Przejdź do zawartości

Kazimierz Nycz

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Ten artykuł dotyczy polskiego duchownego. Zobacz też: inne osoby o tym imieniu i nazwisku.
Kazimierz Nycz
Kardynał prezbiter
Ilustracja
Kazimierz Nycz (2014)
Herb duchownego Ex hominibus, pro hominibus
Z ludu i dla ludu
Kraj działania

Polska

Data i miejsce urodzenia

1 lutego 1950
Stara Wieś

Arcybiskup metropolita warszawski
Okres sprawowania

2007–2024

Ordynariusz wiernych obrządku wschodniego w Polsce
Okres sprawowania

od 2007

Wyznanie

katolicyzm

Kościół

rzymskokatolicki

Diakonat

8 maja 1972

Prezbiterat

20 maja 1973

Nominacja biskupia

14 maja 1988

Sakra biskupia

4 czerwca 1988

Kreacja kardynalska

20 listopada 2010
Benedykt XVI

Kościół tytularny

bazylika Świętych Sylwestra i Marcina w Monti

Faksymile
Odznaczenia
Wielki Oficer Orderu Zasługi (Portugalia) Kawaler Wielkiego Krzyża Orderu Grobu Świętego Baliw Wielkiego Krzyża Honoru i Dewocji – Zakon Maltański (SMOM) Medal „Milito Pro Christo”
Multimedia w Wikimedia Commons
Cytaty w Wikicytatach
Strona internetowa
Sukcesja apostolska
Data konsekracji

4 czerwca 1988

Miejscowość

Kraków

Miejsce

katedra na Wawelu

Konsekrator

Franciszek Macharski

Współkonsekratorzy

Jerzy Ablewicz
Stanisław Nowak

Kazimierz Nycz (ur. 1 lutego 1950 w Starej Wsi) – polski duchowny rzymskokatolicki, doktor nauk teologicznych, biskup pomocniczy krakowski w latach 1988–2004, biskup diecezjalny koszalińsko-kołobrzeski w latach 2004–2007, arcybiskup metropolita warszawski w latach 2007–2024, ordynariusz wiernych obrządku wschodniego w Polsce od 2007, administrator apostolski sede plena diecezji płockiej w 2019, kardynał prezbiter od 2010.

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Młodość i wykształcenie

[edytuj | edytuj kod]

Urodził się 1 lutego 1950 w Starej Wsi[1]. W 1967 ukończył naukę w Liceum Ogólnokształcącym im. Marii Skłodowskiej-Curie w Czechowicach-Dziedzicach i zdał egzamin dojrzałości[2].

W latach 1967–1973 studiował w Metropolitalnym Wyższym Seminarium Duchownym w Krakowie[1]. Święcenia diakonatu otrzymał 8 maja 1972 przez posługę kardynała Karola Wojtyły, arcybiskupa metropolity krakowskiego[3], natomiast święceń prezbiteratu udzielił mu 20 maja 1973 przed kościołem Niepokalanego Serca Najświętszej Maryi Panny w Kaniowie biskup pomocniczy krakowski Julian Groblicki[4].

W 1976 uzyskał licencjat z teologii na Papieskim Wydziale Teologicznym w Krakowie. W latach 1977–1980 odbył studia doktoranckie w zakresie katechetyki na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim, które uwieńczył w 1981 dysertacją doktorską Realizacja odnowy katechetycznej Soboru Watykańskiego II w archidiecezji krakowskiej[1][5].

Prezbiter

[edytuj | edytuj kod]

W latach 1973–1975 był wikariuszem parafii św. Elżbiety w Jaworznie-Szczakowej, a następnie w latach 1975–1977 parafii św. Małgorzaty w Raciborowicach[1][5]. Po ukończeniu studiów doktoranckich pomagał w duszpasterstwie w parafii Miłosierdzia Bożego w Skawinie[1].

Od 1981 do 1987 był wykładowcą katechetyki na Papieskiej Akademii Teologicznej w Krakowie, jednocześnie pracował w Wydziale Katechetycznym Kurii Metropolitalnej w Krakowie[5]. W latach 1987–1988 pełnił funkcję wicerektora krakowskiego seminarium duchownego[1].

