuzen ere.


* [[1980]]an MSF-ren taldeek klandestinoki zeharkatu zuten Pakistan eta [[Afganistan]]en arteko mugan, azken herrialde hura [[Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna|Sobiet Batasunak]] inbaditu ostean. Guda horrek inspiratu zuen ''Le Photographe'' komiki sorta argitaratzea hiru ataletan (Dupuis, 2003, '04 eta '05) hainbat urte ondoren. Lan honek Didier Lefèvre kazetariak 1986an MSF-ren talde batekin egindako egonaldia kontatzen du, Emmanuel Guibert eta Frédéric Lemercier egileen eskutik. 1980an ere [[Belgika]]ko atala sortu zuten,Frantziatik kanpoko lehendabizikoa.
* [[1980]]an, MSFko taldeek klandestinoki zeharkatu zuten Pakistan eta [[Afganistan]]en arteko mugan, azken herrialde hura [[Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna|Sobiet Batasunak]] inbaditu ostean. Guda horrek inspiratu zuen ''Le Photographe'' komiki sorta argitaratzea hiru ataletan (Dupuis, 2003, 2004 eta 2005) handik hainbat urtera. Lan horrek Didier Lefèvre kazetariak 1986an MSFko talde batekin emandako egonaldia kontatzen du, Emmanuel Guibert eta Frédéric Lemercier egileen eskutik. 1980an, [[Belgika]]ko atala sortu zuten, Frantziaz kanpoko lehena.


* [[1984]]an [[Etiopia]]ko goseteak mundu osoan oihartzun handia eduki zuen (''USA for Africa'' kanpainak ere lagundu zuen horretan), eta MSFk maila handiko lehen elikadura programa abiatu zuen.
* [[1984]]an, [[Etiopia]]ko goseteak mundu osoan oihartzun handia eduki zuen (''USA for Africa'' kanpainak ere lagundu zuen horretan), eta MSFk maila handiko lehen elikadura programa abiatu zuen.


* [[1985]]ean [[Kolonbia]]n hasi ziren gobernua eta gerrillaren arteko gatazka armatuaren biktimak laguntzen. Urte bat geroago [[Espainia]]ko atala sortu zuten.
* [[1985]]ean, [[Kolonbia]]n hasi ziren gobernua eta gerrillaren arteko gatazka armatuaren biktimak laguntzen. Urte bat geroago [[Espainia]]ko atala sortu zuten.


* [[1988]]an [[Palestina]]ko lurralde okupatuetan hasi ziren lanean, [[Lehenengo Intifada]]ren garaian.
* [[1988]]an, [[Palestina]]ko lurralde okupatuetan hasi ziren lanean, [[Lehenengo Intifada]]ren garaian.


* [[1991]]tik [[Somaliako Gerra Zibila]]ren biktimei laguntzeari ekin zioten, gatazka hasi zenetik alegia. Urte hartan bertan [[Saddam Hussein]]en soldaduengandik ihesean 550.000 bat [[kurdu]] [[Irak]] eta [[Turkia]] artean errefuxiatu joan ziren. MSFko taldeak laguntzera desplazatu ziren hara.
* [[1991]]tik [[Somaliako Gerra Zibila]]ren biktimei laguntzeari ekin zioten, gatazka hasi zenetik, alegia. Urte hartan bertan, [[Saddam Hussein]]en soldaduengandik ihesean 550.000 bat [[kurdu]] [[Irak]] eta [[Turkia]] artean errefuxiatu joan ziren. MSFko taldeak laguntzera desplazatu ziren hara.


* [[1992]]tik [[Bosniako gerra]]n egon ziren, eta [[Srebrenicako sarraskia]]ren nazioarteko lekuko bakarra izan zen. Publikoki salatu zuten.
* [[1992]]<nowiki/>an [[Bosniako gerra]]n jardun ziren eta [[Srebrenicako sarraskia]]ren nazioarteko lekuko bakarra izan zen. Publikoki salatu zuten.


