Antibiotic
Un antibiotic es una substància quimica que permet de destrurre ò d'enebir la creissença dei bactèris. Tènon una plaça importanta dins la farmacopèa de la medecina modèrna dempuei la segonda mitat dau sègle XX. Son foncionament es basat sus l'inibicion de mecanismes indispensables au foncionament dei microorganismes tocats coma la sintèsi de proteïnas de la membrana cellulara ò la fabricacion d'acids nucleïcs. Pasmens, aquelei produchs an egalament d'efiechs toxics sus l'organisme dau pacient. De mai, l'usatge mau mestrejat d'antibiotics favoriza la seleccion de gèrmes resistents que son tractament es pus complèx. L'administracion d'antibiotics es donc considerat coma un acte medicau important que necessita una reflexion sus la terapeutica mesa en òbra.
Istòria
[modificar | Modificar lo còdi]
Lo premier antibiotic descubèrt foguèt la penicillina, identificada en 1928 per lo biologista escocés Alexander Fleming (1881-1955) après d'estudis sus l'evolucion de culturas de bactèris contaminadas per d'espòras de Penicillium glaucum[1][2]. Dins lo corrent deis ans 1930, d'autrei trabalhs menats per l'Australian Howard Walter Florey (1898-1968), l'Alemand Ernst Boris Chain (1906-1979) e lo Britanic Norman Heatley (1911-2004) permetèron de desvolopar d'aplicacions medicalas que foguèron fòrça utilizadas durant la Segonda Guèrra Mondiala (1939-1945)[3].
En 1932, Gerhard Domagk (1895-1964), un bacteriologista alemand que trabalhava per la companhá Bayer AG, descurbiguèt lo prontosil. Premier antibiotic de sintèsi, es tanben lo premier sulfamid descubèrt e lo premier antibiotic comercializat[4]. Tres ans pus tard, l'Institut Pasteur capitèt d'isolar son principi actiu, lo sulfanilamid. Aquò permetèt de desvolopar de tractaments novèus còntra de malautiás de transmission sexuala ò d'infeccions entraïnadas per d'estafilocòcs.
Una etapa importanta foguèt passada en 1939 amb la descubèrta de la tirotricina per lo biologista francoestatsunidenc René Dubos (1901-1982). D'efiech, aquela substància, fòrça toxica, entraïnèt un important trabalh teoric sus lo foncionament deis antibiotics. De mai, aumentèt l'interès per la recèrca sus la penicillina. Entre leis ans 1940 e 1970, aquò menèt a la descubèrta de mai d'un antibiotic novèu :
- en 1944, foguèt descubèrta l'estreptomicina que permetèt de tractar la tuberculòsi.
- en 1952, foguèt comercializat lo premier macrolid.
- en 1956, foguèt descubèrta la vancomicina que permet de luchar còntra d'infeccions grèvas d'estafilocòcs ò de pneumocòcs.
- en 1962, comencèt lo desvolopament dei quinolonas que foguèron melhoradas, a partir deis ans 1980, per l'aparicion dei fluoroquinolonas.
Durant aqueu periòde, l'usatge deis antibiotics e la generalizacion de la vaccinacion permetèron de redurre l'empresa de mai d'una malautiá grèva coma la tuberculòsi qu'es venguda fòrça rara dins lei país desvolopats. Pasmens, a partir deis ans 1970, lei recèrcas sus leis antibiotics alentiguèron. Conjugat amb lo desvolopament de resisténcias mai e mai importantas per lei bactèris, aquò menèt a una demenicion de l'eficacitat de certaneis antibiotics. Present dins lei país rics, lo fenomèn a d'efiechs grèus dins lei país paures car lei medicaments i son pas totjorn prescrichs corrèctament. Per exemple, en 2020, aquò èra lo cas d'Índia que deviá faciar l'aparicion de gèrmes fòrça resistents en causa de l'utilizacion de rotina d'antibiotics de darriera generacion[5]. En consequéncia, de recèrcas novèlas son estadas mesas en plaça dempuei leis ans 1990-2000 per assaiar de trobar de classas novèlas d'antibiotics coma lo linezolid introduch en 2000 dins la farmacopèa.