Biskup

[edytuj | edytuj kod]

14 maja 1988[6] papież Jan Paweł II mianował go biskupem pomocniczym archidiecezji krakowskiej ze stolicą tytularną Villa Regis[1]. Święcenia biskupie przyjął 4 czerwca 1988 w katedrze na Wawelu[1]. Głównym konsekratorem był kardynał Franciszek Macharski, arcybiskup metropolita krakowski, zaś współkonsekratorami arcybiskup Jerzy Ablewicz, biskup diecezjalny tarnowski, i Stanisław Nowak, biskup diecezjalny częstochowski[1][3]. Jako dewizę biskupią przyjął słowa „Ex hominibus, pro hominibus” (Z ludu i dla ludu)[1][7]. W latach 1988–2004 sprawował urząd wikariusza generalnego archidiecezji krakowskiej. Był organizatorem trzech pobytów Jana Pawła II w Krakowie w trakcie jego podróży apostolskich do Polski[1].

9 czerwca 2004 Jan Paweł II mianował go biskupem diecezjalnym diecezji koszalińsko-kołobrzeskiej[8]. Urząd biskupi objął kanonicznie podczas ingresu do katedry koszalińskiej 7 sierpnia 2004[9]. Jako biskup diecezji koszalińsko-kołobrzeskiej w ramach przygotowania młodzieży gimnazjalnej do przyjęcia sakramentu bierzmowania wprowadził odbywającą się w małych grupach katechezę pozaszkolną przy parafiach, a także polecił wspólnotom parafialnym troskę o kontakt z młodzieżą akademicką[1].

3 marca 2007 papież Benedykt XVI mianował go arcybiskupem metropolitą warszawskim[10]. Powierzoną mu archidiecezję warszawską objął kanonicznie 1 kwietnia 2007 podczas ingresu do bazyliki archikatedralnej św. Jana Chrzciciela w Warszawie. 29 czerwca 2007 otrzymał z rąk papieża paliusz metropolitalny[1]. Jako arcybiskup metropolita warszawski objął urzędy wielkiego kanclerza Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie[11] i Papieskiego Wydziału Teologicznego w Warszawie[12]. W 2008 zainicjował obchodzony w pierwszą niedzielę czerwca Dzień Dziękczynienia[5]. W listopadzie 2023[13] w związku z osiągnięciem wkrótce wieku 75 lat złożył rezygnację ze sprawowanego urzędu[14], którą papież Franciszek przyjął 4 listopada 2024[15][16]. Do czasu kanonicznego objęcia urzędu przez jego następcę objął funkcję administratora apostolskiego archidiecezji[17].

Decyzją papieża Benedykta XVI 9 czerwca 2007 został mianowany ordynariuszem wiernych obrządku wschodniego w Polsce, pozbawionych ordynariusza własnego obrządku[18][19]. 29 maja 2019 papież Franciszek mianował go administratorem apostolskim sede plena diecezji płockiej na czas nieobecności biskupa diecezjalnego płockiego Piotra Libery od 1 lipca do 31 grudnia 2019[20].

20 października 2010 Benedykt XVI ogłosił jego nominację kardynalską[21][5], a na konsystorzu 20 listopada 2010 kreował kardynałem prezbiterem kościoła Świętych Sylwestra i Marcina w Monti[22][23]. 25 grudnia 2010 odbył kardynalski ingres do archikatedry warszawskiej[24], natomiast 29 kwietnia 2011 uroczyście objął swój kościół tytularny[25]. W 2013 uczestniczył w konklawe, na którym papieżem został wybrany Franciszek[26][27].

W ramach Konferencji Episkopatu Polski w 1999 został przewodniczącym Komisji Wychowania Katolickiego. Pod jego kierunkiem zostały opracowane: Podstawa programowa katechezy Kościoła katolickiego w Polsce, Dyrektorium katechetyczne Kościoła katolickiego w Polsce i Program nauczania religii, zatwierdzone przez Konferencję Episkopatu Polski w 2001 roku[1]. W 2004 został członkiem Rady Stałej[1], następnie jako kardynał kierujący diecezją stał się jej członkiem z urzędu[28]. Ponadto w strukturach Episkopatu pełnił funkcje przewodniczącego Komisji Rewizyjnej[1] i Rady Ekonomicznej[29], a także był członkiem Komisji Duszpasterstwa, Rady ds. Środków Społecznego Przekazu, Zespołu ds. Społecznych Aspektów Intronizacji Chrystusa Króla[1] i Zespołu ds. Kontaktów z Konferencją Episkopatu Niemiec[30]. Wszedł również w skład Komisji Wspólnej Przedstawicieli Rządu RP i KEP[31]. W 2010 został przewodniczącym Rady Fundacji „Dzieło Nowego Tysiąclecia”[32], objął także funkcję przewodniczącego komisji rewizyjnej tej fundacji[33].

