Pajjiż interkjuż
Pajjiż interkjuż huwa pajjiż kompletament magħluq bl-art, jew b'kosti jmissu ma' baħar magħluq.[1][2][3] Fid-dinja hemm 48 pajjiż interkjuż, inklużi l-istati parzjalment rikonoxxuti. Fil-kontinenti tal-Amerika ta' Fuq, l-Awstralja, u l-Antartika ma jinstab l-ebda pajjiż interkjuż. Disgħa minn tnax-il pajjiż bl-inqas skor tal-IŻU huwa interkjuż.[4]
Lista ta' pajjiżi interkjużi
[immodifika | immodifika s-sors]| Pajjiż | Erja (km²) | Popolazzjoni | Post |
|---|---|---|---|
 Afganistan
|
647,500 | 29,117,000 | Asja tal-Punent |
 Andorra
|
468 | 84,082 | Ewropa tal-Punent |
 Armenja
|
29,743 | 3,254,300 | Kawkasja |
 Awstrija
|
83,871 | 8,396,760 | Ewropa Ċentrali |
 Ażerbajġan[a]
|
86,600 | 8,997,400 | Kawkasja |
 Belt tal-Vatikan[d]
|
0.44 | 826 | Ewropa t'Isfel |
 Bjelorussja
|
207,600 | 9,484,300 | Ewropa tal-Lvant |
 Butan
|
38,394 | 691,141 | Asja t'Isfel |
 Bolivja
|
1,098,581 | 10,907,778 | Amerika t'Isfel |
 Botswana
|
582,000 | 1,990,876 | Afrika t'Isfel |
 Burkina Faso
|
274,222 | 15,746,232 | Afrika Ċentrali |
 Burundi
|
27,834 | 8,988,091 | Afrika Ċentrali |
 Repubblika Ċentru-Afrikana
|
622,984 | 4,422,000 | Afrika Ċentrali |
 Ċad
|
1,284,000 | 10,329,208 | Afrika Ċentrali |
 Repubblika Ċeka
|
78,867 | 10,674,947 | Ewropa Ċentrali |
 Etjopja
|
1,104,300 | 85,237,338 | Afrika Ċentrali |
 Ungerija
|
93,028 | 10,005,000 | Ewropa Ċentrali |
 Każakistan[a][b]
|
2,724,900 | 16,372,000 | Asja Ċentrali |
 Kosovo[c]
|
10,908 | 1,804,838 | Ewropa tal-Lvant |
 Kirġiżistan
|
199,951 | 5,482,000 | Asja Ċentrali |
 Laos
|
236,800 | 6,320,000 | Asja tax-Xlokk |
 Lesoto[d]
|
30,355 | 2,067,000 | Afrika t'Isfel |
 Liechtenstein
|
160 | 35,789 | Ewropa Ċentrali |
 Lussemburgu
|
2,586 | 502,202 | Ewropa tal-Punent |
 Maċedonja
|
25,713 | 2,114,550 | Ewropa tax-Xlokk |
 Malawi
|
118,484 | 15,028,757 | Afrika t'Isfel |
 Mali
|
1,240,192 | 14,517,176 | Afrika Ċentrali |
 Moldova
|
33,846 | 3,567,500 | Ewropa tal-Lvant |
 Mongolja
|
1,566,500 | 2,892,876 | Asja tal-Lvant |
 Nagorno-Karabakh[c]
|
11,458 | 138,000 | Kawkasja |
 Nepal
|
147,181 | 26,494,504 | Asja t'Isfel |
 Niġer
|
1,267,000 | 15,306,252 | Afrika Ċentrali |
 Paragwaj
|
406,752 | 6,349,000 | Amerika t'Isfel |
 Rwanda
|
26,338 | 10,746,311 | Afrika Ċentrali |
 San Marino[d]
|
61 | 31,716 | Ewropa t'Isfel |
 Serbja
|
88,361 | 7,306,677 | Ewropa tax-Xlokk |
 Slovakkja
|
49,035 | 5,429,763 | Ewropa Ċentrali |
 Ossezja t'Isfel[c]
|
3,900 | 72,000 | Kawkasja |
 Sudan t'Isfel
|
619,745 | 8,260,490 | Afrika Ċentrali |
 Sważiland
|
17,364 | 1,185,000 | Afrika t'Isfel |
 Taġikistan
|
143,100 | 7,349,145 | Asja Ċentrali |
 Transnistrija[c]
|
4,163 | 537,000 | (Moldova) |