* [[1994]]an [[Ruandako genozidioa]] salatu eta biktimei lagundu zieten. Urte bat geroago [[Txetxenia]]ko lehenengo gerran egon ziren eta salatu zuten [[Errusia]]k masiboki erabilitako indarkeria zibilen aurka.
* [[1994]]an, [[Ruandako genozidioa]] salatu eta biktimei lagundu zieten. Urte bat geroago [[Txetxenia]]ko lehenengo gerran egon ziren eta salatu zuten [[Errusia]]k masiboki erabilitako indarkeria zibilen aurka.


* [[1998]]an [[Nikaragua]], [[Honduras]], [[Guatemala]] eta [[El Salvador]]ren egon ziren Mitch urakanaren ondorioz.
* [[1998]]an, [[Nikaragua]], [[Honduras]], [[Guatemala]] eta [[El Salvador]]ren aritu ziren, Mitch urakanaren ondorioz.


* [[1999]]an [[Bakearen Nobel Saria]] jaso zuten, eta eskuratutako diruarekin "Oinarrizko sendagaietara iristeko kanpaina" martxan ipini zuten, gaur egun ere aktiboa dagoena. Hurrengo urtean bertan hasi ziren [[Hartutako Immuno Eskasiaren Sindromea|HIESaren]] aurkako sendagai antirretrobiralak ematen, gaur egun ia 200.000 pertsonak hartzen dituztenak 19 herrialdetan programa hauei esker.
* [[1999]]an, [[Bakearen Nobel Saria]] jaso zuten, eta eskuratutako diruarekin "Oinarrizko sendagaietara iristeko kanpaina" martxan ipini zuten, gaur egun ere aktiboa dagoena. Hurrengo urtean bertan hasi ziren [[Hartutako Immuno Eskasiaren Sindromea|HIESaren]] aurkako sendagai antirretrobiralak ematen, gaur egun ia 200.000 pertsonak hartzen dituztenak 19 herrialdetan programa hauei esker.


* [[2002]]an [[Angolako Gerra Zibila]]ren ostean herrialdeak pairatutako goseteak eragin zuen MSFk bertan parte hartzea.
* [[2002]]an, [[Angolako Gerra Zibila]]ren ostean herrialdeak pairatutako goseteak eragin zuen MSFk bertan parte hartzea.


* [[2003]]an hasi ziren mobilizatzen [[Darfur]]reko krisialdia zela-eta, munduan oihartzun zabala lortuz.
* [[2003]]an hasi ziren mobilizatzen [[Darfur]]reko krisialdia zela-eta, munduan oihartzun zabala lortuz.


* [[2004ko Indiako ozeanoko lurrikara]]k elkartasun uholdea eragin zuen eta MSFk beste proiektu batzuetara desbideratu behar izan zuen azkenean soberan gelditu ziren diru-laguntza ugari.
* [[2004ko Indiako ozeanoko lurrikara]]k elkartasun uholdea eragin zuen eta MSFk beste proiektu batzuetara desbideratu behar izan zuen azkenean soberan geratu ziren diru-laguntza ugari.


* [[2005]]ean [[Niger]]reko gosetean, [[Angola]]ko [[Marburg sukar]] epidemian eta [[Maroko]]ko etorkinen krisialdian jardun zuten.
* [[2005]]ean, [[Niger]]reko gosetean, [[Angola]]ko [[Marburg sukar]] epidemian eta [[Maroko]]ko etorkinen krisialdian jardun zuten.


* [[2008]]an [[Yemen]]en zeuden errefuxiatu somaliar eta etiopiarrei lagundu zieten. Urte hartan ere [[Myanmar]]ren parte hartu zuten Nargis zikloiaren ondorioz. Hala ere, [[Ameriketako Estatu Batuak|AEBetan]] ''Living in Emergency: Stories of Doctors Without Borders'' ("Larrialdian bizi: Mugarik Gabeko Medikuen istorioak") izenburuko dokumentala egin zuten.
* [[2008]]an, [[Yemen]]en zeuden errefuxiatu somaliar eta etiopiarrei lagundu zieten. Urte hartan [[Myanmar]]ren parte hartu zuten halaber, Nargis zikloiaren ondorioz. Hala ere, [[Ameriketako Estatu Batuak|AEBetan]] ''Living in Emergency: Stories of Doctors Without Borders'' ("Larrialdian bizi: Mugarik Gabeko Medikuen istorioak") izenburuko dokumentala egin zuten.


