پرش به محتوا

حزب پیکار

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
حزب پیکار
بنیان‌گذارخسرو اقبال[۱]
ادغام درحزب میهن[۲]
روزنامهایران ما[۳]
نبرد[۳]
مرام سیاسیملی‌گرایی ایرانی
طیف سیاسیمیانه‌گرایی[۴]

حزب پیکار، یک حزب سوسیالیست در ایران دهه ۱۳۲۰ و ۳۰ بود. این حزب مخالف عملکرد رضاشاه بود و اشغال ایران در جنگ جهانی دوم را محکوم کرد.[۳]

تشکیل حزب

[ویرایش]

پس از شهریور ۱۳۲۰ و کناره‌گیری رضا شاه فضای سیاسی کشور باز شده و در سپهر سیاسی ایران احزاب جدیدی با نگاه به کشورهای در جنگ شکل گرفت. حزب پیکار به رهبری خسرو اقبال، و اعضایی چون جلال شادمان، حسن مهری، محمود تفضلی، جهانگیر تفضلی، رضا آذرخشی و حسن ارسنجانی تشکیل شد.[۵][۶] روزنامه‌های وابسته به حزب به ترتیب عبارت بودند از بهار، نبرد، ایران ما و داریا که روزنامه بهار در ابتدا و سپس داریا ارگان رسمی حزب اعلام شد.[۷]

اتحاد و جدایی

[ویرایش]

پس از بازگشت سیدضیاء الدین طباطبائی به عرصه سیاسی گروهی به رهبری ارسنجانی در حزب تلاش کردند که سیدضیاء رهبری حزب را بر عهده بگیرد که با مخالف جناح مقابل این امر محقق نشد و بعد از آن علاوه بر حزب توده، حزب اراده ملی به رهبری سیدضیاء نیز از مخالفان سرسخت این حزب و ایده‌هایش شد.[۸][۹]

در سال ۱۳۲۳ و با تشکیل حزب میهن توسط سه حزب استقلال، میهن‌پرستان و آزادی‌خواهان این گروه نیز به آنان پیوست تا یک حزب واحد بنام میهن را در جهت مقابله با نیروهای وابسته به بیگانه سازماندهی کنند. پس از گذشت یک سال و در پی بروز اختلاف در حزب میهن، گروه مربوط به حزب پیکار از مجموعه جدا شدند. با توجه به حضور تفضلی در اروپا اعضا حزب پس از خروج و انشعاب مدتی به سمت حزب توده گرایش یافتند و برخی نیز جذب حزب دموکرات قوام شدند. بعد از مدتی اختلافات داخلی و نبود رهبران حزب مانند اقبال و تفضلی باعث شد تا مجموعه منحل شود.[۱۰]

منابع

[ویرایش]
  1. Jassim, Esmāʿil. "BAHĀR (2)". In Yarshater, Ehsan (ed.). دانشنامه ایرانیکا. Bibliotheca Persica Press. Archived from the original on 17 November 2017. Retrieved August 1, 2016.
  2. Frank Tachau (1994). "National Party (Hezb-e Mihan)". Political parties of the Middle East and North Africa. Greenwood Press. p. 164. ISBN 978-0-313-26649-2.
  3. ۳٫۰ ۳٫۱ ۳٫۲ Parvin, Nassereddin. "IRĀN-E MĀ". In Yarshater, Ehsan (ed.). دانشنامه ایرانیکا. Bibliotheca Persica Press. Retrieved August 1, 2016.
  4. Najleh Khandagh (Winter 2010). "The Political Parties in Iran between 1941-1947, with particular emphasis on the Left- wings Parties" (PDF). Geopolitics Quarterly. Iranian Association of Geopolitics. 6 (4): 154–166.
  5. نبرد، ش ۵۱، ۳ فروردین ۱۳۲۲، ص ۱.
  6. جهانگیر تفضلی، خاطرات جهانگیر تفضّلی، ج۱
  7. نبرد، ش ۱، ۱ مرداد ۱۳۲۱
  8. جهانگیر تفضلی، خاطرات جهانگیر تفضّلی، ج۱
  9. حسن ارسنجانی، «سیدضیاء چه می‌گوید»
  10. اسناد احزاب سیاسی ایران: ۱۳۲۰–۱۳۳۰ش، به کوشش بهروز طیرانی، ج۱،