Decyzją Benedykta XVI w 2010 został członkiem Kongregacji ds. Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów oraz Kongregacji ds. Duchowieństwa[34][35], natomiast papież Franciszek w 2014 mianował go członkiem Papieskiej Rady ds. Kultury[36][37], a w 2023 Dykasterii ds. Kultury i Edukacji[38][39].

Wszedł także w skład Komitetu Wspierania Muzeum Historii Żydów Polskich Polin w Warszawie[40].

Udzielił święceń biskupich nuncjuszowi apostolskiemu w Liberii Mirosławowi Adamczykowi (2013) oraz biskupom pomocniczym warszawskim: Józefowi Górzyńskiemu (2013), Rafałowi Markowskiemu (2013) i Michałowi Janosze (2015). Był współkonsekratorem podczas sakr biskupa pomocniczego koszalińsko-kołobrzeskiego Krzysztofa Zadarki (2009) i biskupa pomocniczego płockiego Mirosława Milewskiego (2016)[3].

Odznaczenia i wyróżnienia

[edytuj | edytuj kod]

Postanowieniem Prezydenta Republiki Portugalskiej z 1 września 2008 został odznaczony Orderem Zasługi II klasy[41]. W 2013 objął funkcję wielkiego przeora zwierzchnictwa w Polsce Zakonu Rycerskiego Grobu Bożego w Jerozolimie[42][43], w którym przyznano mu rangę Kawalera Wielkiego Krzyża[42]. W 2015 otrzymał tytuł Baliwa Krzyża Wielkiego Honoru i Dewocji Zakonu Maltańskiego[44].

W 1999 otrzymał honorowe obywatelstwo miasta i gminy Skawina[45]. Stowarzyszenie Gmin i Powiatów Małopolski przyznało mu tytuł Małopolanina Roku 2010[46].