* [[2009]]an [[Nigeria]], [[Niger]] eta [[Txad]]en egon ziren [[meningitis]]aren epidemia bat zela-eta. Urte hartan [[Amerikar tripanosomiasi|Chagas-en gaixotasunaren]] inguruko kanpaina egin zuten.
* [[2009]]an [[Nigeria]], [[Niger]] eta [[Txad]]en jardun ziren [[meningitis]]aren epidemia bat zela-eta. Urte hartan, [[Amerikar tripanosomiasi|Chagas-en gaixotasunaren]] inguruko kanpaina egin zuten.


* [[2010eko Haitiko lurrikara]] dela-eta bere historiako larrialdi planik handiena egin zuen erakundeak, [[kolera]] izurriteari aurre egitea barne. Urte hartan bertan [[Pakistan]]go uholdeek eragindako ondorioak ere arinduz lagundu zuten.
* [[2010eko Haitiko lurrikara]] dela-eta bere historiako larrialdi planik handiena egin zuen erakundeak, [[kolera]] izurriteari aurre egitea barne. Urte hartan bertan [[Pakistan]]go uholdeek eragindako ondorioak ere arinduz lagundu zuten.


* [[2011]]n erakundeak 40. urteurrena ospatu zuten.
* [[2011]]n, erakundeak 40. urteurrena ospatu zuten.

== Ikus, gainera ==
* [[Munduko Medikuak]]


== Erreferentziak ==
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia zerrenda}}
{{erreferentzia zerrenda}}


== Kanpo loturak ==
== Bibliografia ==
* Vallaeys, Anne (2004), Médecins Sans Frontières: La biographie. ISBN 978-2213616766
{{commonskat}}

== Kanpo estekak ==
⚫
* {{en}} [http://www.msf.org Mugarik Gabeko Medikuen nazioarteko webgunea]
⚫
* {{fr}} [http://www.msf.fr/ Frantziako atalaren webgunea]
⚫
* {{es}} [http://www.msf.es/ Espainiako atalaren webgunea]

{{autoritate kontrola}}



{{Bakearen Nobel Saridunak}}
⚫
* {{en}}[http://www.msf.org Mugarik Gabeko Medikuen nazioarteko webgunea]
⚫
* {{fr}}[http://www.msf.fr/ Frantziako atalaren webgunea]
⚫
* {{es}}[http://www.msf.es/ Espainiako atalaren webgunea]


[[Kategoria:Osasun erakundeak]]
[[Kategoria:Osasun erakundeak]]
65. lerroa: 82. lerroa:
[[Kategoria:Gobernuz kanpoko erakundeak]]
[[Kategoria:Gobernuz kanpoko erakundeak]]
[[Kategoria:Bakearen Nobel Saridunak]]
[[Kategoria:Bakearen Nobel Saridunak]]
[[Kategoria:Elkartasunaren Asturiasko Printzesa saridunak]]

