اتحادیه کمونیستهای ایران
اتحادیۀ کمونیستهای ایران | |
---|---|
بنیانگذاری | ۱۹۷۶ |
انحلال و برچینش | ۲۰۰۱ |
ادغام از | سازمان انقلابیون کمونیست (م-ل) گروه پویا گروه زحمت بعداً: گروه مبارزه برای آزادی طبقه کارگر |
پسین | حزب کمونیست ایران (مارکسیست-لنینیست-مائوئیست) |
مرام سیاسی | مارکسیسم-لنینیسم مائوئیسم |
طیف سیاسی | چپ |
وابستگی بینالمللی | جنبش انقلابی انترناسیونالیستی |
اتحادیه کمونیستهای ایران سازمانی مائوئیستی بود که ابتدا علیه شاه و سپس علیه جمهوری اسلامی ایران فعالیت میکرد.
اتحادیه، پیش از انقلاب ایران از ادغام سازمان انقلابیون کمونیست که سازمانی مائوئیست در خارج از کشور بود و «گروه پویا» که اعضایش بعضاً برای آموزش جنگ چریکی به فلسطین رفته بودند، تشکیل شد. نشریه «حقیقت» ارگان این سازمان بود و در بین جوانان تحصیلکرده در آمریکا و سایر کشورهای غربی به ویژه فعالان در کنفدراسیون دانشجویان ایرانی تأثیر و نفوذ قابل توجهی داشت.[۱] از جمله فعالان مبارز شناخته شده ضد حکومت شاه در خارج مانند سیامک زعیم، عبدالرحمان آزمایش، حسین ریاحی و فرید و وحید سریع القلم در این سازمان فعال بودند و در ابتدای انقلاب از مکتبیها در مقابل لیبرالهای اسلامی حمایت میکردند.[۲]
اما در خردادماه سال ۱۳۶۰ خورشیدی و همزمان با عزل بنیصدر و درگیری شدید اپوزیسیون و نیروهای مکتبی جمهوری اسلامی، اتحادیه به رهبری سیامک زعیم به این باور رسید که جمهوری اسلامی با به اجرا گذاشتن یک کودتا خواستار یکدست نمودن و تصفیه درونی حکومت و سرکوب چپهاست و باید علیه آن به فعالیت زیر زمینی و عملیات مسلحانه روی آورد.[۲]
قیام سربداران
[ویرایش]اتحادیه که حدود صد نفر از نیروهای خود را به جنگلهای اطراف آمل فرستاده و در اندیشه زدن جرقه یک قیام سراسری در کشور بود، در نظر داشت تا این رویداد تقریباً همزمان با عملیات مسلحانه مجاهدین خلق و فداییان اقلیت در شهریور و مهر آن سال در سایر نقاط کشور باشد اما اختلاف نظرها و بحثهای ایدئولوژیک رهبری آن، این اقدام را به تأخیر انداخت. نهایتاً اتحادیه تحت لوای «سربداران» تصمیم گرفت تا در زمستان سال ۱۳۶۰ به آمل حمله کرده و زمینه یک شورش همگانی را به وجود بیاورد. آنها تخمین میزدند که حکومت بتواند حدود ۳۰۰۰ نفر از نیروهایش (سپاه، ژاندارم و بسیج) را برای مقابله به منطقه بفرستد. گروه آخر (بسیج) به خاطر شور جنگی و جانفشانی اعضایش شناخته شده بود که تنها با از جان گذشتگی شورشیها قابل قیاس بود.[۳]
این شورش که در چهارم و پنجم بهمن ماه سال ۱۳۶۰ و با حمله به مراکز سپاه و بسیج و با سلاحهایی مانند تیربار، آغاز شد، پس از ۴۸ ساعت درگیری سرانجام در تاریخ ۶ بهمن با تمرکز قوای نیروهای سپاه پاسداران، پلیس و بسیجیان سرکوب و شهر باز پس گرفته شد.[۲][۴]
اگرچه تلفات سنگینی به نیروهای حکومتی وارد شد، بیشتر شورشیان کشته یا دستگیر شدند.[۵] پس از دستگیری تعدادی از اعضای جنبش، با استفاده از اطلاعاتی که از دستگیرشدگان بهدست آمد سایر افراد و بیشتر کمیته مرکزی گروه در عرض چند ماه بازداشت شدند. در زندان (طبق گفته سایر افراد سازمان، تحت شکنجه)، نظریه پردازان گروه توبه نموده و تقاضای بخشش نمودند. آنها حتی روحالله خمینی را به عنوان سدی علیه امپریالیسم ستودند. با این حال بخششی در مورد این افراد صورت نگرفت. آنان در تهران محاکمه و به اعدام محکوم شدند. سپس به آمل منتقل شده و در سالگرد این واقعه، در مرکز شهر در ملاء عام اعدام شدند. اعضا و هواداران خوشاقبالی که دستگیر نشده بودند نیز از کشور گریختند.[۲][۶]
اعضای باقیمانده در خارج از ایران به مائوئیسم بینالملل پیوستند و در دههٔ ۸۰، حزب کمونیست ایران (مارکسیست-لنینیست-مائوئیست) را تأسیس کردند که تا به امروز فعال است.
این سازمان در سالهای مختلفی نشریه حقیقت را منتشر میکرد و امروز نیز حزب کمونیست ایران (مارکسیست-لنینیست-مائوئیست)، به انتشار این نشریه ادامه میدهد.
جستارهای وابسته
[ویرایش]پانویس
[ویرایش]- ↑ سپهر ذبیح، ص 158 و 160
- ↑ ۲٫۰ ۲٫۱ ۲٫۲ ۲٫۳ Behrooz, p133
- ↑ Zabih, p163
- ↑ جنبش چپ در ایران معاصر، سپهر ذبیح، صفحه ۱۶۳، ۱۸۰ و ۱۸۲. ؛ مائوئیسم در ایران[پیوند مرده]، وبگاه مائوئیسم بینالملل در دنیای در حال توسعه (questia.com)
- ↑ Zabih, p163~170
- ↑ Mohsen M. Milani (۱۹۹۴)، The making of Iran's Islamic revolution: from monarchy to Islamic republic (ویراست ۲ , illustrated)، Westview Press، ص. ۱۹۰، شابک ۰-۸۱۳۳-۸۴۷۶-۱
منابع
[ویرایش]- جنبش چپ در ایران معاصر، به قلم سپهر ذبیح. وبگاه کتابهای گوگل (The Left in Contemporary Iran By Sepehr Zabih (Google Books)
- Behrooz, Maziar. Rebels with a Cause: The Failure of the Left in Iran. London: I.B. Tauris, 1999. ISBN 978-1-86064-381-1
پیوند به بیرون
[ویرایش]- وبسایت حزب کمونیست ایران
- کتاب پرنده نو پرواز
- حقیقت ارگان اتحادیه کمونیستهای ایران http://iran-archive.com/start/95