W 2019 został odznaczony medalem „Milito Pro Christo”, nadanym przez biskupa polowego Józefa Guzdka[47].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q Dawna nota biograficzna Kazimierza Nycza na stronie archidiecezji warszawskiej. archidiecezja.warszawa.pl (arch.). [dostęp 2016-05-14].
  2. ↑ Absolwent naszej szkoły – metropolita warszawski, arcybiskup Kazimierz Nycz otrzymał dziś godność kardynała. loczedze.kvs.pl (arch.), 2010-11-20. [dostęp 2018-05-29].
  3. ↑ a b c Kazimierz Nycz. catholic-hierarchy.org. [dostęp 2016-02-27]. (ang.).
  4. ↑ A. Kasprzykowski: Kard. Nycz w 40. rocznicę święceń w Kaniowie. bielsko.gosc.pl, 2013-05-16. [dostęp 2013-05-16].
  5. ↑ a b c d e Kardynał Nycz. ekai.pl (arch.), 2010-10-20. [dostęp 2021-06-20].
  6. ↑ P. Nitecki: Biskupi Kościoła w Polsce w latach 965–1999. Słownik biograficzny. Warszawa: Instytut Wydawniczy „Pax”, 2000, kol. 314. ISBN 83-211-1311-7.
  7. ↑ Jest to nawiązanie do Listu do Hebrajczyków 5,1: „Każdy bowiem arcykapłan z ludzi brany, dla ludzi bywa ustanawiany w sprawach odnoszących się do Boga, aby składał dary i ofiary za grzechy”.
  8. ↑ Nomina del Vescovo di Koszalin-Kołobrzeg (Polonia). press.vatican.va, 2004-06-09. [dostęp 2013-12-04]. (wł.).
  9. ↑ Koszalin: ingres biskupa Kazimierza Nycza. ekai.pl (arch.), 2004-08-08. [dostęp 2021-06-20].
  10. ↑ Bp Kazimierz Nycz – arcybiskupem metropolitą warszawskim. episkopat.pl (arch.), 2007-03-03. [dostęp 2013-08-04].
  11. ↑ Wielki Kanclerz. uksw.edu.pl. [dostęp 2017-06-10].
  12. ↑ Władze uczelni. pwtw.pl (arch.). [dostęp 2023-12-26].
  13. ↑ Ogłoszenie nowego metropolity warszawskiego. archwwa.pl. 3:04–3:29 minuta. [dostęp 2024-11-04].
  14. ↑ Kard. Nycz złożył na ręce Franciszka rezygnację z urzędu arcybiskupa warszawskiego. ekai.pl, 2023-12-23. [dostęp 2023-12-23].
  15. ↑ Rinuncia e nomina dell’Arcivescovo Metropolita di Warszawa (Polonia). vatican.va, 2024-11-04. [dostęp 2024-11-04]. (wł.).
  16. ↑ Warszawa: kard. Kazimierz Nycz przechodzi na emeryturę. Abp Adrian Galbas nowym arcybiskupem metropolitą warszawskim. nuncjatura.pl, 2024-11-04. [dostęp 2024-11-04].
  17. ↑ Kard. Kazimierz Nycz – ustępujący metropolita warszawski. ekai.pl, 2024-11-04. [dostęp 2024-11-04].
  18. ↑ Abp Nycz – ordynariuszem wiernych obrządku wschodniego w Polsce (pozbawionych ordynariusza własnego obrządku). episkopat.pl (arch.), 2007-06-09. [dostęp 2013-08-04].
  19. ↑ Abp Nycz: będę sprawował opiekę nad wiernymi Kościołów wschodnich, które nie mają ordynariusza, głównie Ormianami katolickimi. ekai.pl (arch.), 2007-06-09. [dostęp 2021-06-20].
  20. ↑ Kard. Nycz administratorem apostolskim diecezji płockiej. ekai.pl, 2019-05-29. [dostęp 2019-05-30].
  21. ↑ Annuncio di Concistoro per la creazione di nuovi Cardinali. press.vatican.va, 2010-10-20. [dostęp 2013-12-04]. (wł.).
  22. ↑ Assegnazione dei titoli o delle diaconie ai nuovi Cardinali. press.vatican.va, 2010-11-20. [dostęp 2013-12-04]. (wł.).
  23. ↑ Arcybiskup Nycz w birecie kardynała. ekai.pl (arch.), 2010-11-20. [dostęp 2021-06-20].
  24. ↑ Ingres kardynała Kazimierza Nycza. polskieradio.pl, 2010-12-25. [dostęp 2010-12-25].
  25. ↑ Bazylika kardynała. ekai.pl (arch.), 2011-04-29. [dostęp 2021-06-20].
  26. ↑ Elenco dei cardinali che entrano in conclave secondo il loro rispettivo ordine e precedenza (vescovi, presbiteri, diaconi). press.vatican.va, 2013-03-12. [dostęp 2013-12-04]. (wł.).
  27. ↑ Kardynałowie będą szli w procesji. ekai.pl (arch.), 2013-03-12. [dostęp 2021-06-20].
  28. ↑ Rada Stała Konferencji Episkopatu Polski. episkopat.pl (arch.). [dostęp 2013-08-04].
  29. ↑ Rada Ekonomiczna. episkopat.pl (arch.). [dostęp 2013-08-04].
  30. ↑ Zespół ds. Kontaktów z Konferencją Episkopatu Niemiec. episkopat.pl (arch.). [dostęp 2013-08-04].
  31. ↑ Komisja Wspólna Przedstawicieli Rządu RP i KEP. episkopat.pl (arch.). [dostęp 2013-08-04].
  32. ↑ Abp Nycz nowym przewodniczącym Rady Fundacji „Dzieło Nowego Tysiąclecia”. ekai.pl (arch.), 2010-01-12. [dostęp 2021-06-20].
  33. ↑ Kazimierz Nycz na stronie Konferencji Episkopatu Polski. episkopat.pl (arch.). [dostęp 2016-11-02].
  34. ↑ Nomina di Cardinali Membri dei Dicasteri della Curia Romana. press.vatican.va, 2010-12-29. [dostęp 2013-12-04]. (wł.).
  35. ↑ Kardynał Nycz członkiem dwóch watykańskich kongregacji. ekai.pl (arch.), 2010-12-29. [dostęp 2021-06-20].
  36. ↑ Conferma del Presidente, del Delegato e del Segretario del Pontificio Consiglio della Cultura e nomine e conferme di Membri nel medesimo dicastero. press.vatican.va, 2014-03-29. [dostęp 2014-03-29]. (wł.).
  37. ↑ Kard. Kazimierz Nycz członkiem Papieskiej Rady ds. Kultury. ekai.pl, 2014-03-31. [dostęp 2023-02-19].
  38. ↑ Nomina di Membri del Dicastero per la Cultura e l’Educazione. press.vatican.va, 2023-02-18. [dostęp 2023-02-18]. (wł.).
  39. ↑ Kard. Nycz, abp Budzik i bp Florczyk – członkami Dykasterii Kultury i Edukacji. episkopat.pl, 2023-02-18. [dostęp 2023-02-19].
  40. ↑ Komitet Wspierania Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN. polin.pl. [dostęp 2021-06-03].
  41. ↑ Decyzja Prezydenta Portugalii o przyznaniu odznaczeń państwowych. dre.pt. [dostęp 2010-09-12]. (port.).
  42. ↑ a b Władze zakonu. oessh.opoka.net.pl. [dostęp 2014-07-12].
  43. ↑ Kard Nycz apeluje o świadectwo konsekwentnego życia chrześcijańskiego. ekai.pl (arch.), 2013-08-30. [dostęp 2021-06-20].
  44. ↑ Kard. Nycz odznaczony tytułem Baliwa Wielkiego Krzyża Honoru i Dewocji Zakonu Kawalerów Maltańskich. stolicaapostolska.msz.gov.pl, 2015-02-02. [dostęp 2016-03-25].
  45. ↑ Kardynał Kazimierz Nycz. gminaskawina.pl (arch.). [dostęp 2024-07-07].
  46. ↑ Kardynał Nycz Małopolaninem Roku 2010. ekai.pl (arch.), 2011-01-11. [dostęp 2021-06-20].
  47. ↑ Nagrody Benemerenti Ordynariatu Polowego dla archidiecezji warszawskiej i Wojsk Inżynieryjnych. ordynariat.wp.mil.pl, 2019-01-12. [dostęp 2019-01-14].