Caracteristicas
[modificar | Modificar lo còdi].jpg)
Cada antibiotic a de caracteristicas precisas que definisson sei condicions d'utilizacion. La premiera es son espèctre d'activitat qu'es la lista dei bactèris sensibles a seis efiechs (destruccion dirècta dei bactèris, fin de lor multiplicacion... etc.). Lei mecanismes d'accion son pas encara totalament coneguts. Lei pus frequents son basats sus de perturbacions grèvas dau foncionament dau bactèris coma l'inibicion de la sintèsi de proteïnas indispensablas a la formacion de la membrana exteriora ò au dabanament dei reaccions intèrnas dau microorganisme. L'espèctre es dich larg quand compren de bactèris de Gram positiu e negatiu e estrech dins lo cas contrari. Lei gèrmes que fan pas partida de l'espèctre d'activitat son dichs resistentas a l'antibiotic considerat. Aquela resisténcia pòu èsser naturala ò aquesida.
En mai de son ròtle bactericida, un antibiotic a d'efiechs segondaris dins l'organisme dau pacient. Varian fòrça segon lei compausats. Pasmens, la màger part deis antibiotics a d'efiechs toxics que son dichs « efiechs indesirables ». En particular, lei bactèris dau sistèma uman son sovent tocats, çò qu'entraïna de trèbols digestius. L'amplor e l'intensitat deis efiechs indesirables permèton de definir la tolerància a l'antibiotic e son mòde d'utilizacion (via d'administracion, associacion amb d'autrei medicaments, tractament locau ò generau... etc.).
La reflexion sus la necessitat e la durada dau tractament son tanben importantas. D'efiech, leis antibiotics, en destrusent leis individús pus fragils au sen d'una populacion de bactèris donada, favorizan la seleccion d'especimens pus resistents a seis efiechs. Dich antibioresisténcia, aqueu fenomèn es vengut un problema important durant la segonda mitat dau sègle XX amb l'aparicion de linhadas fòrça resistentas de bactèris. Ansin, per limitar aqueu fenomèn, la medecina modèrna conselha de restrénher l'usatge d'antibiotics e de respectar lei duradas previstas.
Familhas principalas d'antibiotics
[modificar | Modificar lo còdi]| Mòde d'accion | Familha | Utilizacions e particularitats | Efiechs indesirables | Còntra-indicacions | ||
| Inibitors de la sintèsi deis envolopas bacterianas | Bèta-lactaminas | Penicilinas | Penicilinas dau grop A | Utilizacions largas pròprias a cada grop (sifilis, listeriòsi, infeccions broncopulmonaras, cardiacas, cutanèas, digestivas, genitalas, meninjadas, urinàrias, generalizadas...) | Reaccion allergica, toxicitat digestiva, neurologica, renala | Allergias a aqueleis antibiotics |
| Penicilinas dau grop G | ||||||
| Penicilinas dau grop M | ||||||
| Carboxipenicilinas | ||||||
| Ureidopenicilinas | ||||||
| Aminidopenicilinas | Infeccions urinàrias | |||||
| Carbapenèmas | Infeccions resistentas a d'autreis antibiotics | |||||
| Monobactams | Infeccions resistentas a d'autreis antibiotics | |||||
| Cefalosporinas | Cefalosporinas de premiera generacion | Utilizacions largas pròprias a cada grop. Lei cefalosporinas de 2a e 3a generacions son puslèu reservadas au tractament deis infeccions sevèras dins un quadre espitalier. |
Reaccion allergica, toxicitat renala | Allergias a aqueleis antibiotics | ||
| Cefalosporinas de segonda generacion | Reaccion allergica, emorragias | |||||
| Cefalosporinas de tresena generacion | ||||||
| Fosfomicina | Infeccion urinària | Reaccion allergica, toxicitat digestiva | Allergias a aquel antibiotic | |||
| Glicopeptids | Listeriòsi, infeccions d'estafilocòcs | Reaccion allergica, toxicitat digestiva e venosa | Allergias a aquel antibiotic | |||
| Lipopeptids | Antifongics, infeccions d'estafilocòcs. | |||||