Hauxe da oraingo bertsioa, 14:31, 10 martxoa 2024 data duena

Mugarik Gabeko Medikuak
Datuak
Izen laburraMSF eta MSF
Motakaritatezko erakundea, voluntary health agencies (en) Itzuli eta nazioarteko gobernuz kanpoko erakundea
HerrialdeaSuitza
Eskumendekoak
Leger Uten Grenser (en) Itzuli eta Médecins Sans Frontières (en) Itzuli
Agintea
Zuzendari exekutiboaChristos Christou (en) Itzuli
ZuzendariaJacques Bérès (en) Itzuli
Egoitza nagusi (2022–)
Osatuta
Legezko formaassociation (en) Itzuli
Ekonomia
Diru-sarrerak1.901.707.000 € (2020)
Historia
Sorrera1971ko abenduaren 21a
Sortzailea
Bernard Kouchner
Jacques Bérès (en) Itzuli
Philippe Bernier
Raymond Borel (en) Itzuli
Marcel Delcourt (en) Itzuli
Xavier Emmanuelli (en) Itzuli
Vladan Radoman (en) Itzuli
Max Récamier (en) Itzuli
Jasotako sariak
Bakearen Nobel Saria  (1999)
Indira Gandhi Peace Prize  (1996)
Elkartasunaren Asturiasko Printzesa sari  (1991)
European Human Rights Prize
Four Freedoms Award – Freedom from Want  (1996)
Chatham House Prize  (2015)
Nansen Refugee Award  (1993)
Elkartasunaren Asturiasko Printzesa sari
LennonOno Grant for Peace  (2006)
Fulbright Prize  (2012)
Pardes Humanitarian Prize in Mental Health  (2017)
Lasker-Bloomberg Public Service Award  (2015)
DZI zigilua
The Glass of Reason  (2017)
Placa Josep Trueta  (2019)
Erich-Kästner award  (2002)
Livingstone Medal
webgune ofiziala
Facebook: msfinternational Twitter: MSF Instagram: doctorswithoutborders LinkedIn: medecins-sans-frontieres-msf TikTok: doctorswithoutborders Edit the value on Wikidata
Mugarik Gabeko Medikuen egoitza bat, Txaden.

Mugarik Gabeko Medikuak (jatorrian, frantsesez: Médecins sans frontières edo MSF), gizaldeko laguntzarako gobernuz kanpoko erakunde bat da. Mediku laguntza eskaintzen du munduko 80 herrialdetan baino gehiagotan, 1971az geroztik. Genevan (Suitza) dute egoitza nagusia.

Helburu eta egitekoak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Helburu nagusien artean dauden komunitateak eta hondamendi naturalen edo gatazka armatuen biktimak laguntzea da, arraza, erlijio sinesmen edo ideologia politikoa kontuan hartzeke, inor baztertu gabe. Krisialdietako lekuetan independentzia eta inpartzialtasuna mantentzea berehalako erantzunak emateko eta eraginkortasuna eskaintzeko bidea du elkarteak. Hala ere, arriskuak onartzen ditu elkarteak, boterearen aurrean jarrera irmoak hartzeko eta herritarren aldeko testigantzak emateko.

Bazkideei proposatzen dieten diru-aportazioetan, lau bide eskaini ohi ditu MSFk aportazioak bideratzeko:[1]

  • Gatazken biktimak
  • Desnutrizioa
  • Haurren txertaketa
  • Hondamendi naturalak

Bazkidetza

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

2010ean, Espainiako atalak 266.000 bazkide pasatxo zituen: haietako % 57 emakumezkoak ziren eta, adinari dagokionez, % 74k 40 urte edo hori baino gehiago zituen. Probintziei begiratuta, Bizkaia laugarren tokian eta Gipuzkoa seigarrenean ziren, bazkideen kopuruaz den bezainbatean; Nafarroa Garaia eta Araba, ordea, 15 lehenengoetatik kanpo zeuden.[2] MSFko arduradun nagusietako bat Aitor Zabalgogeaskoa euskalduna izan da hainbat urtez, MSF Espainiakoaren zuzendari nagusia izan da,[3] edo Siriako gerran 2010eko hamarkadan MSFk izan duen koordonatzaile nagusia.[4]

Bazkidetza pertsonalak eta aportazio ekonomiko pribatuak sustatzen ditu MSFk, bere diru sarreren %95 baino gehiago jatorri pribatukoa baita. Funtsak gizarte-misiorako erabiltzen dira (medikuntza eta lekukotza), baita aurreko guztia betetzeko beharrezkoak diren administrazio-lanak egiteko eta baliabideak eskuratzeko ere.[1]

