Przejdź do zawartości

Uboże: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
mNie podano opisu zmian
m MalarzBOT: {{Religia Słowian}} poprawiam na {{Religia i mitologia Słowian}}
 
(Nie pokazano 17 wersji utworzonych przez 10 użytkowników)
Linia 1: Linia 1:
'''Uboże''', '''ubożę''', w l.mn. często '''uboża''', '''ubożęta''', '''bożęta''' – postać z wierzeń staropolskich, opiekuńczy duch domowy, zapewniający dostatek, często wywodzony od dusz zmarłych przodków. Jego postać pojawia się w literaturze w [[XV wiek|XV]] i [[XVI wiek]]u, później zaś zanika. Odpowiednikiem ubożąt na [[Ruś|Rusi]] był [[domowik]].
'''Uboże''', '''ubożę''', w l.mn. często '''uboża''', '''ubożęta''', '''bożęta''' – postać z wierzeń staropolskich, opiekuńczy duch domowy, zapewniający dostatek, często wywodzony od dusz zmarłych przodków. Jego postać pojawia się w literaturze w [[XV wiek|XV]] i [[XVI wiek]]u, później zaś zanika. Odpowiednikiem ubożąt na [[Wielkie Księstwo Moskiewskie|Rusi]] był [[domowik]].


Zgodnie z fragmentem XV-wiecznego kazania ubożęciu zostawiano resztki z obiadu, zwłaszcza w [[czwartek]]. Etymologia słowa uboże pochodzi od rdzenia ''bog-'', oznaczającego "łaska, bogactwo". Wywodzenie terminu ''uboże'' od słowa "ubogi" jest błędne, gdyż zaprzecza funkcji demona, którego zadaniem było zapewnienie domowi dostatku<ref>{{cytuj książkę |nazwisko = Szyjewski| imię = Andrzej| autor link = | tytuł = Religia Słowian| wydawca = Wydawnictwo WAM| miejsce = Kraków | rok = 2003| strony = | isbn = 83-7318-205-5 }}</ref>.
Zgodnie z fragmentem XV-wiecznego kazania ubożęciu zostawiano resztki z obiadu, zwłaszcza w [[czwartek]]. Posiliwszy się, ubożęcie miało przepędzać złe moce.<ref name=mśs>Tomasz Ławecki, Robert Sypek, Magdalena Turowska-Rawicz, ''Mitologie świata – Słowianie'', Tom 8, [[Przedsiębiorstwo Wydawnicze Rzeczpospolita]], Warszawa 2007, str. 79. {{ISBN| 978-83-89840-09-7}}</ref> Etymologia słowa uboże pochodzi od rdzenia ''bog-'', oznaczającego "łaska, bogactwo". Wywodzenie terminu ''uboże'' od słowa "ubogi" jest błędne, gdyż zaprzecza funkcji demona, którego zadaniem było zapewnienie domowi dostatku<ref>{{cytuj książkę |nazwisko = Szyjewski| imię = Andrzej| autor link = Andrzej Szyjewski (religioznawca)| tytuł = Religia Słowian| wydawca = Wydawnictwo WAM| miejsce = Kraków | rok = 2003| strony = 186| isbn = 83-7318-205-5}}</ref>.


== Zobacz też ==
{{wikisłownik|bożątko}}
* [[Duchy domowe]]
* [[Religia Słowian]]

== Przypisy ==
{{Przypisy}}
{{Przypisy}}


== Bibliografia ==
== Bibliografia ==
*{{cytuj książkę |nazwisko = Podgórscy| imię = Barbara i Adam| autor link = | tytuł = Wielka Księga Demonów Polskich - leksykon i antologia demonologii ludowej| wydawca = Wydawnictwo KOS| miejsce = Katowice | rok = 2005| strony = | isbn = 83-89375-40-0}}
* {{cytuj książkę |nazwisko = Podgórscy| imię = Barbara i Adam| autor link = | tytuł = Wielka księga demonów polskich leksykon i antologia demonologii ludowej| wydawca = Wydawnictwo KOS| miejsce = Katowice | rok = 2005| strony = | isbn = 83-89375-40-0}}
*{{cytuj książkę |nazwisko = Strzelczyk| imię = Jerzy| autor link = | tytuł = Mity, podania i wierzenia dawnych Słowian| wydawca = Rebis| miejsce = Poznań | rok = 2007| strony = | isbn = 978-83-7301-973-7}}
* {{cytuj książkę |nazwisko = Strzelczyk| imię = Jerzy| autor link =Jerzy Strzelczyk | tytuł = Mity, podania i wierzenia dawnych Słowian| wydawca = [[Dom Wydawniczy Rebis|Rebis]]| miejsce = Poznań | rok = 2007| strony = | isbn = 978-83-7301-973-7}}


{{Religia i mitologia Słowian}}
==Zobacz też==

* [[Duchy domowe]]
[[Kategoria:Demony słowiańskie]]
* [[Religia Słowian]]
[[kategoria:Demony słowiańskie]]

Aktualna wersja na dzień 00:08, 5 mar 2024

Uboże, ubożę, w l.mn. często uboża, ubożęta, bożęta – postać z wierzeń staropolskich, opiekuńczy duch domowy, zapewniający dostatek, często wywodzony od dusz zmarłych przodków. Jego postać pojawia się w literaturze w XV i XVI wieku, później zaś zanika. Odpowiednikiem ubożąt na Rusi był domowik.

Zgodnie z fragmentem XV-wiecznego kazania ubożęciu zostawiano resztki z obiadu, zwłaszcza w czwartek. Posiliwszy się, ubożęcie miało przepędzać złe moce.[1] Etymologia słowa uboże pochodzi od rdzenia bog-, oznaczającego "łaska, bogactwo". Wywodzenie terminu uboże od słowa "ubogi" jest błędne, gdyż zaprzecza funkcji demona, którego zadaniem było zapewnienie domowi dostatku[2].

Zobacz też

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Tomasz Ławecki, Robert Sypek, Magdalena Turowska-Rawicz, Mitologie świata – Słowianie, Tom 8, Przedsiębiorstwo Wydawnicze Rzeczpospolita, Warszawa 2007, str. 79. ISBN 978-83-89840-09-7
  2. Andrzej Szyjewski: Religia Słowian. Kraków: Wydawnictwo WAM, 2003, s. 186. ISBN 83-7318-205-5.

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
  • Barbara i Adam Podgórscy: Wielka księga demonów polskich – leksykon i antologia demonologii ludowej. Katowice: Wydawnictwo KOS, 2005. ISBN 83-89375-40-0.
  • Jerzy Strzelczyk: Mity, podania i wierzenia dawnych Słowian. Poznań: Rebis, 2007. ISBN 978-83-7301-973-7.