| Polimixina | Infeccions urinàrias | Toxicitat renala e neurologica | Anestesia, insufiséncia renala | |||
| Inibitors de la sintèsi dei proteïnas | Aminosids | Tuberculòsi, infeccions grèvas | Toxicitat auditiva e renala | Anestesia, grossessa, insufiséncia renala | ||
| Macrolids | Macrolids verais | Utilizacions largas (toxoplasmòsi, infeccions genitalas, ORL, pulmonaras...) | Reaccion allergica, toxicitat digestiva e epatica | Insufiséncia epatica | ||
| Lincosamids | Certanei cas d'infeccions grèvas | Toxicitat digestiva e epatica | Insufiséncia epatica | |||
| Ketolids | Infeccions pulmonaras | Toxicitat digestiva e epatica | Insufiséncia epatica | |||
| Estreptograminas | Infeccions cutanèas e pulmonaras | Reaccion allergica, toxicitat digestiva | Allergia a aquel antibiotic | |||
| Fenicòls | Infeccions grèvas | Toxicitat digestiva e sanguina[6] | Grossessa, Malautiás epaticas e noirigats | |||
| Tetraciclinas | Tifus, colèra, infeccions (genitalas, pulmonaras...) | Reaccion allergica, toxicitat digestiva, neuronala e ala | Enfant de mens de 8 ans, insufiséncia renala ò epatica | |||
| Acids fusidics | Infeccions d'estafilocòcs ò de pneumocòcs | Toxicitat auditiva e renala | Allergia a aqueleis antibiotics | |||
| Oxazolidinonas | Infeccions grèvas (generalament causadas per d'estafilocòcs) | Toxicitat per lei neurònas e per lei cellulas immunitàrias | Insufiséncia epatica e renala | |||
| Inibitors de la sintèsi deis acids nucleïcs | Quinolonas | Non fluoradas | Infeccions genitalas e urinàrias | Reaccion allergica, toxicitat auditiva | Epilepsia, Malautiás mentalas e noirigats | |
| Fluoradas | Legionellòsi, carbon, infeccions genitalas e urinàrias, infeccions grèvas | Tendinitas | ||||
| Mupirocina | Tractament locau d'infeccions d'estafilocòcs | Limitacion a d'aplicacions localas | ||||
| Rifamicinas | Tuberculòsi, infeccions grèvas | Reaccion allergica, toxicitat digestiva e epatica | Reaccion allergica e noirigats | |||
| Inibitors de la sintèsi de l'acid folic | Sulfamids | Infeccions genitalas e urinàrias | Reaccion allergica, toxicitat renala e sanguina | Grossessa, Insufiséncia renala e noirigats | ||
| Autrei mecanismes ò mecanismes mau coneguts | Antibiotics nitrats | Nitrofurans | Infeccions urinàrias e digestivas | Reaccion allergica, toxicitat digestiva e neurologica | Insufiséncia renala | |
| Nitroimidazòls | Infeccions de bactèris anaerobís | Toxicitat digestiva | Allergia a aqueleis antibiotics | |||
| Antituberculós | Tuberculòsi | Reaccion allergica, toxicitat epatica, neuronala, oculara e renala | Grossessa, anestesia, insufiséncia epatica e renala | |||
Annèxs
[modificar | Modificar lo còdi]Liames intèrnes
[modificar | Modificar lo còdi]Bibliografia
[modificar | Modificar lo còdi]Nòtas e referéncias
[modificar | Modificar lo còdi]- ↑ Alexander Fleming recebèt lo Prèmi Nobel de Fisiologia e de Medecina per aqueu trabalh en 1945.
- ↑ Lei proprietats de Penicillium glaucum èran estadas descubèrtas en 1897 per lo mètge militar francés Ernest Duchesne (1874-1912). Pasmens, sei trabalhs foguèron rapidament oblidats.
- ↑ Howard Walter Florey e Ernst Boris Chain recebèron lo Prèmi Nobel de Fisiologia e de Medecina en 1945 per aquelei trabalhs.
- ↑ Gerhard Domagk recebèt lo Prèmi Nobel de Fisiologia e de Medecina en 1939 per aqueu trabalh.
- ↑ (fr) Lise Barnéoud, « L’état sanitaire de l’Inde menacé par la résistance aux antibiotiques », Lemonde.fr, 27 de genier de 2020, [1].
- ↑ En 2020, lei fenicòls èran enebits dins certanei país, coma Belgica, en causa de sa toxicitat importanta. Dins leis autreis Estats, son utilizats per tractar de situacions d'antibioresisténcia grèvas.