Ibilbidea

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
  • 1971n, batzorde batek erakundea sortu zuen Parisen (Frantzia). Urte hartan bertan, Ekialdeko Pakistanek independentzia aldarrikatu eta gerra piztu zen. Bi urte lehenago, Biafrako gerrarekin, "gizaldeko laguntza garaikidea"ren kontzeptua sortu zen. Bi krisialdi horietan nazioarteak emandako erantzun urriak eragin zuen MSFren sorrera.
  • 1976an, lehen aldiz parte hartu zuten gerrako gune batean, Libanoko gudan hain zuzen ere.
  • 1980an, MSFko taldeek klandestinoki zeharkatu zuten Pakistan eta Afganistanen arteko mugan, azken herrialde hura Sobiet Batasunak inbaditu ostean. Guda horrek inspiratu zuen Le Photographe komiki sorta argitaratzea hiru ataletan (Dupuis, 2003, 2004 eta 2005) handik hainbat urtera. Lan horrek Didier Lefèvre kazetariak 1986an MSFko talde batekin emandako egonaldia kontatzen du, Emmanuel Guibert eta Frédéric Lemercier egileen eskutik. 1980an, Belgikako atala sortu zuten, Frantziaz kanpoko lehena.
  • 1984an, Etiopiako goseteak mundu osoan oihartzun handia eduki zuen (USA for Africa kanpainak ere lagundu zuen horretan), eta MSFk maila handiko lehen elikadura programa abiatu zuen.
  • 1985ean, Kolonbian hasi ziren gobernua eta gerrillaren arteko gatazka armatuaren biktimak laguntzen. Urte bat geroago Espainiako atala sortu zuten.
  • 1999an, Bakearen Nobel Saria jaso zuten, eta eskuratutako diruarekin "Oinarrizko sendagaietara iristeko kanpaina" martxan ipini zuten, gaur egun ere aktiboa dagoena. Hurrengo urtean bertan hasi ziren HIESaren aurkako sendagai antirretrobiralak ematen, gaur egun ia 200.000 pertsonak hartzen dituztenak 19 herrialdetan programa hauei esker.
  • 2003an hasi ziren mobilizatzen Darfurreko krisialdia zela-eta, munduan oihartzun zabala lortuz.
  • 2004ko Indiako ozeanoko lurrikarak elkartasun uholdea eragin zuen eta MSFk beste proiektu batzuetara desbideratu behar izan zuen azkenean soberan geratu ziren diru-laguntza ugari.
  • 2008an, Yemenen zeuden errefuxiatu somaliar eta etiopiarrei lagundu zieten. Urte hartan Myanmarren parte hartu zuten halaber, Nargis zikloiaren ondorioz. Hala ere, AEBetan Living in Emergency: Stories of Doctors Without Borders ("Larrialdian bizi: Mugarik Gabeko Medikuen istorioak") izenburuko dokumentala egin zuten.
  • 2010eko Haitiko lurrikara dela-eta bere historiako larrialdi planik handiena egin zuen erakundeak, kolera izurriteari aurre egitea barne. Urte hartan bertan Pakistango uholdeek eragindako ondorioak ere arinduz lagundu zuten.
  • 2011n, erakundeak 40. urteurrena ospatu zuten.

Erreferentziak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
  1. ↑ a b (Gaztelaniaz) «Mugarik Gabeko Sortzaileak | Médicos Sin Fronteras» www.msf.es (Noiz kontsultatua: 2024-03-10).
  2. ↑ (Gaztelaniaz) MSF Espainia, 2010eko oroitidazkia.
  3. ↑ Etxegoien, Fermin. (2008). «Aitor Zabalgogeazkoa: “Potolo egoteak errespetua irabazteko balio dit”» Argia (Noiz kontsultatua: 2024-03-10).
  4. ↑ IBAIZABAL: Siria eta Hego Sudaneko errealitate latzak bildu ditu Mugarik Gabeko medikuak Bilbo Areatzan jarritako erakusketan | Bilbo Hiria irratia. 2016-09-30 (Noiz kontsultatua: 2024-03-10).

Bibliografia

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Kanpo estekak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]


"https://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Mugarik_Gabeko_Medikuak&oldid=9624216"(e)tik eskuratuta