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]
Biskupi krakowscy
Biskupi diecezjalni
Biskupi pomocniczy
Biskupi koszalińsko-kołobrzescy
Biskupi diecezjalni
Biskupi pomocniczy
Biskupi warszawscy
Biskupi diecezjalni
Biskupi pomocniczy
Biskupi płoccy
Biskupi diecezjalni
Biskupi pomocniczy
Rzymskokatoliccy zwierzchnicy Kościołów wschodnich w Polsce
Zwierzchnicy Kościoła katolickiego
obrządku bizantyjsko-słowiańskiego
Zwierzchnicy Kościoła katolickiego
obrządku ormiańskiego
Zwierzchnicy Kościoła katolickiego
obrządku bizantyjsko-ukraińskiego
Polscy kardynałowie
Zmarli kardynałowie
Zmarli byli kardynałowie
Żyjący kardynałowie
bez uprawnień elektorskich
Żyjący kardynałowie elektorzy

kursywą oznaczono kardynałów mianowanych przez antypapieża Feliksa V
w nawiasach podano rok kreacji kardynalskiej

Członkowie Kolegium Kardynałów
Kardynał
biskup
kardynałowie
elektorzy
kardynałowie
nieelektorzy
Kardynał
prezbiter
kardynałowie
elektorzy
kardynałowie
nieelektorzy
Kardynał
diakon
kardynałowie
elektorzy
kardynałowie
nieelektorzy
Powiązane
byli
kardynałowie

Liczba purpuratów wynosi 233 zaś uprawnionych do udziału w Konklawe wynosi 121
(a) – utracił prawa elektorskie, pomimo nie ukończonych 80 lat

Katoliccy biskupi diecezjalni w Polsce
Metropolia białostocka
Metropolia częstochowska
Metropolia gdańska
Metropolia gnieźnieńska
Metropolia katowicka
Metropolia krakowska
Metropolia lubelska
Metropolia łódzka
Metropolia poznańska
Metropolia przemyska
Metropolia przemysko-warszawska
(greckokatolicka)
Metropolia szczecińsko-kamieńska
Metropolia warmińska
Metropolia warszawska
Metropolia wrocławska
Ordynariat Polowy
Ordynariat obrządków wschodnich
Małopolanie Roku
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Kazimierz_Nycz&oldid=75136177”