پرش به محتوا

اتحادیه کمونیست‌های ایران

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
اتحادیۀ کمونیست‌های ایران
بنیان‌گذاری۱۹۷۶
انحلال و برچینش۲۰۰۱
ادغام ازسازمان انقلابیون کمونیست (م-ل)
گروه پویا
گروه زحمت
بعداً:
گروه مبارزه برای آزادی طبقه کارگر
پسینحزب کمونیست ایران (مارکسیست-لنینیست-مائوئیست)
مرام سیاسیمارکسیسم-لنینیسم
مائوئیسم
طیف سیاسیچپ
وابستگی بین‌المللیجنبش انقلابی انترناسیونالیستی

اتحادیه کمونیست‌های ایران سازمانی مائوئیستی بود که ابتدا علیه شاه و سپس علیه جمهوری اسلامی ایران فعالیت می‌کرد.

اتحادیه، پیش از انقلاب ایران از ادغام سازمان انقلابیون کمونیست که سازمانی مائوئیست در خارج از کشور بود و «گروه پویا» که اعضایش بعضاً برای آموزش جنگ چریکی به فلسطین رفته بودند، تشکیل شد. نشریه «حقیقت» ارگان این سازمان بود و در بین جوانان تحصیلکرده در آمریکا و سایر کشورهای غربی به ویژه فعالان در کنفدراسیون دانشجویان ایرانی تأثیر و نفوذ قابل توجهی داشت.[۱] از جمله فعالان مبارز شناخته شده ضد حکومت شاه در خارج مانند سیامک زعیم، عبدالرحمان آزمایش، حسین ریاحی و فرید و وحید سریع القلم در این سازمان فعال بودند و در ابتدای انقلاب از مکتبی‌ها در مقابل لیبرال‌های اسلامی حمایت می‌کردند.[۲]

اما در خردادماه سال ۱۳۶۰ خورشیدی و هم‌زمان با عزل بنی‌صدر و درگیری شدید اپوزیسیون و نیروهای مکتبی جمهوری اسلامی، اتحادیه به رهبری سیامک زعیم به این باور رسید که جمهوری اسلامی با به اجرا گذاشتن یک کودتا خواستار یک‌دست نمودن و تصفیه درونی حکومت و سرکوب چپ‌هاست و باید علیه آن به فعالیت زیر زمینی و عملیات مسلحانه روی آورد.[۲]

قیام سربداران

[ویرایش]

اتحادیه که حدود صد نفر از نیروهای خود را به جنگل‌های اطراف آمل فرستاده و در اندیشه زدن جرقه یک قیام سراسری در کشور بود، در نظر داشت تا این رویداد تقریباً همزمان با عملیات مسلحانه مجاهدین خلق و فداییان اقلیت در شهریور و مهر آن سال در سایر نقاط کشور باشد اما اختلاف نظرها و بحث‌های ایدئولوژیک رهبری آن، این اقدام را به تأخیر انداخت. نهایتاً اتحادیه تحت لوای «سربداران» تصمیم گرفت تا در زمستان سال ۱۳۶۰ به آمل حمله کرده و زمینه یک شورش همگانی را به وجود بیاورد. آن‌ها تخمین می‌زدند که حکومت بتواند حدود ۳۰۰۰ نفر از نیروهایش (سپاه، ژاندارم و بسیج) را برای مقابله به منطقه بفرستد. گروه آخر (بسیج) به خاطر شور جنگی و جانفشانی اعضایش شناخته شده بود که تنها با از جان گذشتگی شورشی‌ها قابل قیاس بود.[۳]

این شورش که در چهارم و پنجم بهمن ماه سال ۱۳۶۰ و با حمله به مراکز سپاه و بسیج و با سلاح‌هایی مانند تیربار، آغاز شد، پس از ۴۸ ساعت درگیری سرانجام در تاریخ ۶ بهمن با تمرکز قوای نیروهای سپاه پاسداران، پلیس و بسیجیان سرکوب و شهر باز پس گرفته شد.[۲][۴]

اگرچه تلفات سنگینی به نیروهای حکومتی وارد شد، بیشتر شورشیان کشته یا دستگیر شدند.[۵] پس از دستگیری تعدادی از اعضای جنبش، با استفاده از اطلاعاتی که از دستگیرشدگان به‌دست آمد سایر افراد و بیشتر کمیته مرکزی گروه در عرض چند ماه بازداشت شدند. در زندان (طبق گفته سایر افراد سازمان، تحت شکنجه)، نظریه پردازان گروه توبه نموده و تقاضای بخشش نمودند. آن‌ها حتی روح‌الله خمینی را به عنوان سدی علیه امپریالیسم ستودند. با این حال بخششی در مورد این افراد صورت نگرفت. آنان در تهران محاکمه و به اعدام محکوم شدند. سپس به آمل منتقل شده و در سالگرد این واقعه، در مرکز شهر در ملاء عام اعدام شدند. اعضا و هواداران خوش‌اقبالی که دستگیر نشده بودند نیز از کشور گریختند.[۲][۶]

اعضای باقی‌مانده در خارج از ایران به مائوئیسم بین‌الملل پیوستند و در دههٔ ۸۰، حزب کمونیست ایران (مارکسیست-لنینیست-مائوئیست) را تأسیس کردند که تا به امروز فعال است.

این سازمان در سال‌های مختلفی نشریه حقیقت را منتشر می‌کرد و امروز نیز حزب کمونیست ایران (مارکسیست-لنینیست-مائوئیست)، به انتشار این نشریه ادامه می‌دهد.

جستارهای وابسته

[ویرایش]

پانویس

[ویرایش]
  1. سپهر ذبیح، ص 158 و 160
  2. ۲٫۰ ۲٫۱ ۲٫۲ ۲٫۳ Behrooz, p133
  3. Zabih, p163
  4. جنبش چپ در ایران معاصر، سپهر ذبیح، صفحه ۱۶۳، ۱۸۰ و ۱۸۲. ؛ مائوئیسم در ایران[پیوند مرده]، وبگاه مائوئیسم بین‌الملل در دنیای در حال توسعه (questia.com)
  5. Zabih, p163~170
  6. Mohsen M. Milani (۱۹۹۴The making of Iran's Islamic revolution: from monarchy to Islamic republic (ویراست ۲ , illustrated)، Westview Press، ص. ۱۹۰، شابک ۰-۸۱۳۳-۸۴۷۶-۱

منابع

[ویرایش]

پیوند به بیرون

[ویرایش]