 Turkmenistan[a]
|
488,100 | 5,110,000 | Asja Ċentrali |
 Uganda
|
241,038 | 32,369,558 | Afrika Ċentrali |
 Użbekistan[b]
|
447,400 | 27,606,007 | Asja |
 Żambja
|
752,612 | 12,935,000 | Afrika t'Isfel |
 Żimbabwe
|
390,757 | 12,521,000 | Afrika t'Isfel |
 Żvizzera
|
41,284 | 7,785,600 | Ewropa Ċentrali |
| Total | 14,776,228 | 475,818,737 | |
| Persentaġġ tad-Dinja | 11.4% | 6.9% |
- a Għandha kosta mal-ilma mielaħ tal-Baħar Kaspju
- b Għandha kosta mal-ilma mielaħ tal-Baħar Aral
- c Reġjun b'kwistjoni ma' rikonoxximent internazzjonali limitat
- d Kompletament interkjuż minn pajjiż wieħed
Pajjiż interkjuż dobbju
[immodifika | immodifika s-sors]Pajjiż interkjuż imdawwar biss minn pajjiżi interkjużi oħra jista 'jissejjaħ pajjiż "interkjuż dobbju", fejn persuna irid jaqsam għall-inqas żewġ fruntieri biex jilħaq il-kosta.
Fid-dinja hemm żewġ pajjiżi bħal dawn:
- Liechtenstein fl-Ewropa Ċentrali mdawwra mill-Iżvizzera u l-Awstrija.
- Użbekistan fl-Asja Ċentrali mdawwra mill-Afghanistan, il-Każakistan, il-Kirġiżistan, it-Taġikistan, u t-Turkmenistan.[5]
Pajjiż interkjuż minn pajjiż wieħed
[immodifika | immodifika s-sors]Hemm tliet pajjiżi biss li huma interkjużi minn pajjiż wieħed.
It-tliet pajjiżi huma:
- Lesoto, enklav fl-Afrika t'Isfel.
- San Marino, enklav fl-Italja, għalkemm storikament allegat l-art għall-Baħar Adrijatiku.
- Belt tal-Vatikan, enklav fil-belt ta' Ruma, l-Italja.
Pajjiż interkjuż minn żewġ pajjiżi
[immodifika | immodifika s-sors]Hemm seba' pajjiżi interkjużi li huma mdawra minn żewġ ġirien:
- Andorra (bejn Franza u Spanja)
- Butan (bejn l-Indja u ċ-Ċina)
- Liechtenstein (pajjiż "interkjuż dobbju", bejn Iżvizzera u l-Awstrija)
- Moldova (bejn l-Ukraina u r-Rumanija)
- Mongolja (bejn ir-Russja u ċ-Ċina)
- Nepal (bejn l-Indja u ċ-Ċina)
- Sważiland (bejn l-Afrika t'Isfel u l-Możambik)
Dawn huma żewġ stati de-facto mingħajr jew b'rikonoxximent limitat internazzjonali:
- Ossezja t'Isfel (bejn r-Russja u l-Ġeorġja)
- Transnistrija (bejn l-Ukraina u l-Moldova)
Referenzi
[immodifika | immodifika s-sors]- ^ "Definition of landlocked" (bl-Ingliż). Merriam-Webster Online Dictionary. Miġbur 2007-05-25.
- ^ "Landlocked" (bl-Ingliż). Webster's 1913 Dictionary. Arkivjat minn l-oriġinal fl-2018-12-25. Miġbur 2007-05-25.
- ^ "AskOxford" (bl-Ingliż). Compact Oxford English Dictionary. Arkivjat minn l-oriġinal fl-2018-12-25. Miġbur 2007-05-25.
- ^ Faye, M. L., McArthur, J. W., Sachs, J. D., & Snow, T. (2004). The Challenges Facing Landlocked Developing Countries. Journal Of Human Development, 5(1), 31-32.
- ^ "Użbekistan" (bl-Ingliż). Cia World Factbook Uzbekistan. Arkivjat minn l-oriġinal fl-2019-01-05.