Przejdź do zawartości

Brama Zielona

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Zielona Brama
Oddział Muzeum Narodowe w Gdańsku
Ilustracja
Widok od strony Zielonego Mostu
Państwo

 Polska

Województwo

 pomorskie

Miejscowość

Gdańsk

Adres

ul. Długi Targ 24
80-828 Gdańsk

Położenie na mapie Gdańska
Mapa konturowa Gdańska, w centrum znajduje się punkt z opisem „Zielona Brama”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, u góry znajduje się punkt z opisem „Zielona Brama”
Położenie na mapie województwa pomorskiego
Mapa konturowa województwa pomorskiego, blisko centrum na prawo u góry znajduje się punkt z opisem „Zielona Brama”
Ziemia54°20′52,2960″N 18°39′20,5200″E/54,347860 18,655700
Strona internetowa

Brama Zielona Głównego Miasta (dawniej Brama Kogi, niem. Grünes Tor, kaszb. Zelonô Bróma) – prawdopodobnie najstarsza brama wodna Gdańska, wzmiankowana w 1357. Zabytek nr rej. 295 z 24 lutego 1967[1].

Brama Zielona to pierwszy w Gdańsku przykład manieryzmu niderlandzkiego, stylu, który nadał miastu charakterystyczne piękno.

Historia

[edytuj | edytuj kod]
Brama na pocz. XX wieku

Została zbudowana w latach 1564–1568 przez Regniera z Amsterdamu i drezdeńczyka Hansa Kramera, jako gdańska rezydencja królów Polski.

Wraz z bramami Złotą i Wyżynną spinała ciąg ulicy Długiej i Długiego Targu, zwany Drogą Królewską. Dalej, poprzez Zielony Most, Bramę Stągiewną i Długie Ogrody (Brama Żuławska) prowadził trakt na Elbląg i Królewiec.

Mimo swego przeznaczenia, Brama Zielona nie gościła polskich królów. Zatrzymała się tu jedynie przejazdem przyszła żona Władysława IV, a później Jana Kazimierza, Maria Ludwika Gonzaga (11–20 lutego 1646). Mieściło się tutaj natomiast Towarzystwo Przyrodnicze, przeniesione wkrótce do Domu Przyrodników.

Do budowy bramy wykorzystano niespotykane dotąd w gdańskim budownictwie cegły o małych rozmiarach, nazwane holenderskimi z uwagi na to, że zostały sprowadzone jako balast w ładowniach statków z Amsterdamu.

Od 1880 do 1939 była siedzibą Zachodniopruskiego Muzeum Prowincjonalnego[2]. Dzisiaj brama mieści oddział wystawienniczy Muzeum Narodowego w Gdańsku i Gdańską Galerię Fotografii. Organizowane są tu wystawy czasowe, różnego rodzaju spotkania, konferencje i pokazy. W jednym z pomieszczeń Zielonej Bramy w latach 1999–2015 znajdowało się biuro Prezydenta Lecha Wałęsy, przeniesione następnie do siedziby Europejskiego Centrum Solidarności[3][4].

Brama i Długi Targ
Brama nocą od strony Długiego Targu

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Rejestr zabytków nieruchomych [online], kobidz.pl [zarchiwizowane z adresu 2013-09-27].
  2. Krumbiegiel G., Krumbiegiel B., 1998: Z historii Zachodniopruskiego Muzeum Prowincjonalnego w Gdańsku. W: Bursztyn – poglądy, opinie, 2005 r., s. 198–201. ISBN 83-912894-5-1.
  3. Otwarcie i poświecenie biura Lecha Wałęsy w Zielonej Bramie. gdansk.pl, 29 grudnia 1999. [dostęp 2024-09-08].
  4. Uroczyste przekazanie Lechowi Wałęsie biura w ECS. gdansk.pl, 29 stycznia 2015. [dostęp 2024-09-08].

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]